Write on Κυριακή, 08 Ιανουαρίου 2023 Κατηγορία ΕΠΙ ΣΚΟΠΟΝ

Γράφει ο Λάζαρος Καμπουρίδης, Αντιστράτηγος ε.α.

Η ενόχληση που προκλήθηκε στην Άγκυρα από αναφορές ελληνικών ΜΜΕ για πιθανή επέκταση των Χωρικών Υδάτων (Χ.Υ.) νοτίως της Κρήτης με τις προκλητικές δηλώσεις που ακολούθησαν από κυβερνητικούς αξιωματούχους αλλά και από αναλυτές της γειτονικής χώρας, αποκαλύπτουν όχι μόνο τη νευρικότητα που διακατέχει την τουρκική πλευρά κάθε φορά που η Αθήνα διατηρεί την πρωτοβουλία των εξελίξεων αλλά και τις κόκκινες γραμμές της Τουρκίας σε θέματα του αναθεωρητικού πλαισίου καθώς και την κεντρική σημασία που έχει το Αιγαίο στη γεωπολιτική εξίσωση.

Η ενόχληση αυτή συνοδεύτηκε και από την επίσκεψη συμβολικού χαρακτήρα του Τούρκου Υπουργού Άμυνας σε αεροπορικές Μονάδες του Αιγαίου και της Μεσογείου, ως μία πράξη στρατιωτικής ετοιμότητας από πλευράς Άγκυρας, «ανταποδίδοντας» τις τελευταίες επισκέψεις Ελλήνων αξιωματούχων σε Μονάδες της μεθορίου και του Αιγαίου.

Οι δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου, του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Χ. Ακάρ αλλά και του Συμβούλου του Ερντογάν Ι. Καλίν σε σχετικές ερωτήσεις για την επέκταση των Χ.Υ. στην Κρήτη από την Ελλάδα, τόνιζαν την αποφασιστικότητα της Τουρκίας να μην επιτρέψει επέκταση των Χ.Υ. πέραν των 6 ν.μ. Οι δύο πρώτοι επικαλούμενοι την απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (Ιούνιος 1995) ενώ ο Καλίν αν και αναφέρθηκε στην ίδια αποφασιστικότητα της Άγκυρας για αντίδραση σε επέκταση των Χ.Υ. στην Κρήτη, προσέθεσε δεικτικά ότι, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό η Τουρκία να δεχτεί ότι οι θαλάσσιες διελεύσεις τουρκικών και ξένων πλοίων από τη Μαύρη Θάλασσα προς τη Μεσόγειο να διέρχονται μόνο από ελληνικά Χ.Υ. δηλαδή από το Αιγαίο. Θυμίζουμε ότι τον Ιούνιο του 1995 με απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, εκφράσθηκε η αντίθεση της Άγκυρας σε πιθανή πρόθεση της Αθήνας να επεκτείνει τα Χ.Υ. πέραν των 6 ν.μ. στο Αιγαίο, αναφέροντας χαρακτηριστικά στο σχετικό κείμενο ότι, δόθηκαν όλες οι αρμοδιότητες στην τουρκική κυβέρνηση για την προστασία και υπεράσπιση των ζωτικών συμφερόντων της χώρας, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που κρίνονται στρατιωτικά απαραίτητες.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι, γιατί οι δύο Τούρκοι Υπουργοί και ο Σύμβουλος του Ερντογάν ενώ ερωτήθηκαν για τις αντιδράσεις της Άγκυρας σε περίπτωση επέκτασης των Χ.Υ. στην Κρήτη, οι δύο πρώτοι απάντησαν κάνοντας επίκληση την απόφαση του Ιουνίου 1995 η οποία αποτελεί Casus Belli αλλά αφορά μόνο το Αιγαίο και όχι το Λιβυκό Πέλαγος, ενώ ο τρίτος μίλησε για θαλάσσιες διελεύσεις μέσω του Αιγαίου προς τη Μεσόγειο που όμως δεν αφορά τη νότια Κρήτη;

Η απάντηση στο ερώτημα δόθηκε από τον αρθρογράφο της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Yeni Şafak, Γ. Μποστάν, ο οποίος σε σχετικό άρθρο της 30 Δεκεμβρίου 2022 υποστήριξε ότι, η θέση της Άγκυρας σε επέκταση των Χ.Υ. στην Κρήτη είναι ξεκάθαρη και αφορά μόνο την ανατολική ακτή του νησιού, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι, εάν η Ελλάδα αποφασίσει επέκταση στα 12 ν.μ. και συμπεριλάβει την ανατολική ακτή του νησιού της Κρήτης κάνοντας ένα βήμα που θα επηρεάσει και το Αιγαίο, αυτό θα σημαίνει αιτία πολέμου για την Τουρκία. Σχετικά με την πιθανή επέκταση των Χ.Υ. στα νότια της Κρήτης ο ίδιος ανέφερε ότι, η Άγκυρα αναμφίβολα δεν θα αρνηθεί την πολιτική, διπλωματική και στρατιωτική της υποστήριξη στη Λιβύη σε αυτή την ένταση.

Λόγοι που η Άγκυρα δεν επεκτείνει επίσημα το Casus Belli πέραν του Αιγαίου

Διακρίνεται μία επιφυλακτικότητα της Άγκυρας να διευρύνει επίσημα το Casus Belli ώστε να περιλάβει και τη νότια Κρήτη. Πιθανότατα η τουρκική πλευρά δεν επιθυμεί να ανεβάσει τους τόνους για μία περιοχή όπου φαίνεται ότι ο αμερικανικός παράγοντας «έχει δώσει τις ευλογίες του» για ελληνικές έρευνες. Επιπρόσθετα, η τουρκική κυβέρνηση πιθανότατα επιθυμεί να αποφύγει δέσμευση ένοπλης αντίδρασης σε πιθανή απόφαση της Αθήνας για επέκταση των Χ.Υ. νοτίως Κρήτης αφού σε περίπτωση αμερικανικής δυσφορίας λόγω των εν εξελίξει ερευνών και αναγκαστικής τουρκικής αναδίπλωσης, θα έδινε προεκλογικά στην αντιπολίτευση τη δυνατότητα να επικρίνει τον κυβερνητικό συνασπισμό για εθνική μειοδοσία και υποχωρητικότητα εκμεταλλευόμενη το θέμα ψηφοθηρικά. Έτσι εξηγείται και ο λόγος που δεν τίθεται στο Τουρκικό Κοινοβούλιο θέμα επέκτασης της απόφασης του 1995 και σε άλλες θαλάσσιες περιοχές εκτός Αιγαίου.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η περιοχή νοτίως της Κρήτης, όχι μόνο δεν συμπεριλαμβάνεται στην απόφαση «απειλής πολέμου» του 1995 αφού όπως προαναφέρθηκε αυτή ανήκει στο Λιβυκό Πέλαγος, αλλά βρίσκεται και εκτός του χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας». Συνεπώς σε περίπτωση επέκτασης των Χ.Υ. από πλευράς Αθήνας νοτίως Κρήτης, η τουρκική κυβέρνηση δεν κινδυνεύει να βρεθεί «με την πλάτη στον τοίχο» και να εκτεθεί σε πιθανή κριτική από την αντιπολίτευση για εθνική μειοδοσία ενόψει και των επερχόμενων εκλογών.

Επέκταση των Χ.Υ. ανατολικά Κρήτης

Η τουρκική θεώρηση είναι εντελώς διαφορετική επικαλούμενη την απειλή πολέμου (Ιούνιος 1995), σε περίπτωση που η Ελλάδα επεκτείνει τα Χ.Υ. ανατολικά Κρήτης, αφού αν και για την Τουρκία δεν θεωρείται Αιγαίο η περιοχή ανατολικά της γραμμής Κρήτη – Κάσος – Κάρπαθος – Ρόδος, ωστόσο υφίσταται μία σειρά από λόγους που μπορεί η Άγκυρα να θεωρεί ότι μπορεί να επικαλεστεί «διαστρεβλώνοντας» τη γεωγραφία προκειμένου να μην απειληθούν «ζωτικά της συμφέροντα». Σημειώνεται ότι ο έλεγχος της περιοχής αυτής επηρεάζει τις θαλάσσιες διελεύσεις από το Αιγαίο προς την ανατολική Μεσόγειο και αντίστροφα όπως εξάλλου το επιβεβαίωσε στη συνέντευξή του και ο Ι. Καλίν. Επίσης η περιοχή αυτή, επηρεάζει τις θαλάσσιες περιοχές του Τουρκολυβικού Μνημονίου (2019) καθώς σχεδιάστηκε αποδίδοντας στα νησιά αυτά δικαίωμα Χ.Υ. 6 ν.μ. ενώ ταυτόχρονα οδηγεί στις θαλάσσιες ζώνες νοτίως του συμπλέγματος Μεγίστης όπου εκτείνεται η δυνητική ελληνική ΑΟΖ και η κοινή γραμμή επαφής με την Κυπριακή ΑΟΖ, δηλαδή οι περιοχές όπου εξελίχθηκε η κρίση του πλοίου σεισμικών ερευνών O. Ρέις το καλοκαίρι του 2020. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Τούρκος Υπουργός Άμυνας Χ. Ακάρ συμπεριέλαβε στις προκλητικές του δηλώσεις των τελευταίων ημερών και το Καστελόριζο.

Ο παράγοντας Τρίπολη

Το Μνημόνιο για τα Θαλάσσια Όρια με τη Συμφωνία Στρατιωτικής Συνεργασίας - Ασφάλειας (2019) καθώς και το Μνημόνιο Συνεργασίας για τους Υδρογονάνθρακες με τη Συμφωνία Στρατιωτικής Συνεργασίας με το πρόσθετο Πρωτόκολλο (2022) μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης, δεν δίνουν στην τουρκική πλευρά έρεισμα για παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην κυβέρνηση της τελευταίας με αφορμή πιθανή επέκταση των Χ.Υ. νοτίως της Κρήτης. Η υπογραφή του τελευταίου Μνημονίου Συνεργασίας για την εκμετάλλευση περιοχών υδρογονανθράκων μεταξύ των δύο πλευρών, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από την Τουρκία ως μέσο άσκησης πίεσης προς την Ελλάδα μόνο όμως σε θέματα που αφορούν τη διαχείριση θαλασσίων ζωνών με τη χρήση των τουρκικών πλοίων σεισμικών ερευνών και γεώτρησης σε περιοχές όμως πολύ νοτιότερα που δεν επηρεάζουν το εύρος και το θέμα των Χ.Υ.

Συμπεράσματα

Με αφορμή τις δημοσιογραφικές αναφορές περί ελληνικής πρόθεσης επέκτασης των Χ.Υ. νοτίως Κρήτης, γίνεται αντιληπτό ότι:
α. Η Άγκυρα αν και αναφέρεται μέσω δηλώσεων κυβερνητικών αξιωματούχων της σε όλη την Κρήτη:
(1) Προσπαθεί να ασκήσει πίεση για αποτροπή επέκτασης των Χ.Υ. νοτίως Κρήτης φοβούμενη κυρίως ότι μία τέτοια εξέλιξη θα επιφέρει επέκταση στα ανατολικά της νήσου.
(2) Επιδιώκει αποτροπή επέκτασης των Χ.Υ. στα ανατολικά της νήσου αφού η περιοχή αυτή ως ενιαίο σύνολο με τη γραμμή ανατολικά των νήσων Κάσο, Κάρπαθο και Ρόδο, αποτελεί γεωγραφικό κόμβο στρατηγικής σημασίας ως συνέχεια του Αιγαίου και διέλευση προς τις θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου.
(3) Αποφεύγει να δηλώσει επίσημα επέκταση του Casus Belli και στο Λιβυκό Πέλαγος, προκειμένου να αποφύγει αντιδράσεις από ΗΠΑ και Ε.Ε.
β. Αποκαλύπτεται η στρατηγική σημασία που διατηρεί το Αιγαίο σε όλους τους αναθεωρητικούς σχεδιασμούς της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή.
γ. Κεντρικό σημείο αναφοράς στις επιθετικές ορέξεις της Άγκυρας αποτελεί η απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης του Ιουνίου 1995, η οποία αφορά μόνο το Αιγαίο και τηρείται με ιδιαίτερη προσοχή από όλες τις μετέπειτα τουρκικές κυβερνήσεις.
δ. Οι Συμφωνίες Άγκυρας – Τρίπολης δεν προσδίδουν κανένα έρεισμα στην Τουρκία για στρατιωτική της εμπλοκή σε περίπτωση επέκτασης των Χ.Υ. νοτίως Κρήτης.

• Δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Μακεδονία της Κυριακής»

Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottinngham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα την περίοδο 2013-2017. Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο / 2022.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook - ακολουθείστε μας στο twitter και στο linkedin

Write on Σάββατο, 12 Νοεμβρίου 2022 Κατηγορία ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Η πρώτη ερευνητική γεώτρηση μετά από 22 χρόνια (στην Ζίτσα των Ιωαννίνων) και η πρώτη θαλάσσια εξέδρα άντλησης πετρελαίου μετά από 43 χρόνια (στον Πρίνο) παίρνουν το δρόμο της υλοποίησης σε ορίζοντα λίγων μηνών, παράλληλα με την εκκίνηση των σεισμικών ερευνών στις θαλάσσιες περιοχές δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, την περασμένη εβδομάδα από το πλοίο Sanco Swift.

Οι εξελίξεις στον τομέα της έρευνας υδρογονανθράκων πυκνώνουν μετά την εξαγγελία του πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, τον περασμένο Απρίλιο σε σύσκεψη στα γραφεία της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) για επιτάχυνση των ερευνών. Εκτός από τα Ιωάννινα, τον Πρίνο και τη θαλάσσια περιοχή της Κρήτης, στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται επίσης μια παραγωγική γεώτρηση στο Κατάκολο, όπου υπάρχει διαπιστωμένο κοίτασμα και η συνέχιση των σεισμικών ερευνών στο Ιόνιο. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας δηλώνουν συγκρατημένα αισιόδοξοι για την έκβαση των ερευνών, στηριζόμενοι αφενός στα σεισμικά δεδομένα που έχουν συλλεγεί τα προηγούμενα χρόνια στις εν λόγω περιοχές αλλά και στα "γεωλογικά ανάλογα" με γειτονικές χώρες (Αίγυπτος, Αλβανία, Ιταλία) όπου έχουν εντοπιστεί ή υπάρχουν ενθαρρυντικές ενδείξεις για κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Ωστόσο βεβαιότητα θα υπάρξει μόνο μετά από γεωτρήσεις.

Με τα τωρινά δεδομένα οι εξελίξεις ανά περιοχή ενδιαφέροντος διαμορφώνονται ως εξής:

-Στον Πρίνο όπου τα τελευταία χρόνια υπάρχει η μοναδική εκμετάλλευση πετρελαίου στον ελληνικό χώρο, η Energean που έχει αναλάβει την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων προχωρά στην εγκατάσταση νέας θαλάσσιας εξέδρας για την άντληση πετρελαίου από το κοίτασμα "Έψιλον", εκτιμώμενου μεγέθους 23 εκατ. βαρελιών πετρελαίου. Πρόκειται για την πρώτη εγκατάσταση εξέδρας μετά τη δεκαετία του '70, επίσης στην ίδια περιοχή.

-Η Energean έχει επίσης τα δικαιώματα έρευνας στα Ιωάννινα, όπου εφόσον εκδοθούν έγκαιρα οι περιβαλλοντικές άδειες θα προχωρήσει το καλοκαίρι του 2023 η πρώτη ερευνητική γεώτρηση μετά το 2001 (οι προηγούμενες είχαν γίνει το 2000 στα Ιωάννινα και την Αχαΐα). Εφόσον τα αποτελέσματα είναι θετικά, η παραγωγή αναμένεται να ξεκινήσει το 2025. Σύμφωνα με την εταιρεία η περιοχή (όπως προκύπτει από τις σεισμικές έρευνες που έχουν ολοκληρωθεί) είναι ανάλογη με την περιοχή Δελβίνου της Αλβανίας όπου έχει εντοπιστεί κοίτασμα φυσικού αερίου.

-Στην θαλάσσια περιοχή 10 (Κυπαρισσιακός κόλπος) και στο Ιόνιο όπου δραστηριοποιείται η Helleniq Energy επίκειται η έναρξη τρισδιάστατων σεισμικών ερευνών από το αποτέλεσμα των οποίων θα εξαρτηθεί αν θα ακολουθήσει ερευνητική γεώτρηση το 2024.

-Στην περιοχή 2 του Ιονίου έχουν ξεκινήσει οι τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες το αποτέλεσμα των οποίων, ομοίως, θα κρίνει αν θα πραγματοποιηθεί ερευνητική γεώτρηση το 2024. Τα δικαιώματα έρευνας στην περιοχή ανήκουν κατά 75 % στην Energean και 25 % στην Helleniq Energy. Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, το ενδιαφέρον για την εν λόγω περιοχή είναι ευρύτερο καθώς γειτνιάζει με περιοχή της Ιταλίας για την οποία είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον η Edison, η οποία εν τω μεταξύ έχει εξαγοραστεί από την Energean.

-Στο Κατάκολο υπάρχει διαπιστωμένα αποθέματα (14 εκατ. βαρέλια πετρελαίου και 1 δισεκ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου). Αναμένεται η έκδοση της περιβαλλοντικής άδειας για την έναρξη της εκμετάλλευσης.

-Τέλος η θαλάσσια περιοχή Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης, χαρακτηρίζεται από την ΕΔΕΥΕΠ ως "η πιο υποσχόμενη περιοχή για την ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, αλλά και ταυτόχρονα η λιγότερο ώριμη, όπου είναι επιτακτική η άμεση πρόσκτηση σεισμικών δεδομένων". Οι σεισμικές έρευνες ξεκίνησαν την περασμένη εβδομάδα με στόχο την πρόσκτηση 11,000 km δισδιάστατων δεδομένων τη χειμερινή περίοδο 2022 - 2023, η ερμηνεία των οποίων θα εξελίσσεται παράλληλα με την έρευνα. Η ερευνητική γεώτρηση τοποθετείται στο 2025 και χαρακτηρίζεται από υψηλό κόστος, της τάξης των 100 εκατ. δολαρίων, λόγω του μεγάλου θαλάσσιου βάθους στην περιοχή, ενώ η έναρξη της παραγωγής, εφόσον εντοπιστεί εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα αναμένεται στα μέσα του 2026. Τα δικαιώματα έρευνας ανήκουν στην Κοινοπραξία ExxonMobil-Helleniq Energy (70-30 %).

Κ.Βουτσαδάκης - amna.gr

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook - ακολουθείστε μας στο twitter και στο linkedin

Write on Πέμπτη, 01 Απριλίου 2021 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ

Έρευνα - κείμενο: Γιώργος Λαμπράκης

Η παρούσα έρευνα επιχειρεί να φωτίσει μια σημαντική πτυχή του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών) της περιόδου 1955-1959, η οποία αφορά στην εκπαίδευση Κυπρίων φοιτητών στην Κρήτη από την οικογένεια Μπαντουβά, ώστε να καταστούν ετοιμοπόλεμοι και στη συνέχεια να αναχωρήσουν για την Κύπρο, όπου υπό τις διαταγές του Γεωργίου Γρίβα «Διγενή» αγωνίστηκαν για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού και την Ένωσή της με την Ελλάδα.

Καθοριστική ήταν η συμβολή της οικογένειας του Καπετάν Μανώλη Μπαντουβά, Αρχηγού της Εθνικής Αντίστασης στην Κρήτη κατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής (1941-1945), στην εκπαίδευση και προετοιμασία των Κυπρίων αγωνιστών που στελέχωσαν την ΕΟΚΑ, γεγονός που παρουσιάζεται μέσα από την μαρτυρία του Κωνσταντίνου Ιωάννου Μπαντουβά. Ο μετέπειτα (1958) ιδιαίτερος Γραμματέας του Σοφοκλή Βενιζέλου, ο πολιτικός και πρώην υπουργός είχε ενεργό συμμετοχή στο εγχείρημα και μας εξιστορεί τα γεγονότα όπως τα έζησε ο ίδιος, από την γνωριμία του με τον πυρήνα των φοιτητών στην Αθήνα μέχρι και στη στην αποστολή τους στην Κρήτη για το βασικό σκέλος της εκπαίδευσης των – μετέπειτα - μαχητών του Γρίβα.

Επίσης, παρουσιάζουμε στοιχεία και πληροφορίες από την βιβλιογραφία γύρω από την δράση της ΕΟΚΑ αλλά και την οργάνωση, κινητοποίηση και δράση των Κυπρίων φοιτητών που εκείνη την περίοδο σπούδαζαν στην Αθήνα και είχαν ενεργό συμμετοχή τόσο στις κινητοποιήσεις και στα μεγάλα συλλαλητήρια της εποχής, όσο και στον ένοπλο αγώνα που ακολούθησε επί κυπριακού εδάφους.

Η απόφαση για τον Αγώνα

Το αίτημα των Ελληνοκυπρίων για την αποτίναξη της βρετανικής κατοχής στη Μεγαλόνησο και την ένωση με την Ελλάδα επανήλθε δυναμικά στο προσκήνιο το 1950, με το δημοψήφισμα της 15ης Ιανουαρίου (το οποίο διοργάνωσε η Εκκλησία της Κύπρου) όπου το 95,7% των ψηφισάντων τάχθηκε υπέρ της ένωσης! Στις 20 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, ο Μακάριος ο Γ΄ (μετέπειτα πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας) εκλέγεται Αρχιεπισκόπου Κύπρου αναλαμβάνοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στον ξεσηκωμό του λαού, ενώ μαζί με τις κυβερνήσεις των Αθηνών και τις Οργανώσεις του Κυπριακού Αγώνα στην Αθήνα, ξεκίνησαν μια διπλωματική εκστρατεία για την διεθνοποίηση του θέματος.

Στις 10 Νοεμβρίου 1954 ο συνταγματάρχης εν αποστρατεία Γεώργιος Γρίβας φθάνει στην Κύπρο και συγκροτεί την Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), με σκοπό την ανάληψη δράσης κατά των Βρετανών αποικιοκρατών. Ο γεννημένος στο Τρίκωμο της Καρπασίας Γεώργιος Γρίβας είχε διατελέσει Αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού, παρασημοφορημένος για την δράση του στη Μικρασιατική Εκστρατεία και στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής είχε ιδρύσει την οργάνωση «Χ» αναπτύσσοντας πλούσια δράση, ενώ τον Δεκέμβριο του 1944 είχε σημαντικό ρόλο στην αναχαίτιση της κομμουνιστικής ανταρσίας.

Ο Γεώργιος Γρίβας με το ψευδώνυμο «Διγενής» κατόρθωσε με τα πενιχρά μέσα που είχε στη διάθεσή του να οργανώσει ένα από τους σημαντικότερους ανταρτικούς αγώνες όλων των εποχών. Πολιτικός καθοδηγητής της ΕΟΚΑ ανέλαβε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος.

Οι Κύπριοι φοιτητές στην Αθήνα και η οργάνωση ΚΑΡΗ

Στην Αθήνα, από το 1952 αναβιώνει η οργάνωση Κ.Α.Ρ.Η. (Κύπριοι Αγωνισταί Ριψοκίνδυνοι Ηγέται, σύμφωνα με μία ερμηνεία), της οποίας οι «πυρήνες» είχαν αρχικά ξεκινήσει την δράση τους το 1931. Η ΚΑΡΗ, με αρχηγό τον Ιωάννη Χατζηπαύλου (Ιωαννίδη) είχε ως στόχο την αποστολή οπλισμού στην Κύπρο και την προώθηση ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και στάθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό του Γεωργίου Γρίβα.

Από την οργάνωση ξεκίνησε η προσπάθεια επιλογής και εκπαίδευσης των πρώτων Κυπρίων φοιτητών στον ένοπλο αγώνα, που απετέλεσαν λίγο αργότερα, στελέχη της ΕOKΑ. Μεταξύ των φοιτητών αυτών ήσαν οι: Ρένος Κυριακίδης, Θάσος Σοφοκλέους, Φώτης Παπαφώτης, Πέτρος Στυλιανού, Νίκος Αγγελίδης, Χρύσανθος Κακογιάννης, Χρίστος Κολώτας, Πιερής Χατζηκώστας, Τάκης Αριστείδου, Τάκης Κάιζερ κ.α.

166594677 447577039880771 4386740597504239617 n

Η γνωριμία με τα αδέρφια Μπαντουβά και οι πρώτες εκπαιδεύσεις

Το φοιτητικό κίνημα της εποχής πάλλεται από το πάθος της αποτίναξης του αγγλικού ζυγού και την εκπλήρωση του πολύχρονου πόθου για Ένωση με τη Μητέρα Ελλάδα. Τα μαζικά συλλαλητήρια, οι συγκεντρώσεις και οι ζυμώσεις για τον Αγώνα, φέρνουν στο προσκήνιο και τον τρόπο με τον οποίο θα προετοιμαστούν οι Κύπριοι για την μεγάλη αναμέτρηση με τους Άγγλους...

Ο Κώστας Μπαντουβάς γνωρίζεται με τους Κύπριους φοιτητές που σπουδάζουν στην Αθήνα. «Με τους Κύπριους φοιτητές γνωριστήκαμε στην Αθήνα, κατά την διάρκεια των κινητοποιήσεων και των συλλαλητηρίων για το Κυπριακό Ζήτημα. Ήρθα πρώτα σε επαφή με τον Ρένο Κυριακίδη και στη συνέχεια με άλλους φοιτητές που πρωταγωνιστούσαν εκείνη την περίοδο στον αγώνα που κάναμε. Στην Αθήνα έγιναν μάλιστα και οι πρώτες εκπαιδεύσεις, στο ρετιρέ της Κλινικής του αδερφού μου (σ.σ. Μανώλη Μπαντουβά του Ιωάννου) η οποία βρισκόταν στην οδό Αβέρωφ. Είχα μαζί μου όπλα από την Κρήτη, πιστόλια, ένα γερμανικό υποπολυβόλο και άλλα υλικά. Ότι χρειαζόμασταν, μας τα έστελναν από το νησί...», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κώστας Μπαντουβάς, στη συγκλονιστική του εξιστόρηση για την ταραγμένη εκείνη περίοδο.

66666666666666666666

(Ο Κώστας Μπαντουβάς)

Πολύτιμα στοιχεία για την γνωριμία αυτή, δίνει στο βιβλίο του «Πόθος Ελευθερίας» ο Θάσος Σοφοκλέους, ο οποίος αναφέρει χαρακτηριστικά: «Τελικά ήρθαμε σ' επαφή με την οικογένεια Μπαντουβά στην Κρήτη. Ο Μανώλης Μπαντουβάς ήταν καπετάνιος αντάρτικης ομάδας εναντίον των Γερμανών μαζί με τον αδερφό του Γιάννη. Έτσι αποφασίζουμε να πάμε στην Κρήτη και να εκπαιδευτούμε σ' όλα τα όπλα και ειδικότερα στην τακτική του ανταρτοπολέμου. Πριν όμως πάμε εκεί, τα παιδιά του Γιάννη Μπαντουβά Κώστας και Μανώλης μας εκπαιδεύουν στην Αθήνα στη χρήση αυτόματων όπλων (στεν) και διαφόρων τύπων πιστολιών. Ειδικά ο Μανώλης που είναι γιατρός, σε σειρά μαθημάτων μας δίνει τις βάσεις της οργάνωσης και των τρόπων εξεύρεσης χρημάτων (π.χ. χρηματοδότες) και γενικά την όλη δομή της οργάνωσης, θεωρητικά. Στο μεταξύ δημιουργήσαμε και δεύτερη ομάδα φοιτητών, που δεν συνδέουμε με την πρώτη και που ούτε καν γνωρίζει την ύπαρξη της πρώτης. Εκπαιδεύεται και αυτή με το ίδιο σύστημα από τους ίδιους ανθρώπους».

eoka00510 screen

(Ο Θάσος Σοφοκλέους, σ΄ ένα λημέρι στα βουνά του Πενταδακτύλου)

Προορισμός: Κρήτη

Η απόφαση για την μετάβαση των φοιτητών στην Κρήτη προκειμένου να εκπαιδευτούν από τους Μπαντουβάδες στην χρήση των όπλων και στις τακτικές του ανταρτοπολέμου, είναι καθοριστική όπως θα δούμε στη συνέχεια για την σωστή προετοιμασία των φοιτητών. Μπορεί ο ενθουσιασμός και το πάθος για τον αγώνα να ξεχείλιζε, ωστόσο επρόκειτο για νεαρά και άπειρα από την τέχνη του πολέμου παιδιά, τα οποία είχαν αποφασίσει να αναμετρηθούν με μια αυτοκρατορία για να κερδίσουν την λευτεριά τους.
«Αποφασίσαμε να κατέβουμε στην Κρήτη, για να εκπαιδευτούν από την οικογένειά μας οι φοιτητές πριν να αναχωρήσουν για την Κύπρο και αναλάβουν τον ένοπλο αγώνα. Και τους εκπαιδεύσαμε στα ίδια ιστορικά μέρη που αποτέλεσαν το ορμητήριο απέναντι στους Γερμανούς κατά την διάρκεια της κατοχής», μας λέει εμφανώς συγκινημένος ο Κώστας Μπαντουβάς, καθώς ξαναφέρνει στη μνήμη του εκείνες τις ημέρες.

Την άφιξη και τις πρώτες εντυπώσεις από την κρητική φιλοξενία των Μπαντουβάδων, περιγράφει με γλαφυρό τρόπο ο Θάσος Σοφοκλέους: «Το Πάσχα πηγαίνουμε στην Κρήτη μαζί με τον Κώστα Μπαντουβά, γιο του Γιάννη Μπαντουβά. Ταξιδεύουμε με το βαπόρι. Είμαστε συνολικά εννέα, οι Π. Στυλιανού, Τ. Κάιζερ, Χρ. Κακογιάννης, Κ. Παπαδόπουλος, Τ. Αριστείδου, Α. Νέστορος, Π. Χατζηκώστας και Θ. Σοφοκλέους. Φτάσαμε στο Ηράκλειο νωρίς το απόγευμα και καταλύσαμε στο σπίτι του Μανώλη Μπαντουβά. Μας υποδέχθηκαν εγκάρδια. Ο Μανώλης, ψηλός, γεροδεμένος, με μεγάλα αστραφτερά μάτια και μαύρο μουστάκι ήταν πραγματικά λεβέντης. Φορούσε μπότες ψηλές και παντελόνι ιππασίας. Γενικά η όλη του εμφάνιση ήταν εντυπωσιακή. Μας έμπασε στο μεγάλο "δίχωρο" δωμάτιο και μας έφερε αμέσως ψωμιά, τυριά, ντομάτες λέγοντάς μας με τη βαριά επιβλητική φωνή του: "Πάρτε, μη ντρέπεστε, θα 'στε πεινασμένοι". Μόλις τελειώσαμε το φαγητό, χωρίς να χάνουμε χρόνο, μας οδήγησαν στις αποθήκες και εκεί μας παρουσίασαν όλων των ειδών τα όπλα: Τουφέκια, αυτόματα, Στεν, Τόμσον, Στάφερ, πολυβόλο, Μπρεν, Μπρέντα, όλα αραδιασμένα μπροστά μας, έδιναν την εντύπωση ότι βρεθήκαμε ξαφνικά σε οπλοστάσιο..».

1.badouvas

(Ο καπετάν Μανώλης με τ΄ αδέλφια του Γιάννη και Νίκο Μπαντουβά).

Τα αντικείμενα της εκπαίδευσης

Οι φοιτητές έμαθαν να χειρίζονται διάφορα όπλα, να κάνουν χρήση της χειροβομβίδας και άλλων υλικών. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε (μεταξύ άλλων) στην λύση-αρμολόγηση πιστολιών, του γερμανικού υποπολυβόλου MP40, της ιταλικής αραβίδας, του οπλοπολυβόλου Bren και του υποπολυβόλου Thompson, τα οποία η οικογένεια Μπαντουβά είχε κατά την διάρκεια της κατοχής προερχόμενα είτε από γερμανικά και ιταλικά λάφυρα, όσο και από οπλισμό που είχαν στείλει οι Βρετανοί.
«Μας έμαθαν τη χρήση τους, μας δίδαξαν πως να τα λύνουμε και να τα δένουμε, πράγμα πολύ σημαντικό, γιατί το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει κάποιος στη μάχη είναι η εμπλοκή του όπλου. Γι' αυτό και πρέπει ο χειριστής να ξέρει καλά να το λύνει και να το συναρμολογεί και μάλιστα χωρίς να βλέπει. Έτσι κατά την εκπαίδευση, σε κάποιο στάδιο, σου κάλυπταν τα μάτια για να μην βλέπεις και να συνηθίσεις να το κάνεις στα στραβά», σημειώνει ο Θ. Σοφοκλέους.

Πέρα από την θεωρητική εκπαίδευση, οι νεαροί Κύπριοι εκτέλεσαν βολές με πραγματικά πυρά, καθώς οι σφαίρες ήταν ...άφθονες. «Εκπαιδεύτηκαν με τα τιμημένα όπλα της εθνικής αντίστασης, με όλο τον οπλισμό και τα υλικά που είχε η οικογένειά μας από την περίοδο της κατοχής», τόνισε ο Κώστας Μπαντουβάς.

Η διαβίωση στο βουνό

Ένα κρίσιμο στοιχείο της εκπαίδευσης (στο οποίο οι Μπαντουβάδες επέμειναν ιδιαίτερα) ήταν αυτό της διαβίωσης στο βουνό. Η σκληρή ζωή των ανταρτών στα κακοτράχαλα βουνά της Κρήτης κατά την διάρκεια της κατοχής έγινε μάθημα στους Κυπρίους φοιτητές, το οποίο και αποδείχθηκε πολύτιμο όταν κλήθηκαν να επιχειρήσουν στον ορεινό όγκο του Πενταδακτύλου.
Γράφει χαρακτηριστικά ο Θάσος Σοφοκλέους: «Όταν βράδιασε μας ανέβασαν μέχρι ενός σημείου με το αυτοκίνητο και απ' εκεί με τα πόδια ανεβήκαμε στις κορυφές του Γιούχτα, για να αρχίσει η εκπαίδευσή μας στην τακτική του ανταρτοπολέμου. Ο Γιούχτας είναι άγριο βουνό με ελάχιστη βλάστηση, σχεδόν φαλακρό. Από μακρυά, όταν το βλέπεις από το βαπόρι, φαίνεται σαν κεφαλή ανθρώπου που είναι ξαπλωμένος. Ο καθένας φορτώθηκε τη στρατιωτική του εξάρτηση και το παγούρι με νερό και αρχίσαμε την πορεία. Μαζί μας καθοδήγησης ο Κώστας Μπαντουβάς. Περνάμε τα λαγκάδια και τις ρεματιές του Γιούχτα σε μια δύσκολη πραγματικά πορεία μέσα στο σκοτάδι και λαμβάνοντας όλες τις προφυλάξεις για δύο λόγους. Γιατί δεν έπρεπε με κανένα τρόπο να δώσουμε υποψίες σε κανένα βοσκό ή αγρότη της περιοχής και γιατί αυτό επέβαλλαν οι κανόνες του ανταρτοπολέμου και έπρεπε να τους τηρούμε σχολαστικά.
Φτάσαμε κατάκοποι σε μια αγροικία, αχυρώνα, όπου αποφασίσαμε να διανυχτερεύσουμε. Έπρεπε κανονικά να διανυχτερεύσουμε στο ύπαιθρο, αλλά είχε βρέξει προηγουμένως και η γη ήταν υγρή. Έπρεπε λοιπόν μέσα εκεί στον αχυρώνα να βολευτούμε πρόχειρα, χωρίς να αφήσουμε ίχνη και χωρίς να ανάψουμε φως. Μερικοί βρήκαν πολλές δυσκολίες. Κάποιος ήταν αδύνατο να κοιμηθεί χωρίς φως, έτσι που στο τέλος του επιτρέψαμε να ανάψει λυχνάρι με ελαιόλαδο που είχαμε βρει στον αχυρώνα.
Την άλλη μέρα το πρωί κάναμε πορεία και ανίχνευση υποτιθέμενων στόχων για ενέδρα και σαμποτάζ και το βράδυ αποφασίσαμε να στήσουμε ενέδρα σε υποτιθέμενη αυτοκινητοπομπή. Ο εκπαιδευτής μας διάλεξε μια τοποθεσία κατάλληλη και μας έδειξε τις θέσεις που ο καθένας μας έπρεπε να πάρει, μας εξήγησε πως έπρεπε να αντιδράσουμε σε κάθε περίπτωση και τοποθετηθήκαμε. Ήταν θυμάμαι μια άγρια βραδιά με πολύ κρύο. Τον βαριά συννεφιασμένο ουρανό αυλάκωναν απανωτές αστραπές που φώτιζαν τα βουνά, ενώ μακρόσυρτες βροντές δονούσαν την ατμόσφαιρα και τράνταζαν τη γη σχεδόν μέχρι τα ξημερώματα. Πολλοί ξεπάγιασαν. Ο Τάκης Αριστείδη δεν μπορούσε καν να περπατήσει "ξύλιασε" κυριολεκτικά, έτσι που αναγκάστηκα να τον μεταφέρω στους ώμους μου μέχρι τον τόπο της διανυχτέρευσής μας»
.

1937013 959120180802472 1324314826183292854 n

(Στην φωτογραφία ο Αρχηγός Διγενής μεταξύ Κρητικών, όπου βοήθησαν στην εκπαίδευση μελών της Ε.Ο.Κ.Α.)

Η κρητική φιλοξενία

Η παραμονή των Κυπρίων φοιτητών στην Κρήτη, ήταν μια ευκαιρία για τους ίδιους να γνωρίζουν τον τρόπο ζωής των ντόπιων, οι οποίοι τους υποδέχθηκαν εγκάρδια και άνοιξαν τα σπιτικά τους για να τους φιλοξενήσουν.
«Την τρίτη μέρα φτάσαμε στις μάντρες των βοσκών του Μπαντουβά. Μας υποδέχθηκαν με εγκαρδιότητα και σεβασμό. Ήταν μεσημέρι. Έσφαξαν ένα αρνί έκαναν σούβλες και κοκορέτσι, φάγαμε με όρεξη, ξεκουραστήκαμε και συνεχίσαμε την πορεία μας. Το βράδυ φτάσαμε σε μια αγροικία όπου διανυχτερεύσαμε. Την άλλη μέρα μετά από αρκετή πορεία φτάσαμε στον Αη Λιά, ένα μικρό χωριό στην καρδιά του βουνού. Ήταν ένα από τα χωριά που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση εναντίον των Γερμανών. Ήταν μια γραφική κοινότητα με λιγοστά κάτασπρα σπιτάκια, λίγους κατοίκους βοσκούς και αγρότες. Εδώ μας περίμεναν ο καπετάν Γιάννης Μπαντουβάς, ο οποίος και μας υποδέχθηκε καβάλα στο κάτασπρο του άλογο, επιβλητικός σαν τον Αη Γιώργη τον Καβαλάρη. Είπε στους φίλους του ότι ήμασταν φοιτητές, φίλοι του γιού του και είχαμε πάει εκδρομή. Εδώ γνωρίσαμε την κρητική φιλοξενία σ' όλη της την έκταση. Πολλοί κάτοικοι ήθελαν να μας φιλοξενήσουν κι έσφαξαν πρόβατα για να μας κάνουν τραπέζι. Τελικά αναγκαστήκαμε να φάμε σε διάφορα σπίτια για να τους ικανοποιήσουμε όλους», γράφει ο Θ. Σοφοκλέους και συνεχίζει:
«Η εκπαίδευσή μας στην Κρήτη κράτησε δέκα μέρες. Συνεχίσαμε τις πορείες, αλλά προς το τέλος βγήκαμε και λίγο στη ζωή. Μερικοί πήγαμε σε πανηγύρι στο ξωκλήσι του Αη Λιά όπου μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε τον Κρητικό λαό σε μια άλλη πτυχή της ζωής του. Πήγαμε ακόμη σε γάμο σ' ένα χωριουδάκι πάνω στα απομακρυσμένα βουνά του Γιούχτα. Η τελετή του γάμου τους έχει μεγάλη ομοιότητα με εκείνη των δικών μας. Μου αρέσουν πολύ οι μαντινάδες τους, ιδιαίτερα όταν διαγωνίζονταν παλληκάρια με στολές κρητικές, με την πατροπαράδοτη βράκα σε χρώμα μωβ σκούρο, τις πατροπαράδοτες άσπρες κρητικές μπότες, το κεντημένο γιλέκο και μαύρο μαντήλι με τα κρόσια γύρω στο κεφάλι».

Η επιστροφή

Η ομάδα των Κυπρίων φοιτητών έφυγε από την Κρήτη και επέστρεψε στην Αθήνα στις 29 Απριλίου 1955 όπου και συνάντησαν τον Ρένο Κυριακίδη, ο οποίος είχε ήδη επανέλθει από την Κύπρο, όπου είχε μεταβεί για να συνδεθεί με την ηγεσία του Κυπριακού Αγώνα, τον «Διγενή».

Η ΕΟΚΑ είχε ξεκινήσει τις πρώτες επιχειρήσεις εναντίον των Άγγλων την 1η του Απρίλη του 1955, πριν από 66 χρόνια. Ο Γεώργιος Γρίβας είχε ζητήσει την ταχύτατη κάθοδό τους στο νησί, καθώς χρειαζόταν άμεσα στελέχη για να επανδρώσει τους τομείς της ΕΟΚΑ. Γρηγορότερα απ΄ ότι περίμεναν, οι Κύπριοι φοιτητές με εφόδιο την πολύτιμη εκπαίδευσή τους από τους Μπαντουβάδες, κίνησαν για την Κύπρο...

5 eoka

(23 Δεκεμβρίου 1955: Ο Διγενής και τα παλικάρια του στα κρησφύγετα της Γαλάτας).

Ευχαριστίες:

Ευχαριστούμε θερμά την Οικογένεια Μπαντουβά για την πολύτιμη βοήθειά της κατά την διάρκεια της έρευνας.
Επίσης τον κ. Σπύρο Θ. Δημητρίου Αντιπρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος «Γεώργιος Γρίβας – Διγενής» για τα στοιχεία που έθεσε στην διάθεσή μας.

Πηγές:

- Ιστορία του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959, Ανδρέας Βαρνάβας, Ίδρυμα Απελευθερωτικού Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959, (Σειρά ΑΔ: Πηγές και Βοηθήματα για τον Αγώνα της ΕΟΚΑ), Λευκωσία 2002.
- Πόθος Ελευθερίας (αναδρομή στον αγώνα 1955-1959), Θάσου Σοφοκλέους, Λευκωσία 1989.
- Οι Κύπριοι Φοιτητές στην Αθήνα και ο Αγώνας 1955-1959, Πέτρος Στυλιανού, Εκδόσεις Αιγαίον, Λευκωσία 2010.
- Η Νεολαία στον Απελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959 (Μελέτες – Γενικές Επισημάνσεις – Προσωπικές Μαρτυρίες), Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης ΕΟΚΑ 1955-1959, Λευκωσία 2000.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Τρίτη, 29 Σεπτεμβρίου 2020 Κατηγορία ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ

Την πρόθεση εκσυγχρονισμού και επέκτασης των εγκαταστάσεων του ναυσταύθμου της Σούδας στην Κρήτη ανακοίνωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος στην Βουλή. Όπως εξήγησε ο υπουργός, ο νέος ναύσταθμος φιλοδοξεί να φιλοξενεί πλοία και υποβρύχια του ελληνικού στόλου σε μόνιμη βάση, θα δημιουργηθεί με αναβάθμιση των εγκαταστάσεων της Σούδας, ενώ έχει ενταχθεί στο συνολικό πρόγραμμα εξοπλιστικής αναβάθμισης της χώρας.

«Η χώρα πρέπει να αποκτήσει Ναύσταθμο και στην Κρήτη αντίστοιχο του Ναυστάθμου της Σαλαμίνας. Αυτό θα γίνει με αναβάθμιση των εγκαταστάσεων στην Σούδα για την ενίσχυση της παρουσίας μας στην Ανατολική Μεσόγειο. Το συνολικό σχέδιο προβλέπει και αναβάθμιση υποδομών Σούδας για πλήρη οργανωμένο και λειτουργικό ναύσταθμο ώστε να αποτελέσει μόνιμο οργανωμένο και λειτουργικό μηχανισμό υποστήριξης πλοίων και υποβρυχίων. Είναι υπόθεση που θα υλοποιηθεί σε βάθος χρόνου. Το βασικό είναι να ληφθεί η σχετική απόφαση προς τούτο. Αυτή την απόφαση μπορείτε να την θεωρήσετε ειλημμένη», ανέφερε ο υπουργός κατά την ενημέρωση των μελών της επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων του κοινοβουλίου στο πλαίσιο συζήτησης συμφωνιών μεταξύ Ελλάδας – ΗΠΑ για αμοιβαίο εφοδιασμό καυσίμων.

Ως προς το πότε αναμένεται η δημιουργία του, διευκρίνισε ότι «δεν είναι υπόθεση επικείμενης ίδρυσης του ναυστάθμου, θέλει χρόνια, αλλά η απόφαση ελήφθη κατόπιν εισήγησης του Πολεμικού Ναυτικού, αφού η υλοποίησή του κρίθηκε απαραίτητη για την ενίσχυση της παρουσίας μας στην Ανατολική Μεσόγειο».

Write on Δευτέρα, 27 Ιουλίου 2020 Κατηγορία ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Γράφει ο Γιώργος Λαμπράκης

Σε πλήρη ετοιμότητα παραμένουν οι Ένοπλες Δυνάμεις, παρά την σταδιακή αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο και την επιστροφή μεγάλου μέρους του τουρκικού στόλου στους ναυστάθμους του.

Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Αντιστράτηγος Κωνσταντίνος Φλώρος, οι Αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων (ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ) αλλά και το σύνολο των επιτελών στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας έχουν δώσει το σύνθημα της ετοιμότητας στις Μονάδες και τα στελέχη. Οι Έλληνες επιτελείς, παρακολουθούν τις τουρκικές κινήσεις, καθώς η NAVTEX που είχε εκδώσει η Τουρκία, για έρευνες νότια του Καστελόριζου, λήγει - τυπικά - στις 2 Αυγούστου.

Αξίζει να σημειωθεί, πως με την έναρξη της κρίσης την περασμένη Τρίτη, το σύνολο σχεδόν των Ενόπλων Δυνάμεων τέθηκε σε πλήρη ετοιμότητα. Ιδιαίτερα επισημαίνεται το γεγονός, πως πέρα από το Πολεμικό Ναυτικό που “έκλεισε” το Αιγαίο με την κινητοποίηση του 85% του Στόλου, την Πολεμική Αεροπορία που είχε την μέγιστη διάθεση αεροσκαφών, όχι μόνο για αποστολές αναχαίτισης αλλά και για κρούση με τις αντίστοιχες φορτώσεις των μαχητικών, τα ιπτάμενα ραντάρ που συνέλλεγαν πληροφορίες, το Δ΄ Σώμα Στρατού που κινητοποιήθηκε στον Έβρο και την ΑΣΔΕΝ που είχε την ευθύνη για την ετοιμότητα στα νησιά, ακόμα και οι μαθητές των Παραγωγικών Σχολών των ΕΔ τέθηκαν σε επιφυλακή!

343 1

Ο ρόλος της Κρήτης

Ο κομβικός ρόλος της Κρήτης, στις ευρύτερες γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές εξελίξεις στη νοτιοανατολική Μεσόγειο αναδείχθηκε για μία ακόμα φορά μέσα από την τελευταία κρίση. Η 115 Πτέρυγα Μάχης στα Χανιά με τις δύο Μοίρες των αεροσκαφών F-16C/D Block 52+, η 133 Σμηναρχία Μάχης στο Καστέλι με τα F-16 επιφυλακής (... και όχι μόνο), ο Ναύσταθμος της Σούδας και η βάση του Πολεμικού Ναυτικού στο ανατολικό τμήμα του νησιού, αλλά και Μονάδες που εδρεύουν στην Κρήτη και έχουν επιχειρησιακό προσανατολισμό προς την “περιοχή ενδιαφέροντος”, κινητοποιήθηκαν ταχύτατα και σε σύντομο χρονικό διάστημα ήταν έτοιμες να αναλάβουν αποστολές.

Οι Έλληνες επιτελείς, είχαν την ευκαιρία να μετρήσουν χρόνους, να καταγράψουν ανάγκες και ελλείψεις σε επίπεδο υλικών και μέσων, να δοκιμάσουν ουσιαστικό όλο το “σύστημα” κινητοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού και της όσο το δυνατόν γρηγορότερης διάθεσης των μέσων που έχουν στη διάθεσή τους για να επιχειρήσουν. Μπορεί αυτή η διαδικασία να δοκιμάζεται σε ασκήσεις, ωστόσο εδώ υπήρχε μία ελληνοτουρκική κρίση από τις σοβαρότερες των τελευταίων ετών, οπότε όλα έπρεπε να γίνουν με αυτό το σκεπτικό και με τον χρόνο να πιέζει ασφυκτικά. Άπαντες ανταποκρίθηκαν άψογα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις επιστρατεύτηκε – πέρα από την επαγγελματική επάρκεια – και το φιλότιμο του προσωπικού.

Όπως είναι γνωστό, το Πολεμικό Ναυτικό έχει σε εξέλιξη ένα πρόγραμμα αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων του Ναυστάθμου στη Σούδα, γεγονός που θα επιτρέψει σε μεγάλες μονάδες του Στόλου να έχουν ως μόνιμη βάση την Κρήτη, προκειμένου να μειωθούν οι χρόνοι που απαιτούνται ώστε τα πλοία να βρίσκονται στην περιοχή της Δωδεκανήσου, του συμπλέγματος της Καστελορίζου - Μεγίστης, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής μεσογείου.

5aec9 dsc02671 1024x768

Μέριμνα θα πρέπει να υπάρξει άμεσα από την ηγεσία, στην μόνιμη παρουσία στο νησί και ειδικά στο Ηράκλειο (με μηδαμινό κόστος καθώς οι εγκαταστάσεις υπάρχουν στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου στην – πρώην – 126 Σμηναρχία Μάχης) ελικοπτέρων Chinοοκ της Αεροπορίας Στρατού αλλά και επιθετικών ελικοπτέρων Apache, προκειμένου τα εναέρια αυτά μέσα να είναι κοντά στις αερομεταφερόμενες δυνάμεις που εδρεύουν στην Κρήτη (1η Μοίρα Αλεξιπτωτιστών, 547 Αερομεταφερόμενο Τάγμα Πεζικού και 545 Αερομεταφερόμενο Τάγμα Πεζικού της 5ης Α/Μ Ταξιαρχίας) και να μην χαθεί πολύτιμος χρόνος με την αναμονή της άφιξής τους από την ηπειρωτική χώρα, σε περίοδο επιχειρήσεων. Τα σχέδια υπάρχουν, το θέμα έχει μελετηθεί, απλά απαιτείται η ενεργοποίησή τους.

Και η πρόσφατη κρίση, ανέδειξε την αναγκαιότητά τους...