Γράφει ο Γιώργος Λαμπράκης
Ένας ζωντανός θρύλος του θεσμού των Εφέδρων Αξιωματικών, ο τελευταίος επιζών της Μάχης της Κρήτης, ο Νικόλαος Κοπάσης, "έφυγε" για το μεγάλο Ταξίδι.
Ο Νικόλαος Κοπάσης, με τη συνολική παρουσία του και τη λαμπρή φυσιογνωμία του αποτελεί το λαμπρότερο παράδειγμα Έφεδρου Αξιωματικού. Μια σεβάσμια μορφή, με καθαρό βλέμμα και την ικανοποίηση πως στο κάλεσμα της Πατρίδας ήταν πάντα παρών, θα "αναφέρεται" πλέον στο Τάγμα των ουρανών, μαζί με τους συμπολεμιστές του...
Μια από τις τελευταίες του δημόσιες εμφανίσεις, ήταν τον περασμένο Ιούνιο, όταν και τιμήθηκε κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο Στρατιωτικό Μουσείο Χρωμοναστηρίου στο Ρέθυμνο της Κρήτης, στο πλαίσιο του Έτους Εφέδρων και Εθνοφυλάκων.
Δείτε το βίντεο από την εκδήλωση του Ρεθύμνου:
Γεννημένος στις 27/11/1917 στην Ανώπολη Σφακίων, ο Νικόλαος Κοπάσης κατατάχθηκε τον Οκτώβριο του 1938 στο 14 Σύνταγμα Πεζικού και τον Απρίλιο του 1939 μετατέθηκε στον IX συνοριακό τομέα, ενώ την 23/03/1941 ονομάσθηκε έφεδρος Ανθ/γος Πεζικού.
Στις 20 Μάη του 1941 υπηρετούσε στο 5ο Ανεξάρτητο Τάγμα Πηγής Ρεθύμνης λαμβάνοντας μέρος στην επική Μάχη. Προήχθη επ’ ανδραγαθία στο πεδίο της Μάχης στο βαθμό του Λοχαγού και παρασημοφορήθηκε με το Χρυσόν Αριστείον Ανδρείας, τον Πολεμικόν Σταυρό Γ’ τάξεως δύο φορές, το Μετάλλιο Εξαίρετων Πράξεων και τα Μετάλλια εκστρατείας 1940 – 41 και Εθνικής Αντίστασης.
Τιμήθηκε επίσης με περγαμηνές, διπλώματα και πλακέτες από πολλούς άλλους φορείς όπως την V Μεραρχία Κρητών, τις Νομαρχίες Χανίων και Ρεθύμνης και πολλούς άλλους φορείς.
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Την Τετάρτη 18 Οκτ 2017, αντιπροσωπεία αξιωματικών του Βρετανικού Στρατού με επικεφαλής τον Ανχη Σάϊμον Μίντζλεϋ, διοικητή των Βρετανικών δυνάμεων στην ναυτική βάση της Σούδας (Lt Col Simon Midgley, Cοmmanding Officer UK Forces Souda Bay) επισκέφθηκαν το Στρατιωτικό Μουσείο Χρωμοναστηρίου, όπου ξεναγήθηκαν και ενημερώθηκαν για τις δραστηριότητες του μουσείου τόσο εντός Ελλάδας όσο και στο εξωτερικό.
Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια, τόσο της συνεργασίας σε θέματα κοινής στρατιωτικής ιστορίας των δύο χωρών όπως επίσης και της μελλοντικής επίσκεψης μεγάλου αριθμού Βρετανών αξιωματικών που θα πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο του 2018 με σκοπό τη μελέτη της Μάχης της Κρήτης και των πολεμικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων τον Μάϊο του 1941.
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Συλλογή υπογραφών ξεκίνησαν και συνεχίζουν πολίτες στην Κρήτη με σκοπό την εφαρμογή της απόφασης του Πανεπιστημίου Κρήτης για την άμεση ανάκληση του τίτλου του επίτιμου διδάκτορα στον Χάινς Ρίχτερ.
Υπενθυμίζεται ότι η ανακήρυξη της επιτιμίας του Γερμανού καθηγητή, πραγματοποιήθηκε εν κρυπτώ στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου που τότε τελούσε υπό κατάληψη, καθώς η προσπάθεια του Πανεπιστημίου να τον τιμήσει στις 19/11/2014 στο Ωδείο Ρεθύμνου, διεκόπη επεισοδιακά από την παρουσία συγγενών των θυμάτων των ναζιστών, φορέων, πολιτών και εκπροσώπων του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης Οφειλών της Γερμανίας.
Παρά το γεγονός ότι το τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου, είχε αποφασίσει ομόφωνα στις 25 Μάιου 2016, την ανάκληση του τίτλου του επίτιμου διδάκτορα στον Χάινς Ρίχτερ, η απόφαση αυτή ακόμη δεν έχει γίνει πράξη.
Το κείμενο με τις υπογραφές τίθεται υπόψη του πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης Οδυσσέα Ζώρρα, με κοινοποίηση προς τα τμήματα Κοινωνιολογίας, Οικονομικών Επιστημών και Πολιτικών Επιστήμης αλλά και στο «Σωματείο Ρεθυμνίων Πληγέντων από την ναζιστική κατοχή 1941-1945».
Στο κείμενο αναφέρονται τα εξής:
"Μαζεύουμε υπογραφές (μακριά από AVAAZ) για να στηρίξουμε την επιστολή προς το Πανεπιστήμιο Κρήτης για την άμεση ανάκληση του τίτλου του επίτιμου διδάκτορα στον παραχαράκτη Χ. Ρίχτερ
ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ κ. ΟΔΥΣΣΕΑ ΖΩΡΡΑ, ΠΡΥΤΑΝΗ
Σε συνέχεια της αλληλογραφίας μας σχετικά με την ανάκληση του τίτλου του επίτιμου διδάκτορα από τον Χ.Ρίχτερ,επανερχόμαστε στο θέμα και αφού ανατρέξαμε στην από 7/4/2017 επιστολή σας με την οποία μας απαντήσατε στο σχετικό αίτημα μας από τις 23/3/2017 σας γνωρίζουμε τα παρακάτω.
1. Έχουν περάσει ξανά έξι [6] μήνες νέας αδικαιολόγητης [και ενώ έχουν προηγηθεί δεκαέξι [16] μήνες] καθυστέρησης από την ημέρα της ομόφωνης απόφασης του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης [25 Μαίου2016] και το Πανεπιστήμιο Κρήτης δεν έχει προβεί σε καμία ουσιαστική κίνηση ανάκλησης του διδακτορικού τίτλου από τον Χ.Ρίχτερ.
Αντιθέτως εμφανίζει μια απίστευτη γραφειοκρατική κωλυσιεργία μεταξύ Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Κοσμητείας της Σχολής δίνοντας την εντύπωση πως αδυνατεί ή δεν θέλει να να προβεί στην ανάκληση της τιμής που κακώς επιδόθηκε στον κ. Ρίχτερ.
2. Από τα όσα ακούστηκαν στο δικαστήριο διαπιστώθηκε ότι η όλη διαδικασία ανακήρυξης ήταν ελλιπής και εν πολλοίς παράτυπη, ενώ πολλά μέλη του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης δε είχαν καν ενημερωθεί για αυτήν.
Ο Κοσμήτορας της Σχολής Δημήτρης Μυλωνάκης και η Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης Ήβη Μαυρομούστακου δεν ακολούθησαν την πρέπουσα διαδικασία αλλά προχώρησαν στην τελετή βράβευσης εν κρυπτώ στην υπό κατάληψη Πανεπιστημιούπολη του Γάλλου.
Αναρωτιόμαστε αν μέχρι σήμερα τρία [3] χρόνια αφότου έχει ξεσπάσει αυτό το πρωτοφανές σκάνδαλο, έχει διαταχθεί κάποια διερεύνηση της υπόθεσης.
Τελικά τι δεν έγινε σωστά και ποιοί έχουν την ευθύνη γιαυτήν την υπόθεση που ταλανίζει την σχέση του Πανεπιστημίου με την κοινωνία της Κρήτης.
3. Δεδομένου ότι ο νέος Νόμος ορίζει την Σύγκλητο ως το αρμόδιο όργανο για τον χειρισμό τέτοιων ζητημάτων, η Πρυτανική Αρχή οφείλει να αποκαταστήσει την ηθική τάξη εμπράκτως και να μας γνωρίσει ότι ήδη έχει προβεί στην διαδικασία ανάκλησης του τίτλου και ότι αυτό το θέμα έχει πλέον τελειώσει χωρίς πάλι την παρέμβαση του Χ.Ρίχτερ.
Το κείμενο μας αυτό θα δημοσιευθεί στον Τοπικό Τύπο ως ένδειξη διαμαρτυρίας προς το Πανεπιστήμιο Κρήτης και την Πρυτανεία που αδικαιολόγητα κωλυσιεργεί να επιλύσει το σημαντικό αυτό πρόβλημα που μας απασχολεί.
Περιμένουμε την απάντηση σας και επιφυλασσόμεθα για κάθε νόμιμη ενέργεια μας".
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Κείμενο - Φωτογραφίες: Μανόλης Σπανουδάκης
Στο χωριό Κολυμπάρι στο λόφο προς τα Γριμπιλιανά (πάνω ακριβώς από το παλιό Γυμνάσιο-νυν δημοτικό ξενώνα) υπάρχουν τρεις σπηλιές πάνω στο βράχο.
Στο μέρος αυτό ήταν τα Γερμανικά πυροβολεία, που κατασκευάστηκαν από τους Γερμανούς μετά από την κατάληψη της Κρήτης το Μάιο του 1941, για να ελέγχουν το αεροδρόμιο του Μάλεμε και για να ενισχύσουν την αντιαεροπορική άμυνα τους, μιας και από το σημείο εκείνο ήταν το καταλληλότερο στην περιοχή αφού από εκεί μπορεί να ελέγχεται η περιοχή του αεροδρομίου του Μάλεμε, τα χωριά του κάμπου, και το πέλαγος.
Τα πυροβολεία αυτά είναι σπηλιές σκαμμένες μέσα στον ασβεστολιθικό βράχο που κατασκευάστηκαν με αναγκαστική εργασία των κατοίκων της περιοχής.
Από μικρό παιδί έβλεπα τα πυροβολεία και είχα ακούσει την ιστορία τους και το ρόλο που διαδραμάτισαν κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, αλλά αξιώθηκα μόλις πριν λίγο καιρό να τα επισκεφθώ και να τα φωτογραφήσω, με χίλιες δυσκολίες μιας και δεν υπάρχει πρόσβαση στο συγκεκριμένο σημείο.
Στη στρατιωτική ορολογία πυροβολείο ονομάζεται οποιοδήποτε οχυρωματικό έργο από το οποίο εκτελούνται βολές από ένα ή περισσότερα πυροβόλα. Παλαιότερα λεγόταν κανονιοστάσιο και ορίζονταν ως θέση των κανονιών πάνω στα φρούρια και σε άλλες οχυρωματικές θέσεις. Στη σύγχρονη μόνιμη οχυρωματική τα πυροβολεία αποτελούν συνήθως πύργους ή γοργύρους (χαμηλά ημικυκλικά ή ολοκυκλικά κτίσματα με υπόγεια σήραγγα ή περιφερειακό όρυγμα). Στην "οχυρωματική εκστρατείας" κατασκευάζονται ταχύεργα πυροβολεία με ανασκαφή των γαιών για την προστασία των πυροβολητών από τα εχθρικά πυρά. Για την προκάλυψη του υλικού, από την όψη του εχθρού, χρησιμοποιούνται διάφορα φυσικά επιπροσθήματα π.χ. θάμνοι, συστάδες δένδρων, φυσικές κοιλότητες κ.λπ. ή τεχνητά παρόμοια όπως ειδικά δίκτυα παραλλαγής με τα οποία και καλύπτονται.
Γενικά η θέση τους προσδιορίζεται αφενός από τη σπουδαιότητα του χώρου και το σκοπό κάλυψης, αφετέρου συνδυάζοντας και το μέγιστο δυνατό ορατό τομέα ελέγχου.
Για την οδική επικοινωνία των συγκεκριμένων πυροβολείων που αναφερόμαστε υπήρχε κατασκευασμένο από τους Γερμανούς, μονοπάτι με πέτρες, το οποίο σήμερα έχει σχεδόν ολικά καταστραφεί, ή έχουν φυτρώσει κλαδιά πάνω σε αυτό. Η πρόσβαση σήμερα είναι σχεδόν αδύνατη καθ’ όσον το μονοπάτι έχει αποκοπεί, οι τριγύρω ιδιοκτησίες είναι περιφραγμένες, ενώ ένα υψηλό χωμάτινο πρανές εμποδίζει την είσοδο από το δρόμο του χωριού.
Κάθε είσοδος του πυροβολείου έχει σχεδόν σχήμα ορθογώνιο με άνοιγμα 3-4 μέτρα και ύψος περίπου 2,50 μέτρα , μετά την είσοδο είναι λίγο φαρδύτερο, και ψηλότερο για να χωρά το πυροβόλο και να κάνει την ανάσχεση στις βολές ενώ στη συνέχεια υπάρχει διάδρομος μήκους περίπου 20-25 μέτρων πλάτους 4-5- μέτρων και ύψους 3-4 μέτρων.
Εκεί ήταν εγκατεστημένη η 6η πυροβολαρχία της 834 Μοίρας επάκτιου πυροβολικού του Γερμανικού στρατού ξηράς με 4 πυροβόλα K331 των 105 χιλιοστών γαλλικής προέλευσης. (Τα τρία ήταν εγκατεστημένα στις σπηλιές και το τέταρτο πιθανόν σε ανοιχτό χώρο η σε κάποια εσοχή των βράχων).
Πάνω από τις σπηλιές βόρεια στην άκρη του βράχου υπήρχε παρατηρητήριο που δεν είχε πυροβόλα αλλά πολυβόλα και σίγουρα συσκευές παρατήρησης το οποίο σήμερα είναι σωρός από ερείπια, ενώ νοτιότερα προς το χωριό Γριμπιλιανά υπάρχει τσιμεντένιο πολυβολείο, το οποίο σώζεται σήμερα και έχει γίνει στάβλος από κάτοικο της περιοχής.
Τα πυροβολεία αυτά ήταν επανδρωμένα μέχρι και τον Αύγουστο του 1944, οπότε στα πλαίσια απαγκίστρωσης των γερμανικών δυνάμεων από τη δυτική και ανατολική Κρήτη και σύμπτυξής τους προς την πόλη των Χανίων, μετακινήθηκε η δύναμη τους και εγκαταστάθηκε στη περιοχή του Μάλεμε. Τον επόμενο μήνα μετακινήθηκε σε νέες θέσεις ανατολικότερα προς τη πόλη των Χανίων.
Επίσης στο Κολυμβάρι υπήρχε υπόγεια αποθήκη πυρομαχικών κάτω από το κτίριο που είναι απέναντι από τον καταργηθέντα αστυνομικό σταθμό (νυν ιατρείο) και ένα υπόγειο κτίσμα πιθανόν στρατωνισμού πάνω από το γυμνάσιο και κάτω από τα τούνελ των πυροβόλων. Από σχετική έρευνα που έκανα στο διαδίκτυο διαπίστωσα ότι πουθενά δεν έχουν καταχωρηθεί τα Γερμανικά πυροβολεία είτε σαν εγκαταλειμμένες στρατιωτικές εγκαταστάσεις, είτε καταγεγραμμένη απλά η ύπαρξη τους.
Κατά την άποψη μου ο Δήμος θα έπρεπε να έχει αναδείξει την περιοχή σαν νεότερο μνημείο της τοπικής μας ιστορίας και αφού επισκευάσει, διανοίξει και καθαρίσει το μονοπάτι και τους γύρω χώρους των πυροβολείων, να συνδέσει το μονοπάτι με τον κεντρικό δρόμο του χωριού, και να κάνει το μέρος επισκέψιμο με αναφορά στην ιστορία τους, και όχι να τα έχει αφήσει αφημένα στη μοίρα τους, ώστε να καταστεί εκτός από πόλος έλξης ντόπιων και ξένων τουριστών και ιστορικό αξιοθέατο αντάξιο της τοπικής ιστορίας μας, κάτι ανάλογο με το καταφύγιο του Πλατανιά.
Ευχαριστώ τον αγαπητό φίλο, ιστορικό ερευνητή, συλλέκτη και ιστοριοδίφη Στυλιανό Τριπαλιτάκη που μου παρείχε τα ιστορικά στοιχεία που αναγράφονται παραπάνω και τις φωτογραφίες των πολυβολείων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κρήτη: Οι άγνωστες γερμανικές οχυρώσεις στην περιοχή της Μεσαράς (ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ)
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Γράφει ο Δημήτρης Σκαρτσιλάκης - Ερευνητής Μάχης της Κρήτης
Ο Ταγματάρχης Erich Schulz ήταν διοικητής του τάγματος πολυβόλων αλεξιπτωτιστών και επικεφαλής της ομάδας μάχης «Σύνταγμα διοίκησης» που έπεσε δυτικά του αεροδρομίου του Ρεθύμνου στην περιοχή μεταξύ Αδελιανού κάμπου και Πλατανέ.
Μετά την αιχμαλωσία του διοικητή των Γερμανικών δυνάμεων στο Ρέθυμνο, Alfred Sturm, ο Ταγματάρχης Schulz μάζεψε ότι δυνάμεις είχαν απομείνει και κατευθύνθηκε προς τα Περιβόλια όπου ανέλαβε τη διοίκηση της ομάδας Wiedemann. Βάσει της αναφοράς της ομάδας αυτής γνωρίζουμε ότι ο Schulz διέταξε την ομαδική εκτέλεση στα Μισίρια και μάλιστα χωρίς να πάρει κάποια διαταγή από ανώτερα κλιμάκια, εφόσον δεν υπήρχε επικοινωνία με το Γερμανικό στρατηγείο στην Αθήνα.
Στα Μισίρια συνέβησαν από τις πρώτες ομαδικές εκτελέσεις αμάχων πολιτών στον Ελλαδικό χώρο. Στις 23-24 Μαΐου εκτελέστηκαν 80 περίπου άνθρωποι σε τρεις ομάδες. Μεταξύ αυτών ο νεότερος άντρας 16 ετών και μερικές γυναίκες. Ο Erich Schulz δεν κατηγορήθηκε για αυτό το έγκλημα πολέμου από κανέναν, ενώ οι βιβλιογραφικές πηγές αγνοούν το ρόλο του σε αυτή την υπόθεση.
Στη φωτογραφία που παρατίθεται, ο Schulz παρασημοφορείται από τον Student στα Μισίρια!
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
