Write on Παρασκευή, 19 Ιανουαρίου 2018 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ

Γράφει η Μαρία Γιαμπουλάκη
©ΑΡΧΕΙΟΝ Κ. Ε. MAMAΛΑΚΗ

Μία μυθιστορηματική σύμπτωση, ένα τυχαίο γεγονός, μία σκηνή βγαλμένη από το πιο ευφάνταστο μυαλό δεν θα μπορούσε να συγκριθεί με αυτό που συνέβη τα Χριστούγεννα του 1940 στο Αλβανικό Μέτωπο με κεντρικό ήρωα της καθ’ όλα πραγματικής ιστορίας τον Εμμανουήλ Ασημιανάκη και την αδερφή του Σοφία.

Τις μέρες του πολέμου διάφορες οργανώσεις όπως «Η φανέλα του Στρατιώτου» και η κυβερνητική Εθνική Οργάνωση Νέων (ΕΟΝ) έστελναν δέματα στους στρατιώτες. Τα δέματα περιείχαν ρούχα (φανέλες, πουλόβερ, γάντια, κασκόλ κτλ), τσιγάρα κάποιες φορές, χαρτζιλίκι κάποιες άλλες και σίγουρα μία επιστολή. Στο σημείο αυτό, είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι υπήρχε συγκεκριμένη φόρμα το τι θα γράφει η επιστολή προκειμένου να τονώσουν το ηθικό των στρατιωτών που πολεμούσαν με αυταπάρνηση στο Αλβανικό Μέτωπο για την σωτηρία της πατρίδος. Τα δέματα συγκεντρώνονταν σε κομβικά σημεία και από εκεί στέλνονταν στο μέτωπο. Τα δέματα δεν είχαν συγκεκριμένο παραλήπτη. Όταν έφταναν στο μέτωπο, κάθε στρατιώτης έπαιρνε τυχαία ένα οποιοδήποτε δέμα.

1 asimianakis

Ο δεκανέας Εμμανουήλ Ασημιανάκης πήρε - όπως και οι υπόλοιποι - ένα δέμα τυχαία και απομακρύνθηκε προκειμένου να το ανοίξει. Όταν άνοιξε το δέμα και πήρε στα χέρια του την επιστολή έμεινε εμβρόντητος. Η συγκεκριμένη επιστολή είχε συνταχθεί από την αδερφή του Σοφία και από τους χιλιάδες στρατιώτες στο Μέτωπο κατέληξε στα δικά του χέρια..

001

002

Γράφει η Σοφία Ασημιανάκη
«Εν Κουνάβοι, 14/12/1940
Αγαπητέ στρατιώτη, φτάνουν Χριστούγεννα. Όλοι οι άνθρωποι μένουν στα σπιτικά τους για να εορτάσουν τα Χριστούγεννα [...] Εσείς οι Ήρωες μας θα τα εορτάσετε εις τα βουνά της Ηπείρου... Πρέπει να έχετε θάρρος και υπομονή για να τον εξοντώσετε (τον εχθρό) [... ] Θα νικήσετε όμως και έτσι θα γυρίσετε εις τα σπίτια σας.
Με αγάπη, Σοφία Ασημιανάκη, Κουνάβοι Πεδιάδος Ηρακλείου Κρήτης.
Θα περιμένω απάντηση.
Ζήτω η αγαπημένη μας πατρίδα Ελλάς!»

Ήταν τόσο εξωπραγματικό, τόσο περίεργη αυτή η σύμπτωση που ακόμα και ο Γεώργιος Κάββος (Σημ.1) σημείωσε χαρακτηριστικά στο ημερολόγιό του: « Τετάρτη 15 Ιανουαρίου: Σήμερον διένειμα δώρα της ΕΟΝ Λασιθίου και άλλων μερών της Κρήτης. Εις έκαστον δέμα και επιστολή της αποστολέως. Η αδελφή του δεκανέως Ασημιανάκη εκ Κουνάβων απέστειλεν δέμα και από τας τόσας χιλιάδας έπεσεν εις τον αδελφόν της»

Την ίδια μέρα που παρέλαβε το δέμα και δίχως να χάσει καθόλου καιρό ο δεκανέας Εμμ. Αποστολάκης συντάσσει επιστολή και την στέλνει στην αδελφή του. Ο δεκανέας συντάσσει την επιστολή του με ιδιαίτερο τρόπο και μόνο λίγο πριν το τέλος αυτής αποκαλύπτει ότι ο ίδιος είναι αυτός που παρέλαβε το δέμα.

001

002

003

«15/01/1941
Αγαπημένη πατριώτισσα,
[... ] Εις εμέ λοιπόν κατά τη διανομή επεφύλαξε η τύχη να κληρωθεί το δικό σας δέμα [...]
Να είσαι βεβαία ηρωική πατριώτισσα ότι ο Έλλην στρατιώτης θα εκτελέσει το καθήκον του παντού και πάντοτε. Πολύ δε περισσότερο, όταν σκέπτεται ότι πίσω από αυτόν ευρίσκεται η σεμνή Ελληνοπούλα που περιμένει από αυτόν την ελευθερία και την σωτηρίων της τιμής της.
Αγαπημένη μου πατριώτισσα, θα έχεις διαβάσει μυθιστορήματα; Ασφαλώς ναι – και ασφαλώς πολλές φορές δεν πιστεύεις τις συμπτώσεις των μυθιστορημάτων. Ούτε εγώ λοιπόν δεν πίστευα εις αυταίς μέχρι τη στιγμή που έλαβα το δέμα σας. Για αυτό θα φυλάξω τα δυο τσιγάρα όπου μου έστειλες και όταν με το καλό γυρίσω νικητής θα τα φουμάρουμε μαζί.
Γιατί γλυκιά μου αδελφή Σοφία, ο στρατιώτης που έλαβε το δέμα και την επιστολή σας είμαι εγώ, ο αδελφός σου Ασημιανάκης Εμμ [....]
Τα σέβη μου εις την μητέρα και τα φιλιά μου εις τη σύζυγό μου Καλλιόπη και αδελφή μας Μαρίκα, θείο Μιχάλη και εις όλους τους συγγενείς [...]
Σε φιλώ και μένω υπόχρεος
Ο αδελφός σου
Εμμ. Ασημιανάκης
43ο Σύνταγμα Πεζικού».

Επιστρέφοντας ο δεκανέας Εμμ. Ασημιανάκης στη γερμανοκρατούμενη πλέον Κρήτη, κουρελιασμένος και ρακένδυτος, στάθηκε έξω από το σπίτι του και εξαιτίας της ταλαιπωρημένης εμφάνισής τους δεν τον αναγνώρισε ούτε η ίδια του η μητέρα. Εκεί, έξω από το σπίτι, άναψε τελικά και κάπνισε το ένα από τα δύο τσιγάρα που όπως σημείωσε στην επιστολή του θα τα κρατούσε για να τα καπνίσει μαζί με την αδερφή του.

Μετά τη λήξη του πολέμου ο Εμμανουήλ Ασημιανάκης ασχολήθηκε με το εμπόριο και τα αγροτικά, απέκτησε με τη σύζυγό του Καλλιόπη 3 παιδιά και έφυγε σε ηλικία 72 ετών το 1986.

Σημ.1: Γεώργιος Ιωάννου Κάββος, Ημερολόγια Πολέμου (2013). Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Επιμ.: Αλέξης Καλοκαιρινός, Κωστής Μαμαλάκης.

Write on Δευτέρα, 16 Μαΐου 2016 Κατηγορία ΕΠΙ ΣΚΟΠΟΝ
Γράφει ο Κωστής Ε. Μαμαλάκης - Ιστορικός ερευνητής

Κάθε Μάιο, μέχρι πρότινος, το νησί μας κατακλύζονταν από εκατοντάδες βετεράνους της Μάχης της Κρήτης, Άγγλους, Αυστραλούς, Νεοζηλανδούς. Σήμερα οι εναπομείναντες επιζώντες είναι μετρημένοι στα δάκτυλα των χεριών μας.

Κάθε Μάιο στο Ηράκλειο, στο Ρέθυμνο και στα Χανιά, στη Σούδα, στο Γαλατά, στο Μάλεμε, στον Ταυρωνίτη στη Μονή Πρέβελη και στη Χώρα Σφακίων συρρέουν και συναντώνται οι εναπομείναντες βετεράνοι της Μάχης της Κρήτης.

Σωματεία βετεράνων πολεμιστών, αντιπροσωπίες των χωρών των δυνάμεων που έλαβαν μέρος στη μάχη, παράσημα, λάβαρα, γκάιντες,, και κυρίως άνθρωποι των οποίων τα βλέμματα από μόνα τους μιλάνε μία γλώσσα που είναι κατανοητή, μόνο, σε αυτούς που γνώρισαν αυτόν το φοβερό πόλεμο και λιγότερο σε όσους τον υποψιάζονται.

Αυτοί που ξέρουν τι διαδραματίστηκε αυτό το φοβερό δεκαήμερο του Μάη του 1941, αποφεύγουν τους πανηγυρικούς εορτασμούς τις παράτες και τους χορούς που διοργανώνουν κάθε χρόνο οι τοπικές αρχές, οι οποίες μέσα στην άγνοια τους τηρούν ένα βαρετό και ανούσιο πρωτόκολλο το οποίο επαναλαμβάνεται εδώ και χρόνια.

Αυτοί που βίωσαν την μάχη, που έχασαν φίλους και συμπολεμιστές, που έμειναν ανάπηροι ή αιχμαλωτίστηκαν, ή κατάφεραν να διαφύγουν και να μεταφερθούν σε άλλα μέτωπα, έχουν μία διαφορετική ματιά.

Στις εκδηλώσεις που γίνονται στα κατά τόπους μνημεία και κυρίως στο Συμμαχικό Νεκροταφείο στη Σούδα Χανίων, Αυστραλοί, Νεοζηλανδοί, Σκωτσέζοι, Βρεταννοί, απλοί στρατιώτες, αεροπόροι, ναύτες, καταδρομείς, άνδρες των μυστικών υπηρεσιών, πυροβολητές, όλοι μαζί τιμούν τους νεκρούς τους. Τίποτα περισσότερο ή λιγότερο.

4

Στις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται μπροστά στα μνημεία της Μάχης της Κρήτης, αν εξαιρέσει κανείς τις τοπικές αρχές, την μπάντα και τα στρατιωτικά αγήματα, που λόγω εθιμοτυπίας παρευρίσκονται, η απουσία των ντόπιων πολιτών είναι αισθητή. Για την ακρίβεια, αυτό που είναι αισθητό είναι η αδιαφορία.

Λες και δεν μας αφορά η Μάχη της Κρήτης.

Στις ομιλίες και στους πανηγυρικούς ο ακροατής θα σχηματίση την εντύπωση πως στο πεδίο της μάχης προσέτρεξαν και έλαβαν μέρος μόνο πολίτες της Κρήτης. Για τη συμμετοχή των Ελλήνων και των συμμάχων στρατιωτών καθώς και των χωροφυλάκων δεν γίνονται αναφορές. Από ποιούς κατερρίφθησαν τόσα γερμανικά αεροπλάνα και στους τρείς νομούς;

Αλήθεια πόσοι Ηρακλειώτες γνωρίζουν πως στην πόλη μας έγιναν οδομαχίες; Μία μεγάλη μερίδα πολιτών μάλιστα πιστεύει πως η Μάχη της Κρήτης έλαβε χώρα μόνο στα Χανιά.

Γνωρίζει κανείς πως στο αεροδρόμιο Ηρακλείου, ένα σκωτσέζικο τάγμα, το Black Watch, έδωσε λυσσαλέες μάχες;

Πάνω στα ενετικά τείχη του Ηρακλείου, στη Χανιόπορτα και στην Καινούρια Πόρτα, πολίτες πολεμούσαν δίπλα σε στρατιώτες. Παντού περιφερειακά του Ηρακλείου νεκροί στρατιώτες και πολίτες μαζί, στον Κοψά, στον Καρτερό, στον Κατσαμπά, στο Μπεντεβή, στο Μασταμπά, στα Καμίνια, στη Χανιόπορτα, στη Θέρισο, στο Γιόφυρο και στο Τσαλικάκι.

Μα και μέσα στην πόλη, στην οδό Βαλέστρα, στην Καλοκαιρινού, στον Άγιο Δημήτριο, στην παραλιακή και στο λιμάνι.

Στα 75 χρόνια που ακολούθησαν, φροντίσαμε επιμελώς να μη κρατήσομε τίποτα από αυτές τις μνήμες. Οι τοίχοι των κτηρίων της πόλης μας μέχρι πρότινος έφεραν εμφανή τα σημάδια των μαχών.

Αρκεστήκαμε –και εκεί εξαντλείται το αίσθημα του χρέους μας- στην ονοματοδοσία οδών με τα ονόματα μαχητών που έπεσαν στο πεδίο της μάχης (Τζουλάκης, Μαρινέλλης, Pendlebury κ.λπ.) έχοντας παραλείψει από άγνοια, ίσως, δεκάδες ονόματα.

Άλλωστε ποιοί αναρωτιούνται πλέον τί δηλώνει το κάθε όνομα;

Είναι σαν την οδό 62 Μαρτύρων, όπου οι περισσότεροι συμπολίτες μας πιστεύουν πως πρόκειται μάλλον για κάποιους άγιους των πρώτων χριστιανικών χρόνων.

Στο Ρέθυμνο η άμυνα των Αυστραλών που πολέμησαν δίπλα με τους Έλληνες στρατιώτες και τη Σχολή Χωροφυλακής, ήταν τόσο ισχυρή που οι αλεξιπτωτιστές δεν κατάφεραν να μπούν στην πόλη.

Οι εξωτερικοί τοίχοι της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στα Περβόλια Ρεθύμνης, μέχρι πρότινος, μαρτυρούσαν τις φοβερές μάχες. Με την πρόσφατη ανακαίνιση, φροντίσαμε να εξαφανίσομε αυτές τις μνήμες.

Μετά τον πόλεμο, οι Γερμανοί και οι Σύμμαχοι, δηλαδή νικητές και ηττημένοι, αναζήτησαν και περισυνέλεξαν τους νεκρούς τους και τους εναπόθεσαν στα στρατιωτικά νεκροταφεία στο Μάλεμε και στη Σούδα.

Εμείς τί κάναμε για τους νεκρούς μας; Που είναι θαμμένοι οι Έλληνες στρατιώτες;

Ακόμα μέχρι σήμερα εξακολουθούν να αναζητούν στην Κρήτη τους νεκρούς τους οικογένειες στρατιωτών από τη Θράκη που πολέμησαν στο Ηράκλειο και που φυσικά ουδείς γνωρίζει να τους δώση την παραμικρή πληροφορία.

Ζούμε ευτυχισμένοι και κυρίως εφησυχασμένοι, μέσα στην άγνοια μας. Άλλωστε την άγνοια μπορούμε να την προτάξομε ως άλλοθι.

Η μνήμη μας είναι βραχεία και στέκεται επιλεκτικά μόνο σε ό,τι κατά καιρούς ίσως μας θίξει. Το άγαλμα του Τζουλάκη ποιός το θυμάται φέτος; Αναρωτιέμαι, ποιός θυμάται τον Ταγματάρχη Τζουλάκη!

Το Μνημείο της Μάχης της Κρήτης – το οποίο πρόσφατα μας απασχόλησε είμαι βέβαιος πως την ημέρα που θα χρειαστεί να παραστούν οι αρχές, θα ...γυαλίζει εξωτερικά.

2

Στο Συμμαχικό Νεκροταφείο στη Σούδα σε λίγες μέρες θα παραβρεθούν, όπως κάθε χρόνο, εκείνοι που τιμούν τους νεκρούς τους.

Εμείς θα παραμείνομε βυθισμένοι στην μοναξιά μας και στη ...μοναδικότητα μας! Διότι όπως πάντα, όλα τα κάναμε εμείς και ...μόνοι μας.

1.545 νεκρά παιδιά από την Αυστραλία, την Νέα Ζηλανδία και τη Βρεταννία, που είναι θαμμένα στο Συμμαχικό Νεκροταφείο στη Σούδα, φαίνεται πως έχασαν τη ζωή τους εδώ στην Κρήτη τον Μάιο του 1941, όχι πολεμώντας αλλά ... από απερισκεψία...

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Σάββατο, 11 Ιανουαρίου 2014 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ

Μια ιστορική προσωπικότητα για την Κρήτη κι ένας ήρωας της Αντίστασης, ο Θεόδωρος Καλλίνος, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 100 ετών. Ο Θεόδωρος Καλλίνος ή Αμάρμπεης υπήρξε θρυλική μορφή για τη Μάχη της Κρήτης, καθώς ηγήθηκε ενός λόχου στο μοναδικό νικηφόρο αγώνα των Ελλήνων στο νησί, τη Μάχη Κοψά.
Ο ερευνητής και ιστορικός Κωστής Μαμαλάκης αποκαλύπτει την συγκλονιστική ιστορία του Θεόδωρου Καλλίνου αξιωματικού του Ελληνικού Στρατού την περίοδο του Β' Παγκοσμίου πολέμου.

Δείτε το βίντεο:

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter