Write on Τετάρτη, 09 Μαρτίου 2016 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ
Της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη - Φιλολόγου-ιστορικού, Υπεύθυνης Σχολικής Βιβλιοθήκης 2ου Ε.Π.Α.Λ. Τρικάλων, Πιστοποιημένης Επιμορφώτριας Ενηλίκων του Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.

Ένας τιτάνιος αγώνας διεξήχθη στο ύψωμα 731 (υψόμετρο) κατά την «Εαρινή Επίθεση» των Ιταλών στα μέσα Μαρτίου 1941, προκειμένου οι ιταλικές φασιστικές δυνάμεις με την παρουσία του ίδιου δικτάτορα Μουσολίνι -μετά από τέσσερις μήνες πόλεμο - να δρέψουν μία νίκη κατά της Ελλάδας και να κατέβουν μαζί με τις ναζιστικές δυνάμεις των Γερμανών «νικητές» στην Αθήνα! Το 731 όμως, ανέτρεψε τα σχέδια του(ς). Στο ύψωμα αυτό, καθώς και στα γειτονικά υψώματα, πολέμησαν οι άνδρες του 5ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας πού κατάγονταν κυρίως από την Καρδίτσα και τα Τρίκαλα.

Η Ιστορία για το 731 γράφει: "Επί 7 ημέρες, ως τις 15 Μαρτίου η μεραρχία δοκιμάστηκε σκληρά, αλλά απέκρουσε τα κύματα των επιτιθέμενων αντιπάλων. Οι επιθέσεις και αντεπιθέσεις άρχιζαν με πυκνό κανονιοβολισμό που κατέσκαβε τα υψώματα, για να καταλήξουν σε συμπλοκές, όπου το λόγο είχαν η χειροβομβίδα και η λόγχη. Το ύψωμα 731, μεταξύ Αώου και Άψου, έμεινε θρυλικό. Ως τις 19 Μαρτίου, μετά από σχετική τριήμερη ανάπαυλα, οι Ιταλοί εξαπέλυσαν κατά του υψώματος 731 όχι λιγότερες από 18 επιθέσεις. Το «731», όπως έμεινε γνωστό στην πολεμική ιστορία και των δύο αντιπάλων, υπήρξε ίσως ένα από τα πιο αιματοβαμμένα υψώματα ολόκληρου του παγκοσμίου πολέμου". (ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε. 1978, τόμος ΙΕ, σελ.441-442).

Ο λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Άγγελος Τερζάκης, πολεμιστής του 1940, γράφει: "Ξημερώνει η 10 Μαρτίου 1941 ,ημέρα Δευτέρα, και το πυροβολικό του Καβαλλέρο ξαναρχίζει. Ξαναρχίζει από την Τρεμπεσίνα, με πείσμα διπλό, γιατί η πρώτη μέρα χάθηκε κι αυτό είναι άσχημο για μιαν επίθεση, που πρέπει να το πετύχει στις πρώτες ώρες της.

Το κανονίδι τώρα απλώνεται ανατολικά, στο 731. Είναι τέτοιο που μόνο με τους θρυλικούς βομβαρδισμούς του Βερντέν, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορεί να παραβληθεί. Τ' ακούει και ζαρώνει περίτρομη η ψυχή του ανθρώπου. Τα ελληνικά πυρά της έκοψαν την ορμή, ως που το μεσημέρι οι Ιταλοί ενισχυμένοι με νέες δυνάμεις, ξανάρχισαν, όμως, το πεζικό κατόρθωσε με μόνα τα δικά του να σπάσει το πρώτο κύμα του εχθρού. Στις 6 τ' απόγεμα οι Ιταλοί άνοιγαν μεγάλη φωτιά κατά του 731. Χίμηξαν ύστερα με ταυτόχρονη προσπάθεια να το υπερκεράσουν από τη δημοσιά, ενώ έπιαναν και να βομβαρδίζουν την Τρεμπεσίνα. Ήταν η έβδομη επίθεσή τους για το 731. Το ύψωμα έμπαινε πια, ζωσμένο με φλόγες στο θρύλο" (Άγγελος Τερζάκης, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΪΑ 1940-1941, Αθήναι 1964, σελ.177-178).

Ο Ταγματάρχης (τότε) Δημήτριος Κασλάς.

Στο προσωπικό χειρόγραφο ημερολόγιο του Ταγματάρχη (τότε) Δημήτριου Κασλά, από το Πουρί Ζαγοράς, Διοικητή του ΙΙ (2ου) Τάγματος του 5ου Συντάγματος Τρικάλων, που με τους στρατιώτες του υπερασπίστηκε το ύψωμα 731, αναφέρει:

"(Ημέρα πρώτη: Κυριακή 9η Μαρτίου 1941, «έναρξις της επιθέσεως»)

(Πρωινές ώρες): Την 06:30 ώραν ήρξατο τρομακτικόν και καταιγιστικόν πυρ του εχθρικού Πυροβολικού και όλμων. Η πρώτη ομοβροντία μιας βαρέως Πυροβολαρχίας ερρίφθη ακριβώς την 06:30 ώραν επί του υψώματος 731, όπου ο Σταθμός Διοικήσεώς μου ήτο το σύνθημα της ενάρξεως της βολής.

Ο βομβαρδισμός συνεχίζεται με αυξάνουσαν έντασιν. Σμήνη αεροπλάνων ρίπτουν συνεχώς τα φορτία των επί των υψωμάτων 731 και 717. Το ύψωμα 731, όπου το Τάγμα μου, σείεται συνεχώς, σκόνη, φωτιά και καπνός, η ατμόσφαιρα είναι βαρειά, δύσκολα αναπνέει κανείς από τα αέρια των εκρήξεων, κόλασις πυρός, μας περιβάλλαν καπνοί και αι φλόγες, δεν ημπορούμε να διακρίνουμε τι γίνεται εις απόστασιν 10 μέτρων. Το ύψωμα 731 ήτο δασωμένον με δέντρα ύψους 4-5 μέτρων, εντός διώρου έμεινε γυμνόν. Τα συρματοπλέγματά μας κατεστράφησαν, τα χαρακώματα ισοπεδώθηκαν, οι στρατιώται καλύπτονται εις τας οπάς των οβίδων και αγωνίζονται απεγνωσμένα να επανορθώσουν τας ζημίας, ιδίως να προστατεύσουν τα πολυβόλα και οπλοπολυβόλα από την καταστροφήν, από τις πέτρες και χώματα που εγείροντο από τας εκρήξεις. Τα υπάρχοντα επί του υψώματος 731 δύο πυροβόλα των 6,5 και αντιαρματικός ουλαμός των 37 κατεστράφησαν ολοτελώς.

Περί την 07:30 ώραν κατόρθωσα να επικοινωνήσω τηλεγραφικώς δια λίγα λεπτά με τον Συνταγματάρχην Κετσέαν, επίσης μετά του Διοικητού του Συγκροτήματος Συνταγματάρχου Γεωργούλα Ν., οι οποίοι αγωνιούσαν να πληροφορηθούν την κατάστασίν μας. Με ερώτησαν εάν οι άνδρες του Τάγματος κρατούν τας θέσεις των, τους απάντησα ότι οι Λόχοι ευρίσκονται εις τας θέσεις των. Μου διεβίβασεν την εξής Διαταγήν γραπτήν. «Επί των θέσεών σας θ' αμυνθήτε μέχρις εσχάτων, Η Πατρίς, η Ανωτάτη Διοίκησις απαιτεί να κρατήσητε ψηλά την τιμήν των όπλων».

...Του απήντησα ότιδήποτε και αν συμβή δεν θα εγκαταλείψωμεν το 731 και έχω πεποίθησιν ότι δεν θα περάσουν οι Ιταλοί.

Περί την 8ην ώραν το Πυροβολικόν του εχθρού ήρχισε να επιμηκύνη την βολήν του εις τα μετόπισθεν του Τάγματος και την 08:30 έπαυσεν την βολήν του επί των υψωμάτων 731 και 717. ΄Ητο φανερόν πλέον ότι θα ήρχιζεν η επίθεσις των Ιταλών. Διέταξα τους Λόχους να ετοιμάσουν τα αυτόματα και να μη βάλουν από μεγάλας αποστάσεις, παρά μόνον όταν οι Ιταλοί θα έφθαναν εις ωρισμένα σημεία του εδάφους που υπεδείχθησαν επί τόπου εις απόστασιν περίπου 200 μέτρων.

Περί την 09:30 ώραν οι Ιταλοί χρησιμοποιούντες τας δεξιά του 5ου Λόχου βαθείας γραμμάς πλησιάζουν επικινδύνως και προσεγγίζουν τα κατεστραμμένα συρματοπλέγματα. Αρχίζει πλέον ο αγών διά της χειροβομβίδος. Οι Ιταλοί δοκιμάζουν με τρόμον και φωνάς τα καταστρεπτικά αποτελέσματα των αμυντικών μας χειροβομβίδων.

(Μεσημέρι): Την μεσημβρίαν προσπαθούν οι Ιταλοί να επαναλάβουν την επίθεσίν των, αλλά ευθύς ως αναπτύσσονται καθηλούνται και διασκορπίζονται από το Πυροβολικό και τα Πολυβόλα μας.

(Απόγευμα): Το απόγευμα και ενώ μέχρι της στιγμής εκείνης τα εχθρικά πυρά είχον αραιωθή, εκσπά και νέα επίθεσις μετά σφοδρού βομβαρδισμού, εφ' ολοκλήρου του τομέως της Ι Μεραρχίας και ανασκάπτεται πάλιν το έδαφος από το πυροβολικόν και τας βόμβας αεροπλάνων. Οι στρατιώται περιμένουν να πλησιάσουν τα εχθρικά τμήματα πεζικού, τα παραλαμβάνουν με τα αυτόματα και τα αποδεκατίζουν με επιτυχείς ριπές και όταν ο εχθρός χρησιμοποιή τας βαθείας γραμμάς και προσεγγίζει τα χαρακώματα, επιτίθενται διά της χειροβομβίδος και της λόγχης.

Οι Ιταλοί όμως δεν παραιτούνται. Δοκιμάζουν διά μία ακόμα φοράν, προτού νυκτώση, να διασπάσουν τας γραμμάς μας επί του υψώματος 731.Και η προσπάθεια αυτή αποκρούεται σε σοβαροτάτας απωλείας.

(Βράδυ): Η νύκτα μας βρίσκει όλους εξηντλημένους σωματικώς. Είμεθα όλη την ημέραν νηστικοί. Εν τούτοις κανείς δεν θέλει να φάγη. Έχουμε άφθονο κονιάκ. Οι Λόχοι δεν ζητούν ψωμί αλλά χειροβομβίδας αμυντικάς και σκαπανικά εργαλεία. Καθ' όλην την νύκτα οι ημιονηγοί του Τάγματος, οι αφανείς αυτοί ήρωες επηγαινοερχόνταν εις τον σταθμόν εφοδιασμού διά να μας φέρουν εκατοντάδας φορτίων χειροβομβίδων, πυρομαχικών και λοιπών εφοδίων.

Το Ύψωμα 731, όπως έμεινε γνωστό στην πολεμική ιστορία και των δύο αντιπάλων, υπήρξε ίσως ένα από τα πιο αιματοβαμμένα υψώματα ολόκληρου του παγκοσμίου πολέμου!

(Ημέρα δεύτερη: Δευτέρα 10 Μαρτίου 1941).

(Πρωινές ώρες): «Την 7ην πρωινήν ήρχισε πάλιν το ιταλικόν πυροβολικόν. Εις τας 9 ώρα αρχίζει η Ιταλική επίθεσις. Αυτήν την ημέραν κατευθύνεται προς το αριστερόν μας διά να υπερφαλαγγίσουν το 731 εκ του αριστερού. Οι Ιταλοί κινούνται με μυρίας προφυλάξεις, τους καταλαμβάνει πρώτον το Πυροβολικόν μας και τους αποδεκατίζει. Το Πυροβολικόν των Ιταλών προσπαθεί να υποστηρίζει την κινουμένην φάλαγγα. Οι Ιταλοί προχωρούν κατά διαδοχικά κύματα με προφανή σκοπόν να καταλάβουν οπωσδήποτε το 731, χωρίς να λαμβάνουν υπ' όψιν τας απωλείας των. Οι Ιταλοί φθάνουν εις απόστασιν από 50-100 μ. από την γραμμήν αντιστάσεως. Διά να εξαπατήσουν τους στρατιώτας μας υψώνουν λευκά μανδίλια, προς στιγμήν υπέθεσαν ότι επρόκειτο να παραδοθούν. Αντελήφθην εκ πρώτης στιγμής ότι επρόκειτο περί απάτης. Επενέβην αμέσως, διέταξα έντασιν των πυρών διά χεροβομβίδων και τοπικήν αντεπίθεσιν. Οι Στρατιώται κραυγάζοντες την περίφημον πολεμικήν ιαχήν «αέρα» διά της λόγχης και των χειροβομβίδων αιφνιδιάζουν τους Ιταλούς, οι οποίοι αρχίζουν να τρέχουν προς τα οπίσω, μεταβαλόντες την υποχώρησίν των εις πανικόβλητον φυγήν. Η επίθεσις των συνετρίβη.

(Μεσημέρι): Ολίγον προ της μεσημβρίας διεξάγεται νέα προσπάθεια εις το ίδιο σημείον παρά Ιταλών κατόπιν πάλιν προπαρασκευής διά σφοδρού βομβαρδισμού και η επίθεσις αύτη συνετρίβη προ του ακαμάτου ηρωισμού των Λόχων, διά της λόγχης, μέχρι την 12:30 ώραν τρέπομεν εις νέαν άτακτον φυγήν τους Ιταλούς.

(Απόγευμα): ... Εις τας 06:30 αρχίζει βομβαρδισμός επί των υψωμάτων 731 και 717 και μετ' ολίγον νέα επίθεσις των Ιταλών και κατά των δύο πλευρών του υψώματος 731, δηλαδή εναντίον και των δύο Λόχων μου. Και η επίθεσις αυτή απεκρούσθη με βαρυτάτας απωλείας διά τον εχθρόν.

(Βράδυ): Προς το εσπέρας νομίζουν ότι θα κλονίσουν το ηθικόν των στρατιωτών μας, ρίπτουν δι' αεροπλάνων χιλιάδας προκηρύξεις, καλούν τους στρατιώτας μας να ρίψουν τα όπλα και να σπεύσουν να παραδοθούν. Αι προκηρύξεις αυταί μόνον γέλωτας προσέφερον εις τους ηρωικούς οπλίτας.

Και η δευτέρα ημέρα της επιθέσεως έκλεισε με την απόλυτον διατήρησιν των θέσεών μας επί του υψώματος 731, καθώς επίσης και το δεξιά μου ΙΙΙ Τάγμα επί του υψώματος 717".

glaves

Η «Εαρινή Επίθεση» των Ιταλών απέτυχε. Ο Μουσολίνι έφυγε ταπεινωμένος. Το ύψωμα 731 έγινε δόξα και το όνομά του γράφτηκε στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη: «731». Η ανιδιοτελής τους θυσία ας μας ωθήσει μέσα στην τύρβη της βαριάς μας καθημερινότητας να αναλογιστούμε: τιμή σ' όσους κρατούνε Θερμοπύλες, κι ας ξέρουν πως οι βάρβαροι στο τέλος θα διαβούνε...

Η ηρωική αντίσταση των Συμπολιτών μας Ελλήνων στο Ύψωμα 731 είναι μεγάλης, απροσμέτρητης σημασίας, τόσο σε Πανελλήνιο όσο και σε τοπικό επίπεδο. Οι ήρωες αυτοί έκαναν στην εντέλεια το καθήκον τους προς την πατρίδα. Κι ήταν οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, απλοί, καθημερινοί, ταπεινοί άνθρωποι του λαού. Το γεγονός αυτό καταξιώνει με τρόπο απόλυτα ηθικό τη θυσία των υπερασπιστών του Υψώματος 731.

Όπως, μάλιστα, συγκινημένος, δηλώνει ο σημαιοφόρος του 5ου Συντάγματος στο σχετικό ντοκιμαντέρ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Τρικάλων, η έννοια της εκπλήρωσης του καθήκοντος προς την πατρίδα δεν εξαγοράζεται ούτε ανταλλάσσεται, για τους αγνούς πατριώτες εκείνης της ηρωικής γενιάς, με θέσεις και διορισμούς στο δημόσιο. Είναι εξόχως αποστομωτική η μαρτυρία του, η μαρτυρία ενός ανθρώπου που μέσα στη φωτιά και τη δίνη του πολέμου, μέσα στη φτώχεια, τη στέρηση και την πείνα, μέσα σε συνθήκες ταπεινωτικές, σχεδόν άθλιες, δεν έχασε στιγμή την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και περηφάνια του.

Ακούγοντας, κυριολεκτικά και νοερά τις μαρτυρίες των αυτοπτών μαρτύρων, αυτών που βίωσαν στο πετσί τους τα ηρωικά ιστορικά γεγονότα, συνειδητοποιούμε πως το Ύψωμα 731, χαραγμένο στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, είναι συνώνυμο της Δόξας, αριθμός – σύμβολο του ηρωισμού του απλού, καθημερινού ανθρώπου: των ηρώων που περπατούν ακόμη στα σκοτεινά όταν τους καταπίνει η λήθη της ιστορίας. Ας τους θυμόμαστε, αρνούμενοι να υποκύψουμε στη λήθη αυτή, ως φωτεινά μετέωρα στο στερέωμα της Σύγχρονης, πρόσφατης Ιστορίας μας.

Νοερά τους αντικρίζουμε στις ράχες και στα κορφοβούνια της Πίνδου να περπατούν στα σκοτεινά και να καταυγάζουν με το εσωτερικό τους φως τη δική μας, σημερινή σκοτεινιά... Ας εμπνευστούμε όλοι από την ηρωική τους θυσία σε έργα προόδου, ειρήνης, δικαιοσύνης, τιμώντας όσους κρατούνε Θερμοπύλες, κι ας ξέρουν πως οι βάρβαροι στο τέλος θα περάσουν. - ΠΗΓΗ

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Παρασκευή, 10 Μαρτίου 2017 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ

Σαν σήμερα, στις 10 Μαρτίου 1921, δύο αεροσκάφη Breguet 14 της Γ' Μοίρας (Στρατιωτική Αεροπορία) απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο Προύσας και πραγματοποίησαν αναγνώριση του τομέα Γενή Σεχήρ - Κιοπρού Χισάρ - Γκεϊσέ - Σεϊγκούντ - Μποζ Εγιούκ - Αϊνεγκιόλ, σύνδεσμο μεταξύ Μεραρχιών και Ταξιαρχίας Ιππικού, καθώς και βομβαρδισμό και πολυβολισμό τουρκικών συγκεντρώσεων.
Στις αναφορές των παρατηρητών (Ανθυπολοχαγού Ξηρού και Λοχαγού Κολιαλέξη) δίδεται μια ζωντανή εικόνα του μετώπου, στην οποία διαφαίνεται η εσπευσμένη υποχώρηση του αντιπάλου και η νικηφόρα προέλαση των ελληνικών στρατευμάτων. Τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν και από την αναφορά του παρατηρητή του τρίτου αεροσκάφους που απογειώθηκε λίγο αργότερα (Υπολοχαγού Παπαναστασίου).

Το αεροσκάφος
Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου χρησιμοποιήθηκαν από τις Ελληνογαλλικές Μοίρες Αναγνώρισης – Βομβαρδισμού 532 και 533, ενώ στη συνέχεια αποτέλεσαν το βασικό αεροπλάνο της Στρατιωτικής Αεροπορίας για τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο. Χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα κατά τις επιχειρήσεις στη Μικρασιατική εκστρατεία. Από το 1922 πετούσαν στο αεροδρόμιο του Σέδες, στη Σχολή Οδηγών Αεροπορίας, όπου αργότερα χρησιμοποιήθηκαν και ως προχωρημένο εκπαιδευτικό από το 2ο Σμήνος Μετεκπαιδέυσεως για την εκπαίδευση παρατηρητών. Αποσύρθηκαν λίγο μετά τον Οκτώβριο του 1931.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

 

Write on Σάββατο, 08 Μαρτίου 2014 Κατηγορία ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Ο καπετάν Μανόλης Κουκουράκης μαζί με την ψαριά του λίγες μέρες πριν ψάρεψε και το τμήμα του πιλοτηρίου ενός Βρετανικού πολεμικού αεροπλάνου από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ... ψαριά έγινε σε βάθος 220 μέτρων σε θαλάσσια περιοχή του Αγίου Νικολάου στη Κρήτη, στην οποία είχαν γίνει αερομαχίες κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Η ... ψαριά έγινε σε βάθος 220 μέτρων σε θαλάσσια περιοχή του Αγίου Νικολάου στη Κρήτη, στην οποία είχαν γίνει αερομαχίες κατά τη διάρκεια του πολέμου.

«Έχουμε βγάλει ξανά στο παρελθόν και πιο μεγάλα τμήματα από αεροπλάνα που έχουν πέσει σε μάχες του 40. Μάλιστα από ότι μου έχει πει ο πρώην πρόεδρος του Καλού Χωριού Μιχάλης Μανιαδάκης που ήταν πιλότος της πολεμικής μας αεροπορίας και γνωρίζει καλύτερα από όλους τα συγκεκριμένα αεροπλάνα είναι εφικτό να βρεθεί σε ποιον ανήκει. Πίσω από τα όργανα του πιλοτηρίου που διατηρούνται σε καλή κατάσταση υπάρχει ένας αριθμός και με βάση αυτό τον κωδικό αυτό μπορεί να βρεθεί σε ποιον ανήκει το αεροπλάνο. 

Τον περιμένω να περάσει για να δούμε πιο πολλά πράγματα και να βρεθούν στοιχεία τόσο για τον τύπο όσο και για τον πιλότο εάν είναι δυνατόν», είπε στην εφημερίδα ΑΝΑΤΟΛΗ ο κ. Κουκουράκης. - ΠΗΓΗ

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Πέμπτη, 06 Μαρτίου 2014 Κατηγορία ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Την απόρρητη Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για τις γερμανικές επανορθώσεις για τον Α' και Β' Παγκόσμιο Πόλεμο δημοσιεύει εκ νέου το Real.gr, την ημέρα που ξεκινά ουσιαστικά η επίσκεψη του Γερμανού προέδρου Γιόακιμ Γκάουκ στη χώρα μας.

Την Έκθεση, που είχε αποκαλύψει η Realnews την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2013, ημέρα διεξαγωγής των γερμανικών εκλογών, ζήτησε από τον Ευάγγελο Βενιζέλο στο τελευταίο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης, ενώ την έχει ζητήσει με ερώτηση στη Βουλή και ο Μανώλης Γλέζος, πλην όμως ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός των Εξωτερικών την χαρακτηρίζει ... απόρρητη!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΗΤΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΤΟΧΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ

Σύμφωνα με την απόρρητη αυτή Έκθεση, που είχε παραγγελθεί από τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλο στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, ώστε να διαμορφωθεί το πλαίσιο διεκδικήσεων των γερμανικών επανορθώσεων από τη γερμανική πλευρά, αποκαλύπτεται ότι η Ελλάδα δεν έχει διεκδικήσει ούτε τις πολεμικές επανορθώσεις από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο! Ταυτόχρονα όμως διαβεβαιώνει ότι η Ελλάδα δεν έχει αποποιηθεί των αξιώσεών της.

Στα συμπεράσματα της Έκθεσης μεταξύ άλλων αναφέρονται:

• Δεν προκύπτει ότι έχει καταβληθεί κάποιο ποσό για εξόφληση των απαιτήσεων της χώρας σχετικά με την αποπληρωμή του «κατοχικού δανείου»

• Από το αρχειακό υλικό δεν προκύπτει καταβολή αποζημίωσης σε ιδιώτες για υλικές ζημιές που υπέστησαν κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στις ιδιωτικές τους περιουσίες

• Για τις απαιτήσεις από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο προκύπτει ότι έχουν καταβληθεί:

-115 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα για παροχές υπέρ Ελλήνων υπηκόων που εθίγησαν από εθνικοσοσιαλιστικά μέτρα δίωξης.

-4.800.000 γερμανικά μάρκα για αποζημιώσεις αφαιρεθέντων καπνών.

-Ποσοστό τουλάχιστον 0,93% για Επανορθώσεις που εμπίπτουν στην κατηγορία Α΄ (Συμφωνία των Παρισίων του 1946-Μέρος 1).

• Στο αρχειακό υλικό βρέθηκαν αναφορές με επιστημονική τεκμηρίωση, σύμφωνα με τις οποίες οι απαιτήσεις της χώρας μας από το «κατοχικό δάνειο» (ως ιδιάζουσα περίπτωση, η οποία αποτελεί συμβατική υποχρέωση) μπορεί να μην ενταχθούν στη γενικότερη ρύθμιση των γερμανικών Επανορθώσεων αλλά να επιδιωχθεί διακανονισμός στη βάση της συμφωνίας του Μαρτίου του 1942 (Ρώμη). Το θέμα αυτό χρήζει περαιτέρω εξέτασης από ειδικούς.

Κατοχικό δάνειο – έκθεση Λαμπρούκου

Η απόρρητη Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην Έκθεση Λαμπρούκου, μετέπειτα γενικού διευθυντή του υπουργείου Συντονισμού και τότε στελέχους του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, υπεύθυνου χειριστή των θεμάτων σχετικών με την όλη διαδικασία των προκαταβολών προς τα στρατεύματα κατοχής.

Σύμφωνα με την Έκθεση μέχρι τη 31/12/1941 είχε καταβληθεί στη χρηματοδότηση των αρχών κατοχής μέσω της τραπέζης της Ελλάδος το συνολικό ποσό των 20.061.086.000 δρχ. στο οποίο πρέπει να προστεθεί το ποσό των 1.733.918.700 μεσογειακών δραχμών που εν τω μεταξύ είχαν και αυτές αποσυρθεί και καταστραφεί.

Το ποσό αυτό που είχε διατεθεί για τις ανάγκες των αρχών κατοχής , αντιστοιχεί στο 45% περίπου του κυκλοφορούντος χρήματος. Υπενθυμίζεται ότι από 18/07/1941 με διαταγή του τότε υπουργού Οικονομικών κ. Γκοτζαμάνη όλες οι δημόσιες υπηρεσίες διατάχθηκαν, τα περιεχόμενα σε αυτές μάρκα κατοχής να μην κυκλοφορούν πλέον, αλλά να παραδίδονται στην Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία είχε την υποχρέωση να αντικαθιστά τα κατοχικά χαρτονομίσματα με βάση νέες ισοτιμίες.

Σημειώνεται επίσης ότι σε σωρεία εγγράφων αποτυπώνεται η αγωνία για την αποσάθρωση της ελληνικής οικονομίας και τη δυστυχία των Ελλήνων, ιδιαίτερα όταν οι αρχές κατοχής επέβαλαν την αναγκαστική εξαγωγή ειδών διατροφής όπως λάδι, σταφίδα, καπνά κ.α.

Σύμφωνα πάντα με την Έκθεση, κατά το έτος 1942 συνεχίστηκαν με διαρκώς αυξανόμενους ρυθμούς οι αξιώσεις και καταβολές δαπανών κατοχής. Έτσι για το πρώτο τρίμηνο του 1942 παραδόθηκαν τον Ιανουάριο στις γερμανικές αρχές 13.966.000.000 δρχ., στις ιταλικές αρχές 3.530.000.000 δρχ. και 448.920.000 μάρκα.

Με το υπ' αριθμός 160 της 23ης Μαρτίου 1942 έγγραφο του πληρεξουσίου του Ράιχ για την Ελλάδα προς τον πρωθυπουργό της Ελλάδας καθορίζονται τα έξοδα κατοχής σε 1.500.000.000 δρχ.

Για τις πέραν του ποσού αυτού αναγκαίες καταβολές προς τις αρχές κατοχής θα εχρεώνετο ειδικός άτοκος λογαριασμός σε βάρος της γερμανικής και ιταλικής κυβέρνησης. Η ρύθμιση δε των καταβολών αυτών θα λάμβανε ρύθμιση αργότερα.

Τα καταβαλλόμενα ποσά προς τις αρχές κατοχής διαρκώς αυξάνονταν και η κυκλοφορία των τραπεζογραμματίων της Τράπεζας της Ελλάδος συνεχώς μεγάλωνε εξαιτίας των μεγάλων αναλήψεων από τις γερμανικές και τις ιταλικές αρχές.

Οι τιμές αυξάνονταν και το ελληνικό δημόσιο ήταν υποχρεωμένο να προβαίνει σε αυξήσεις των μισθών και των συντάξεων , να αυξάνει γενικά τις δαπάνες του και επομένως να συμβάλει και αυτό έστω με μικρότερο σχετικά ποσό, στην αύξηση της κυκλοφορίας του χρήματος.

Στις 30 Απριλίου του 1942 η κυκλοφορία ανερχόταν σε 79 περίπου δισ. Από τα οποία τα 47 δισ. αποτελούσαν προκαταβολές στις αρχές κατοχής, δηλαδή το 60% της συνολικής κυκλοφορίας.

1,6 πεντάκις εκατομμύρια δραχμές!

Για να καταδειχθεί η επικρατούσα οικονομική κατάσταση, η Έκθεση παραθέτει τα ακόλουθα στοιχεία:

• Η νομισματική κυκλοφορία στις 31/3/1941 ανερχόταν σε 19,4 δισ. δρχ. Και στις 31/08/1942 σε 155,1 δισ. δρχ.

• Ο κρατικός προϋπολογισμός, έτος 1941, έκλεισε με έλλειμμα 13,5 δισ. δρχ. ,ενώ ο προϋπολογισμός του 1942 εκτιμάτο ότι θα έκλεινε με έλλειμμα 33,7 δισ. δρχ.

• Το εθνικό εισόδημα υπολογιζόταν για μεν το 1939 σε 50,9 δισ. δρχ. , για το έτος 1941 σε 23,5 δισ. δρχ. και για το 1942 κάτω από τα 10 δισ. δρχ.!

• Τα αιτούμενα ποσά των αρχών κατοχής κατά το δεύτερο εξάμηνο του 1942 και οι αντίστοιχες καταβολές από την Τράπεζα της Ελλάδος είχαν τετραπλασιαστεί.

Από την αρχή της κατοχής και μέχρι το τέλος της διατέθηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος προς τις αρχές κατοχής 1.618.001.572.837.299 δρχ. Εξ αυτών 87.811.216.671.480 ως έξοδα κατοχής και 1.530.190.356.165.819 ως πιστώσεις .

Στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνεται η αξία των διαθέσιμων που «άρπαξαν» κατά την αποχώρησή τους τα γερμανικά στρατεύματα από τα υποκαταστήματα και πρακτορεία της Τράπεζας της Ελλάδος συνολικής αξίας 634.962.891.995.162 δρχ.

Σύμφωνα δε με την αναφερόμενη ως άνω Έκθεση του Ι. Λαμπρούκου οι απαιτήσεις που προέρχονται από τις καταβολές των πιστώσεων πέραν των «εξόδων κατοχής» υπολογιζόμενες σε χρυσές λίρες Αγγλίας , με βάση τη μέση κατά μήνα τιμή της ανέρχονται σε 13.124.864!

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Τρίτη, 04 Μαρτίου 2014 Κατηγορία ΔΙΕΘΝΗ

Πέρα από τις ωραιοποιήσεις που ευδοκιμούν στον δυτικό κόσμο και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, οι διεθνείς σχέσεις διέπονται πάντοτε από το διαχρονικό αξίωμα που διατύπωσε ο Θουκυδίδης, στον περίφημο διάλογο Αθηναίων και Μηλίων:

"Δίκαια μὲν ἐν τῷ ἀνθρωπείῳ λόγῳ ἀπὸ τῆς ἴσης ἀνάγκης κρίνεται, δυνατὰ δὲ οἱ προύχοντες πράσσουσι καὶ οἱ ἀσθενεῖς ξυγχωροῦσιν". Δηλαδή: "Για δικαιοσύνη μπορεί να γίνει λόγος όταν και τα δύο μέρη έχουν ίση ισχύ, ειδάλλως οι ισχυροί προχωρούν όσο τους επιτρέπει η δύναμή τους και οι αδύναμοι υποχωρούν όσο τους επιβάλλει η αδυναμία τους".

Σε πιο εκλεπτυσμένη μορφή, ο θεμελιώδης αυτός κανόνας λαμβάνει υπ' όψη, όχι μόνο την καθαρή ισχύ κάθε "παίκτη", αλλά και τη βούλησή του να τη χρησιμοποιήσει – και μάλιστα όπως αυτή η βούληση γίνεται αντιληπτή από την αντίπαλη πλευρά. Δεν ωφελεί η κατοχή οποιουδήποτε οπλοστασίου, αν είναι φανερή στον αντίπαλο η απροθυμία του κατόχου του να το χρησιμοποιήσει. Ακόμα περισσότερο, δεν ωφελεί τον άοπλο να υποκρίνεται ότι δεν βλέπει το οπλοστάσιο του πάνοπλου...

Στην περίπτωση της Ουκρανίας, τόσο η φιλοδυτική πτέρυγα όσο και οι δυτικές δυνάμεις παρέβλεψαν αυτούς τους διαχρονικούς κανόνες – και τα αποτελέσματα δεν άργησαν να φανούν.

Η Κριμαία βρίσκεται ήδη υπό ρωσικό έλεγχο, με μια αναίμακτη επιχείρηση που περιλάμβανε σε πρώτη φάση τον έλεγχο αεροδρομίων και κυβερνητικών κτιρίων από ενόπλους χωρίς διακριτικά (αλλά με εξοπλισμό και πειθαρχία που παρέπεμπε ευθέως σε στρατιωτικές μονάδες και όχι σε ατάκτους) , και στη συνέχεια τη μεταφορά (αεροπορικώς αλλά και μέσω των ναυτικών βάσεων) χιλιάδων στρατιωτών από ρωσικές επίλεκτες μονάδες. Εκτός της Κριμαίας όμως, η ρωσική σημαία ανεμίζει ήδη και σε κυβερνητικά κτίρια αρκετών πόλεων της ανατολικής Ουκρανίας, όχι μόνο στα παράλια αλλά και στο εσωτερικό (Χάρκοβο, Ντόνετσκ, Ντνεπροπετρόβσκ).

Χάρτης των πόλεων της Ουκρανίας όπου έχουν υψωθεί ρωσικές σημαίες σε κυβερνητικά κτίρια.

Είναι αξιοσημείωτο ότι η Μόσχα, παρά τη στρατιωτική υπεροπλία της, επιδίωξε συστηματικά την αναίμακτη απόκτηση του ελέγχου στην περιοχή άμεσου ενδιαφέροντος (Κριμαία) και τις λαϊκές διαδηλώσεις – λιγότερο ή περισσότερο αυθόρμητες – στις υπόλοιπες ρωσόφωνες περιοχές. Ακόμη και η έλλειψη διακριτικών στους ενόπλους κατά τις πρώτες ημέρες δείχνει ότι η Ρωσία κινήθηκε προσεκτικά, ζυγίζοντας τις αντιδράσεις και διατηρώντας τη δυνατότητα εύσχημης υποχώρησης. Επιπλέον, η διεθνής εικόνα των λαϊκών εξεγέρσεων είναι σαφώς ευνοϊκότερη πολιτικά από την εικόνα μιας στρατιωτικής εισβολής, ενώ ταυτόχρονα, με την έγκριση του αιτήματός του για ελευθερία στρατιωτικής δράσης από τη Δούμα, ο Β. Πούτιν διατηρεί την επιλογή του πολέμου ευρείας κλίμακας - μια σκιά που η ρωσική ηγεσία προφανώς θέλει να διατηρήσει στη σκέψη της ουκρανικής ηγεσίας, αλλά και των δυτικών ηγεσιών.

Απέναντι σε αυτές τις ρωσικές κινήσεις, η ουκρανική ηγεσία δήλωσε χθες έτοιμη για πόλεμο και διέταξε επιστράτευση. Οι επιλογές αυτές, που επιβάλλονται και από τον εθνικιστικό χαρακτήρα της νέας κυβέρνησης, έχουν την αξία τους, αλλά η αποτρεπτική τους αξιοπιστία είναι μειωμένη. Όχι μόνο λόγω των συντριπτικών στρατιωτικών συσχετισμών, αλλά και λόγω της ενεργειακής εξάρτησης της Ουκρανίας από τη Ρωσία και λόγω της κάκιστης οικονομικής της κατάστασης, που ήδη έχει οδηγήσει σε διαβουλεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την παροχή βοήθειας (συνοδευόμενης βέβαια από το σύνηθες "κοστούμι" μέτρων). Σε αυτά τα αδύνατα σημεία "πατάει" και η Ρωσία για να αυξήσει την πίεση προς την Ουκρανία, δηλώνοντας αφ' ενός (δια της Gazprom) ότι "για την ώρα συνεχίζεται η παροχή φυσικού αερίου προς την Ουκρανία αλλά έχει σωρευτεί μεγάλο χρέος" και αφ' ετέρου (δια του υπουργού Οικονομικών της) ότι η Ουκρανία θα πρέπει να απευθυνθεί στο ΔΝΤ για οικονομική βοήθεια.

Συνοπτική σύγκριση συντελεστών ισχύος Ουκρανίας και Ρωσίας.

Από δυτικής πλευράς, οι αντιδράσεις είναι κυριολεκτικά αξιοθρήνητες: οι ευθείες εκκλήσεις της Ουκρανίας προς το ΝΑΤΟ να εγγυηθεί την εδαφική της ακεραιότητα δεν έχουν βρει ως τώρα ανταπόκριση, και η σημερινή έκτακτη σύνοδος του ΝΑΤΟ δεν αναμένεται να αλλάξει κάτι σε αυτό. Ούτε οι ΗΠΑ και η Μ. Βρετανία, που βάσει του Μνημονίου της Βουδαπέστης (1994) έχουν δεσμευτεί (από κοινού με τη Ρωσία!) για την ουκρανική ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα φαίνονται να έχουν πρόθεση να αντιπαραταχθούν εμπράκτως στη Ρωσία. Ο Καναδάς ανακάλεσε τον πρέσβη του από τη Ρωσία, αλλά γενικά οι λεκτικές καταδίκες (που διατυπώθηκαν και στη χθεσινοβραδινή σύσκεψη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ) δεν συνοδεύονται από καμία ένδειξη έμπρακτης υποστήριξης, ούτε καν για την οικονομία της Ουκρανίας που βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Ενώ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο "φάρος" για τους δυτικόφιλους διαδηλωτές και πολιτικούς του Κιέβου, είναι χαρακτηριστικά απούσα...

Ειδικά για τις ΗΠΑ η αντιπαράθεση με τη Ρωσία είναι ανεπιθύμητη στη φάση αυτή, καθώς η ρωσική συνεργασία είναι απαραίτητη για τη διευθέτηση της κρίσης της Συρίας, την επίτευξη μιας συμφωνίας με το Ιράν και (last but not least) τη χρήση του ρωσικού εδάφους για τον ανεφοδιασμό ή/και την απόσυρση των δυτικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν. Άλλωστε είναι πρόσφατες οι ανακοινώσεις του υπουργού Άμυνας Hagel για σημαντικές περικοπές στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, ενώ είναι δεδομένη και η στροφή της προσοχής των ΗΠΑ στο θέατρο του Ειρηνικού. Δεν είναι επομένως περίεργο ότι η δημόσια δήλωση του προέδρου Ομπάμα ήταν χλιαρή, ενώ και η ανακοίνωση για το 90λεπτο τηλεφώνημά του με τον Β. Πούτιν περιορίζεται σε διατυπώσεις που θυμίζουν την ελληνική αμηχανία απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις σε Κύπρο και Αιγαίο: "η συνεχιζόμενη παραβίαση του διεθνούς δικαίου θα οδηγήσει τη Ρωσία σε μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική απομόνωση", "θα επηρεάσει αρνητικά τη θέση της στη διεθνή κοινότητα" κλπ. Μάλιστα στο ανακοινωθέν του Λευκού Οίκου αναφέρεται ως "αντίποινο" το μποϋκοτάρισμα των προπαρασκευαστικών συναντήσεων για τη σύνοδο του G8 που ήταν προγραμματισμένη για τον Ιούνιο στο Σότσι της Ρωσίας. Δεν είναι βέβαιο ότι ίδρωσε το αυτί του Πούτιν με αυτή την απειλή...

Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημανθεί, ότι οι καταγγελίες της δυτικής πλευράς περί παραβίασης της διεθνούς νομιμότητας από τη Ρωσία έχουν ελάχιστο ηθικό έρεισμα. Η διεθνής νομιμότητα, τουλάχιστον υπό τη μορφή της απαγόρευσης χρήσης βίας (εκτός περιπτώσεων αυτοάμυνας ή έγκρισης του ΟΗΕ) καταπατήθηκε όταν οι "συμμαχίες των προθύμων" υπό την ηγεσία των ΗΠΑ επιτέθηκαν στη Σερβία (1999) και το Ιράκ (2003) χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ – το διεθνές προηγούμενο για τις σημερινές ρωσικές ενέργειες δημιουργήθηκε τότε. Μάλιστα ακολούθησε άλλη μια καταπάτηση του διεθνούς δικαίου, με την επιβολή (από δυτικής πλευράς) της απόσχισης επαρχίας (Κόσοβο) από κυρίαρχο κράτος (Σερβία) - οι ομοιότητες του Κοσόβου με την Κριμαία είναι προφανείς, αν η Ρωσία επιλέξει αυτή την πορεία.

Ούτως ή άλλως, η καταδίκη της βίας, η καταγγελία της παραβίασης του διεθνούς δικαίου και οι απειλές για "διεθνή απομόνωση" κάνουν ίσως κάποια εντύπωση σε οπαδούς μεταμοντέρνων θεωριών περί "conflict resolution", "win-win approach" κλπ, όχι όμως και σε σκληρούς ρεαλιστές όπως η ρωσική ηγεσία που λειτουργούν με λογική μηδενικού αθροίσματος. Αντιθέτως, η "ήπια" απάντηση σε σκληρούς ρεαλιστές συνήθως ενθαρρύνει την κλιμάκωση των απαιτήσεών τους. Αυτήν ακριβώς την εικόνα της σκλήρυνσης της ρωσικής στάσης δίνει η μεταφορά του προγραμματισμένου δημοψηφίσματος για την αυτονομία της Κριμαίας από τις 25 Μαΐου στις 30 Μαρτίου, αλλά και η απαίτηση της Ρωσίας (όπως διατυπώθηκε κατά τη χθεσινή έκτακτη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ) να εφαρμοστεί η συμφωνία της 21ης Φεβρουαρίου μεταξύ Γιανούκοβιτς και αντιπολίτευσης (δηλ. να επανέλθει στην εξουσία ο Γιανούκοβιτς!) και να σχηματιστεί κυβέρνηση εθνικής ενότητας.

Οι προτάσεις αυτές ίσως φαίνονται απαράδεκτες από δυτικής πλευράς, αλλά πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά – αφ' ενός ως διαπραγματευτική αφετηρία για ένα συμβιβασμό, και αφ' ετέρου γιατί έχουν λογική βάση. Η Ουκρανία έχει διαχρονικά τεράστια σημασία για τη Ρωσία, για ιστορικούς, στρατηγικούς και συμβολικούς λόγους, ενώ ειδικά η διατήρηση του ρωσικού ελέγχου επί της Κριμαίας πρέπει να θεωρείται ως απόλυτη ρωσική "κόκκινη γραμμή". Η συμφωνία τελωνειακής σύνδεσης της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελούσε ούτως ή άλλως εστία προβληματισμού για τη Ρωσία, και η ανετοιμότητα της ΕΕ να ανταποκριθεί στις άμεσες οικονομικές δυσκολίες της Ουκρανίας έδωσε την ευκαιρία στη Ρωσία να δελεάσει τον πρόεδρο Γιανούκοβιτς με άμεση οικονομική βοήθεια ύψους 15 δις δολαρίων για να αποσπάσει την Ουκρανία από την ευρωπαϊκή σφαίρα επιρροής. Η αντίδραση της ΕΕ, με την ανοιχτή ενθάρρυνση των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων και της ανατροπής του Γιανούκοβιτς "μπροστά στη μύτη" της Ρωσίας, μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως ασυγχώρητη αφέλεια και άγνοια των θεμελιωδών αρχών της διεθνούς πολιτικής.

Δεκέμβριος 2013: Η βαρώνη Κάθριν Άστον, Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, χαιρετά ενθουσιωδώς τους διαδηλωτές στο Κίεβο, συνοδευόμενη από τον Αρσένι Γιατσένιουκ (τότε ηγέτη της αντιπολίτευσης και σήμερα μεταβατικό πρωθυπουργό της Ουκρανίας).

Γενικότερα, η Ρωσία αντιλαμβάνεται τις πρώην επαρχίες της Σοβ. Ένωσης ως στρατηγική σφαίρα επιρροής της, και η ιδιαίτερα επίμονη επέκταση της δυτικής επιρροής στις χώρες αυτές μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ υπήρξε πράγματι παίγνιο μηδενικού αθροίσματος, υπό την έννοια πως ό,τι κέρδιζε η "Δύση", το έχανε η Ρωσία. Πιστή στη ρεαλιστική σχολή, η ρωσική ηγεσία ανέχθηκε ό,τι δεν μπορούσε να αποτρέψει, αλλά μετά την ανάκαμψη της Ρωσίας η ανοχή της φαίνεται να έχει τελειώσει – όπως φάνηκε ιδίως το 2008 στη Γεωργία, αλλά και το 2013 στη Συρία. Η προϊούσα εξασθένηση του δυτικού στρατοπέδου, λόγω των οικονομικών κρίσεων αλλά και της απερίσκεπτης υπερεξάπλωσης των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν, διευκολύνει τη ρωσική στάση.

Από την άλλη πλευρά, η Δύση δεν έχει ούτε επαρκές κίνητρο, αλλά ούτε και τον τρόπο να επιβάλει τη θέλησή της στη Ρωσία στη συγκεκριμένη περίπτωση. Μια στρατιωτική αντιπαράθεση συμβατικού τύπου για την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας είναι εκτός συζήτησης, καθώς θα διεξαγόταν υπό συντριπτικά ευνοϊκούς όρους για τη Ρωσία. Η απειλή πυρηνικής κλιμάκωσης θα ήταν η μόνη στρατιωτικά αξιόπιστη επιλογή, αλλά είναι μάλλον αδιανόητη για την υπεράσπιση μιας χώρας εκτός ΝΑΤΟ, και γι' αυτό δεν έχει διατυπωθεί καν. Είναι επίσης εξαιρετικά αμφίβολη η πολιτική αξιοπιστία μιας τέτοιας απειλής προς τη Ρωσία: ήδη κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου ήταν αμφίβολη η αξιοπιστία της πυρηνικής δέσμευσης των ΗΠΑ για την υπεράσπιση της δυτικής Ευρώπης σε περίπτωση επιτυχούς σοβιετικής συμβατικής εισβολής, γιατί θα οδηγούσε σε πυρηνικά αντίποινα κατά του ηπειρωτικού εδάφους των ΗΠΑ. Τριάντα χρόνια μετά, μετά από χρόνια στρατιωτικής αποκλιμάκωσης και ενώ η Ουκρανία δεν είναι καν μέλος του ΝΑΤΟ, πώς θα μπορούσε μια πυρηνική δέσμευση για αυτήν να ακουστεί αξιόπιστη;

Η απειλή οικονομικής απομόνωσης της Ρωσίας έχει κάποια λογική, δεδομένου ότι οι δυτικές χώρες (και ιδίως η ΕΕ) είναι βασικές εξαγωγικές αγορές για τη Ρωσία, ιδιαίτερα για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Όμως η οικονομική απομόνωση της Ρωσίας θα είχε κόστος και για τις δυτικές χώρες, κυρίως αύξηση της τιμής των καυσίμων και επιβράδυνση της ανάπτυξης. Ειδικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση και ακόμη ειδικότερα για τη Γερμανία, που προμηθεύεται περίπου το 40% του φυσικού αερίου και του πετρελαίου της από τη Ρωσία, το κόστος θα ήταν μεγάλο. Και το ερώτημα είναι, ποια πλευρά είναι περισσότερο διατεθειμένη να υποστεί το κόστος αυτό...

Όσο για τη διπλωματική απομόνωση, η Ρωσία ως μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με δικαίωμα αρνησικυρίας δεν έχει να φοβάται καταδικαστικές αποφάσεις. Σε περίπτωση γενικότερης διπλωματικής ψύχρανσης, όπως και στην περίπτωση της οικονομικής απομόνωσης, το κόστος θα είναι αμοιβαίο για τις δυτικές δυνάμεις. Ένα πραγματικά σημαντικό διπλωματικό κόστος για τη Ρωσία είναι η επιβεβαίωση των φόβων των πρώην σοβιετικών επαρχιών (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Λευκορωσία) και των πρώην κρατών του ανατολικού μπλοκ για τις μελλοντικές της προθέσεις. Με δεδομένο όμως ότι οι χώρες αυτές (με την εξαίρεση της Λευκορωσίας) έχουν ήδη προσεγγίσει το "δυτικό" στρατόπεδο, είναι πιθανό η Ρωσία να προτιμά στην παρούσα φάση μια δόση εκφοβισμού από τη μάταιη (εδώ και καιρό) προσπάθεια φιλικής επαναφοράς τους στη σφαίρα επιρροής της.

Η Κριμαία βρίσκεται ήδη υπό ρωσικό έλεγχο, με μια αναίμακτη επιχείρηση που περιλάμβανε σε πρώτη φάση τον έλεγχο αεροδρομίων και κυβερνητικών κτιρίων.

Είναι νωρίς για να προβλέψει κανείς την ακριβή κατάληξη της ουκρανικής κρίσης. Ένα όμως μπορεί με σχετική ασφάλεια να προβλεφθεί: ότι η κατάληξη της κρίσης (αντίθετα από τις ενέργειες που την ξεκίνησαν) θα λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τα ρωσικά συμφέροντα... - ΠΗΓΗ

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter