Ρεπορτάζ: Γιώργος Ε. Λαμπράκης
Τον γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου αλλά και την σημασία που έχουν για ολόκληρο το ΝΑΤΟ οι ναυτικές εγκαταστάσεις της Σούδας στη Κρήτη, επιβεβαιώνει με τον καλύτερο τρόπο η λειτουργία του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Ναυτικής Αποτροπής (ΚΕΝΑΠ), αποστολή του οποίου είναι η παροχή εκπαίδευσης σε πολεμικά πλοία και ειδικές δυνάμεις τόσο των Κρατών Μελών της Συμμαχίας όσο και άλλων χωρών στις Επιχειρήσεις Ναυτικής Αποτροπής (Maritime Interdiction Operations - ΜΙΟ), πριν από τη συμμετοχή τους σε διεθνείς επιχειρήσεις στις "θερμές" ζώνες του πλανήτη.
Πρόσφατα βρεθήκαμε στις εγκαταστάσεις του ΚΕΝΑΠ στην Σούδα και καταγράψαμε τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες του πολυεθνικού και διακλαδικού Κέντρου Εκπαιδεύσεως Ναυτικής Αποτροπής, τις απαιτήσεις αλλά και τις προκλήσεις που καλούνται να φέρουν εις πέρας η Διοίκηση και τα στελέχη του. Απαιτήσεις που διαρκώς μεταβάλλονται και αναπροσαρμόζονται με βάση τις αναδυόμενες απειλές, μεταξύ των οποίων η τρομοκρατία, η παράνομη διακίνηση ανθρώπων, ναρκωτικών ή όπλων μαζικής καταστροφής, τα οποία αυξήθηκαν δραματικά τα τελευταία χρόνια και τα οποία επιβάλουν την ύπαρξη κατάλληλα εκπαιδευμένων ναυτικών -και όχι μόνο- δυνάμεων για την αντιμετώπισή τους. Σε μια περίοδο μάλιστα όπου η χώρα μας δοκιμάζεται σε όλα τα επίπεδα, η άρτια λειτουργία ενός τόσο κρίσιμου και νευραλγικού Κέντρου Εκπαίδευσης όσο το ΚΕΝΑΠ σε συνδυασμό με τον επαγγελματισμό και το υψηλό επίπεδο γνώσεων των στελεχών που υπηρετούν σε αυτό, έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη του ΝΑΤΟ ως εξειδικευμένο φορέα εκπαίδευσης και στέλνει πολλαπλά μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις.
Αυτό είχαμε την ευκαιρία να το διαπιστώσουμε από τα πρώτα λεπτά της συνομιλίας μας με τον Διοικητή του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Ναυτικής Αποτροπής, Αρχιπλοίαρχο Ιωάννη Παυλόπουλο ΠΝ, ο οποίος και μας ανέλυσε την αποστολή, τα έργα, τις εκπαιδευτικές δυνατότητες που παρέχει στα στελέχη των ΕΔ των χωρών – μελών του ΝΑΤΟ, αλλά και από δεκάδες κράτη σε όλο τον κόσμο που έρχονται στην Κρήτη για να εκπαιδευτούν, χωρίς να παραβλέπεται η συνεισφορά του Κέντρου σε διεθνείς πειραματισμούς συνεργαζόμενο με στρατιωτικούς και πανεπιστημιακούς φορείς από όλο τον κόσμο.
Επιχειρησιακό Περιβάλλον
Μετά τη δραματική αύξηση των τρομοκρατικών ενεργειών, νέες μορφές απειλών αναδύθηκαν ενώ οι παλαιότερες αναθεωρήθηκαν. Η πλειονότητα των νέων απειλών είναι διασυνοριακές (διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής, διακίνηση ναρκωτικών, λαθρομετανάστευση, λαθρεμπόριο, τρομοκρατία, απαγωγές, παράνομη εμπορία όπλων, πειρατεία, παράνομη διακίνηση ανθρώπων, απειλές κατά πλωτών εγκαταστάσεων κλπ.) και για το λόγο αυτό απαιτείται η λήψη συλλογικών προσπαθειών από τα κράτη – μέλη. Η Ελλάδα διαβλέποντας από το 2004 τις διεθνείς εξελίξεις και την ανάγκη του ΝΑΤΟ για να παρέχει εκπαίδευση στις μονάδες του πριν την ανάπτυξη στις περιοχές επιχειρήσεων, ίδρυσε το 2008 το ΚΕΝΑΠ, το οποίο ανάπτυξε έναν ικανό αριθμό εκπαιδευτικών αντικειμένων στα θέματα ναυτικής αποτροπής.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναπτύχθηκαν και για το θαλάσσιο περιβάλλον τα θέματα ασφαλείας, τα οποία υλοποιούνται μέσω των Επιχειρήσεων Ναυτικής Αποτροπής ("Maritime Interdiction Operations" - ΜΙΟ). Οι επιχειρήσεις ΜΙΟ περιλαμβάνουν μέτρα θαλάσσιας ισχύος που εφαρμόζονται για την αναχαίτιση συγκεκριμένων ειδών φορτίων κατά την είσοδό ή την έξοδό τους από μία προκαθορισμένη θαλάσσια περιοχή. Συνήθως περιορίζονται στην αναγνώριση μέσω διαδικασίας «Hailing» (κλήση του εμπορικού πλοίου μέσω ασυρμάτου για την παροχή κρισίμων πληροφοριών αναφορικά με το δρομολόγιό του, το είδος του φορτίου που μεταφέρει κλπ.) και, εάν κριθεί στη συνέχεια απαραίτητο, στην εκτέλεση νηοψίας επί των πλοίων, με σκοπό την πιστοποίηση των δηλωθέντων μέσω του ασυρμάτου, την εκτροπή του σε φίλιο λιμένα όπου οι τοπικές κρατικές υπηρεσίες θα προβούν σε ενδελεχή έλεγχο του φορτίου ή στην κατάσχεση του, στο πλαίσιο της υποστήριξης αποφάσεων διεθνών οργανισμών για εφαρμογή οικονομικών ή στρατιωτικών κυρώσεων. Το εκπαιδευτικό "κενό" που δημιουργήθηκε από τη νέα αυτή πραγματικότητα η οποία άρχισε να διαφαίνεται, έρχεται να καλύψει η ίδρυση του ΚΕΝΑΠ/NMIOTC.
Ιστορικό
Η απόφαση για την ίδρυση του ΚΕΝΑΠ λήφθηκε στη Σύνοδο των Υπουργών Αμύνης των κρατών – μελών της Συμμαχίας, την 12η Ιουνίου 2003. Σε αυτό το πλαίσιο το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού (ΓΕΝ) δημιούργησε το Γραφείο Συντονισμού Ιδρύσεως του ΚΕΝΑΠ, το Νοέμβριο του 2005, με σκοπό την ίδρυση του Κέντρου και την απόκτηση της Τελικής Επιχειρησιακής του Ικανότητος μέχρι τον Δεκέμβριο του 2007. Το βασικό μνημόνιο συνεργασίας, που καθορίζει τις λειτουργικές σχέσεις του Κέντρου με τους δύο Στρατηγικούς Διοικητές της Συμμαχίας (Supreme Allied Commander Transformation-SACT και Supreme Allied Commander Europe-SACEUR), υπογράφτηκε την 15η Νοεμβρίου 2005.
Τοποθεσία
Η τοποθεσία που επελέγη να φιλοξενήσει το ΚΕΝΑΠ είναι ο Ναύσταθμος της Σούδας στα Χανιά της Κρήτης. Ο όρμος της Σούδας έχει διαχρονικά αποδείξει τη στρατηγική του αξία, ενώ εξυπηρετεί, από πάσης απόψεως, πολλά συμμαχικά πλοία σε τρέχουσες επιχειρήσεις. Επιπλέον επισημαίνεται ότι, η πληθώρα των παρεχομένων ευκολιών από τον Ναύσταθμο της Σούδας, καθιστούν τη χρήση του αναπόφευκτη και αδιαφιλονίκητη.
Αποστολή
Η αποστολή του ΚΕΝΑΠ είναι να διεξάγει συνδυασμένη εκπαίδευση σε μονάδες του ΝΑΤΟ, με σκοπό την επαύξηση της ικανότητας τους στην εκτέλεση αποστολών επιτηρήσεως επιφανείας, αέρος και υπο την θάλασσα, καθώς και στην εκτέλεση ειδικών επιχειρήσεων, προς υποστήριξη αντίστοιχων Ναυτικής Αποτροπής.
Τι είναι το ΚΕΝΑΠ;
Το ΚΕΝΑΠ:
• Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται εκτός της Δομής Διοικήσεως του ΝΑΤΟ, εν τούτοις συνδέεται / υπάγεται στον SACT με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως όλα τα λοιπά εκπαιδευτικά ιδρύματα / ευκολίες τα οποία έχουν εκχωρηθεί στο NATO.
• Είναι αναγνωρισμένο κέντρο εκπαιδεύσεως του ΝΑΤΟ.
• Είναι πολυεθνικό και διακλαδικό, αφού μεταξύ των επιτελών και εκπαιδευτών του, έχει προσωπικό από τους τρεις κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ), του Λιμενικού Σώματος (ΛΣ) και της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ). Διοικείται από Έλληνα Αξιωματικό του ΠΝ, βαθμού Αρχιπλοιάρχου.
• Χρηματοδοτείται από την Ελλάδα.
• Έχει έδρα τη Σούδα.
• Είναι ανοικτό για την στελέχωσή του από όλα τα κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ, σε ποσοστό περίπου 40% επί των συνολικώς προβλεπομένων 114 διαθεσίμων θέσεων.
• Πιστοποιείται από τον SACT.
• Υποστηρίζει όχι μόνον τους στόχους μετεξελίξεως του SACT, αλλά και τις απαιτήσεις εκπαιδεύσεως των τρεχουσών επιχειρήσεων του SACEUR (Supreme Allied Commander Europe), στο πλαίσιο των MIO.
• Παρέχει πιστοποίηση των Ομάδων Διοικήσεως, των Αγημάτων Νηοψίας και των Αγημάτων Λείας των πολεμικών πλοίων, αναφορικά με τη δυνατότητα να εκτελούν ασφαλώς και επιτυχώς ΜΙΟ.
• Κεφαλαιοποιεί την εμπειρία και γνώση που αποκτήθηκε από την επιτυχή εκτέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και διατηρεί εκπαιδευτές όχι μόνο από τις ΕΔ, αλλά και από το ΛΣ και την ΕΛΑΣ.
• Εκπαιδεύει όχι μόνο πλοία των κρατών – μελών του ΝΑΤΟ, αλλά και πλοία των κρατών – μελών της Συνεργασίας για την Ειρήνη (Partnership for Peace – PfP), του Μεσογειακού Διαλόγου (Mediterranean Dialogue – MD) καθώς και της Πρωτοβουλίας Συνεργασίας Κωνσταντινουπόλεως (Istanbul Cooperation Initiative – ICI).
Το ΚΕΝΑΠ, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΝΑΤΟ, εκπληρώνει τους ακόλουθους ρόλους :
• Βελτιώνει την εξειδίκευση των ναυτικών μονάδων, στο πλαίσιο των ΜΙΟ.
• Προάγει δεξιότητες, διαλειτουργικότητα και συνεργασία μεταξύ των ναυτικών μονάδων.
• Παρέχει υποστήριξη στον SACT στην ανάπτυξη των δογμάτων ΜΙΟ, κατευθυντηρίων διαταγών και εγχειριδίων, καθώς και των δραστηριοτήτων έρευνας, πειραματισμού, μοντελοποιήσεως και προσομοιώσεως, στο πλαίσιο ΜΙΟ.
Οργάνωση
Το ΚΕΝΑΠ διοικείται από Έλληνα Αρχιπλοίαρχο, ενώ η θέση του Υποδιοικητού καλύπτεται από κράτος – μέλος της Συμμαχίας (Τουρκία) με Αξκό βαθμού Πλοιάρχου. Η οργάνωσή του περιλαμβάνει μια Ομάδα Διοικήσεως και τρεις Διευθύνσεις.
Η πρωτεύουσα αποστολή της Ομάδος Διοικήσεως είναι η Διοίκηση και η παροχή κατευθύνσεων στους επιτελείς του ΚΕΝΑΠ, ούτως ώστε να προάγεται το επιχειρησιακό επίπεδο της συνδυασμένης και μικτής διατιθεμένης εκπαιδεύσεως.
Για τη Διεύθυνση Εκπαιδεύσεως, της οποίας προΐσταται Αντιπλοίαρχος του ΠΝ, πρωτεύουσα αποστολή είναι η βελτίωση της εξειδίκευσης στις ΜΙΟ των συμμαχικών πλοίων μέσω συγκεκριμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Η Διεύθυνση σχεδιάζει, αναπτύσσει, εκτελεί και αξιολογεί εκπαιδευτικά προγράμματα εστιασμένα στην ικανοποίηση προκαθορισμένων εκπαιδευτικών αντικειμενικών σκοπών. Επιπλέον, είναι υπεύθυνη να δοκιμάζει και να πιστοποιεί νέα δόγματα, τα οποία και τα εισάγει σε εκπαιδευτικά προγράμματα. Τέλος, είναι υπεύθυνη τόσο για την αξιολόγηση της εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας, όσο και για τη συνεχή βελτίωση του εκπαιδευτικού προγράμματος. Η πρωτεύουσα αποστολή της Διευθύνσεως Υποστηρίξεως της Εκπαιδεύσεως, της οποίας προΐσταται Αντιπλοίαρχος κράτους – μέλους της Συμμαχίας (Ιταλία), είναι η διαχείριση της συνεισφοράς του ΚΕΝΑΠ στα προγράμματα πειραματισμού και διαλειτουργικότητας του SACT, ειδικότερα στους τομείς συντονισμού και ανάπτυξης προγραμμάτων πειραματισμού, της αναπτύξεως δογμάτων, της αναγνωρίσεως ελλείψεων, των αναλύσεων, των απαιτήσεων προτυποποίησης, και της ανάπτυξης βάσεων δεδομένων.
Για τη Διεύθυνση Υποστήριξης, της οποίας προΐσταται Αντιπλοίαρχος του ΠΝ, η πρωτεύουσα αποστολή είναι η παροχή υπηρεσιών διοικητικής μέριμνας στο επιτελείο του ΚΕΝΑΠ. Είναι υπεύθυνη να παρέχει στο Διοικητή μέσω του Αρχιεπιστολέα (Πλοιάρχου του ΠΝ), λειτουργίες σχεδίασης, διεύθυνσης, συντονισμού, ολοκλήρωσης και εκτέλεσης σε θέματα Εφοδιασμού, Προσωπικού, Οικονομικών, Ασφάλειας και Φιλοξενούντος Έθνους.
Τέλος το ΚΕΝΑΠ υπάγεται στον Α/ΓΕΕΘΑ με σχέση πλήρους διοικήσεως, της διοικητικής εκχωρούμενης στον Α/ΓΕΝ.
Λειτουργικές Σχέσεις με το ΝΑΤΟ
Το ΚΕΝΑΠ συνδέεται/υπάγεται στο SACT με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όπως όλα τα λοιπά εκπαιδευτικά ιδρύματα /ευκολίες τα οποία έχουν εκχωρηθεί στο NATO ("NDC", "NS","NCISS"). Συνεργάζεται στενά με το επιτελείο του SACT, έχει δεσμούς με "JWC" (Joint Warfare Center), "JALLC" (Joint Analysis & Lessons Learned Center) και "JFTC" (Joint Forces Training Centre), τις υποτεταγμένες στο SACT υπηρεσίες, καθώς και τις υποτεταγμένες στο SACEUR Διοικήσεις. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, το ΚΕΝΑΠ είναι ένα διακλαδικό εκπαιδευτικό Ίδρυμα, το οποίο λειτουργεί υπό το συντονισμό του "SACT". Γίνεται λοιπόν άμεσα αντιληπτό ότι ένα από τα βασικά "χαρακτηριστικά" του είναι η πολυεθνικότητά του. Η ποσόστωση μεταξύ των επιτελών/εκπαιδευτών του Κέντρου, όπως έχει καθορισθεί από σχετική απόφαση του ΣΑΓΕ, είναι 40% ξένοι και 60% Έλληνες επιτελείς / εκπαιδευτές επί συνόλου 114 ατόμων.
Θυρεός
Η νεοϊδρυθείσα υπηρεσία του ΚΕΝΑΠ, διαθέτει δικό της θυρεό ο οποίος και ενεκρίθη από το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο. Συγκεκριμένα, ο Ελληνικός Χάρτης συμβολίζει τη χώρα που παρέχει τη χρηματοδότηση καθώς και την έδρα του Κέντρου. Η άγκυρα, συμβολίζει τη ναυτική φύση του, ενώ η σπάθα νηοψίας και θήκη, την κυριότερη αποστολή του ΚΕΝΑΠ η οποία είναι η βελτίωση των ειδικών επιχειρήσεων. Οι χαρακτήρες του Αγγλικού αλφαβήτου συμβολίζουν την διεθνή χρήση και στελέχωση του Κέντρου. Η άγκυρα και η σπάθα νηοψίας με τη θήκη είναι πλεγμένα μαζί και χρησιμοποιούν το ίδιο χρώμα προκειμένου να οδηγήσουν στο συμβολισμό της Θαλασσία Ισχύος. Άμεσα συνδεδεμένο με τον παραπάνω συμβολισμό είναι και το ρητό του Κέντρου, από το στοίχο 43 του 2ου Βιβλίου του Θουκυδίδη Ιστορία:
Κρίνοντες ότι ευτυχία σημαίνει ελευθερία και ελευθερία σημαίνει αντρεία, να μην δειλιάζετε μπροστά στους πολεμικούς κινδύνους.
Προκλήσεις
Το ΚΕΝΑΠ κρίνεται ότι θα διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο, στην εκπαίδευση των κρατών – μελών της PfP, MD και ICI. Η αποτελεσματική αντίδραση του ΝΑΤΟ εξαρτάται από τη βελτίωση των στρατιωτικών του δυνατοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, η εκπαίδευση σε ΜΙΟ είναι μια από τις συνιστώσες, η οποία μαζί με άλλες, βελτιώνει τις επιχειρησιακές δυνατότητες του ΝΑΤΟ έναντι ενός ευρύτατου φάσματος απειλών θαλάσσιας ασφάλειας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική επίδραση του ΚΕΝΑΠ στον τομέα των θαλάσσιων επιχειρήσεων.
Δυνατότητες
Το ΚΕΝΑΠ με στόχο την αναβάθμιση της εκπαίδευσης των ομάδων ΜΙΟ, η οποία είναι πρωταρχικής σημασίας, αναπτύσσει Κινητές Εκπαιδευτικές Ομάδες. Οι ομάδες αυτές έχουν τη δυνατότητα παροχής εκπαίδευσης σε συγκεκριμένα αντικείμενα σε προσωπικό πλοίων τα οποία δεν είναι δυνατόν να καταπλεύσουν στη Σούδα. Επιπλέον το ΚΕΝΑΠ, μέσω ενός προσομοιωτή δύο διαστάσεων, διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές / δυνατότητες, για παροχή εκπαιδεύσεως σε επιλεγμένα θέματα ενδιαφέροντος, ακόμα και εξ' αποστάσεως.
Εκπαιδευτική "Φιλοσοφία"
Σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, η εκπαίδευση μονάδων, για συμμετοχή σε επιχειρήσεις είναι εθνική υποχρέωση, του κράτους – μέλους. Παρ' όλα αυτά η Συμμαχία αναγνωρίζει την αναγκαιότητα επιτεύξεως διαλειτουργικότητας και τυποποιήσεως μεταξύ των διατιθέμενων μονάδων, ώστε να είναι δυνατή η εξασφάλιση τόσο της Διοικήσεως, όσο και του ελέγχου προς επίτευξη της επιχειρησιακής αποστολής τους. Για να επιτευχθεί το απαιτούμενο επίπεδο διαλειτουργικότητας και τυποποιήσεως η Συμμαχία εκμεταλλεύεται τους Στρατηγικούς Διοικητές, και συγκεκριμένα:
• Ο "SACEUR" αναλαμβάνει τη "συλλογική εκπαίδευση των εκχωρούμενων μονάδων, με κυριότερο μέσο την εκτέλεση ασκήσεων, όπου ελέγχονται οι δεξιότητες του προσωπικού και η κατάσταση του υλικού.
• Ο "ACT" αναλαμβάνει την ατομική εκπαίδευση του προσωπικού, όπου ελέγχονται οι γνώσεις, με κυριότερο μέσο τις διατιθέμενες εκπαιδευτικές διευκολύνσεις από το "NDC" (NATO Defence College), "NSO" (NATO School Oberammergau) και "NCISS" (NATO Computer Information Systems School). Στην παρούσα φάση μετεξελίξεως της Συμμαχίας, και με βάση τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, έγινε επιτακτική η αναγκαιότητα αναθεωρήσεως των εκπαιδευτικών έργων των Στρατηγικών Διοικητών.
Επιπλέον διαπιστώθηκε ότι ο "ACO" διαθέτει εκχωρημένες στρατιωτικές μονάδες αλλά όχι εκπαιδευτικές διευκολύνσεις, ενώ ο "ACT" έχει εκπαιδευτικές διευκολύνσεις αλλά δεν διαθέτει εκχωρημένες μονάδες. Το ΚΕΝΑΠ γεφυρώνοντας το παραπάνω κενό παρέχει συλλογική εκπαίδευση, στην Ομάδα Διοικήσεως, στο Άγημα Νηοψίας και στο Άγημα Λείας ενός πλοίου, προκειμένου να πιστοποιήσει στη Συμμαχία ότι, τόσο το υλικό όσο και το προσωπικό τηρεί την τυποποίηση και τη λειτουργικότητα, όπως καθορίζεται στα υπάρχοντα ΝΑΤΟϊκά κείμενα. Αυτή η "συλλογική" αντιμετώπιση των εκπαιδευομένων, εξασφαλίζει στο Κέντρο την αποτελεσματικότητα του επιπέδου εκπαιδεύσεως. Επιπλέον δύναται να αναπτύξει εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία καλύπτουν το φάσμα εκπαιδεύσεως από επίπεδο πλοίου, μέχρι του επιπέδου της ομάδος.
Επίσης το Κέντρο, ακολουθεί το θεσμό των "διαλεκτών επί τιμή", συνάδοντας με τα υπόλοιπα εκπαιδευτικά ιδρύματα του ΝΑΤΟ. Οι εν λόγω διαλέκτες αναλύουν / παρουσιάζουν θέματα συσχετιζόμενα με τις ΜΙΟ, αλλά και γενικότερου ενδιαφέροντος. Επιπλέον ιδιαίτερα σημαντική και τιμητική για το Κέντρο, θεωρείται η ανάληψη της ευθύνη υλοποιήσεως, του σχολείου Επιχειρησιακής Ναυτικής Ορολογίας (Maritime Operational Terminology Course - MOTC). Το σχολείο αυτό, ελεγχόμενο από τον SACT, απευθύνεται κυρίως σε μη-ΝΑΤΟϊκό προσωπικό και ουσιαστικά μεταφέρει τις γνώσεις ορολογίας που είναι απαραίτητες, προκειμένου να είναι δυνατή η συμμετοχή σε συνδυασμένες ναυτικές επιχειρήσεις/ασκήσεις στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Το σχολείο εκτελείται σε ετήσια βάση.
Ανάλυση Εκπαίδευσης
Τα παρεχόμενα εκπαιδευτικά προγράμματα, διαχωρίζονται σε τρεις φάσεις. Οι εκπαιδευόμενοι σταδιακά προχωρούν στην επόμενη φάση, αφού προηγουμένως έχει πιστοποιηθεί, η δυνατότητα αντίληψης και εφαρμογής των κανόνων /διατάξεων ασφαλείας και βεβαίως το απαιτούμενο επίπεδο των απαραιτήτων γνώσεων ανά εκπαιδευτικό αντικείμενο. Συνεπώς, κάθε σχολείο, διαιρείται σε:
• Θεωρητική Εκπαίδευση.
Στη διάρκεια της φάσης αυτής, οι εκπαιδευόμενοι ενημερώνονται για το ισχύον "ΝΑΤΟϊκό δόγμα" εκτέλεσης "ΜΙΟ". Οι εκπαιδευόμενοι εξετάζονται/ πιστοποιούνται αφενός ως προς την γνώση των κανόνων/διατάξεων ασφαλείας και αφ' ετέρου επί αυτού καθ' εαυτού του "δόγματος".
• Εκπαίδευση στο προσομοιωτή δύο διαστάσεων.
Στη διάρκεια της φάσης αυτής, οι εκπαιδευόμενοι εξετάζονται ως προς την ικανότητα εφαρμογής των κανόνων/ διατάξεων ασφαλείας, όπως επίσης και στην ικανότητα λειτουργίας ως ομάδα/σύνολο, π.χ στην αλληλοκάλυψη, συνεργασία κατανομής έργου, εμμονή στο σκοπό, οργάνωση, εκτέλεση, κλπ.
• Πρακτική Εκπαίδευση:
Στη διάρκεια της φάσης αυτής, οι εκπαιδευόμενοι εξετάζονται ως προς την ικανότητα επιτυχούς και ασφαλούς διεξαγωγής επιχειρήσεων "ΜΙΟ". Πρωταρχικής σημασίας στην όλη εκπαίδευση αποτελεί η εκτίμηση του βαθμού επικινδυνότητας (Risk Assessment – RA). Η εκτίμηση αυτή είναι σημαντική προκειμένου τα επιτελεία που προτείνουν τη συμμετοχή στα σχολεία των εκπαιδευομένων της χώρας τους, να γνωρίζουν τους εκτιμώμενους κινδύνους της εκπαιδεύσεως αυτής. Με το δεδομένο ότι, οι εκπαιδευόμενοι στο ΚΕΝΑΠ, είναι κυρίως πολυεθνικοί αλλά και διακλαδικοί, είναι απαραίτητο να ακολουθείται η θέσπιση αυστηρών και σαφών κριτηρίων ασφαλείας.
Πιστοποίηση Εκπαιδεύσεως
Η λειτουργία των σχολείων ακολουθεί τις κατευθύνσεις του "SACT", ενώ τις ίδιες κατευθύνσεις ακολουθεί τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική αξιολόγησή τους. Η εκπαιδευτική υποδομή καθώς και οι διαδικασίες εκπαιδεύσεως έχουν πιστοποιηθεί από τον "SACT" κατά την επίδειξη τόσο της αρχικής όσο και της τελικής επιχειρησιακής ικανότητας του ΚΕΝΑΠ.
Πρακτική Εκπαίδευση
Προκειμένου να διατηρηθεί η δυναμική του ΚΕΝΑΠ, αποφασίστηκε από την Ιεραρχία, να δημιουργηθεί ένας αριθμός πρακτικών μαθημάτων ο οποίος, αποτελεί το βασικό κορμό της εκπαίδευσης συμβάλλοντας στην αναβάθμιση της Επιχειρησιακής Ικανότητας. Αυτή η δυνατότητα ονομάστηκε "Ενδιάμεση Εκπαίδευση". Διευκρινίζεται ότι, για την υποστήριξη αυτών των μαθημάτων, υπάρχει αριθμός εκπαιδευτικών μέσων όπως: του πλοίου πρακτικής εκπαιδεύσεως, του πύργου καταρριχήσεως, των εμπορευματοκιβωτίων, των RHIB's (Ελαστική Λέμβος Άκαμπτης Γάστρας) και του πλοίου πρακτικής εκπαιδεύσεως. Το πλοίο πρακτικής εκπαιδεύσεως, βρίσκεται μόνιμα στις εγκαταστάσεις του ΚΕΝΑΠ και παρέχει ένα πλήθος πρακτικών μαθημάτων (πχ Τακτική Σάρωση, Μάχη εκ του Συστάδην σε Περιορισμένο Χώρο, Μεθόδους Επιθεωρήσεως Πλοίων, Επιθεώρηση Εγγράφων και Φορτίου, κλπ) στα οποία αξιολογείται το άγημα. Για τον λόγο αυτό το πρώην εκπαιδευτικό "ΑΡΗΣ" του Πολεμικού Ναυτικού μετασκευάστηκε αναλόγως.
Ένας πύργος καταρριχήσεως 16 μέτρων που έχει ανεγερθεί, χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση των αγημάτων νηοψίας στις τεχνικές "Fast Rope" και "Rappel", προ της εκτελέσεως του μαθήματος Διεισδύσεως και Εισόδου με Ελικόπτερο. Ο πύργος διαθέτει τη δυνατότητα εκτελέσεως "Fast Rope" από 3 διαφορετικά ύψη (6, 12 και 15 μέτρων). Επιπλέον για τις εκτελέσεις "rappel", μια πλευρά του πύργου είναι καλυμμένη με ξύλο και διαθέτει δύο ανοίγματα παραθύρων ανά όροφο.
Για βελτίωση της ρεαλιστικότητας της εκπαίδευσης αριθμός εμπορευματοκιβωτίων είναι διαθέσιμος για την εκτέλεση του μαθήματος "Επιθεώρηση Εμπορευματοκιβωτίων". Επιπρόσθετα για τη μεγαλύτερη εξοικείωση των εκπαιδευομένων, το ΚΕΝΑΠ διαθέτει 3 RHIBs, ειδικά εξοπλισμένα για την εκτέλεση MIO, τα οποία χρησιμοποιούνται στο μάθημα "Διεισδύσεως και Εξαγωγής με RHIBs".
Συμπεράσματα
Το παγκόσμιο περιβάλλον ασφάλειας έχει οδηγήσει τη Συμμαχία στην ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων, και συνεπακόλουθα, στον προσδιορισμό νέων εκπαιδευτικών απαιτήσεων. Το ΝΑΤΟ και η Ελλάδα αναγνωρίζοντας αυτή τη νέα πραγματικότητα οδηγήθηκαν στην ανάληψη από μέρους της χώρας μας των ευθυνών του φιλοξενούντος κράτους, για την ίδρυση του ΚΕΝΑΠ. Η εγγύτητα του όρμου της Σούδας σε παγκοσμίου σημασίας γραμμών θαλασσίων επικοινωνιών, σημαίνει ότι η χρήση του από τα Συμμαχικά ναυτικά είναι αναπόφευκτη. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η παρουσία πολεμικών πλοίων στο όρμο Σούδας είναι συνεχής. Το ΚΕΝΑΠ είναι ο αρμόδιος φορέας ο οποίος πιστοποιεί ότι οι εμπλεκόμενες ομάδες Διοίκησης και Νηοψίας των πολεμικών πλοίων της Συμμαχίας, είναι εκπαιδευμένες και συμβατές με τα ΝΑΤΟϊκά πρότυπα με αποτέλεσμα να δύνανται να διεξάγουν ΜΙΟ. Η Ελλάδα κεφαλαιοποιεί την εμπειρία που αποκτήθηκε από την επιτυχή εκτέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, εξελίσσοντας την εκπαίδευση με βάση τις νέες απειλές που προκύπτουν, παρέχοντας σημαντικά εργαλεία εκπαίδευσης στο προσωπικό. Το ΚΕΝΑΠ ως μέρος του "δικτύου μετεξελίξεως" της Συμμαχίας, έχει τη δυναμική όχι μόνον της εκπαιδεύσεως των πλοίων σε ΜΙΟ, αλλά και της παροχής στο SACT προτάσεων, για αλλαγή δογμάτων, τακτικών, μεθόδων, διαδικασιών και υλικού στο συνεχώς αυξανόμενο πλαίσιο των επιχειρήσεων Ναυτικής Ασφαλείας. Η παρεχόμενη από το Κέντρο εκπαίδευση πρέπει να θεωρείται ως "απαραίτητη" και όχι ως "επιθυμητή".
Ευχαριστίες
Ευχαριστούμε θερμά την Διοίκηση, το Γραφείο Ασφαλείας, το Γραφείο Δημοσίων Σχέσεων αλλά και όλο το προσωπικό του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Ναυτικής Αποτροπής για την πολύτιμη βοήθειά τους κατά τη διάρκεια του ρεπορτάζ. Επίσης, τα στελέχη της Ζ' ΜΑΚ για την δυνατότητα που μας έδωσαν, να καταγράψουμε την εκπαίδευσή τους στο ΚΕΝΑΠ.
