Διαψεύδει η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα αναφορές ότι η Ουάσινγκτον αρνήθηκε να πωλήσει στην Ελλάδα πυραύλους AGM-84 Harpoon.
Με ανάρτησή της στο Twitter η αμερικανική πρεσβεία αναφέρει ότι γνωρίζει τις αναφορές αυτές τις οποίες χαρακτηρίζει «ψευδείς». Επιπλέον επισημαίνει ότι «το Ναυτικό των ΗΠΑ παρείχε πληροφορίες στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία για την αγορά αυτών των πυραύλων τον Ιούλιο».
«Είμαστε περήφανοι που συνεργαζόμαστε με την Ελλάδα για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας» καταλήγει η ανάρτηση της αμερικανικής πρεσβείας.
We are aware of false reports that the U.S. is denying the sale of AGM-84 Harpoon missiles to Greece. The U.S. Navy provided information to the Hellenic Air Force for the purchase of these missiles in July. We're proud to work with Greece to strengthen defense cooperation! ????????????????
— U.S. Embassy Athens (@USEmbassyAthens) September 8, 2020
Ο Στέφανος Καραβίδας, απόστρατος Αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας και σήμερα εκπαιδευτής στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, είχε την ευκαιρία να πετάξει με το γαλλικό μαχητικό Rafale, σε αεροπορική άσκηση. Το γαλλικό μαχητικό - σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις - θα αποκτηθεί από την Ελλάδα και θα δώσει ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες στην Πολεμική Αεροπορία.
Ποιες είναι οι δυνατότητες του Rafale και τις θα αλλάξει στο Αιγαίο; Η απάντηση στο βίντεο του τηλεοπτικού σταθμού Open που ακολουθεί:
Την Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2020, εκτελέστηκαν άλματα ελευθέρας πτώσεως και στατικού ιμάντα στη Ζώνη Ρίψεως Μεγάρων και στη θαλάσσια περιοχή Νέας Περάμου, μετά το δυστύχημα της νύκτας 3 προς 4 Σεπτεμβρίου 2020 στο οποίο τραυματίστηκε θανάσιμα ο ΕΠΟΠ Λοχίας (ΠΖ) Κ. Μ., κατά την εκτέλεση επιχειρησιακού άλματος ελευθέρας πτώσεως στην ίδια Ζώνη Ρίψεως.
Στη δραστηριότητα που πραγματοποιήθηκε με αεροσκάφος C- 130 και ελικόπτερο CH 47D, συμμετείχε σύσσωμο το προσωπικό της Μονάδας στην οποία ανήκε ο εκλιπών αλεξιπτωτιστής, ο Διοικητής και επιτελείς της Διακλαδικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων, καθώς και ο ΕΠΟΠ Λοχίας (ΠΖ) Ν. Μ. αδελφός του θανόντος, ο οποίος υπηρετεί στις Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων.
Πριν την εκτέλεση των αλμάτων, πραγματοποιήθηκε τρισάγιο στη μνήμη του εκλιπόντος παρουσία του προσωπικού που συμμετείχε στη δραστηριότητα και του 2ου Συγκροτήματος Αεροπορίας Στρατού.
Η καθολική εκτέλεση του άλματος επιβεβαιώνει την υψηλή επιχειρησιακή ετοιμότητα και το μοναδικό πνεύμα των Μονάδων Ειδικών Επιχειρήσεων.
Το ελληνικό Τροχοφόρο Τεθωρακισμένο Όχημα Πολλαπλού Ρόλου «Οπλίτης» παρουσίασε σε Επιτελείς των Ενόπλων Δυνάμεων και της Ελληνικής Αστυνομίας και στη συνέχεια στο ΓΕΕΦ, η ελληνική εταιρεία ΕΟDH SA.
Πρόκειται για ένα σπονδυλωτής σχεδίασης και κατασκευής θωρακισμένο όχημα πολλαπλών αποστολών κατηγορίας 10 τόνων, το οποίο σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε από την ελληνική εταιρεία χωρίς καμία οικονομική βοήθεια από την Ελληνική πολιτεία παρα μόνο από τους ιδίους πόρους της ΕΟDH SA.
Το ελληνικό όχημα αναπτύχθηκε για την κάλυψη Εθνικών και διεθνών αναγκών σε τεθωρακισμένα οχήματα μεγάλης ευκινησίας πολλαπλού ρόλου και είναι κατάλληλο να καλύψει μια ευρεία γκάμα αποστολών Στρατιωτικής και Αστυνομικής φύσεως.
Η σχεδιαστική ομάδα της EODH, χρησιμοποιώντας υπάρχοντα δοκιμασμένα απάρτια από εξειδικευμένες εταιρίες εγνωσμένου κύρους, σχεδίασε ένα όχημα υψηλής επιχειρησιακής αξίας, που ξεχωρίζει για μια πληθώρα καινοτομιών και ταυτόχρονα ενσωματώνει κορυφαίο επίπεδο προστασίας για την κατηγορία του.
Βασική επιδίωξη του τροχοφόρου τεθωρακισμένου οχλήματος «Οπλίτης» είναι η δημιουργία μιας βασικής πλατφόρμας μέγιστου μικτού βάρους 12 τόνων με ωφέλιμο φορτίο 2 τόνων, που μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί σε διαφορετικούς ρόλους, με κύρια χαρακτηριστικά την Στρατηγική και Τακτική ευκινησία, την μεγάλη αξιοπιστία και επιχειρησιακή ετοιμότητα με την μικρότερη δυνατή Διοικητική Μέριμνα, την υψηλή επιβιωσιμότητα και την δυνατότητα διεξαγωγής επιχειρήσεων κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Η σχεδιαστική ομάδα της ελληνικής εταιρεία επέτυχε το βέλτιστο αποτέλεσμα με λογικό κόστος και χωρίς συμβιβασμούς στην άνεση, την ασφάλεια και την εργονομία για το πλήρωμα και την μεταφερόμενη ομάδα.
Το ελληνικό όχημα μεταφοράς προσωπικού «Οπλίτης» έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
• Μέγιστο βάρος Μάχης της τάξεως των 12 τόνων
• Μεταφορική ικανότητα 2+τόνους
• Αυτονομία 700 χλμ,
• Μέγιστη ταχύτητα 120 χλμ/ώρα
• Κινητήρα 5.7L Turbo Diesel
• Ισχύς 300hp / 221kW
• Ροπή 1100Nm @1200- 1800rpm
• Κιβώτιο Ταχυτήτων πλήρως αυτόματο 6 σχέσεων
• Ανωφέρεια 60%
• Πλευρική Κλίση 35%
• Άξονες, ανεξάρτητοι μπρος και πίσω με 100% μπλοκάρισμα διαφορικών
• Αναρτήσεις, με ελικοειδή ελατήρια, υδραυλικούς αποσβεστήρες κραδασμών και ράβδους σταθεροποίησης
• Δυνατότητα φιλοξενίας με άνεση πληρώματος 4 (+4) ατόμων με πλήρη φόρτο σε αποστολές μεγάλης διάρκειας
• Σπονδυλωτή σχεδίαση με ιδιαίτερη προστασία στην καμπίνα μεταφοράς προσωπικού και επαρκή προστατευμένο χώρο στο πίσω μέρος για την μεταφορά φορτίου ή των επιπλέον 4 ατόμων σε πτυσσόμενα καθίσματα
• Εξελιγμένη σπονδυλωτή θωράκιση νέας γενιάς ελληνικής ανάπτυξης και κατασκευής
• Περιορισμένο οπτικό, ακουστικό, θερμικό και ηλεκτρομαγνητικό ίχνος
• Δυνατότητα μεταφοράς ποικιλίας οπλισμού σε κατάλληλους έστορες ή Τηλεχειριζόμενες Εξέδρες Οπλισμού
• Κατάλληλο ηλεκτρικό κύκλωμα μεγάλης ισχύος
• Δυνατότητα προσαρμογής επιπλέον εξοπλισμού για αποστολές αστυνομικής φύσεως
Το ελληνικό όχημα βασίζεται σε ένα βαρέως τύπου, αυτοφερόμενο σκάφος (Monocoque) ειδικά σχεδιασμένο για αντοχή σε εκρήξεις, προετοιμασμένο εκτενώς για σκληρή στρατιωτική χρήση.
Στο πάνω μέρος αυτού του άκαμπτου σκάφους εδράζεται μια πλήρως προστατευμένη καμπίνα (κάψουλα αποστολής), βελτιστοποιημένη για μέγιστο εσωτερικό χώρο και ευελιξία στην αποστολή.
Χρησιμοποιώντας το ίδιο σκάφος με διαφορετική κάψουλα αποστολής μπορεί το όχημα να αλλάζει ρόλο σε ελάχιστο χρόνο ανάλογα με τις υφιστάμενες ανάγκες. Το όχημα «Οπλίτης» προσφέρει πολλές δυνατότητες διαφορετικής διαμόρφωσης βασισμένες σε παραλλαγές του βασικού σχεδίου καμπίνας, διατηρώντας όμως ένα κοινό πλαίσιο.
Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η καμπίνα είναι προσθαφαιρούμενη, συνδέεται με το βασικό σκάφος με ταχυσυνδέσμους και μπορεί να αντικαθίσταται σε ελάχιστο χρόνο ακόμη και σε συνθήκες πεδίου.
Δηλαδή το όχημα «Οπλίτης» δεν πρόκειται για ένα από τα συνηθισμένα MRAP που βασίζονται στο σασί πολιτικών οχημάτων επί των οποίων τοποθετείται θωράκιση με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την επιχειρησιακή του χρήση στο πεδίο της μάχης (περιορισμένη προστασία λόγω τεχνικών περιορισμών, αδυναμία κίνησης σε οποιοδήποτε έδαφος λόγω χαμηλής εδαφικής ανοχής) αλλά ένα καθαρόαιμο στρατιωτικό όχημα που σχεδιάστηκε για πολλαπλές αποστολές μεταξύ των οποίων και η εμπλοκή του σε πολεμικές επιχειρήσεις παρέχοντας προστασία και ευκινησία στο πλήρωμα του και την μεταφερόμενη ομάδα.
Επιπλέον, η καμπίνα του οχήματος «Οπλίτης» μπορεί να ανασηκώνεται υδραυλικά στο πλάι για να παρέχει εύκολη πρόσβαση στο συγκρότημα ισχύος και μετάδοσης κίνησης ώστε να διευκολύνεται η συντήρηση η επισκευή του συγκροτήματος κίνησης και μετάδοσης. Το όχημα έχει σχεδιαστεί για απρόσκοπτη λειτουργία σε ακραίες συνθήκες περιβάλλοντος (-23°C έως +49 °C).
Όσον αφορά την διαμόρφωση της καμπίνας του οχήματος, η στάνταρ καμπίνα διαθέτει 5 πόρτες και επίπεδη οροφή, ενώ διατίθενται παραλλαγές με 2, 3 και 4 πόρτες σε επίπεδες ή ψηλές οροφές. Στο πίσω μέρος η καμπίνα μπορεί να δεχθεί φορτία ή διαφόρους τύπους οπλικών συστημάτων, αισθητήρων και τυποποιημένων κλωβών.
Η βασική έκδοση έχει διαμορφωθεί έτσι ώστε να μεταφέρει πλήρωμα 8 ατόμων. Εκτός από την ευκινησία και την πρόβλεψη για την τροποποίηση του οχήματος ανάλογα με τις επιχειρησιακές ανάγκες η EODH SA έδωσε τεράστια σημασία στην προστασία του οχήματος και του πληρώματος του.
Έτσι το ανθεκτικό σε εκρήξεις σκάφος και το δάπεδο της καμπίνας λειτουργούν ως διπλός μηχανισμός απορρόφησης ενέργειας και παρέχουν εξαιρετικά χαρακτηριστικά ασφαλείας για τους επιβάτες του οχήματος, ενώ τα ειδικά αιωρούμενα καθίσματα αντιναρκικής προστασίας με ζώνες ασφαλείας 5 σημείων παρέχονται ως στάνταρ εξοπλισμός.
Σύμφωνα με την εταιρεία το παρεχόμενο επίπεδο προστασίας του οχήματος «Οπλίτης» για τους επιβαίνοντες είναι κατηγορίας Level 3 με βάση τη STANAG 4569
Το όχημα μπορεί να εφοδιαστεί με Τηλεχειριζόμενο Σταθμό Οπλισμού (RCWS) εξοπλισμένο με βαρύ πολυβόλο M2 των 12,7χλστ. Το συνολικό βάρος του συστήματος είναι 250 κιλά, διαθέτει σταθεροποίηση σε 2 άξονες, σκοπευτικό ημέρας νύκτας και απόθεμα πυρομαχικών 500 βολίδες.
Εναλλακτικά στη θέση του πολυβόλου μπορεί να τοποθετηθεί αυτόματο βομβιδοβόλο 40χλστ ή πολυβόλο 7,62χλστ/5,56χλστ. Επιπλέον, φέρει 2 τετραπλούς εκτοξευτές καπνογόνων βομβίδων των 76χλστ στην οροφή.
Όσον αφορά τις στρατιωτικές εκδόσεις στις οποίες προσφέρεται το όχημα «Οπλίτης» αυτές είναι:
• Τεθωρακισμένο Όχημα Μεταφοράς Προσωπικού
• Φορέας Οπλικών Συστημάτων
• Τεθωρακισμένο Όχημα Αναγνώρισης
• Τεθωρακισμένο Όχημα Μεταφοράς Αισθητήρων Ανίχνευσης (ραντάρ, κάμερες, δέκτης ESM, Tactical UAV)
• Μεταφοράς Προωθημένου Παρατηρητή Πυροβολικού
• Κέντρο Διευθύνσεως Πυρών πυροβολικού Μάχης και Α/Α
• Φορέας συστημάτων Επικοινωνιών, Η/Π
• Ασθενοφόρο
• Τεθωρακισμένο Όχημα Διοικήσεως
• Μεταφοράς ομάδας Μηχανικού Μάχης
• Όχημα ΑΡΒΧ Πολέμου (ανίχνευσης, άμεσης επέμβασης)
Επιπλέον το όχημα μπορεί να πραγματοποιήσει σειρά αποστολών εσωτερικής ασφάλειας όπως:
• Επιτήρησης συνόρων
• Μεταφοράς Προσωπικού
• Σταθμός Διοικήσεως
• Καταστολής ταραχών
• Όχημα επέμβασης σε περιπτώσεις αεροπειρατείας, τρομοκρατίας, ομηρίας, στάσης εντός φυλακών, κλπ
• Προστασίας αεροδρομίων, στόχων υψηλής σημασίας, προσώπων VIP
• Φορέας Αισθητήρων
• Ασθενοφόρο
Η ελληνική εταιρεία EODH SA έχει ολοκληρώσει την φάση της σχεδίασης και ανάπτυξης και προχώρησε στην κατασκευή ενός πρωτότυπου του οχήματος «Οπλίτης» για τις απαραίτητες δοκιμές και την πιστοποίηση με βάση τα Ευρωπαϊκά και Νατοϊκά πρότυπα.
Το επόμενο βήμα είναι η κατασκευή ενός δεύτερου πρωτοτύπου, το οποίο θα έχει και την τελική διαμόρφωση, η οποία θα έχει υποδειχθεί και συμφωνηθεί σε συνεργασία με το χρήστη και θα ενσωματώνει σε μέγιστο βαθμό επιλεγμένα και πιστοποιημένα Ελληνικής κατασκευής υποσυστήματα.
Στόχος της εταιρείας είναι η όσο το δυνατό μεγαλύτερη συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στην κατασκευή του οχήματος ώστε να αξιοποιηθούν τα ελληνικής κατασκευής υποσυστήματα που ήδη υπάρχουν στην αγορά.
Κατά αυτό τον τρόπο η συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στην κατασκευή του οχήματος «Οπλίτης» θα είναι ουσιαστική αφού θα αφορά την κατασκευή υποσυστημάτων και την τελική κατασκευή του οχήματος στην Ελλάδα και όχι μια απλή συναρμολόγηση τμημάτων που έρχονται από το εξωτερικό.
Μετά την κατασκευή του δεύτερου πρωτοτύπου θα ακολουθήσει μια σειρά δοκιμών και πιστοποιήσεων από πλευράς χρήστη, η αποκατάσταση τυχόν παρατηρήσεων και στην συνέχεια θα είναι έτοιμο για παραγωγή σε σειρά.
Μέσω ενός τέτοιου προγράμματος μεγάλης Ελληνικής προστιθέμενης αξίας, δύναται να επιτευχθεί η κάλυψη των Εθνικών Αναγκών, η αναγέννηση της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανίας και τέλος η ενίσχυση της Εθνικής Οικονομίας και της απασχόλησης ειδικευμένου προσωπικού υψηλής κατάρτισης.
Η σχεδίαση δύναται να προσαρμοστεί στις ιδιαίτερες απαιτήσεις και ανάγκες του χρήστη, ενώ διασφαλίζεται η άριστη Εκπαίδευση του προσωπικού, η αδιάλειπτη τεχνική υποστήριξη του υλικού και συνεχής επάρκεια ανταλλακτικών.
Η παλαιότητα του διαθέσιμου υλικού στις Ένοπλες Δυνάμεις και ιδιαίτερα στο Στρατό Ξηράς (σε ορισμένες κατηγορίες), είναι ένας κρίσιμος παράγοντας που επηρεάζει τις διαθεσιμότητες και την αξιοπιστία.
Η αντικατάσταση του είναι επιτακτική ανάγκη και απαιτεί τεράστια δαπάνη. Μόνο με Εθνικά Προγράμματα τα οποία θα μπορούν να παρέχουν αξιόπιστες λύσεις με εξαιρετικό λόγο κόστους/απόδοσης και χωρίς αιμορραγία της Εθνικής Οικονομίας μπορεί να επιτευχθεί.
Γράφει ο Παναγιώτης Σαββίδης
To Βερντέν (Verdun) είναι μια πόλη 18.000 κατοίκων στην Β.Α. Γαλλία στην ιστορική περιοχή της Λωρραίνης, κοντά στα σύνορα με την Γερμανία. Κτισμένη σε στρατηγική τοποθεσία, που ελέγχει τις διαβάσεις που οδηγούν στο Παρίσι, η πόλη οχυρώθηκε ισχυρά και κατά τη διάρκεια του Α΄ Π.Π.. Εκεί μάλιστα, έλαβε μέρος μία από τις φονικότερες αναμετρήσεις μεταξύ Γάλλων και Γερμανών, που κράτησε έντεκα σχεδόν μήνες, με βαριές απώλειες και για τις δύο πλευρές. Η αντοχή και η αποτελεσματικότητα των οχυρώσεων στο Βερντέν οδήγησε τους Γάλλους στη συνέχεια στην κατασκευή της περίφημης «Γραμμής Μαζινό», η οποία όμως αποδείχθηκε εντελώς ανεπαρκής για τις συνθήκες του Β' Παγκοσμίου Πόλεμου.
Σήμερα το Βερντέν είναι χαρακτηρισμένο ως «Πόλη – Μνημείο», αποτελώντας παγκόσμιο σημείο αναφοράς στο λεγόμενο ιστορικό τουρισμό και τουρισμό μνήμης, που βρίσκεται σε άνοδο όπως μαρτυρούν και οι αριθμοί προ πανδημίας. Η πόλη ζει και ευημερεί όχι μόνο αξιοποιώντας στο έπακρο την «κληρονομιά» που άφησαν πίσω τους οι δύο μεγάλοι καταστροφικοί πόλεμοι του 20ου αιώνα, αλλά προωθώντας παράλληλα τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και την αναγκαιότητα να μην επαναληφθούν τραγικά λάθη του παρελθόντος που οδηγήσαν την ανθρωπότητα στον όλεθρο.
Έτσι, οχυρώσεις του Α’ Π.Π. και πεδία μάχης που διεξήχθησαν πολύνεκρες συγκρούσεις, στρατιωτικά κοιμητήρια και μαυσωλεία, μνημεία και μουσεία που λειτούργησαν μεταπολεμικά, αποτελούν σήμερα ένα οργανωμένο δίκτυο διαδρομών -μέσα και έξω από το Βερντέν που μ’ ένα εισιτήριο ο επισκέπτης μπορεί να ξεναγηθεί, όπως αναφέρει και το σχετικό τηλεοπτικό σποτ του δημοτικού τουριστικού οργανισμού.
Ο ιστορικός τουρισμός αποτελεί κομμάτι του πολιτιστικού τουρισμού και ενδιαφέρει όλους όσους θέλουν να γνωρίσουν από κοντά περιοχές που διαδραματίστηκαν σημαντικά γεγονότα της ιστορίας, συνδυάζοντας την γνώση με την αναψυχή και την χαλάρωση. Κάθε χρόνο χιλιάδες Γάλλοι και ξένοι τουρίστες, επισκέπτονται το Βερντέν και τη γύρω περιοχή, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας.
Περίπου 50 χλμ Β.Α. του Βερντέν, βρίσκεται το συγκρότημα του Fermond, ένα από τα οχυρά της περιβόητης «Γραμμής Μαζινό» στα γαλλογερμανικά κυρίως σύνορα. Το οχυρό αποτελείται από επτά συγκροτήματα, που βρίσκονται σε βάθος 30 μ. από τη επιφάνεια της γης, με συνολικό μήκος υπόγειων στοών τα 30 χλμ. Από το 1977 το οχυρό λειτουργεί ως επισκέψιμο μουσείο, με τους επισκέπτες να μπορούν να δουν πως ήταν οι χώροι του κατά τον Β’ Π.Π., Αν και αποτελεί ιδιοκτησία του γαλλικού υπουργείου Εθνικής Άμυνας, τη διαχείρισή του έχει η «Ένωση Φίλων Οχυρού Fermond της Γραμμής Μαζινό» (είσοδος 5-8 ευρώ).
Στις μέρες μας περισσότερα από 15 οχυρά-συγκροτήματα σε όλο το μήκος της «Γραμμής Μαζινό» είναι αξιοποιήσιμα και επισκέψιμα από συλλόγους τοπικής ιστορίας, δήμους, συμπράξεις δήμων, συλλόγων και ιδιωτών που καταβάλλουν μέρος των εσόδων –όλα τα οχυρά έχουν είσοδο- στο γαλλικό υπουργείο Εθνικής Άμυνας, στο οποίο λειτουργεί ειδική υπηρεσία με ονομασία «ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ» που μεταξύ άλλων υλοποιεί προγράμματα και δράσεις στο πλαίσιο προώθησης «Τουρισμού ιστορικής μνήμης» σε όλη τη χώρα.
Εκτός βέβαια από τη «Γραμμή Μαζινό» αντίστοιχες δράσεις – αξιοποιήσεις υπάρχουν και στην περιοχή της Νορμανδίας, στο βόρειο τμήμα της Γαλλίας, όπου το 1944 έγινε η απόβαση των συμμάχων που έκρινε την τύχη του Β ΠΠ.
Η ελληνική «Γραμμή Μαζινό» που ανάγκασε τους ναζί ν’ αλλάξουν σχέδια ...
Στην Ελλάδα δυστυχώς ουδείς ασχολείται σοβαρά με τη διάσωση και ανάδειξη της «κληρονομιάς» που άφησε στον τόπο μας ο Α΄ και Β΄ Π.Π. και που θα μπορούσε, ακολουθώντας παραδείγματα όπως αυτό της Γαλλίας, να συμβάλλει τόσο στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης -ειδικά αυτές τις δύσκολες εποχές- όσο και στην ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών, μέσω της ανάπτυξης ενός νέου είδους θεματικού τουρισμού, με φανατικό κοινό. Του ιστορικού τουρισμού ή τουρισμού μνήμης.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της ελληνικής «Γραμμής Μαζινό», που ρημάζει ξεχασμένη και εγκαταλειμμένη -μ’ ελάχιστες εξαιρέσεις όπως του οχυρού Ρούπελ- στα βόρεια σύνορα της χώρας. Την εποχή που κατασκευάστηκε (1936-1940) η θρυλική «Γραμμή Μεταξά», όπως έμεινε στην ιστορία, θεωρούνταν έργο τιτάνιο, ασύλληπτου κόστους και τεράστιας εθνικής σημασίας. Το κόστος άγγιξε –με μέτριους υπολογισμούς το 1,5 δισ. δραχμές. Το ποσό αυτό (του 1936) θα αντιστοιχούσε σήμερα σε περισσότερα από 60 δισ. ευρώ ... Όσο το 1/6 του εξωτερικού χρέους της Ελλάδας του 2012.
Το μέγεθος του έργου είναι δυσθεώρητο, ιδιαίτερα εάν ληφθεί υπόψη ο χρόνος που απαιτήθηκε για την ολοκλήρωσή του: Μέσα σε 3,5 χρόνια διανοίχτηκαν υπόγειες στοές συνολικού μήκους 24 χλμ. και υπόγεια καταφύγια μήκους περίπου 13 χλμ., ενώ για την προσέγγιση στις περιοχές των οχυρών είχε κριθεί απαραίτητη η διάνοιξη 174 χλμ. οδικού δικτύου, αλλά και η κατασκευή λιμανιού στην Αμφίπολη Σερρών. Αρκεί να σημειωθεί ότι για τις δύο γραμμές του αθηναϊκού μετρό, μήκους 18 χλμ., κατά την πρώτη φάση, χρειάστηκαν εννέα χρόνια.
Ο στρατιωτικός σχεδιασμός του έργου έγινε από αξιωματικούς του Πεζικού και του Πυροβολικού, ενώ η κατασκευή ανατέθηκε σε αξιωματικούς του Μηχανικού. Ιδιαίτερα σημαντικός υπήρξε ο ρόλος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Κατά τον Β’ Π.Π. όταν ο ελληνικός στρατός χρησιμοποίησε τα οχυρά για να αποκρούσει τη γερμανική στρατιά, αποδείχτηκε ότι το 1,5 δισ. δεν είχε σπαταληθεί άδικα. Κάποια από τα 21 συγκροτήματα της «Γραμμής Μεταξά» δεν έπεσαν ποτέ, παρά τη λυσσαλέα επίθεση των ναζί, προκαλώντας την έκπληξη του εχθρού, αλλά και τον θαυμασμό των συμμάχων. Τελικά, οι Έλληνες αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν όταν τα ναζιστικά στρατεύματα παρέκαμψαν τα οχυρά μέσω Γιουγκοσλαβίας και κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη.
Από τη δόξα στη λεηλασία και στην απαξίωση
Την περίοδο του λεγόμενου «Ψυχρού Πολέμου», που ακολούθησε μετά το τέλος του Β΄ Π.Π., οι οχυρώσεις στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα ενισχύθηκαν με νέα έργα, προς αντιμετώπιση του κινδύνου από τη γειτονική Βουλγαρία και όχι μόνο, με ολόκληρες περιοχές στη μεθόριο απόλυτα στρατικοποιημένες και Απαγορευμένες Ζώνες για τους πολίτες. Ωστόσο μετά το 1990, και τις γεωπολιτικές αλλαγές που ακολούθησαν στη Ν.Α. Ευρώπη, η σημασία της «Γραμμής Μεταξά» ατόνησε μια και έπαυσε ο λεγόμενος «από βορρά κίνδυνος» με τη Βουλγαρία σύμμαχο πλέον σε ΝΑΤΟ και Ε..Ε. Έτσι η θρυλική «Γραμμή Μεταξά» παροπλίστηκε ουσιαστικά, με την Στρατιωτική Υπηρεσία να διατηρεί ενεργά μόνο τα συγκροτήματα του Ρούπελ και του Ιστίμπεη στις Σέρρες,
Δυστυχώς όταν το 2000 λήφθηκε η απόφαση για παροπλισμό τους από την Στρατιωτική Υπηρεσία, δεν υπήρξε κανένας σχεδιασμός για την προστασία των 21 συγκροτημάτων από τις Σέρρες έως την Ροδόπη, με αποτέλεσμα γρήγορα να γίνουν στόχος επιτήδειων που τα αποψίλωσαν και τα λεηλάτησαν, προκαλώντας στα περισσότερα σοβαρές καταστροφές.
Να γίνουν Σέρρες και Δράμα το ελληνικό Βερντέν
Από το 2017 μια ομάδα νέων ανθρώπων στις Σέρρες και στη Δράμα, μέσα στους οποίους και ο υποφαινόμενος, εργάζονται επίμονα για τη διάσωση, αξιοποίηση και ανάδειξη των εγκαταλειμμένων οχυρώσεων της «Γραμμής Μεταξά», με στόχο τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, αλλά και την ανάδειξη των ακριτικών περιοχών του Σιδηροκάστρου Σερρών και του Κάτω Νευροκοπίου Δράμας, ως κορυφαίων προορισμών ιστορικού τουρισμού ή τουρισμού μνήμης στην Ελλάδα, ακολουθώντας το πετυχημένο παράδειγμα της Γαλλίας.
Η οργάνωση ενός δικτύου δίπλα στα σύνορα με την Βουλγαρία, που θα περιελάβανε πεδία μαχών του Β΄ Π.Π., οχυρώσεις της «Γραμμής Μεταξά», τοπικά μουσεία κ.α., θα βοηθούσε σημαντικά στην ανάπτυξη μικρών χωριών που σήμερα αργοσβήνουν, ξεχασμένα. Πρόκειται για περιοχές που σήμερα, ακίνητα των υπουργείων Εθνικής Άμυνας και Περιβάλλοντος ρημάζουν και λεηλατούνται, αν και θα μπορούσαν στο πλαίσιο ενός ρεαλιστικού σχεδιασμού, ν’ αποτελέσουν τη βάση για τη δημιουργία μικρών ιστορικών θεματικών πάρκων, που θα δημιουργούσαν νέες θέσεις εργασίας, με την αύξηση της επισκεψιμότητας κ.α.
Δυστυχώς -μ’ ελάχιστες εξαιρέσεις- οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες των τελευταίων χρόνων, είχαν ν’ αντιμετωπίσουν την αδιάφορη (ενίοτε και εχθρική) διάθεση της Στρατιωτικής Υπηρεσίας. Έτσι, σχέδια και μελέτες που κατατέθηκαν κατά καιρούς προς τους αρμόδιους προς την κατεύθυνση αυτή, κατέληξαν στον κάλαθο των αχρήστων μετά ... επαίνων, μ’ αποτέλεσμα να χαθούν σοβαρές ευκαιρίες χρηματοδότησης τους από ευρωπαϊκά προγράμματα.
Μπορεί για τους κατά καιρούς ιθύνοντες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και του ΓΕΣ, οι προτεραιότητές τους να μην αγγίζουν την αναγκαιότητα διάσωσης και ανάδειξης μιας σημαντικής «κληρονομιάς» της νεότερης ιστορίας της χώρας μας, ωστόσο για τις τοπικές κοινωνίες των Σερρών και της Δράμας, η ανάδειξη του ιστορικού τουρισμού ή τουρισμού μνήμης στις περιοχές αυτές, μπορεί να συμβάλλει σημαντικά -εκτός βέβαια από τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης- στην αναστροφή του κλίματος, βοηθώντας νέους ανθρώπους να παραμείνουν στον τόπο τους με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στην ενίσχυση επαγγελματιών που σχετίζονται με τον τουρισμό και βεβαίως στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης.
Με το άρθρο αυτό, ευελπιστώ πως η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και του ΓΕΣ -που έχουν λάβει επανειλημμένως και σχετικές επιστολές, θ’ αντιμετωπίσουν με προσοχή και διάθεση συνεργασίας, πρωτοβουλίες που κινούνται προς την κατεύθυνση αυτή.
Ας ακολουθήσουμε επιτέλους πετυχημένα παραδείγματα χωρών του εξωτερικού. Δεν πάμε ν’ ανακαλύψουμε τον τροχό της αμάξης, ας το κάνουμε απλά όπως η Γαλλία με το Βερντέν.
.
*Ο Παναγιώτης Σαββίδης είναι δημοσιογράφος και μέλος της Κοιν.Σ.Επ. Άγκιστρο Δράση στις Σέρρες, στους καταστατικούς στόχους της οποίας περιλαμβάνεται και η προώθηση του ιστορικού τουρισμού ή τουρισμού μνήμης στην περιοχή.
