Write on Παρασκευή, 25 Ιουλίου 2014 Κατηγορία ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

Mια γιορτή αντάξια της ιστορίας του A-7 Corsair διοργανώνει τον ερχόμενο Οκτώβριο στον Άραξο η Πολεμική Αεροπορία, τιμώντας τα 39 χρόνια παρουσίας του θρυλικού βομβαρδιστικού στις τάξεις της. Η απόσυρση των Κουρσάρων, των τελευταίων που επιχειρούν στον κόσμο, θα περιλαμβάνει σειρά εκδηλώσεων που θα δώσουν στην τελετή χαρακτηριστικά γιορτής! Το πλέον αξιοσημείωτο γεγονός είναι πως η εκδήλωση θα είναι ανοικτή για το κοινό, ώστε να μπορέσουν όσοι λάτρεις της ΠΑ το επιθυμούν να δώσουν το παρόν και να αποχαιρετίσουν τα A-7 Corsair.

Συγκεκριμένα, όπως ανακοινώθηκε, η Πολεμική Αεροπορία, διοργανώνει την τελετή απόσυρσης των αεροσκαφών Α-7, στην 116 Πτέρυγα Μάχης (116ΠΜ) /Αεροπορική Βάση Αράξου, την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2014, μετά από 39 χρόνια παρουσίας στους ελληνικούς ουρανούς.

Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει στατική έκθεση αεροσκαφών Α-7 και F-16, έκθεση φωτογραφίας, πτήσεις / διελεύσεις αεροσκαφών, καθώς και επίδειξη της Ομάδας Αεροπορικών Επιδείξεων Μεμονωμένου Αεροσκάφους F-16 "Ζευς".

Στην τελετή προσκαλείται να παρευρεθεί το εν ενεργεία και εν αποστρατεία προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας, το οποίο έχει υπηρετήσει στα αεροσκάφη Α-7. Η εκδήλωση είναι ανοικτή για το κοινό!

2014-07-25 afisa a7

Δηλώσεις συμμετοχής από το εν ενεργεία και εν αποστρατεία προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας, στο τηλέφωνο 26930 55001 και στην ηλεκτρονική διεύθυνση Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., μέχρι την 4η Οκτωβρίου 2014.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης θα κοινοποιηθεί σε μεταγενέστερο χρόνο.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Τετάρτη, 23 Ιουλίου 2014 Κατηγορία ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

Από το ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ ανακοινώνεται ότι κατά το μήνα Σεπτέμβριο 2014 και στο πλαίσιο της διακλαδικής άσκησης "ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ 2014" θα διεξαχθεί άσκηση επιστράτευσης - εκπαίδευσης εφέδρων Οπλιτών με ημερομηνία κατάταξης τη Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2014 (22-09-14) και απόλυσης την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2014 (26-09-14).

Η πρόσκληση των εφέδρων θα γίνει με Φύλλα Ατομικής Πρόσκλησης (ΦΑΠ), σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, από τις Μονάδες της ΠΑ και τα κατά τόπους Αστυνομικά Τμήματα.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Τετάρτη, 23 Ιουλίου 2014 Κατηγορία ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
Ανάλυση Δρ Άριστος Αριστοτέλους

Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι δύο αξιόλογες στρατιωτικά χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ από το 1952. Είναι ταυτόχρονα αντίπαλοι σε εθνικά τους ζητήματα όπως το Κυπριακό και το Αιγαίο, για τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις έφθασαν στο χείλος θερμής αντιπαράθεσης. Παρόλο που τα τελευταία δώδεκα σχεδόν χρόνια παρατηρείται ύφεση στις σχέσεις των δύο χωρών, οι μεταξύ τους εθνικές διαφορές δεν έχουν επιλυθεί και το στρατιωτικό στοιχείο παραμένει σημαντικό μέρος της εθνικής τους πολιτικής.

Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να καταγράψει, συγκρίνει και αναλύσει τις στρατιωτικές δυνάμεις της Ελλάδας και της Τουρκίας κατά το 2014 καταγράφοντας ταυτόχρονα τις σημαντικότερες διαφοροποιήσεις στα δύο στρατόπεδα σε σχέση με το 2004. Πρόκειται για μια ποσοτική προσέγγιση στο συσχετισμό των δυνάμεων των δύο χωρών και ασφαλώς δεν αποτελεί εξαντλητική ανάλυση όλων των παραμέτρων και δεδομένων γύρω από την στρατιωτική κατάσταση στην κάθε πλευρά.

Τα στοιχεία του προέρχονται από έγκυρες, ανεξάρτητες και προσβάσιμες σε κάθε ενδιαφερόμενο πηγές, όπως το IISS, τo SIPRI, OSCE, καθώς και από οργανισμούς όπως το ΝΑΤΟ και τη CIA, περιλαμβανομένου και πληροφοριακού υλικού που διαθέτει το Κυπριακό Κέντρο Στρατηγικών Μελετών.

Πιο κάτω παρατίθενται τα γενικότερα συμπεράσματα και διαπιστώσεις που προκύπτουν από την ανάλυση των στοιχείων στην κάθε χώρα. Τα στοιχεία αυτά εκτίθενται ακολούθως αναλυτικά υπό μορφή πινάκων οργανωμένων σε ενότητες ανάλογα με το όπλο υπό εξέταση, ήτοι τον Στρατό, το Ναυτικό και την Αεροπορία.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Η ΑΠΕΙΛΗ

Για την Ελλάδα η κύρια στρατιωτική απειλή εναντίον της προέρχεται από την τουρκική πλευρά, ενώ η Τουρκία θεωρεί ότι αντιμετωπίζει ταυτόχρονα σοβαρές προκλήσεις από κατευθύνσεις, όπως την Καυκασία, τη Ρωσία, το Ιράκ και τη Συρία. Θεωρεί ακόμη γεωπολιτικό ανταγωνιστή το Ιράν και ανησυχεί για το πυραυλικό και πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλά και για την εσωτερική της κατάσταση και το Κουρδικό.

Σε αντίθεση με την ελληνική πλευρά, η Άγκυρα είναι υποχρεωμένη να αφιερώνει σημαντικούς στρατιωτικούς πόρους για την αντιμετώπιση απειλών και από αυτές τις κατευθύνσεις, μειώνοντας την αποτελεσματικότητα της στρατιωτικής πίεσης που θα μπορούσε να ασκήσει κατά της Ελλάδος. Αντιστρόφως, επικεντρώνοντας την προσοχή και τις δυνάμεις της προς την Ελλάδα θα έμενε εκτεθειμένη αυτές τις προκλήσεις.

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Το κεντρικό συμπέρασμα της μελέτης αυτής είναι το εξής: Η Τουρκία βάση των στρατιωτικών στοιχείων που παρατίθενται πιο κάτω έχει αριθμητική υπεροχή έναντι της Ελλάδος σε διάφορους τομείς - σε ορισμένες περιπτώσεις και ποιοτική. Ωστόσο, με εξαίρεση το ανθρώπινο δυναμικό, η τουρκική πλεονεκτική θέση δεν είναι ούτε συντριπτική, ούτε και προεξοφλεί ότι θα είναι υπέρ της το αποτέλεσμα μιας μεταξύ τους ενδεχόμενης αναμέτρησης στον ελληνοτουρκικό χώρο, ως η επικρατούσα μέχρι σήμερα αντίληψη. Όμως οι δραστικές περικοπές στους αμυντικούς προϋπολογισμούς της Ελλάδας και οι επιδράσεις τους στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας τείνουν να διαβρώσουν ανησυχητικά τη σχέση αυτή έναντι της Τουρκίας.

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ

Ο πληθυσμός της Ελλάδας έφθασε στα 10,772,967 το 2014, σημειώνοντας αύξηση μόνο 0.9% από το 2004. Αντιθέτως στην Τουρκία ο πληθυσμός, ο οποίος είναι πολύ νεότερος του ελληνικού, αυξήθηκε κατά 15.8% από το 2004 φθάνοντας τα 80,694,350 το 2014.

Η Τουρκία με 511,000 διαθέτει το μεγαλύτερο στρατιωτικό ανθρώπινο δυναμικό στον ευρωπαϊκό χώρο. Ακολουθούν η Γαλλία με 222,200, η Γερμανία με 186.450, η Ιταλία με 176,000,το Ηνωμένο Βασίλειο με 169,150 και η Ελλάδα με 143,350.

Συγκρίνοντας το σύνολο του εν ενεργεία στρατιωτικού ανθρώπινου δυναμικού στις δύο χώρες το 2014 οι αναλογίες δυνάμεων είναι 3,5 Τούρκοι στρατιώτες για κάθε Έλληνα σε σύγκριση με 3,1 : 1 το 2004. Η διαφοροποίηση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μείωση της στρατιωτικής θητείας στην Ελλάδα και στη γήρανση του πληθυσμού της κατά την τελευταία δεκαετία.

1pyrovoliko

ΧΕΡΣΑΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ - ΣΤΡΑΤΟΣ

Όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικού στο Στρατό, εδώ παρατηρείται μείωση κατά 23,850 άτομα στην ελληνική πλευρά σε σχέση με το 2004. Ως εκ τούτου οι αναλογίες δυνάμεων από 3,6 Τούρκοι στρατιώτες για κάθε Έλληνα που ήταν το 2004, διαφοροποιήθηκαν σε 4,5: 1 το 2014.

Αξιοσημείωτη είναι η διαφοροποίηση όσον αφορά το συσχετισμό δυνάμεων στον τομέα των αρμάτων μάχης. Το 2014 για κάθε 1 ελληνικό άρμα μάχης αναλογούν 1,7 τουρκικά σε σύγκριση με 2,4 το 2004, ένεκα κυρίως της απόσυρσης μεγάλου αριθμού Μ-48 από την Τουρκία.

Μικρή αύξηση παρατηρείται στα ΤΟΜΠ της ελληνικής πλευράς (Μ113Α1/Α2 και Μ577) σε σχέση με το 2004 με αποτέλεσμα να μειωθούν οι αναλογίες από 2,2 τουρκικά για κάθε 1 ελληνικό σε 1,9 : 1 το 2014.

Ιδιαίτερα μειωμένο είναι το δυναμικό της ελληνικής πλευράς όσον αφορά το πυροβολικό, ενώ αντίθετα παρατηρείται κάποια περαιτέρω ενίσχυση στην Τουρκία κατά τη διαρρεύσασα δεκαετία.

Διαφορετική είναι η εικόνα σχετικά με τα αντιαρματικά (αυτοκινούμενα και φορητά) όπου η Ελλάδα παρουσιάζεται περισσότερο ενισχυμένη από την Τουρκία παρόλο που η δεύτερη συνεχίζει να υπερτερεί ελαφρά.

Τα μεταφορικά αεροσκάφη Στρατού έχουν μειωθεί στο διάστημα της δεκαετίας από 43 σε 27 όσον αφορά την Ελλάδα, ενώ αυξήθηκαν στα 38 στην Τουρκιά από 7 που ήταν το 2004.

Επίσης την ίδια περίοδο αυξήθηκε ο στόλος των ελικοπτέρων κατά 17 στην Ελλάδα φθάνοντας στα 150. Στην Τουρκία αυξήθηκαν κατά 21 φθάνοντας τα 292.

Ενισχυμένη είναι και η αντιαεροπορική άμυνα των δύο χωρών όπου η Τουρκία όμως διαθέτει διπλάσια μέσα, κυρίως ένεκα της έκτασης του χώρου που έχει να καλύψει.

1askisikataigis

ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ

Όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό στο Ναυτικό, η Τουρκία στο διάστημα της δεκαετίας 2004 – 2014, έχει μειώσει τις δυνάμεις της κατά 4,150 και η Ελλάδα κατά 250. Σήμερα η πρώτη διαθέτει 48,600 προσωπικό και η δεύτερη 19,000.

Η Τουρκία διαθέτει 14 υποβρύχια και η Ελλάδα 8, δηλαδή τρία λιγότερα από ό, τι το 2004. Τα υποβρύχια είναι γερμανικής προέλευσης και στις δύο χώρες. Επίσης με εξαίρεση την μείωση κατά μία φρεγάτα στην Ελλάδα τα στοιχεία παραμένουν αμετάβλητα όσον αφορά τον τομέα αυτό. Η Ελλάδα διαθέτει 13 φρεγάτες και η Τουρκία 19.

Η Ελλάδα έχει 5 κορβέτες, 28 περιπολικά (7 λιγότερα από το 2014) και 19 αποβατικά (5 πλοία), καθώς και 9 σκάφη υποστήριξης διαφόρων τύπων. Η Τουρκία, από την άλλη, διαθέτει 6 Κορβέτες, 54 περιπολικά και 54 αποβατικά (5 πλοία), καθώς και 79 σκάφη υποστήριξης διαφόρων τύπων.

Ναυτική Αεροπορία: Η Ελλάδα διαθέτει 5 αεροσκάφη τύπου P-COrionκατά υποβρυχίων και η Τουρκία 10 από τα οποία τα 4 είναι περιπολικά (αστυνόμευσης) και τα 6 ελαφρά μεταφορικά. Επίσης η Ελλάδα διαθέτει 21 ελικόπτερα (19 κατά υποβρυχίων και 2 πολλαπλής χρήσης) και η Τουρκία 29 επιθετικά.

2iniochos

ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

Το 2014 το ανθρώπινο δυναμικό στον τομέα της Αεροπορίας στην Ελλάδα ανέρχεται στις 26,600 ήτοι είναι αυξημένο κατά 3,600 σε σύγκριση με το 2004. Στην Τουρκία ανέρχεται στις 60,000 και είναι μειωμένο κατά 5,000 από το 2004.

Σχεδόν αμετάβλητος παραμένει ο αριθμός των μαχητικών αεροσκαφών της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας ήτοι 277 το 2014 από 283 το 2004, ενώ αισθητή είναι η μείωση στην τουρκική πλευρά όπου από 445 μειώθηκαν σε 390.

Από τα ανωτέρω αεροσκάφη τα 28 στην Ελλάδα και τα 38 στην Τουρκία είναι αναγνωριστικά.

Αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης διαθέτουν και οι δύο πλευρές, 4 ΕΜΒ-145, ΑΜΒ-145AEW η Ελλάδα και 1 B-737 AEW ( 3 υπό παραγγελία).

Η Ελλάδα διαθέτει 23 μεταφορικά αεροσκάφη ( C-130 Hercules και C-27 Spartan) και 31 ελικόπτερα ελαφρά και μέσου τύπου. Η Τουρκία διαθέτει 86 μεταφορικά αεροσκάφη και 40 ελικόπτερα. Επιπλέον η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία διαθέτει 7 αεροσκάφη ιπτάμενου ανεφοδιασμού.

Όσον αφορά την αεροπορική άμυνα η Ελλάδα παρουσιάζεται σε καλύτερη θέση με τους αμερικανικούς Patriotκαι τους ρωσικούς S-300 PMU-1. Η Τουρκία διαθέτει τους MIM-23 HawkΜΙΜ- NikeHercules.

2nestos

ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ

Η Τουρκία οραματίζεται να διαδραματίσει ένα ακόμη μεγαλύτερο ρόλο στην γύρω περιοχή – ιδιαίτερα στις τουρκόφωνες πρώην σοσιαλιστικές δημοκρατίες όπως και στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Όμως παρόλο που αποτελεί μια αρκετά αξιόλογη στρατιωτικά χώρα στην περιοχή, ωστόσο οι στρατιωτικές της ικανότητες δεν της παρέχουν τη δυνατότητα είτε για προβολή αποτελεσματική ισχύος, είτε για να στηρίξει αξιόπιστα μια τέτοια εξωτερική πολιτική.

Αυτή η πολιτική είχε τα τελευταία χρόνια υποχρεωθεί σε αναδίπλωση, τόσο ένεκα έλλειψης στρατιωτικών ικανοτήτων όσο και λανθασμένων κυβερνητικών χειρισμών που μαζί με την αναταραχή που ξέσπασε στο εσωτερικό οδήγησα την πολιτική ζωή στη χώρα σε εσωστρέφεια.

Δεν σημαίνει όμως ότι η Άγκυρα δεν θα επανέλθει στην προώθηση των στόχων αυτών προσεχώς. Η στρατιωτική ενίσχυσή της με διάφορα προγράμματα αποσκοπούν μεταξύ άλλων να διευρύνουν τις δυνατότητες της χώρας να διαδραματίσει αυτό το ρόλο.

2diagoras

ΑΜΥΝΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

Σημειώνονται ιδιαίτερα οι υψηλές αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας οι οποίες από $16,1 δις το 2009 έφθασαν τα $19 δις το 2013 - δηλαδή μεγαλύτερες και από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Κύπρου – που την θέτουν στη 14 θέση ανάμεσα στις χώρες με τις μεγαλύτερες δαπάνες στον τομέα της άμυνας.

Το 2012 και 2013 η Τουρκία διέθεσε για την άμυνα της το 2,4% και 2,3% του ΑΕΠ που, σε αντίθεση με την Ελλάδα, σημειώνει αξιόλογους ρυθμούς ανάπτυξης.

Στην Ελλάδα, από την άλλη, η βαθειά οικονομική κρίση που μαστίζει την χώρα έχει επηρεάσει αρνητικά τις αμυντικές δαπάνες και σχεδιασμούς, ένεκα δραστικών περικοπών στους κρατικούς προϋπολογισμούς. Από $10,6 δις. που διέθετε το 2009 η χώρα για την άμυνα της, το 2013 διέθεσε σχεδόν τα μισά, ήτοι $ 5.9 δις.

Για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1950 οι αμυντικές δαπάνες της χώρας, που όπως και εκείνες της Τουρκίας και τις ΗΠΑ αποτελούσαν - και αποτελούν ακόμη- τις υψηλότερες στο ΝΑΤΟ ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, έφθασαν στο χαμηλότερο τους επίπεδο, 2.,3% και 2,4% για το 2012 και 2013 αντίστοιχα. Ασφαλώς εάν δεν μειωνόταν δραστικά και το ΑΕΠ, το ποσοστό αυτό θα ήταν πολύ πιο μικρό.

Πρόκειται για ένα γεγονός που διαβρώνει τις αμυντικές ικανότητες της Ελλάδας, επηρεάζει τα εξοπλιστικά προγράμματα, τη συντήρηση, την εκπαίδευση και το ηθικό του ανθρώπινου δυναμικού και ασφαλώς την αποτελεσματικότητα και αξιοπιστία των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και το κύρος της εξωτερικής και αμυντικής της πολιτικής.

Δείτε ΕΔΩ την αναλυτικότερη παρουσίαση των στοιχείων στους πιο κάτω πίνακες για το κάθε Όπλο ξεχωριστά. - ΠΗΓΗ:  http://strategy-cy.com

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Παρασκευή, 22 Ιουλίου 2016 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ
Γράφει ο Γιώργος Λαμπράκης

Κύπρος 20 Ιουλίου 1974. Η Τουρκία εισβάλει στο μαρτυρικό νησί και οι υπερασπιστές του μόνοι και αβοήθητοι δίνουν άνισες μάχες, περιμένοντας ενισχύσεις από την Ελλάδα. Καστέλι 133 Σ.Μ. 22 Ιουλίου 1974. Τα αεροσκάφη F-84F Thunderstreak της Πολεμικής Αεροπορίας που έχουν μετασταθμεύσει από την 115 Πτέρυγα Μάχης των Χανίων, έχουν ένα και μοναδικό σκοπό: Να προσβάλουν την Τουρκική αποβατική δύναμη στην Κυρήνεια. Στους Έλληνες χειριστές δίνεται δύο φορές η διαταγή να απογειωθούν, όμως και τις δύο φορές η αποστολή ματαιώνεται την τελευταία στιγμή...

Σήμερα, επιχειρούμε να φωτίσουμε άγνωστες πτυχές της αποστολής αυτής, με νέα στοιχεία και μαρτυρίες. Στοιχεία για τον σχεδιασμό και τις δυσκολίες της επιχείρησης, αλλά και για την πολεμική ατμόσφαιρα που επικρατούσε εκείνα τα κρίσιμα 24ωρα στις αεροπορικές βάσεις τις Κρήτης. 42 χρόνια μετά τα δραματικά γεγονότα, τα αναπάντητα "γιατί" συνεχίζουν να βασανίζουν τους πρωταγωνιστές...

Η δράση της Ελληνικής Αεροπορίας κατά τη διάρκεια των δραματικών γεγονότων της Κύπρου τον Ιούλιο του 1974 έχει συνδεθεί αναμφίβολα με την ηρωική αποστολή των Noratlas στο μαρτυρικό νησί και τη μεταφορά Ελλήνων καταδρομέων ως ενίσχυση των εκεί μαχόμενων τμημάτων της Εθνικής Φρουράς και της ΕΛΔΥΚ.

Γεγονότα όπως η κατάρριψη ενός τουρκικού F-102A και η συντριβή ενός δεύτερου αεροσκάφους του ίδιου τύπου έπειτα από εμπλοκή με ελληνικά μαχητικά F-5A πάνω από το Αιγαίο, αλλά και η μη χρησιμοποίηση των F-4E Phantom που μόλις είχε παραλάβει η χώρα μας και που θα μπορούσαν να αλλάξουν δραματικά τη ροή των γεγονότων, είναι ευρέως γνωστά.

Ωστόσο δεν συμβαίνει σίγουρα το ίδιο και για τη δράση των θρυλικών αεροσκαφών F-84F Thunderstreak της Ελληνικής Αεροπορίας, τα οποία είχαν αναλάβει ως αποστολή την προσβολή του τουρκικού προγεφυρώματος στην ακτή της Κερύνειας, επιχειρώντας από το αεροδρόμιο του Καστελίου στο Ηράκλειο της Κρήτης. Εκεί είχαν μετασταθμεύσει δυο 24ωρα πριν από την τουρκική εισβολή, προερχόμενα από την 115 Πτέρυγα Μάχης (αεροδρόμιο της Σούδας) όπου ήταν η βάση τους.

Η φύση της επιχείρησης, η παλαιότητα των αεροσκαφών και η οριακή ακτίνα δράσης τους – για την εκτέλεση πολεμικής αποστολής στη Κύπρο -, έδωσαν σε αυτή την αποστολή τον χαρακτηρισμό ... της αυτοκτονίας! Δύο φορές, μια πράσινη φωτοβολίδα έδωσε το σύνθημα στους πιλότους για απογείωση και ισάριθμες φορές η διαταγή αυτή ανακλήθηκε...

Το παρόν αφιέρωμα επιχειρεί να φωτίσει άγνωστες πτυχές της αποστολής που είχαν αναλάβει τότε τα F-84F από το Καστέλι, με τη βοήθεια του Πτεράρχου (Ι) ε.α. Ορέστη Κριτσωτάκη, ο οποίος μας μίλησε πριν από λίγα χρόνια, ενώ την περίοδο των δραματικών γεγονότων στη Μεγαλόνησο υπηρετούσε στην 115 ΠΜ ως ιπτάμενος στα F-84F Thunderstreak με το βαθμό του Επισμηναγού (Ι).

Ο Πτέραρχος (ε.α.) Ορέστης Κριτσωτάκης έζησε ως τότε Επισμηναγός της 3402 Μοίρας Διώξεως/Βομβαρδισμού τα δραματικά γεγονότα του Ιουλίου 1974 στην Κύπρο προσδεμένος στο κόκπιτ ενός F-84F Thunderstreak που βρισκόταν σε κατάσταση μέγιστης ετοιμότητας στο αεροδρόμιο του Καστελίου, φορτωμένο με βόμβες και ρουκέτες, πανέτοιμο -εφόσον θα δινόταν η διαταγή- να πλήξει τις αποβιβαζόμενες τουρκικές δυνάμεις στην Κυρήνεια. Μια διαταγή όμως που... ανακλήθηκε δύο φορές, αλλάζοντας τη ροή της ιστορίας!

Το σχέδιο "Κ" και η 126 Σμηναρχία Μάχης του Ηρακλείου

Λίγα 24ωρα πριν από την τουρκική εισβολή, η Ελληνική Αεροπορία είχε ξεκινήσει τη διασπορά των δυνάμεών της με βάση τα επιχειρησιακά Σχέδια που είχαν εκπονηθεί για αντιμετώπιση πιθανής εισβολής της Τουρκίας στη Κύπρο. Με βάση αυτά, η Κρήτη και τα αεροδρόμιά της τέθηκαν σε επιφυλακή καθώς από εκεί, στο πλαίσιο του αεροπορικού σκέλους του Σχεδίου «Κ», τα ελληνικά αεροσκάφη θα ξεκινούσαν για το μαρτυρικό νησί.

Από τις 17 Ιουλίου, δύο ημέρες δηλαδή μετά το πραξικόπημα στην Κύπρο, άρχισε η εντατική κινητοποίηση. Για τον σκοπό αυτό, 10 μαχητικά αεροσκάφη F-5A της 341 Μοίρας Αναχαίτισης Ημέρας προερχόμενα από την 111 Πτέρυγα Μάχης στη Ν. Αγχίαλο Βόλου είχαν ήδη μετασταθμεύσει στην 126 Σμηναρχία Μάχης στο Ηράκλειο αναλαμβάνοντας καθήκοντα ετοιμότητας.

Επίσης, στις 20 Ιουλίου μεταστάθμευσε στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου από την 114 Πτέρυγας Μάχης της Τανάγρας και μια τετράδα αεροσκαφών αναχαίτισης F/TF-102A Delta Dagger της 342 Μοίρας Παντός Καιρού, τα οποία μάλιστα παρείχαν εντός του FIR Αθηνών κάλυψη στα μεταγωγικά αεροσκάφη Noratlas, που επέστρεφαν από την Κύπρο τις πρώτες πρωινές ώρες της 22ας Ιουλίου 1974, ολοκληρώνοντας την θρυλική Αποστολή ΝΙΚΗ και την μεταφορά των Καταδρομέων στην μαρτυρική μεγαλόνησο!

Στις 22 Ιουλίου διατάχθηκε η μεταστάθμευση από την 117 Πτέρυγα Μάχης της Ανδραβίδας στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου των υπερσύγχρονων και νεοπαραληφθέντων -τότε- αεροσκαφών F-4E Phantom της 339 Μοίρας (δέκα αεροπλάνα του τύπου έφτασαν συνολικά στην 126 ΣΜ). Τα αεροσκάφη αυτά, μπορούσαν να επιφέρουν συντριπτικό χτύπημα στους Τούρκους (οι οποίοι δεν το διέθεταν) με τα ετοιμοπόλεμα πληρώματά τους, ενώ η ακτίνα δράσης τους επέτρεπε την ασφαλή επιστροφή στην Ελλάδα μετά την ολοκλήρωση της αποστολής πάνω από την Κύπρο. Η διαταγή αποδέσμευσης όμως των αεροσκαφών δεν δόθηκε...

Η κατάσταση στην 115 Πτέρυγα Μάχης της Σούδας

Στην 115 Πτέρυγα Μάχης ανακλήθηκαν οι άδειες του προσωπικού ενώ οι αυξημένες ανάγκες υπαγόρευσαν ακόμα και την αξιοποίηση των εκτός ενεργείας αεροσκαφών F-84F.
Στην αεροπορική βάση της Σούδας στάθμευε εκείνη την εποχή μία Μοίρα Διώξεως/Βομβαρδισμού: η 340 Μ.Δ/Β εξοπλισμένη με αεροσκάφη F-84F, τα οποία εκείνη την εποχή αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά της Ελληνικής Αεροπορίας. Η τελευταία είχε παραλάβει από τα τέλη Νοεμβρίου του 1956 μέχρι το 1971 περισσότερα από 160 αεροσκάφη αυτού του τύπου, όμως από τα τέλη της δεκαετίας του ΄60 άρχισε η σταδιακή συρρίκνωση του στόλου λόγω παλαιότητας, με αποτέλεσμα πολλά F-84F να εισέρχονται σε κατάσταση μακράς αποθήκευσης, εν αναμονή μάλιστα και της άφιξης των F-4E Phantom.

Στη δύναμη της Μοίρας, τον Ιούλιο του 1974, υπήρχαν περίπου 70 Thunderstreak εν ενεργεία. Όμως λόγω της έκρυθμης κατάστασης, πολλά από τα αποσυρμένα F-84F (διάφορες πηγές ανεβάζουν τον αριθμό τους σε 50 αεροσκάφη, τα οποία βρισκόντουσαν είτε σε αποθήκευση είτε ήταν εγκαταλειμμένα) και χάρη στις τιτάνιες προσπάθειες του τεχνικού προσωπικού της 340 ΜΔΒ, ενεργοποιήθηκαν ξανά και μέσα σε 48 μόλις ώρες επανήλθαν σε υπηρεσία. Έτσι στα τέλη του ίδιου μήνα η 115 ΠΜ κατόρθωσε να αυξήσει τον αριθμό των ενεργεία Thundestreak και να υπερβεί τα 110 ετοιμοπόλεμα αεροσκάφη!

Η 115 ΠΜ κατόρθωσε να αυξήσει τον αριθμό των ενεργεία Thundestreak και να υπερβεί τα 110 ετοιμοπόλεμα αεροσκάφη!

Τα F-84F Thunderstreak στο Καστέλι!

Στις 18 Ιουλίου, κλιμάκιο της 340 Μοίρας Διώξεως/Βομβαρδισμού, με την προσωρινή ονομασία 3402 Μ.Δ/Β και επικεφαλής τον τότε Επισμηναγό και αξιωματικό επιχειρήσεων της 340 Μ.Δ/Β Αθανάσιο Μπουρολιά, έλαβε εντολή να μετασταθμεύσει από τα Χανιά, στο αεροδρόμιο του Καστελίου Πεδιάδος, στο Ηράκλειο. Με ένα μεταγωγικό αεροσκάφος Noratlas μεταφέρθηκαν στο Καστέλι οι μηχανικοί, το τεχνικό προσωπικό διαφόρων ειδικοτήτων και τα υλικά για την εξυπηρέτηση των F-84F.

«Ξεκινήσαμε με 20 αεροσκάφη F-84F Thunderstreak από την 115 Πτέρυγα Μάχης για το αεροδρόμιο του Καστελίου όπου και μετασταθμεύσαμε κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Ξέραμε ότι εάν οι Τούρκοι έκαναν απόβαση στην Κύπρο θα μας δινόταν διαταγή για προσβολή από αέρος της ακτής όπου θα βρισκόταν ο Τουρκικός Στρατός.
Αμέσως λοιπόν μετά την προσγείωσή μας στο Καστέλι τα αεροπλάνα εξοπλίστηκαν και ασφαλίστηκαν. Εμείς το μόνο που μπορούσαμε να κάνουμε ήταν να περιμένουμε τις διαταγές. Ήμασταν έτοιμοι ...», αναφέρει ο Πτέραρχος (ε.α.) Ορέστης Κριτσωτάκης, γυρνώντας τη μνήμη του στα δραματικά εκείνα χρόνια και συνεχίζει: «Οι συνθήκες διαβίωσης στο αεροδρόμιο του Καστελίου δεν ήταν και οι καλύτερες. Υπήρχαν ελλείψεις σε βασικές υποδομές για τη φιλοξενία και εξυπηρέτηση του κλιμακίου μας, καθώς ήμασταν περίπου 100 άτομα, ιπτάμενοι και τεχνικοί. Μέναμε λοιπόν σε πρόχειρες σκηνές, ενώ από την αρχή οι ιπτάμενοι ήμασταν σε ετοιμότητα απογείωσης. Αλλά εμείς θεωρούμασταν τυχεροί γιατί οι τεχνικοί μας κοιμόντουσαν κάτω από τις πτέρυγες των αεροσκαφών! Φαγητό δεν υπήρχε για τόσα πολλά άτομα, όμως τη λύση την έδωσαν οι κάτοικοι των γύρω χωριών, οι οποίοι μας συμπαραστάθηκαν φέρνοντάς μας τρόφιμα και φρούτα. Κατάγομαι από τον Μοχό ένα χωριό πάνω από το Καστέλι και ο πατέρας μου εκείνη την περίοδο ήταν πρόεδρος της κοινότητας. Θυμάμαι με συγκίνηση τους πολίτες να κάνουν έρανο για να μαζέψουν λάδι, πατάτες και φρούτα για να μας τα προσφέρουν εκείνες τις δύσκολες μέρες. Τους είμαστε ευγνώμονες όλοι όσοι βρεθήκαμε εκεί για να υπερασπιστούμε τη πατρίδα μας...».

Στη περιοχή εξαιτίας της υπερβολικής ζέστης η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική βάζοντας σε μια μεγάλη δοκιμασία τους πιλότους, τους μηχανικούς που εξυπηρετούσαν τα αεροσκάφη, αλλά και το σύνολο του προσωπικού στη Σμηναρχία. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ψύκτες δεν προλάβαιναν να παγώνουν το νερό που τόσο ανάγκη είχαν όλοι... Η σίτιση των χειριστών όσο και του υπολοίπου προσωπικού και των σμηνιτών είναι ένα μεγάλο πρόβλημα ενώ η διανομή του φαγητού γίνονταν στους χώρους εργασίας καθώς κανείς δεν εγκατέλειπε ούτε λεπτό το πόστο ευθύνης του.

Στη περιοχή εξαιτίας της υπερβολικής ζέστης η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική βάζοντας σε μια μεγάλη δοκιμασία τους πιλότους, τους μηχανικούς που εξυπηρετούσαν τα αεροσκάφη, αλλά και το σύνολο του προσωπικού στη Σμηναρχία.

Τα δρομολόγια των αεροσκαφών ήταν συνεχή και τις επόμενες ημέρες. Από το απόγευμα της 18ης Ιουλίου η 133 Σμηναρχία Μάχης βρισκόταν σε πλήρη πολεμική ετοιμότητα. Μέχρι εκείνη την ημέρα, διοικητής στην 133 Σ.Μ. ήταν ο Σμήναρχος (Ι) Γ. Χαλικιάς ενώ στις 19 Ιουλίου τη διοίκηση ανέλαβε ο Σμήναρχος (Ι) Σταύρος Φιρφιλιώνης. (Ως νεαρός ανθυποσμηναγός το 1953 ο Στ. Φιρφιλιώνης συμμετείχε ως εφεδρικός χειριστής στο πρώτο Ελληνικό ακροβατικό σμήνος).

Παράλληλα το C.O.C μεταφέρθηκε στο νεόκτιστο Κέντρο Επιχειρήσεων, σε ένα υπόγειο χώρο κοντά στα box των αεροσκαφών F-84F.
Από την Παρασκευή 19 Ιουλίου έφταναν ενισχύσεις στην 133 Σμηναρχία Μάχης, τόσο από επιτάξεις πολιτικών οχημάτων όσο και χωματουργικών μηχανημάτων και οχημάτων του Στρατού (από την ΜΟΜΑ). Οχήματα παντός είδους, λεωφορεία, ταξί, φορτηγά ακόμα και αγροτικά οχήματα και ελκυστήρες συνέχιζαν να φτάνουν στο Καστέλι και τις επόμενες ημέρες, τα οποία αφού παραλαμβάνονταν, σκορπίζονταν στους ελαιώνες της περιοχής ενώ σε πολλά γίνονταν παραλλαγή και απόκρυψη!

Στη γραμμή πτήσεων λόγω έλλειψης μικρών οχημάτων χρησιμοποιήθηκαν για τις μετακινήσεις τα A.P.U Mercury τα οποία έβγαιναν εκτός λειτουργίας το ένα μετά το άλλο. Αυτά τα προβλήματα αμβλύνθηκαν κάπως, με την άφιξη των οχημάτων της επίταξης.

Οι οπλουργοί που είχαν αναλάβει την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών άλλαζαν συνεχώς τη διαμόρφωση των εξωτερικών φορτίων στα F-84F Thunderstreak, ανάλογα με τις διαταγές που έφταναν στην 133 Σμηναρχία Μάχης.

Η εισβολη

Το ξημέρωμα της 20ης Ιουλίου 1974 η Τουρκία εισέβαλε στη Κύπρο. Ανενόχλητος ο Τουρκικός Στρατός αποβιβάστηκε στην ακτή της Κερύνειας, ενώ οι Μονάδες της Εθνικής Φρουράς σφυροκοπούνταν από αέρα και θάλασσα. Αποτελεί βέβαια κοινά παραδεκτό ότι τουρκική απόβαση θα μπορούσε να είχε αντιμετωπιστεί αν, τις κρίσιμες πρώτες ώρες της εισβολής, είχαν εφαρμοστεί τα Εθνικά Σχέδια για την άμυνα της Κύπρου. Όμως οι υπερασπιστές της, έμελλε να δώσουν σχεδόν μόνοι τον άνισο αγώνα τους, αφού η ελληνική δικτατορική κυβέρνηση είχε άλλα σχέδια... Η είδηση της τουρκικής εισβολής το πρωινό της 20ης Ιουλίου σήμανε συναγερμό και στο αεροδρόμιο του Καστελίου με τα πληρώματα των F-84F να προετοιμάζουν πυρετωδώς την αποστολή τους.

Στις 05.15 το πρωί του Σαββάτου την 20η Ιουλίου, όσοι ήταν στο C.O.C άκουσαν ότι ξεκίνησε ο βομβαρδισμός της Κύπρου από την Τουρκική Πολεμική Αεροπορία. Λίγο αργότερα το C.O.C κατακλύστηκε από τις τηλεφωνικές εντολές που έπαιρναν οι ιπτάμενοι των F-84F από τα προϊστάμενα κλιμάκια. Για τον εξοπλισμό των αεροσκαφών είχαν διατεθεί βόμβες των 500 λιβρών, βόμβες ναπάλμ, ρουκέτες των 5in αλλά και βόμβες CBU τις οποίες αν και δεν διέθετε εκείνη την περίοδο η Πολεμική Αεροπορία, είχαν «απαλλοτριωθεί» από τις αποθήκες της Αμερικανικής Βάσης της Σούδας στα Χανιά...

Οι οπλουργοί που είχαν αναλάβει την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών άλλαζαν συνεχώς τη διαμόρφωση των εξωτερικών φορτίων στα F-84F Thunderstreak, ανάλογα με τις διαταγές που έφταναν στην 133 Σμηναρχία Μάχης.
«Ο στόχος μας ήταν η προσβολή του τουρκικού προγεφυρώματος στην ακτή της Κυρήνειας. Το ηθικό μας ήταν στα ύψη και αρχίσαμε να εκπονούμε τον σχεδιασμό της αποστολής μας. Είχαμε φωτογραφίες και χάρτη της ακτής ενώ πληροφορίες που έφταναν από την Κύπρο ανέφεραν ότι η συγκέντρωση των τουρκικών στρατευμάτων εκεί λάμβανε χώρα δίχως την παραμικρή κάλυψη! Βέβαια, η πιο μεγάλη δυσκολία που είχαμε να αντιμετωπίσουμε ήταν το πώς θα καταφέρουμε να φτάσουμε με τα παλαιά και βαρυφορτωμένα F-84F στην Κύπρο, παρακάμπτοντας μάλιστα την εμβέλεια αποκάλυψης των τουρκικών ραντάρ που ήταν εγκαταστημένα στην Αττάλεια. Επίσης υπήρχε τότε και ο φόβος των αγγλικών αεροσκαφών Lighting που επιχειρούσαν από τις βρετανικές βάσεις της Κύπρου και για τα οποία δεν γνωρίζαμε με τι τρόπο θα αντιδρούσαν απέναντι σε μια τέτοια δικής μας ενέργεια», αποκαλύπτει ο βετεράνος πιλότος των ελληνικών Thunderstreak.

Αυτό όμως που απασχολούσε τα ελληνικά πληρώματα περισσότερο από κάθε τι άλλο ήταν η ακτίνα δράσης των φορτωμένων F-84F Thunderstreak και το κατά πόσο θα ήταν εφικτή η επιστροφή των αεροσκαφών επί ελληνικού εδάφους μετά την εκτέλεση της παράτολμης αυτής αποστολής τους. Ο Πτέραρχος Ο. Κριτσωτάκης υποστηρίζει ότι παρά τα όσα έχουν κατά καιρούς αναφερθεί, στην πραγματικότητα ήταν δυνατή η επιστροφή των αεροσκαφών ενώ, αποκαλύπτει ότι δύο αεροσκάφη F-84F είχαν πετάξει εντός Ελλάδος για δοκιμή, προσομοιώνοντας την πτήση Κρήτη-Κύπρος, φορτωμένα όπως ακριβώς θα ήταν και σε πραγματικές συνθήκες, προκειμένου να διαπιστωθεί αν πράγματι κάτι τέτοιο ήταν εφικτό! Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι «τα αεροσκάφη θα πετούσαν για την Κύπρο έχοντας ως φορτίο δυο δεξαμενές καυσίμου των 1.420 λιβρών η καθεμία σε ισάριθμους εσωτερικούς υποπτερυγικούς πυλώνες, δυο βόμβες στους μεσαίους πυλώνες, ενώ στους εξωτερικούς πυλώνες τα F-84F ήταν φορτωμένα με μία επιπλέον δεξαμενή καυσίμου των 870 λιβρών από τη μία πλευρά και δυο φορείς ρουκετών των 5 ιντσών από την άλλη πλευρά. Φυσικά, είχαμε στη διάθεσή μας και τα έξι πολυβόλα που έφεραν μόνιμα τα F-84F. Η επιπλέον δεξαμενή καυσίμου θα εξασφάλιζε -αν και οριακά είναι αλήθεια- την επιστροφή των αεροσκαφών, τα οποία στις τρεις εσωτερικές δεξαμενές του αεροσκάφους έφεραν καύσιμο συνολικής χωρητικότητας 2.159 λιβρών. Επίσης η απογείωση μας λόγω του μεγάλου βάρους θα γινόταν εφικτή μόνο με τη βοήθεια των βοηθητικών πυραύλων JATO (Jet Assisted Take-Off). Το σύστημα αυτό έδινε επιπλέον ώση στο αεροσκάφος, με αποτέλεσμα να απαιτείται μικρότερο μήκος διαδρόμου για την απογείωση. Είχαμε υπολογίσει, με βάση το φορτίο αυτό, ότι το F-84F κάλυπτε την απόσταση Καστέλι-Κυρήνεια σε 73,5 λεπτά, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου της προσβολής του στόχου. Μάλιστα θυμάμαι ότι είχε προηγηθεί και σχετική δοκιμή με δύο αεροσκάφη τα οποία αφού προσομοίωσαν την απόσταση, έκαναν άφεση των βομβών σε πεδίο βολής που βρισκόταν βορειοδυτικά της Λάρισας, σε μια περιοχή με το όνομα Δεσκάτη και στη συνέχεια επέστρεψαν».

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να καταγράψουμε και την άλλη άποψη που αναφέρεται σε διάφορες πηγές, η οποία υποστηρίζει ότι τα F-84F Thunderstreak δεν ήταν δυνατόν να επιστρέψουν στη βάση τους, αλλά θα κατέφευγαν στη Μέση Ανατολή και συγκεκριμένα στη Βηρυτό του Λιβάνου, με το Ισραήλ και τη Συρία να είχαν δώσει - έπειτα από διαπραγματεύσεις - το «πράσινο φως». Τους Έλληνες πιλότους θα συναντούσαν, αμέσως μετά την προσγείωσή τους, αξιωματούχοι της Ελληνικής πρεσβείας και ο Έλληνας αεροπορικός ακόλουθος για να τους παράσχουν βοήθεια μέχρι τον επαναπατρισμό τους.

Από τις πλέον άγνωστες πτυχές των δραματικών γεγονότων στην Κύπρο αποτελεί και η προετοιμασία 20 F-84F Thunderstreak της 115 Πτέρυγα Μάχης για προσβολή του τουρκικού προγεφυρώματος στην ακτή της Κερύνειας.

Ο σχεδιασμός της αποστολής των ελληνικών Thunderstreak στην Κύπρο προέβλεπε απογείωση των αεροσκαφών και κατόπιν χαμηλή πτήση ανά τετράδες μέχρι την περιοχή του στόχου, άφεση των βομβών και στη συνέχεια δεύτερη διέλευση και εξαπόλυση των ρουκετών και πολυβολισμό. Στα briefing που ακολούθησαν αναλύθηκαν όλες οι λεπτομέρειες της αποστολής: «Μετά την απογείωσή από το Καστέλι η πτήση μας θα γινόταν σε πάρα πολύ χαμηλό ύψος, λίγα μόλις μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, για να αποφύγουμε τον εντοπισμό μας από τα τουρκικά ραντάρ ενώ φυσικά θα τηρούσαμε και σιγή ασυρμάτου. Με τη βοήθεια της ραδιοπυξίδας που έφεραν τα αεροσκάφη μας θα προσεγγίζαμε την ακτή της απόβασης των τουρκικών στρατευμάτων από την πλευρά των παραλίων της Τουρκίας ώστε όταν θα έβλεπαν πλέον οι Τούρκοι τα αεροσκάφη μας να πλησιάζουν προς το σημείο που ήταν συγκεντρωμένοι, να είχαν την εντύπωση ότι ήταν της δικής τους Αεροπορίας που έρχονταν για υποστήριξή τους! Με τον τρόπο αυτό θα πετυχαίναμε τον απόλυτο αιφνιδιασμό και θα κάναμε άφεση των όπλων μας, όπως είχαμε σχεδιάσει, πάνω από τις εχθρικές δυνάμεις που είχαν αποβιβαστεί και παρέμεναν εκεί καθηλωμένες σε μια μικρή έκταση γης. Βάσει του σχεδιασμού μας θα είχαμε τη δυνατότητα να παραμείνουμε πάνω από την ακτή της Κυρήνειας για μόλις τέσσερα λεπτά και θα πραγματοποιούσαμε δυο διελεύσεις πριν αποχωρήσουμε...».

Εντολή και η ματαίωση!

Δύο ώρες μετά τα μεσάνυχτα της 21ης προς 22α Ιουλίου 1974 οι πιλότοι των F-84F βρίσκονταν προσδεμένοι στα καθίσματά τους περιμένοντας τη διαταγή για απογείωση. Οι υπόλογοι έλεγχαν συνεχώς τα αεροσκάφη και τον οπλισμό τους. Οι περισσότεροι χειριστές ήταν νεαροί στην ηλικία με μικρή πτητική εμπειρία, όλοι τους όμως με το ηθικό στα ύψη. Έτοιμοι να πολεμήσουν αλλά και να πεθάνουν για την πατρίδα τους. «Οι περισσότεροι χειριστές των F-84F που βρέθηκαν στο Καστέλι», σημειώνει ο Πτέραρχος Ο. Κριτσωτάκης, «ήταν νέοι στην ηλικία ενώ υπήρχαν και ανθυποσμηναγοί με μόλις 15 ώρες στον τύπο! Όλοι όμως είχαν συναίσθηση της υψηλής αποστολής και του χρέους τους προς την πατρίδα γι αυτό και ήταν έτοιμοι για παν ενδεχόμενο. Όλοι μας είχαμε τη δίψα για να βρεθούμε στον αέρα και να κατευθυνθούμε προς τους στόχους μας, υπερασπιζόμενοι τους αδελφούς μας στην Κύπρο. Δεν σκεφτόμασταν τίποτα άλλο εκείνη τη στιγμή...». (Σημ.1)

Ο διοικητής της 133 Σμηναρχίας Μάχης πήγε προς τους χειριστές των F-84F Thunderstreak για να τους μεταφέρει μήνυμα του Αρχηγού ΓΕΑ, ενώ πολλοί αξιωματικοί έτρεξαν προς την πίστα για να δουν την απογείωση των αεροσκαφών. Μία πράσινη φωτοβολίδα από τον Πύργο Ελέγχου Πτήσεων διέκοψε την αναμονή των Ελλήνων χειριστών που βρισκόντουσαν από ώρα μέσα στα αεροσκάφη τους σε κατάσταση μέγιστης ετοιμότητας για ταχεία απογείωση, δίνοντας έτσι το σύνθημα για την έναρξη της επιχείρησης. Ολόκληρη η περιοχή του Καστελίου σείστηκε από τον χαρακτηριστικό θόρυβο που προκάλεσε η ενεργοποίηση των κινητήρων J-65 των F-84F, καθώς για να τεθούν σε λειτουργία χρησιμοποιούνταν ένα ειδικό φυσίγγιο αερίων σε υψηλή πίεση. Τα περισσότερα αεροσκάφη άρχισαν να τροχοδρομούν με τη σειρά που είχε καθοριστεί, αλλά η διαταγή μετά από δύο λεπτά ματαιώθηκε.

«Μόλις δόθηκε το σύνθημα εκκινήσαμε τους κινητήρες και τροχοδρομήσαμε για τον διάδρομο. Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε το καθήκον μας! Πριν απογειωθεί όμως το πρώτο αεροσκάφος πήραμε διαταγή να ματαιώσουμε...», λέει ο βετεράνος Αεροπόρος.
Λόγω του ότι το μέχρι και η τελευταία σταγόνα καυσίμου ήταν απαραίτητη για την αποστολή των αεροσκαφών, οι χειριστές των πρώτων αεροσκαφών που είχαν στο μεταξύ τροχοδρομήσει, πήραν εντολή να μεταβούν στα αεροσκάφη που δεν είχαν εκκινήσει για να μην χαθεί χρόνος μέχρι τα αεροσκάφη να επιστρέψουν στη θέση τους και να αναπληρωθεί το καύσιμο που είχαν καταναλώσει κατά την τροχοδρόμηση. Με αυτό τον τρόπο η ετοιμότητα συνεχίστηκε κανονικά.

Ακολουθεί δεύτερη αποδέσμευση αλλά ματαιώνεται αμέσως με φωτοβολίδα, η οποία έπεσε στα ξερόχορτα δίπλα από τα βαρέλια της βενζίνης τα οποία πήραν φωτιά, αλλά η έγκαιρη επέμβαση του πυροσβεστικού οχήματος που βρισκόταν δίπλα πρόλαβε τα χειρότερα.
«Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε και αργότερα. Δύο φορές ήρθε η διαταγή για την αποδέσμευση των F-84F και δύο φορές ανακλήθηκε! Όταν πλέον καταλάβαμε ότι δεν θα πηγαίναμε στην Κύπρο μιας έπιασαν τα δάκρυα. Λίγο αργότερα ήρθε και η είδηση της κατάρριψης του Noratlas "Νίκη 4" στον λόφο της Μακεδονίτισσας έξω από το αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Χάσαμε τέσσερις συναδέλφους εκείνο το πρωινό, ενώ με τον κυβερνήτη του μοιραίου μεταγωγικού, τον Επισμηναγό (Ι) Βασίλη Παναγόπουλο, ήμασταν συμμαθητές στη Σχολή Ικάρων», λέει συγκινημένος ο Ορέστης Κριτσωτάκης. Η ημέρα τελείωσε χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, με τους χειριστές να δοκιμάζονται για την υπομονή τους, καθώς βρίσκονταν επί ώρες μέσα στα αεροσκάφη τους κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες εξαιτίας της ανυπόφορης ζέστης.

Το πρωί της 23ης Ιουλίου κύλησε ομαλά, με συνεχείς επισκέψεις επιτελών για την εμψύχωση του προσωπικού αλλά και την διαπίστωση της ετοιμότητας, όπως του Αρχηγού 28ου Α.Τ.Α. αντιπτεράρχου (Ι) Περικλή Οικονόμου, του Υπαρχηγού Γ.Ε.Α. υποπτεράρχου (Ι) Ιωάννη Κοτσολάκη και του Αρχηγού 30ης Δ.Α.Υ. υποπτεράρχου Χριστόδουλου Μέγγουλη.

Το απόγευμα, μετά την πτήση δύο αεροσκαφών F-84F Thunderstreak, κατά τη διάρκεια του επανεξοπλισμού τους στα καταφύγια δίπλα από το C.O.C, σημειώθηκε ένα τραγικό περιστατικό. Στη διαδικασία φόρτωσης των πυρομαχικών και στη δοκιμή τους από τη θέση του χειριστού, από λάθος πυροδοτήθηκε μια ρουκέτα των 5in με αποτέλεσμα τα καυσαέριά της να τραυματίσουν σοβαρά τον σμηνία οπλουργό Ρουκουνάκη, ο οποίος κατά την μεταφορά του στο Βενιζέλειο νοσοκομείο του Ηρακλείου εξέπνευσε.

Ο διοικητής της 133 Σμηναρχίας Μάχης πήγε προς τους χειριστές των F-84F Thunderstreak για να τους μεταφέρει μήνυμα του Αρχηγού ΓΕΑ, ενώ πολλοί αξιωματικοί έτρεξαν προς την πίστα για να δουν την απογείωση των αεροσκαφών.

Το "Γιατί..."

Τα F-84F παρέμειναν σχεδόν για δύο ακόμη μήνες στο αεροδρόμιο του Καστελίου. Στα Χανιά επέστρεψαν στις 13 Σεπτεμβρίου του 1975 μέσω Λάρισας, ενώ το κλιμάκιο (3402 Μ.Δ/Β) της 340 Μοίρας Διώξεως Βομβαρδισμού είχε ήδη μετονομαστεί σε 345 Μ.Δ/Β. Για τους ανθρώπους όμως που απετέλεσαν το κλιμάκιο της 3402 Μοίρας Διώξεως Βομβαρδισμού στο Καστέλι της Κρήτης τον Ιούλιο του 1974, η εξέλιξη των γεγονότων και οι αποφάσεις που τελικώς πάρθηκαν και κυρίως όσες δεν πάρθηκαν, θα τους ακολουθούν ως ένα μεγάλο αναπάντητο ερωτηματικό για το υπόλοιπο της ζωής τους: Η ολοκλήρωση της αφήγησης ενός εκ των πρωταγωνιστών αυτής της πραγματικής αλλά παντελώς άγνωστης ιστορίας που έρχεται σήμερα για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας είναι πέρα ως πέρα αποκαλυπτική, συγκινητική και βασανιστική μαζί: «Αν είχε πραγματοποιηθεί η αποστολή μας, η αποστολή των ελληνικών F-84F στην Κύπρο, θα είχαμε καταφέρει να πλήξουμε τον Τουρκικό Στρατό πριν από την επίσημη κατάπαυση του πυρός και τότε τα πράγματα θα ήταν σίγουρα διαφορετικά. Δεν μας ένοιαζε αν θα γυρίζαμε πίσω, ξέραμε όμως τι καταστροφή μπορούσαμε να προκαλέσουμε στις τουρκικές δυνάμεις. Ακόμα και τώρα μας βασανίζει αυτό το "γιατί"...».

Στοιχεία
Στοιχεία για τη συγγραφή του παρόντος άρθρου, αντλήθηκαν από το ανέκδοτο βιβλίο με τίτλο «Ιστορία α/δ Καστελίου» και το αρχείο του πτέραρχου ε.α κ. Γεωργίου Ορφανάκη ο οποίος έζησε από κοντά τα γεγονότα του Ιουλίου του 1974, υπηρετώντας στην 115 Π.Μ. και στην 133 Σ.Μ. όταν αποσπάστηκε το κλιμάκιο της 3402 ΜΔΒ. Λίγα χρόνια αργότερα ανέλαβε την διοίκηση της Σμηναρχίας.
Επίσης τα στοιχεία για τις μετασταθμεύσεις στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου αντλήθηκαν από το συγκλονιστικό βιβλίο του του Υποπτεράρχου (Ι) ε.α. Γεωργίου Μήτσαινα, Ελληνικά φτερά στην Κύπρο.
Οι φωτογραφίες προέρχονται από το αρχείο της ΠΑ και από ιδιώτες φωτογράφους.

Σημ.1
Νεότερα στοιχεία που τέθηκαν στην διάθεσή μας από τον βετεράνο Αεροπόρο και - τότε - Ανθυποσμηναγό (Ι) Παναγιώτη Κουμπούρη, που συμμετείχε στα γεγονότα, τονίζουν, σε σχέση με την αναφορά του κ. Κριτσωτάκη περί "νέων Ανθυποσμηναγών των 15 ωρών", τα εξής:

"Οι νέοι Ανθυποσμηναγοί είμασταν εμείς της 45ης Σειράς Ιπταμένων. Και οι 21 χειριστές των F-84F (Μοιρών 338-340-345) εκπαιδευτήκαμε στο ειδικό σμήνος που δημιουργήθηκε στην 115ΠΜ/340Μ, με επικεφαλή τον Αλησμόνητο - Ακάματο εργάτη και Καταπληκτικό Χειριστή και ΑΝΘΡΩΠΟ, τον Αθαν. Μπουρολιά. Στο Σμήνος συμμετείχε, ως Εκπαιδευτής/Συνοδός και ο Σεβαστός Πτέραρχος κ. Κριτσωτάκης. Όλοι ολοκληρώσαμε το Transition και το Πολεμικό τον Μάρτιο 1974, με σύνολο εξόδων 54 και 75 ώρες στα F-84F.
Άρα, τον Ιούλιο του 1974 όχι Μόνον ήμασταν ετοιμοπόλεμοι με 75 ώρες, αλλά πετούσαμε στις Μοίρες μας ως ετοιμοπόλεμοι χειριστές. Εγώ, που ήμουν ο πρώτος χειριστής, από την σειρά μας που έφυγε από τα F-84F, μετατέθηκα τον Απρίλιο του 1974 στα F-4Ε στην 117ΠΜ, είχα πετάξει στην Μοίρα μου αρκετές ώρες επιπλέον ως ετοιμοπόλεμος χειριστής. Άρα οι 20 υπόλοιποι συμμαθητές μου που έμειναν στα F-84F είχαν ακόμη περισσότερες ώρες.
Σημειωτέον ότι, ήμουν και εγώ ένας από τους χειριστές Ανθυποσμηναγούς, που σε κάποια φάση και για αρκετές ημέρες, ήταν στο Καστέλι.
Είχα επιστρέψει στα F-84F, λόγω της κρίσης, ως προσφάτως ετοιμοπόλεμος στα F-84F, και
λόγω του ότι είχα ολοκληρώσει μόνο τα μαθήματα εδάφους (ΚΕΜ) στα F-4Ε, και δεν είχα αρχίσει ακόμη την πτητική εκπαίδευση στα F-4Ε".

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Δευτέρα, 21 Ιουλίου 2014 Κατηγορία ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

Με αγωνία αναμένει η Πολεμική Αεροπορία την ολοκλήρωση των διαδικασιών απόκτησης των ανταλλακτικών που θεωρούνται απαραίτητα ώστε ο Στόλος της να συνεχίσει να είναι διαθέσιμος, αντιμετωπίζοντας το φάσμα της καθήλωσης αεροσκαφών στο έδαφος εξαιτίας της έλλειψης κρίσιμων υλικών. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΠΑ έχει ολοκληρώσει τις σχετικές διαδικασίες σε ότι αφορά τη δική της πλευρά και περιμένει να γίνει το ίδιο και με τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να ολοκληρωθεί η προμήθεια των ανταλλακτικών και τα εν λόγω προγράμματα. 

Αναβάθμιση αφων F-16
Αναφορικά με την αναβάθμιση των αφων F16, η ΠΑ προχωρά στην επεξεργασία του θέματος, σύμφωνα με τις συγκεκριμένες προβλέψεις του Ν.3978/11 έχοντας ξεκινήσει απ' την αρχή συνεργασία με τις επίσημες Αμερικανικές Αρχές, έτσι ώστε το πακέτο της αναβάθμισης, που θα προωθηθεί για έγκριση:
-Να καλύπτει τις σύγχρονες επιχειρησιακές απαιτήσεις, λαμβάνοντας υπ' όψιν τις εξελίξεις της τεχνολογίας και τον διαμορφούμενο συσχετισμό δυνάμεων, έτσι ώστε να αποκτήσει ένα συγκριτικό επιχειρησιακό πλεονέκτημα.
-Να είναι ρεαλιστικό, σύμφωνα με τις οικονομικές συνθήκες και να επιτυγχάνει τις όσο το δυνατό χαμηλότερες τιμές, που μπορεί να εξασφαλίσει ο ανταγωνισμός, για την διασφάλιση του Δημοσίου Συμφέροντος.
-Να περιλαμβάνει όλα εκείνα τα απαραίτητα στοιχεία, προβλέψεις και επιχειρήματα, που θα εξασφαλίσουν την έγκριση των προϊσταμένων κλιμακίων.
-Να απαλείφουν το ρίσκο της εφαρμογής τής αναβάθμισης σε συνεργασία με τις Αμερικανικές Αρχές.
-Να συντομεύει τη διαδικασία και να μην υπάρξουν άλλες καθυστερήσεις, γιατί το πρόγραμμα έχει ήδη καθυστερήσει επί πολλά έτη.

Heat Sinks
Η ΠΑ ολοκλήρωσε τις διαδικασίες, που αφορούν στην προμήθεια Heat Sinks (συγκρότημα πέδησης) για τα αεροσκάφη Μirage 2000 από τον Ιούλιο του 2013. Το υποπρόγραμμα αφορά στην προμήθεια 144 τεμαχίων Heat Sinks για την κάλυψη των αναγκών των αφων Μ2000 σε βάθος τετραετίας και ανέρχεται στο ποσό των 6,48 εκ. €.
Όσον αφορά στους Ειδικούς Όρους, οι οποίοι συντάσσονται σύμφωνα με τα άρθρα 33, 34, 35, 36 και 37 του Ν.3978/11 η ΠΑ ανταποκρινόμενη στις διευκρινιστικές οδηγίες του κ. ΥΕΘΑ απάντησε τον Αύγουστο του 2013, προβάλλοντας τους σε μία σελίδα. Ακολούθως η αρμόδια επιτροπή της ΓΔΑΕΕ συνέταξε και προώθησε ειδικούς όρους σε 38 σελίδες.
Λόγω των καθυστερήσεων που παρατηρήθηκαν και της κρισιμότητας στο εν λόγω υλικό, που οδηγούσε μαθηματικά σε μαζική καθήλωση των αφων Μ2000, η ΠΑ προχώρησε στην εξεύρεση προσωρινής εναλλακτικής λύσης, στο πλαίσιο της υφιστάμενης νομοθεσίας και εξασφάλισε τα αναγκαία υλικά για το 2014.
Τελικά, στην παρούσα φάση, τα Mirage 2000 δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα καθήλωσης από το εν λόγω υλικό, αλλά από άλλα, που έχουν συμπεριληφθεί έγκαιρα στην Τροποποίηση της Σύμβασης 26Γ/00 (Προμήθεια 10 αφων Μ2000/-5, Αναβάθμιση 10 υπαρχόντων αφων Μ2000 και Προμήθεια συναφών ειδών και Υπηρεσιών). Επισημαίνεται ότι η εν λόγω τροποποίηση διαθέτει επαρκή χρηματοδότηση 21 εκ. €, που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες συντήρησης – υποστήριξης των αφων Μ2000 μέχρι να ευοδώσει η FOS των εν λόγω αεροσκαφών, που έχει προωθηθεί από την ΠΑ και έχει ήδη εγκριθεί.
Τέλος, επί του θέματος, η ΠΑ αν και ολοκλήρωσε την πρόταση της, όσον αφορά στα υλικά και υπηρεσίες, που επιθυμούσε να συμπεριληφθούν στην τροποποίηση 26Γ/00, από 11/11/13, εντούτοις ακόμη και σήμερα, αυτή δεν έχει υπογραφεί για λόγους που εκφεύγουν των αρμοδιοτήτων της.

Υποπρογράμματα ΠΑ
Η ΠΑ έχει ολοκληρώσει τις διαδικασίες που προβλέπονται στο Άρθρο 6 του Ν.3978/11 για 14 Υποπρογράμματα Συμβάσεων εν Συνεχεία Υποστήριξης (FOS) αεροσκαφών, RADARS και λοιπών Οπλικών Συστημάτων, καθώς επίσης προμήθειας ανταλλακτικών, εδώ και ένα χρόνο περίπου, συμπεριλαμβανομένης της γνώμης της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής της Βουλής και της απόφασης του ΚΥΣΕΑ, όπου αυτό απαιτείται από το Νόμο. Έκτοτε αναμένει τις ενέργειες εκ μέρους των προϊσταμένων κλιμακίων και έχει ενημερώσει κατ' επανάληψη για καθυστερήσεις, που εκφεύγουν των αρμοδιοτήτων της και τις επιπτώσεις τους.

Σύμφωνα με τους Έλληνες επιτελείς, η Πολεμική Αεροπορία μελετά, σχεδιάζει και προβάλει τις επιχειρησιακές της απαιτήσεις, με σύνεση, ρεαλισμό, καθώς επίσης και με γνώμονα τη διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος και τη διατήρηση των επιχειρησιακών της δυνατοτήτων, με σκοπό την προβολή της ως μια αξιόπιστη δύναμη αποτροπής, που θα μπορεί να εκπληρώνει την αποστολή της στο ακέραιο.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter