Write on Δευτέρα, 27 Ιανουαρίου 2014 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ
Αποστολή – φωτογραφίες : Γιώργος Ε. Λαμπράκης

Το Άουσβιτς είναι ο μόνιμος πόνος στη συνείδηση του κόσμου. Τα απομεινάρια του γερμανικού στρατοπέδου συγκέντρωσης και της εξόντωσης αναβιώνουν τις σκοτεινότερες στιγμές της ιστορίας του ανθρώπου. Σε αυτό το τόπο, την περίοδο 1940 – 1945, οι Ναζί σκότωσαν πάνω από ένα εκατομμύριο Εβραίους και δεκάδες χιλιάδες Πολωνούς, Ούγγρους, Έλληνες, Γάλλους, Ρομά, σοβιετικούς αιχμαλώτους και άλλους ανθρώπους.

Σαν σήμερα, στις 27 Ιανουαρίου 1945, τα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το στρατόπεδο και τους ζωντανούς – νεκρούς που βρισκόταν μέσα σε αυτό. Τις επόμενες ημέρες, το κουβάρι της πιο αποτρόπαιας πράξης στην ιστορία της ανθρωπότητας (μαζί με τις ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι) άρχισε να ξετυλίγεται, με αποκαλύψεις που δεν μπορούσε να χωρέσει ο ανθρώπινος νους...

Το defenceline.gr βρέθηκε στο κρατικό μουσείο Άουσβιτς – Μπιρκενάου στο Οσβιέτσιμ της Πολωνίας και σας παρουσιάζει ένα φωτορεπορτάζ από τα στρατόπεδα του θανάτου, σε ένα συγκλονιστικό οδοιπορικό στον τόπο μαρτυρίου και αφανισμού εκατομμυρίων ψυχών. Οι φωτογραφίες και τα στιγμιότυπα που καταγράψαμε, δεν μπορούν να συλλάβουν σε καμία περίπτωση το μέγεθος της τραγωδίας. Αποτυπώνουν όμως στιγμές και εικόνες από τον παραλογισμό και τον εφιάλτη εκείνων των χρόνων.

Αν επιλέξουμε μια στιγμή από την παρουσία μας εκεί, ως απάντηση στο ερώτημα "ποια ήταν η πιο συγκλονιστική εικόνα που είδατε;", τότε χωρίς δισταγμό θα σας απαντήσουμε πως "η είσοδός μας στο δωμάτιο με τα παιδικά ρουχαλάκια, τα παιχνίδια και τα χιλιάδες μικρά παπουτσάκια, ήταν μια πραγματική δοκιμασία της ψυχής και των συναισθημάτων μας"...

Το μόνο που δεν μπορούμε να σας μεταφέρουμε είναι η μυρωδιά, αυτή η "μοναδική" και "ιδιαίτερη" οσμή του θανάτου που δεν λέει να φύγει από τα κτίρια, τα παραπήγματα, τα κρεματόρια και τις σανίδες που πάνω τους στοιβάζονταν χιλιάδες άνθρωποι περιμένοντας απλά τη σειρά τους. Οι εικόνες του ολέθρου, τα αποτυπώματα του θανάτου και τα αναπάντητα "Γιατί", που έμειναν απλές ερωτήσεις ακόμα κι όταν αφήσαμε το Οσβιέτσιμ πίσω μας, είναι μια μοναδική παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές μαζί με μια και μόνη ευχή: Ποτέ ξανά!

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς

Τα στρατόπεδα του Οσβιέτσιμ διατηρούνται σήμερα ως μουσεία και είναι ανοικτά για τους επισκέπτες.

Τα στρατόπεδα του Οσβιέτσιμ διατηρούνται σήμερα ως μουσεία και είναι ανοικτά για τους επισκέπτες.

Φράκτες, ηλεκτροφόρα σύρματα και σκοπιές με πάνοπλους άνδρες των SS καθιστούσαν κάθε σκέψη για απόδραση πρακτικά αδύνατη...

Φράκτες, ηλεκτροφόρα σύρματα και σκοπιές με πάνοπλους άνδρες των SS καθιστούσαν κάθε σκέψη για απόδραση πρακτικά αδύνατη...

Η διαταγή να χτιστεί το στρατόπεδο δόθηκε το 1940 και πρώτος διοικητής του ήταν ο Ρούντολφ Ες.

Η διαταγή να χτιστεί το στρατόπεδο δόθηκε το 1940 και πρώτος διοικητής του ήταν ο Ρούντολφ Ες.

Μια σιδηροτροχιά και τρεις πάσσαλοι, αποτελούσαν την ομαδική αγχόνη. Στις 19 Ιουλίου 1943 τα SS κρέμασαν εδώ 12 Πολωνούς κρατούμενους, γιατί ήρθαν σε επαφή με τους πολίτες της περιοχής του Οσβιέτσιμ και βοήθησαν στη δραπέτευση 3 κρατουμένων...

Μια σιδηροτροχιά και τρεις πάσσαλοι, αποτελούσαν την ομαδική αγχόνη. Στις 19 Ιουλίου 1943 τα SS κρέμασαν εδώ 12 Πολωνούς κρατούμενους, γιατί ήρθαν σε επαφή με τους πολίτες της περιοχής του Οσβιέτσιμ και βοήθησαν στη δραπέτευση 3 κρατουμένων...

Φωτογραφία από την συγκέντρωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, λίγο πριν τη μεταφορά τους στα στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης. Συνολικά, 55 χιλιάδες άνθρωποι από την Ελλάδα, εξοντώθηκαν στα κρεματόρια του Οσβιέτσιμ...

Φωτογραφία από την συγκέντρωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, λίγο πριν τη μεταφορά τους στα στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης. Συνολικά, 55 χιλιάδες άνθρωποι από την Ελλάδα, εξοντώθηκαν στα κρεματόρια του Οσβιέτσιμ...

Κουτιά που περιείχαν τον Κυκλώνα Β, το θανατηφόρο αέριο με το οποίο εξοντώθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι.

Κουτιά που περιείχαν τον Κυκλώνα Β, το θανατηφόρο αέριο με το οποίο εξοντώθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι.

Κουτί του Κυκλώνα Β, και οι κρύσταλλοι που απελευθέρωναν το θανατηφόρο αέριο...

Κουτί του Κυκλώνα Β, και οι κρύσταλλοι που απελευθέρωναν το θανατηφόρο αέριο... Τον Κυκλώνα Β, παρήγαγε η εταιρία Degesch.

Εκατομμύρια ζευγάρια παπούτσια των θυμάτων βρίσκονται σήμερα σε προθήκες και θυμίζουν την τραγωδία...

Εκατομμύρια ζευγάρια παπούτσια των θυμάτων βρίσκονται σήμερα σε προθήκες και θυμίζουν την τραγωδία...

Βαλίτσες με τα ονόματα και τις διευθύνσεις των Εβραίων που έφταναν στα στρατόπεδα. Τις έγραφαν για να βρουν τα υπάρχοντά τους. Που να ήξεραν...

Βαλίτσες με τα ονόματα και τις διευθύνσεις των Εβραίων που έφταναν στα στρατόπεδα. Τις έγραφαν για να βρουν τα υπάρχοντά τους. Που να ήξεραν...

Παιδική κούκλα... Ο νους σταματά...

Παιδική κούκλα... Ο νους σταματά...

Παιδικά παπούτσια, από τα αθώα θύματα που εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα της κολάσεως...

Παιδικά παπούτσια, από τα αθώα θύματα που εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα της κολάσεως...

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Μπιρκενάου

Σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το Άουσβιτς, βρίσκεται το δεύτερο στρατόπεδο, το  Μπιρκενάου. Η επιφάνειά του ήταν 1750 στρέμματα και αποτελούνταν από πάνω από 300 παράγκες.

Σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από το Άουσβιτς, βρίσκεται το δεύτερο στρατόπεδο, το  Μπιρκενάου. Η επιφάνειά του ήταν 1750 στρέμματα και αποτελούνταν από πάνω από 300 παράγκες.

Η πύλη του στρατοπέδου, ήταν η πύλη της κολάσεως για τα θύματα, που ανυποψίαστα έμπαιναν με τα τρένα στο εσωτερικό του Μπιρκενάου....

Η πύλη του στρατοπέδου, ήταν η πύλη της κολάσεως για τα θύματα, που ανυποψίαστα έμπαιναν με τα τρένα στο εσωτερικό του Μπιρκενάου....

Η πύλη του Μπιρκενάου, από το εσωτερικό πλέον μέρος του στρατοπέδου. Η αρχή, για το οδοιπορικό μας στα στρατόπεδα του Θανάτου. (Copyright: Νίκος Φαζός)

Η πύλη του Μπιρκενάου, από το εσωτερικό πλέον μέρος του στρατοπέδου. Η αρχή, για το οδοιπορικό μας στα στρατόπεδα του Θανάτου. (Copyright: Νίκος Φαζός)

Στο στρατόπεδο μπορεί να επισκεφθεί κανείς τις παράγκες των κρατουμένων, οι οποίες διασώθηκαν στην αρχική τους κατάσταση.

Στο στρατόπεδο μπορεί να επισκεφθεί κανείς τις παράγκες των κρατουμένων, οι οποίες διασώθηκαν στην αρχική τους κατάσταση.

Ηλεκτροφόρα σύρματα και εδώ... Στο βάθος, ήταν τα κρεματόρια, αμέσως μετά το τέλος της ράμπας όπου γίνονταν η διαλογή των κρατουμένων.

Ηλεκτροφόρα σύρματα και εδώ... Στο βάθος, ήταν τα κρεματόρια, αμέσως μετά το τέλος της ράμπας όπου γίνονταν η διαλογή των κρατουμένων.

22 ξύλινες παράγκες σώζονται σήμερα στην αρχική τους μορφή. Αρχικά, ήταν στρατιωτικοί στάβλοι για άλογα.

22 ξύλινες παράγκες σώζονται σήμερα στην αρχική τους μορφή. Αρχικά, ήταν στρατιωτικοί στάβλοι για άλογα.

Ξύλινη παράγκα που χρησιμοποιήθηκε ως ομαδική τουαλέτα για τους κρατουμένους.

Ξύλινη παράγκα που χρησιμοποιήθηκε ως ομαδική τουαλέτα για τους κρατουμένους.

Σε αυτά τα κτίρια, μετά από ελάχιστες αλλαγές τοποθετήθηκαν έως και 1000 κρατούμενοι...

Σε αυτά τα κτίρια, μετά από ελάχιστες αλλαγές τοποθετήθηκαν έως και 1000 κρατούμενοι...

Το εσωτερικό μιας παράγκας, με τα "κρεβάτια" όπου στοιβάζονταν οι κρατούμενοι. Το πρωί, όσοι εξακολουθούσαν να ζουν, διαπίστωναν πως άτομα που κοιμόταν δίπλα τους, είχαν πεθάνει κατά τη διάρκεια της νύχτας...

Το εσωτερικό μιας παράγκας, με τα "κρεβάτια" όπου στοιβάζονταν οι κρατούμενοι. Το πρωί, όσοι εξακολουθούσαν να ζουν, διαπίστωναν πως άτομα που κοιμόταν δίπλα τους είχαν πεθάνει κατά τη διάρκεια της νύχτας...

Καθισμένη εκεί όπου οι συγγενείς της βίωσαν την απόλυτη φρίκη, μια γυναίκα παρατηρεί τον χώρο. Άνθρωποι κάθε ηλικίας συρρέουν κατά εκατομμύρια κάθε χρόνο στο συγκρότημα των στρατοπέδων του Άουσβιτς και του Μπρικενάου, για να τιμήσουν τα θύματα του Ολοκαυτώματος.

Καθισμένη εκεί όπου οι συγγενείς της βίωσαν την απόλυτη φρίκη, μια γυναίκα παρατηρεί τον χώρο. Άνθρωποι κάθε ηλικίας συρρέουν κατά εκατομμύρια κάθε χρόνο στο συγκρότημα των στρατοπέδων του Άουσβιτς και του Μπρικενάου, για να τιμήσουν τα θύματα του Ολοκαυτώματος.

Άνθρωποι κάθε ηλικίας συρρέουν κατά εκατομμύρια κάθε χρόνο στο συγκρότημα των στρατοπέδων του Άουσβιτς και του Μπρικενάου, για να τιμήσουν τα θύματα του Ολοκαυτώματος.

Άνθρωποι κάθε ηλικίας επισκέπτονται κάθε χρόνο στο συγκρότημα των στρατοπέδων του Άουσβιτς και του Μπρικενάου.

Στο τέλος της σιδηροδρομικής ράμπας σταματούσαν τα τρένα που μετέφεραν τους Εβραίους... Εκεί γινόταν η διαλογή των κρατουμένων...

Στο τέλος της σιδηροδρομικής ράμπας σταματούσαν τα τρένα που μετέφεραν τους Εβραίους... Εκεί γινόταν η διαλογή των κρατουμένων...

Ένα από τα βαγόνια του θανάτου, όπως σώζεται σήμερα στο τέλος της σιδηροδρομικής ράμπας.

Ένα από τα βαγόνια του θανάτου, όπως σώζεται σήμερα στο τέλος της σιδηροδρομικής ράμπας.

Φωτογραφίες που απεικονίζουν το ακριβές σημείο όπου περνούσαν τα θύματα, μετά τον διαχωρισμό τους...

Φωτογραφίες που απεικονίζουν το ακριβές σημείο όπου περνούσαν τα θύματα, μετά τον διαχωρισμό τους...

Φωτογραφίες που απεικονίζουν το ακριβές σημείο όπου περνούσαν τα θύματα, μετά τον διαχωρισμό τους...

Φωτογραφίες που απεικονίζουν το ακριβές σημείο όπου περνούσαν τα θύματα, μετά τον διαχωρισμό τους...

Το Μπιρκενάου, διαιρέθηκε σε χώρους και τομείς οι οποίοι αποτέλεσαν ξεχωριστά στρατόπεδα του ίδιου συγκροτήματος.

Το Μπιρκενάου, διαιρέθηκε σε χώρους και τομείς οι οποίοι αποτέλεσαν ξεχωριστά στρατόπεδα του ίδιου συγκροτήματος.

Κάρο με το οποίο μετέφεραν τα πτώματα προς τα κρεματόρια, όπως διασώζεται σήμερα...

Κάρο με το οποίο μετέφεραν τα πτώματα προς τα κρεματόρια, όπως διασώζεται σήμερα...

Στις παράγκες από τούβλο, έμεναν οι κρατούμενες γυναίκες, οι οποίες κοιμόντουσαν σε τριώροφα κρεβάτια. Σε κάθε επίπεδο ξάπλωναν περίπου 8 άτομα.

Στις παράγκες από τούβλο, έμεναν οι κρατούμενες γυναίκες, οι οποίες κοιμόντουσαν σε τριώροφα κρεβάτια. Σε κάθε επίπεδο ξάπλωναν περίπου 8 άτομα.

Στο τέλος της ράμπας βρίσκονται τα ερείπια δύο κρεματορίων και των θαλάμων αερίων, τα οποία τα SS ανατίναξαν φεύγοντας για να καταστρέψουν τις αποδείξεις των ωμοτήτων τους.

Στο τέλος της ράμπας βρίσκονται τα ερείπια δύο κρεματορίων και των θαλάμων αερίων, τα οποία τα SS ανατίναξαν φεύγοντας για να καταστρέψουν τις αποδείξεις των ωμοτήτων τους.

Ένας από τους λάκκους, μέσα στους οποίους οι Γερμανοί έκαιγαν τα πτώματα, μετά την εξόντωσή τους στους θαλάμους αερίων.

Ένας από τους λάκκους, μέσα στους οποίους οι Γερμανοί έκαιγαν τα πτώματα, μετά την εξόντωσή τους στους θαλάμους αερίων.

Στα χαλάσματα φαίνονται οι χώροι των φούρνων και των κρεματορίων, αλλά και ο χώρος όπου οι κρατούμενοι γδύνονταν, πριν θανατωθούν.

Στα χαλάσματα φαίνονται οι χώροι των φούρνων και των κρεματορίων, αλλά και ο χώρος όπου οι κρατούμενοι γδύνονταν, πριν θανατωθούν.

Ανάμεσα στα ερείπια των κρεματορίων, βρίσκεται το Διεθνές Μνημείο για τα θύματα του ναζισμού στο Οσβιέτσιμ.

Ανάμεσα στα ερείπια των κρεματορίων, βρίσκεται το Διεθνές Μνημείο για τα θύματα του ναζισμού στο Οσβιέτσιμ.

Ανάμεσα στα ερείπια των κρεματορίων, βρίσκεται το Διεθνές Μνημείο για τα θύματα του ναζισμού στο Οσβιέτσιμ.

Ανάμεσα στα ερείπια των κρεματορίων, βρίσκεται το Διεθνές Μνημείο για τα θύματα του ναζισμού στο Οσβιέτσιμ.

Η ελληνική επιγραφή, στο Μνημείο για τα θύματα του Ολοκαυτώματος.

Η ελληνική επιγραφή, στο Μνημείο για τα θύματα του Ολοκαυτώματος.

Ποτέ ξανά!

Ποτέ ξανά!

 Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Πέμπτη, 22 Οκτωβρίου 2015 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο βίος του Φριτς Σούμπερτ ξεκινάει στο Ντόρτμουντ, στις 21 Φεβρουαρίου του 1897, όπου γεννήθηκε από γονείς Γερμανών εργατών. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου πολεμάει για τη Γερμανία. Στο τέλος των μαχών βρέθηκε στη Σμύρνη ως μέλος γερμανικών αποστολών ειδικευμένου προσωπικού που αναδιοργάνωσε και ηγήθηκε οθωμανικών στρατιωτικών τμημάτων στην απόκρουση επιθέσεων της Αντάντ. Τον Ιανουάριο του 1934 ο Σούμπερτ έγινε μέλος του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (NSDAP) . Το στρατιωτικό του μητρώο σχετικά με την υπηρεσία του στην Ελλάδα βρέθηκε στα γερμανικά αρχεία της Βέρμαχτ. Ήταν παντρεμένος, το ζευγάρι δεν είχε παιδιά, η σύζυγός του το 1950 απευθύνθηκε στις γερμανικές αρχές για να μάθει τι απέγινε ο άντρας της.

Μιλούσε καλά ελληνικά, τουρκικά, ιταλικά και αραβικά, ενώ το 1941 και όντας ήδη υπαξιωματικός της Στρατιωτικής Αστυνομίας (Feldgendarmerie) μετατέθηκε στα Χανιά, στην Περιφερειακή Διοίκηση Ρεθύμνου, με την ιδιότητα του διερμηνέα. Η σκοτεινή φυσιογνωμία του Σούμπερτ έσπειρε τον φόβο στο φόντο των αποφάσεων για αντίποινα στη μεγαλόνησο μετά τη Μάχη της Κρήτης (20-30 Μαΐου 1941). Ακόμη και η μεταπολεμική του καταδίκη οδήγησε σε μια διαμάχη την Κρήτη και τη Μακεδονία, αφού έριζαν μετά το τέλος του πολέμου για τη διοργάνωση του τελετουργικού εκτέλεσης της ποινής!

Ακόμη και η μεταπολεμική του καταδίκη οδήγησε σε μια διαμάχη την Κρήτη και τη Μακεδονία, αφού έριζαν μετά το τέλος του πολέμου για τη διοργάνωση του τελετουργικού εκτέλεσης της ποινής!

Στη Κρήτη
Ο Σούμπερτ με το βαθμό του δεκανέα, βρέθηκε το καλοκαίρι του 1941στην Κρήτη, και συγκεκριμένα στο Ρέθυμνο όπου έκανε το διερμηνέα του Γερμανού φρούραρχου της πόλης,. Η αιματηρή του διαδρομή στην Κρήτη ξεκινάει απ' το χωριό Όρος του Ρεθύμνου. Στις 28 Αυγούστου του '41 τέσσερις Γερμανοί κι ένας γερμανοντυμένος Κρητικός ζήτησαν να δουν τον πρόεδρο της Κοινότητας του Όρους, Παντελή Παπαδάκη. Εκείνος, νομίζοντας πως τον ζητούσαν για υπηρεσιακούς λόγους, κίνησε να τους δει και αμέσως τον τραυμάτισαν θανάσιμα , επικεφαλής της φονικής ομάδας ήταν ο Σούμπερτ.

Το φθινόπωρο του 1941 μετατέθηκε απ' το Ρέθυμνο στο Ηράκλειο με την τριπλή ιδιότητα του στρατιωτικού - διερμηνέα - κατασκόπου για λογαριασμό πάντα της γερμανικής υπηρεσίας κατασκοπείας και αντικατασκοπίας Abwehr III.

Τον Ιούνιο του 1942 με εντολή του Μπρόιερ ο Φριτς ο Σούμπερτ συγκρότησε το Ελληνικό «Σώμα Κυνηγών», (Jagdkommando Schubert) (στελεχώθηκε από 150 -200 ντόπιους γερμανόφιλους δωσίλογους αλλά και εγκληματίες βαρυποινίτες από φυλακές της Κρήτης) .Όντας μέλος της Μυστικής Στρατιωτικής Αστυνομίας τοποθετήθηκε επικεφαλής αυτής της ομάδας των γερμανοντημένων (Ελλήνων), με βάση στο χωριό Αυγενική από όπου προέβαιναν σε εκτελέσεις, βασανιστήρια και λεηλασίες σε όλους τους νομούς της κατεχόμενης Κρήτης.
Έως τον Οκτώβριο του 1944 οι σουμπερίτες επιδίδονταν σε δολοφονικές επιδρομές σε επιθέσεις εναντίον αμάχων, σε ξυλοδαρμούς, σε βασανιστήρια, σε εκτελέσεις , σε εμπρησμούς λεηλασίες και καταστροφές πολλών χωριών της Κρήτης.

Τα εγκλήματα του Σούμπερτ και της ομάδας του προκάλεσαν τις διαμαρτυρίες των κατοίκων προς τις γερμανικές αρχές του Ηρακλείου με αποτέλεσμα ο φρούραρχος, στρατηγός Φρίντριχ-Βίλχελμ Μύλλερ να διατάξει τη σύλληψη του. Τελικά όμως ο Σούμπερτ όχι μόνο αποφυλακίστηκε το φθινόπωρο του 1943, και ενώ είχε παραμείνει στη φυλακή μόλις ένα μήνα, αλλά και προήχθη από τον Μπρόιερ σε επιλοχία. Ο τελευταίος μάλιστα όταν ο πρωτοσύγκελος Ψαλιδάκης διαμαρτυρήθηκε για την αποφυλάκιση του Σούμπερτ δήλωσε ενθουσιασμένος με το έργο του χαρακτηρίζοντας τον Γερμανό υπαξιωματικό ως έναν από τους καλύτερους του γερμανικού στρατού και δηλώνοντας ότι ήταν απαραίτητος για την ασφάλεια των γερμανικών στρατευμάτων μέσω της τρομοκράτησης των κατοίκων.

Μέχρι τις αρχές του 1944 η Καταδιωκτική Ομάδα Σούμπερτ προέβει στην εκτέλεση περισσότερων από 200 ανθρώπων σε διάφορα χωριά της Κρήτης: στην Καλή Συκιά, στον Καλλικράτη, στο Μουρί κ.α. Την Πρωτοχρονιά του 1944 μια ομάδα ανταρτών του ΕΛΑΣ που βρισκόταν στο χωριό Μεσκλά δέχθηκε επίθεση από ένα απόσπασμα του Σούμπερτ. Στη διάρκεια της μάχης που επακολούθησε οχτώ μέλη της ομάδας του Σούμπερτ σκοτώθηκαν. Στη συνέχεια η γερμανική διοίκηση αποφάσισε τη διάλυση της Jagdkommando Schubert και ο Σούμπερτ με διαταγή του Μπρόιερ συνελήφθη, κρατήθηκε και χαρακτηρίστηκε ψυχοπαθής και στις 11 Ιανουαρίου του 1944 μεταφέρθηκε στην Αθήνα. Σύμφωνα με τον ίδιο, όταν έφτασε στον Πειραιά κλείστηκε αρχικά στο ψυχιατρείο. Πάντως μαζί με το Σούμπερτ φαίνεται ότι μεταφέρθηκαν στην Αθήνα από την Κρήτη και ορισμένοι από τούς άντρες του, γύρω στα 35 με 40 Κρητικούς οι οποίο τελικά, μαζί και με άλλους που στρατολογήθηκαν στην πρωτεύουσα, στάλθηκαν μαζί με το Σούμπερτ στα τέλη Φεβρουαρίου του ίδιου χρόνου στην Μακεδονία.

Ο τυφεκισμός του στις 22 Οκτωβρίου 1947 πίσω από τις Φυλακές Επταπυργίου στην Θεσσαλονίκη ήταν ο ταιριαστός επίλογος στη ζωή ενός χασάπη και παράλληλα, ελάχιστη δικαίωση των θυμάτων σε μια Ελλάδα που παρέβλεπε σκανδαλωδώς τις κατοχικές αμαρτίες των Ναζί και των συνεργατών τους.

Στη Μακεδονία
Στις 11 Ιανουαρίου εγκατέλειψε την Κρήτη και στα μέσα Φεβρουαρίου αναχώρησε για Θεσσαλονίκη μαζί συνεργάτες του, που είχαν ως επικεφαλής τους Γερμανάκη, Καπετανάκη και Οικονομάκη και τέθηκε υπό τις διαταγές της Στρατιωτικής Διοίκησης Θεσσαλονίκης - Αιγαίου. Γρήγορα ξεδίπλωσε την αιματηρή του δράση και στο μακεδονικό έδαφος. Μάλιστα δρούσε παρουσία ιερέων για να τονίσει πως υπερασπίζεται τη θρησκεία.

Ο σαδισμός του ήταν παροιμιώδης και έφτασε ο γερμανός στρατιωτικός διοικητής της πόλης Μαξ Πέσκο να τον απομακρύνει κατόπιν αιτήματος του δημάρχου Θωμά Μαγκριώτη. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως στα Πετράλωνα Χαλκιδικής, συγκέντρωσε κόσμο σε πλατεία, κακοποίησε κάποιους, στρατολόγησε νεοσύλλεκτους. Και ακούστε τώρα το τελετουργικό: Οι νεοσύλλεκτοι μεταφέρθηκαν στην Νέα Καλλικράτεια και το απόγευμα της ίδιας μέρας φόρεσαν ιταλικές στολές αφού πρώτα υποχρεώθηκαν να πλυθούν στη θάλασσα.
Το βράδυ σε μια νεκροκεφαλή ζωγραφισμένη επάνω σε κράνος, που ο Σούμπερτ φύλαγε στην περιβόητη βαλίτσα του, έδωσαν τον όρκο του ταγματασφαλίτη που κατέληγε με τη φράση «ελευθερία ή θάνατος».

Ο επιλοχίας Σούμπερτ και το Σώμα Καταδίωξης Συμμοριών (Εθνικό Απόσπασμα Καταδιώξεως Κομμουνιστών ή ΕΑΚΚ) εμπλέκεται και στο Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη, 20 χλμ. βορειοανατολικά από τη Θεσσαλονίκη.
Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1944 άντρες του Αποσπάσματος Καταδίωξης Ανταρτών του Σούμπερτ, εισέβαλαν στο χωριό Χορτιάτης και δολοφόνησαν 146 κατοίκους. Λίγες μέρες αργότερα (14 Σεπτεμβρίου 1944) στα Γιαννιτσά, σε συνεργασία με άντρες του σώματος του Γεωργίου Πούλου, σκότωσαν με απίστευτη αγριότητα περίπου 100 κατοίκους.

Η ευθύνη για το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη ανήκει στον υποστράτηγο και διοικητή B. Von. Studnitz στη Στρατιωτική Διοίκηση Θεσσαλονίκης - Αιγαίου. Και ο φονικός βραχίονας της η ίδια η δράση του Σούμπερτ και των γερμανόφιλων συνεργατών του.
Περισσότερα από 80 γυναικόπαιδα οδηγήθηκαν από το καφενείο του Μπαντάτσιου στον φούρνο του Στ. Γκουραμάνη για να καούν ζωντανά. Όταν το πλήθος έφτασε στο φούρνο, ο Σούμπερτ κατ' άλλους ο υπασπιστής του Γ. Καπετανάκης φώναξε έξαλλος: «Φωτιά, φωτιά. Κλείστε τους και μην αφήνετε κανένα να φύγει. Θα τους κάψουμε όλους!». Απ' έξω τοποθετήθηκαν φρουροί με την εντολή να σκοτώσουν όποιον τολμούσε να ξεμυτίσει απ' τον φούρνο.
Επειδή όμως, το οίκημα ήταν κατάμεστο από κόσμο και οι έγκλειστοι συνωστίζονταν πίσω από τις πόρτες και τα παράθυρα, οι σουμπερίτες, για να μειώσουν την πίεση, τοποθέτησαν ένα πολυβόλο και απ' το μικρό παράθυρο της μπροστινής πόρτας άρχισαν να πυροβολούν, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας πολλά γυναικόπαιδα. Έπειτα έριξαν ξερά χόρτα πάνω στα σώματα των νεκρών και των τραυματιών και με ένα φλογοβόλο πιστόλι έβαλαν φωτιά. Κι αυτό είναι ένα μόνο στιγμιότυπο των εφιαλτικών ωρών στον Χορτιάτη ενώ τα γεγονότα δεν είχαν καταχωρηθεί σε κανένα έγγραφο της Βέρμαχτ, στρατιωτικό ημερολόγιο ή αναφορά.

Προς τα τέλη του Οκτωβρίου του 1944, και αφού είχε απελευθερωθεί η Αθήνα, ο Σούμπερτ με μερικούς από τους άνδρες του ακολούθησε τα γερμανικά στρατεύματα που αποχωρούσαν από την Ελλάδα και έφτασε στη Βιέννη το Φεβρουάριο του 1945. Τρεις μήνες αργότερα κατέφυγε στο Σβατς που παραδόθηκε στους Αμερικανούς στις 4 Μαΐου. Εκεί ο Σούμπερτ παρουσιάστηκε στους Αμερικανούς στρατιώτες, ισχυρίστηκε ότι το όνομα του ήταν Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης και αφού χαρακτηρίστηκε εκτοπισμένος και κρατήθηκε σε στρατόπεδο με άλλους Έλληνες, στις 5 Σεπτεμβρίου του 1945 "επαναπατρίστηκε" στην Ελλάδα. Το ίδιο όνομα Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης έδωσε και στους αστυνομικούς του αεροδρομίου της Ελευσίνας που όμως δεν πείστηκαν ότι ήταν Έλληνας. Μετά την αποκάλυψη της πραγματικής του ταυτότητας, συνελήφθη κα μεταφέρθηκε στις φυλακές Αβέρωφ όπου παρέμεινε μέχρι τη δίκη του από το Ειδικό Στρατοδικείο Εγκληματιών Πολέμου στην Αθήνα.

Ο τυφεκισμός του στις 22 Οκτωβρίου 1947 πίσω από τις Φυλακές Επταπυργίου στην Θεσσαλονίκη ήταν ο ταιριαστός επίλογος στη ζωή ενός χασάπη και παράλληλα, ελάχιστη δικαίωση των θυμάτων σε μια Ελλάδα που παρέβλεπε σκανδαλωδώς τις κατοχικές αμαρτίες των Ναζί και των συνεργατών τους.

Αν υπήρχαν δέκα Σούμπερτ δεν θα υπήρχαν Έλληνες σήμερα
Στις 28 Ιουλίου του 1947 ξεκίνησε στο Ειδικό Δικαστήριο Εγκληματιών Πολέμου στην Αθήνα η δίκη του Σούμπερτ για εγκλήματα που είχε διαπράξει στη διάρκεια της κατοχής στην Κρήτη και στην Μακεδονία. Μέρος του κατηγορητηρίου είχε ως εξής:«...διότι ενήργησεν άνευ λόγου στρατιωτικής ανάγκης τας πράξεις ταύτας, αίτινες δεν εξυπηρέτουν πολεμικούς σκοπούς, ως είναι ειδικώτερον αι εκτελέσεις αθώων πολιτών και δη γερόντων, γυναικών και παίδων και [...] εκ προμελέτης απεφάσισε και εσκεμμένως εξετέλεσεν ανθρωποκτονίας κατά των κάτοθι αναφερομένων Ελλήνων».

Στη διάρκεια της δίκης οι μάρτυρες περιέγραψαν τα εγκλήματα του Σούμπερτ, ένας δε μάρτυρας από τα Γιαννιτσά δήλωσε στην κατάθεσή του: «Αν υπήρχαν δέκα Σούμπερτ δεν θα υπήρχαν Έλληνες σήμερα». Ο Σούμπερτ δήλωσε αθώος, αρνήθηκε να απολογηθεί και ζήτησε να καλέσει από τη Γερμανία δικηγόρους και μάρτυρες υποστηρίζοντας ότι υπό τις παρούσες συνθήκες δεν παρέχονταν εγγυήσεις για την απονομή δικαιοσύνης σε αυτόν. Ισχυρίστηκε επίσης ότι του ήταν δύσκολο να συνεννοηθεί με τους Έλληνες συνηγόρους του λόγω της γλώσσας.

Το δικαστήριο απέρριψε το αίτημα και τον κάλεσε ξανά να απολογηθεί όμως εκείνος αρνήθηκε και πάλι και δήλωσε ότι θα έκανε αίτηση χάριτος προς το βασιλιά. Τελικά στις 5 Αυγούστου το δικαστήριο τον κήρυξε ένοχο και τον καταδίκασε 27 φορές σε θάνατο, δεκαέξι φορές για τα εγκλήματα στην Κρήτη και εννιά για τα εγκλήματα στην Μακεδονία, μολονότι τα τελευταία ήταν περισσότερα. Η απόφαση αυτή όμως δεν αφορά το σύνολο των εγκλημάτων καθώς ο Σούμπερτ στη δίκη αυτή δεν δικάστηκε για το σύνολο των εγκλημάτων του.

Στην απόφαση αυτή δεν αναφέρεται καθόλου το ελληνικό ονοματεπώνυμο. Την 1η Οκτωβρίου ο Σούμπερτ μεταφέρθηκε στις φυλακές Επταπυργίου στη Θεσσαλονίκη για να δικαστεί για αλλά εγκλήματα που είχε τελέσει στην Μακεδονία. Οκτώ ημέρες αργότερα εμφανίστηκε ενώπιον του Ειδικού Δικαστηρίου Δωσίλογων στη Θεσσαλονίκη, μαζί με 9 μέλη της ομάδας του ενώ άλλα 49 επρόκειτο να δικαστούν ερήμην. Τελικά το δικαστήριο δέχτηκε την ένσταση αναρμοδιότητας που κατέθεσαν οι συνήγοροί του επειδή ο Σούμπερτ ήταν Γερμανός πολίτης και ότι μόνο αρμόδιο ήταν το Ειδικό Δικαστήριο Εγκληματιών Πολέμου. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στις φυλακές Επταπυργίου και εκτελέσθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1947, αφού προηγουμένως είχε απορριφθεί η αίτηση χάριτος που είχε υποβάλλει και χωρίς να έχει δικαστεί για όλα τα εγκλήματα που είχε διαπράξει στην Μακεδονία.

Οι ποινές, 271 φορές σε θάνατο και χιλιάδες χρόνια κάθειρξης, συγχωνεύθηκαν στην ποινή του θανάτου. Ο τυφεκισμός του στις 22 Οκτωβρίου 1947 πίσω από τις Φυλακές Επταπυργίου στην Θεσσαλονίκη ήταν ο ταιριαστός επίλογος στη ζωή ενός χασάπη και παράλληλα, ελάχιστη δικαίωση των θυμάτων σε μια Ελλάδα που παρέβλεπε σκανδαλωδώς τις κατοχικές αμαρτίες των Ναζί και των συνεργατών τους. - ΠΗΓΗ

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Παρασκευή, 14 Σεπτεμβρίου 2018 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ
Γράφει ο Γιώργος Λαμπράκης

Τον μαύρο Σεπτέμβρη του 1943, οι Γερμανοί εκτέλεσαν στα χωρία της (τότε) επαρχίας Βιάννου και της ανατολικής Ιεράπετρας 401 κρητικούς. Για τρεις ημέρες, από τις 14 έως τις 16 Σεπτεμβρίου, τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής προχώρησαν σε απίστευτες ωμότητες, εκτελώντας, σφαγιάζοντας και βασανίζοντας όποιον άντρα της περιοχής έπεφτε στα χέρια τους, ανεξαρτήτου ηλικίας... Από 8 μηνών, μέσα στην κοιλιά της μάνας του το μικρότερο θύμα, μέχρι 96 ετών το μεγαλύτερο!

Οι Γερμανοί εκτέλεσαν στα χωρία της (τότε) επαρχίας Βιάννου και της ανατολικής Ιεράπετρας 401 κρητικούς.

Μικρά παιδιά του χωριού κοιτούν με περιέργεια τον Γερμανό...

Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο ολοκαύτωμα της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, με 10 κατεστραμμένα χωριά και περίπου 1.000 σπίτια να ισοπεδώνονται...

Γερμανός στρατιώτης στη βρύση του χωριού...

Ο φωτογράφος στρέφει τη μηχανή του στα δεξιά και καταγράφει έναν κάτοικο της Βιάννου να κοιτά τον Γερμανό που απολαμβάνει το παγωμένο νερό της πηγής...

Οι εκτελέσεις έγιναν ως αντίποινα για τις γερμανικές απώλειες κατά τις διάρκεια των μαχών στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και του σαμποτάζ του αεροδρομίου του Καστελίου που είχε προηγηθεί, των δραματικών γεγονότων που σημάδεψαν για πάντα την περιοχή. Κι όμως, λίγες εβδομάδες νωρίτερα, Γερμανοί στρατιωτικοί είχαν βρεθεί στη Βιάννο και με τις φωτογραφικές τους μηχανές αποθανάτισαν την καθημερινότητα των Βιαννιτών, των ανθρώπων δηλαδή που σε λίγο καιρό θα αφάνιζαν.

Γερμανοί αξιωματικοί προχωρούν με προσοχή μέσα στα στενά σοκάκια του χωριού, ενώ οι κάτοικοι τους κοιτούν μάλλον με περιέργεια.

Γερμανοί αξιωματικοί προχωρούν με προσοχή μέσα στα στενά σοκάκια του χωριού, ενώ οι κάτοικοι τους κοιτούν μάλλον με περιέργεια.

Οι φωτογραφίες που σας παρουσιάζει το defenceline.gr, μας παραχωρήθηκαν από τον Γερμανό καθηγητή Ιστορίας του Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης, Christophe Schminck - Gustavus.

Γερμανοί αξιωματικοί προχωρούν με προσοχή μέσα στα στενά σοκάκια του χωριού, ενώ οι κάτοικοι τους κοιτούν μάλλον με περιέργεια.

Γερμανοί αξιωματικοί προχωρούν με προσοχή μέσα στα στενά σοκάκια του χωριού, ενώ οι κάτοικοι τους κοιτούν μάλλον με περιέργεια.

Γερμανοί αξιωματικοί προχωρούν με προσοχή μέσα στα στενά σοκάκια του χωριού, ενώ οι κάτοικοι τους κοιτούν μάλλον με περιέργεια.

Ο καθηγητής, με την πολύχρονη έρευνά του συνέβαλε στην τεκμηρίωση και ανάδειξη του Ολοκαυτώματος στις Λυγκιάδες Ιωαννίνων, τους Ασπραγγέλους Ζαγορίου και γενικά στην 'Ηπειρο, ενώ είναι ένθερμος υποστηρικτής του ελληνικού αιτήματος για την δικαίωση των θυμάτων του ναζισμού.

Ο Γερμανός φωτογραφίζει μια κρητικοπούλα, σε βρύση του χωριού.

Με περιέργεια, ο πιτσιρίκος κοιτάζει τον φωτογράφο ενώ η μητέρα του πλένει. Σε λίγες εβδομάδες, οι φωτογραφικές μηχανές αντικαταστάθηκαν από τα όπλα...

Στις φωτογραφίες, οι οποίες ελήφθησαν στη Βιάννο τον Ιούλιο του 1943, διακρίνονται Γερμανοί αξιωματικοί να προχωρούν με προσοχή μέσα στα στενά σοκάκια του χωριού, ενώ οι κάτοικοι τους κοιτούν μάλλον με περιέργεια. Που να ήξεραν τι θα επακολουθούσε...

Οι φωτογραφίες της εποχής, έχουν μοναδική αξία καθώς καταγράφουν την εικόνα του χωριού λίγο πριν την καταστροφή.

Οι φωτογραφίες της εποχής, έχουν μοναδική αξία καθώς καταγράφουν την εικόνα του χωριού λίγο πριν την καταστροφή.

Οι φωτογραφίες της εποχής, έχουν μοναδική αξία καθώς καταγράφουν την εικόνα του χωριού λίγο πριν την καταστροφή.

Μάλιστα, οι φωτογραφίες της εποχής, έχουν μοναδική αξία καθώς καταγράφουν την εικόνα του χωριού λίγο πριν την καταστροφή, δίνοντας στον μελετητή πολύτιμες πληροφορίες για την ζωή των Βιαννιτών την περίοδο της κατοχής και λίγο πριν το Ολοκαύτωμα. Παράλληλα, είναι και οι τελευταίες φωτογραφίες πολλών εκ των θυμάτων των Γερμανών.

Οι φωτογραφίες της εποχής, έχουν μοναδική αξία καθώς καταγράφουν την εικόνα του χωριού λίγο πριν την καταστροφή.

Οι φωτογραφίες της εποχής, έχουν μοναδική αξία καθώς καταγράφουν την εικόνα του χωριού λίγο πριν την καταστροφή.

Η περιοχή, φέρει ακόμα τα σημάδια της σφαγής, αν και έχουν περάσει 75 χρόνια. Οι εικόνες της φρίκης παραμένουν ζωντανές, για τους ελάχιστους πια εν ζωή κατοίκους που έζησαν εκείνες τις μαρτυρικές ώρες, αλλά και για τους απογόνους τους που φροντίζουν να κρατούν ζωντανές τις μνήμες του Ολοκαυτώματος.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Τρίτη, 13 Αυγούστου 2013 Κατηγορία ΕΙΔΗΣΕΙΣ

13 Αυγούστου 1944 ημέρα που οι Γερμανοί κατακτητές ξεκινούν την ισοπέδωση του χωριού μας λόγω των αγώνων του στην διάρκεια της κατοχής,ένα ολοκληρωτικό ολοκαύτωμα 940 σπιτιών και ένας ξεριζωμός 4.000 Ανωγειανών που θα διαρκέσει μέχρι την 5η Σεπτεμβρίου 1944.

Όλες αυτές τις μέρες οι Ναζί έκαψαν, λεηλάτησαν και ρήμαξαν ένα ολόκληρο χωριό εκτελώντας πριν τον αρχηγό της ομάδας Ψηλορείτης Γιάννη Δραμουντάνη ή Στεφανογιάννη και άλλους αντάρτες και τον 8χρονο Στεφανή Ξυλούρη του Μπαμπακιό, ενώ δεν δίστασαν να κάψουν μέσα στα σπίτια τους και ανήμπορους γέροντες που αρνήθηκαν ή δεν μπόρεσαν να εγκαταλείψουν τα πατρογονικά τους εδάφη. Το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων, το τρίτο μέσα σε 120 χρόνια καθώς είχαν προηγηθεί δυο από τους Τούρκους κατακτητές αποτελεί πλέον αιώνια σύμβολο αντίστασης και μνημείο ανδρείας και αγώνων για το ιερό δέντρο της Ελευθερίας που ποτίζεται με αίμα ηρώων. Το επιβλητικό άγαλμα των Ανωγειανών Ηρώων που κοσμεί την πλατεία Αρμί είναι εκεί για να μας θυμίζει τους ανθρώπους που έπεσαν για την Ελευθερία και το χρέος μας προς αυτούς και τις επόμενες γενιές.

anogia3

Σήμερα Τρίτη 13 Αυγούστου 2013 το χωριό μας τίμησε με σεβασμό την μνήμη και το θάρρος των ανθρώπων αυτών με τις εκδηλώσεις μνήμης στην πλατεία Αρμί σε μια ημέρα σύμβολο για όλους μας. Αρχικά η νεολαία του χωριού συγκεντρώθηκε στο Κέντρο Υγείας Ανωγείων και πραγματοποίησε την Αντιφασιστική Πορεία με πανό και συνθήματα διασχίζοντας το χωριό. Δεκάδες νέοι δήλωσαν το παρόν βροντοφωνάζοντας ότι τίποτα ποτέ δεν μπορεί να ξεχαστεί καθώς όλοι μας μεγαλώσαμε με τις ιδέες και τις αξίες που μας μετέδωσαν ξεχωριστά οι δικοί μας άνθρωποι που βίωσαν στο πετσί τους τις μαύρες μέρες της Κατοχής και τον όλεθρο και θάνατο που σκόρπισε ο Φασισμός.

Τα Ανώγεια και την Βιάννο τα 'κάψαν οι Ναζί, φασίστες δεν χωράνε σε τούτο το νησί.

Με το σύνθημα αυτό ολοκλήρωσαν οι νέοι μας την πορεία και εισήλθαν στην πλατεία όπου έγιναν ένα με το πλήθος καθώς σύσσωμο το χωριό βρέθηκε εκεί για να τιμήσει με ταπεινότητα την ιστορία του τόπου μας. Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ Ευγένιος τέλεσε την δοξολογία προς τιμήν των πεσόντων μπροστά στο Άγαλμα με τα ονόματα όλων των νεκρών Ανωγειανών σε όλους τους πολέμους που τους χρειάστηκε η Πατρίδα.
Το παρόν έδωσαν και εκπρόσωποι της Πολιτικής ηγεσίας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ενώ στρατιωτικό άγημα απέδωσε τιμές στους πεσόντες,και στη συνέχεια ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο μνημείο από όλους τους φορείς του τόπου.

anogia2

Ο Γιάγκος Χαιρέτης με το λαούτο του στη συνέχεια είπε ένα τραγούδι και συγκίνησε με την ερμηνεία του,ένα κομμάτι που αποτελεί επίσης σύμβολο και προκαλεί ανατριχίλα σε όλους τους Ανωγειανούς,το οποίο έγραψε η Ειρήνη Αναγνωστάκη μετά την ισοπέδωση του χωριού όταν αντίκρισε για πρώτη φορά το χωριό να έχει γίνει ερείπια:

Μια Κυριακή ένα πρωί ώρα που λειτουργούσαν,
μπήκαν στα Ανώγεια Γερμανοί και Αντάρτες εζητούσαν.
———————————————————————-
Αντάρτες δεν εβρήκανε και εκάμανε το κόμμα,
γέρους και γυναικόπαιδα τότες τα πήραν όλα.
——————————————————————–
Λουλούδια μην ανθίσετε,πουλιά μην κελαηδείτε,
τα Ανώγεια καίνε οι Γερμανοί και να τα λυπηθείτε.
——————————————————————
Ήρθαν πουλιά απ' την έρημο για να παραθερίσουν,
στα Ανώγεια δεν εβρήκανε τοίχους,φωλιές να χτίσουν.
——————————————————————-
Ω! Παναγιά μου Ανωγειανή που 'σουν αυτή την ώρα,
όντεν εβάναν τη φωτιά στα ξακουσμένα Ανώγεια.

Ο Γιάγκος ολοκλήρωσε με μια μαντινάδα:

Λαός που για τη Λευτεριά το αίμα του έχει δώσει,
χίλιοι να 'ρθουν κατακτητές κεφάλι θα σηκώσει.

Το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων αποτελεί Φάρο για όλους μας που μας δείχνει ποια είναι η σωστή πορεία που οδηγεί σε Ελευθερία και Ανεξαρτησία ανεξαρτήτου προσωπικού κόστους και μόχθου για το κοινό καλό.
Τιμή και Δόξα σε όλους τους Ήρωες του πολύπαθου τόπου μας..

ΠΗΓΗ