Ένα συγκλονιστικό βίντεο από το μακελειό στο κέντρο της πρωτεύουσας της Ουκρανίας στο Κίεβο. Οι μάχες της αστυνομίας και των διαδηλωτών σε ένα λουτρό αίματος...
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Η Άτυπη Συνάντηση των Υπουργών Άμυνας της ΕΕ πραγματοποιήθηκε στις 20 και 21 Φεβρουαρίου στην Αθήνα, υπό την Προεδρία του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Δημήτρη Αβραμόπουλου εκ μέρους της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ Catherine Ashton. Περιλάμβανε τρεις ενότητες εργασίας, αφιερωμένες αντίστοιχα στην ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με την άμυνα και ασφάλεια, στις εν εξελίξει επιχειρήσεις της Ε.Ε. και στην κατάσταση στην Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Anders Fogh Rasmussen και ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, υπεύθυνος για τις ειρηνευτικές επιχειρήσεις, Herve Ladsous, συμμετείχαν σε μέρη της συνάντησης.
Στο τέλος της συνάντησης, ο κ. Αβραμόπουλος σημείωσε: «Η συνάντησή μας επιβεβαίωσε την δυναμική ημερήσια διάταξη της Κοινής Πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας. Έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας όσον αφορά την εφαρμογή των αποτελεσμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου. Καθώς γίνονται προετοιμασίες για την ανάπτυξη στην Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, η Ε.Ε. θα διεξαγάγει σύντομα πέντε επιχειρήσεις, γεγονός που επιβεβαιώνει τον ενισχυόμενο ρόλο της Ένωσης ως παρόχου ασφάλειας».
Τα συμπεράσματα του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου συζητήθηκαν κατά την πρώτη συνεδρία. Τα συμπεράσματα αυτά θα διαμορφώσουν την ημερήσια διάταξη της Κοινής Πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας (ΚΠΑΑ) έως τον Ιούνιο του 2015, όταν οι ηγέτες θα επανέλθουν στο ζήτημα της ασφάλειας και άμυνας. Οι Υπουργοί συμφώνησαν σε μια θετική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ζήτησαν να διατηρηθεί αυτή η δυναμική μέσω συγκεκριμένων δράσεων και σαφούς προόδου. Επιλήφθηκαν ειδικότερα των εργασιών που πρέπει να γίνουν με στόχο την επίτευξη στρατηγικής για την ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών, την ταχεία απόκριση, την υποστήριξη της δημιουργίας ικανοτήτων τοπικών και περιφερειακών εταίρων, καθώς και την ανάπτυξη ενός πλαισίου πολιτικής για πιο συστηματική και μακροπρόθεσμη αμυντική συνεργασία εντός της ΕΕ.
Οι συζητήσεις την Παρασκευή επικεντρώθηκαν στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ε.Ε., οι οποίες παραμένουν στην καρδιά της ΚΠΑΑ. Οι Υπουργοί αρχικά επιδόθηκαν στην κατάσταση προόδου και τις προοπτικές των τεσσάρων εν εξελίξει στρατιωτικών επιχειρήσεων της Ε.Ε. (EU NAVFOR Atalanta, EUFOR Althea, EUTM Σομαλία, και EUTM Μάλι), ενώ ενημερώθηκαν από τους αντίστοιχους Διοικητές Επιχειρήσεων. Οι Υπουργοί χαιρέτησαν τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν από αυτές τις επιχειρήσεις.
Ξεχωριστή συνεδρία αφιερώθηκε στην Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία. Η Ε.Ε. εμπλέκεται ενεργά στις προσπάθειες τις οποίες ανέλαβε η διεθνής κοινότητα για την αντιμετώπιση των πολιτικών και ανθρωπιστικών διαστάσεων της κρίσης, καθώς και εκείνων που αφορούν την ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η επιχείρηση EUFOR RCA ξεκίνησε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 10 Φεβρουαρίου και θα αναπτυχθεί το ταχύτερο με συγκεκριμένο στόχο την προστασία πολιτών. Οι Υπουργοί ενημερώθηκαν από τoν Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών επί της αξιολόγησης της κατάστασης και από τον προσφάτως τοποθετηθέντα Διοικητή της Επιχείρησης EUFOR RCA, Υποστράτηγο Philippe Pontiès, σχετικά με την συγκρότηση δυνάμεων και την προετοιμασία της ανάπτυξης της επιχείρησης. Οι Υπουργοί εξέφρασαν την ανησυχία τους σχετικά με την κατάσταση στην Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία και ζήτησαν την ταχεία ανάπτυξη της επιχείρησης της Ε.Ε.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που ολοκλήρωσε την Άτυπη Συνάντηση των Υπουργών Άμυνας, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Δημήτρης Αβραμόπουλος ερωτώμενος για την κατάσταση στην Ουκρανία δήλωσε:
«Όπως ξέρετε είναι σε εξέλιξη το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών και η αποστολή που η κυρία Άστον έστειλε στην Ουκρανία. Τα δραματικά γεγονότα στην Ουκρανία κλιμακώνονται και οδηγούν σε εξελίξεις εκτός ελέγχου. Τα θύματα όπως κάθε ώρα διαπιστώνουμε, αυξάνονται και η κατάσταση τελικά είναι πολύ πιο περίπλοκη από ό,τι φαινόταν αρχικά. Καταστάσεις που η Ευρώπη έχει βιώσει με δραματικό τρόπο στο παρελθόν και βέβαια δεν πρέπει να ξαναζήσει.
Για το σκοπό αυτό είναι αναγκαίο όσο ποτέ, να είμαστε παρόντες, για να στηρίξουμε τις προσπάθειες που καταβάλλονται και που μπορούν να εγγυηθούν την δημοκρατική τάξη, την κοινωνική ηρεμία και την πρόοδο της Ουκρανίας. Με απομόνωση των εξτρεμιστών και μέσα από τον διάλογο, το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και της αντίθετης άποψης, των βασικών δηλαδή αξιών του Ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Συγχρόνως, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τις ιστορικές ιδιαιτερότητες και τις εύλογες ανησυχίες για τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Απαιτείται αυτές τις ώρες, σύνεση, ωριμότητα και διορατικότητα. Όπως επεσήμανε πριν από λίγο και ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος Αντώνης Σαμαράς, μετά τη σημερινή συνάντησή του με το Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ τον κ. Ρασμούσεν, θέλουμε σταθερότητα και ασφάλεια, σημειώνοντας ωστόσο ότι και οι συνθήκες είναι δύσκολες. Από την άλλη πλευρά, όπως γνωρίζετε, ο κ. Ρασμούσεν τόνισε ότι «η κυβέρνηση της Ουκρανίας έχει ευθύνη να διασφαλίσει ότι δεν θα εμπλακεί ο στρατός».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα όργανα και οι θεσμοί της, μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν τον εγγυητή για να ξεπεραστεί αυτή η κρίση. Χθες η κα Άστον δήλωσε ότι «η βία δεν είναι αποδεκτή και πρέπει να σταματήσει άμεσα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση λοιπόν παραμένει σε ετοιμότητα, να υποστηρίξει την Ουκρανία στη διαδικασία του πολιτικού διαλόγου».
Η πρότασή μας ως Ευρώπη, δηλαδή η πολιτική εταιρική σχέση και η οικονομική ολοκλήρωση, παραμένουν σταθερά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Δέσμευσή μας είναι να φέρουμε τους λαούς και τους πολίτες μας πιο κοντά. Επίσης, συμφωνήθηκε να ανασταλούν οι εξαγωγές υλικού και μέσων, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εσωτερική καταστολή. Βέβαια, τίποτε δεν είναι οριστικό. Οι συνεννοήσεις αυτή την ώρα συνεχίζονται. Η συμβολή και οι προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και όχι μόνον, πρέπει να συνεχισθούν εξαντλητικά και να αποφευχθεί, πάση θυσία, η κοινωνική και πολιτική καταστροφή της Ουκρανίας.
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Αποστολή στην Ουκρανία: Γιώργος Ε. Λαμπράκης
Λίγα χιλιόμετρα μακριά από το κοσμοπολίτικο και πολύβουο Κίεβο, την πρωτεύουσα της Ουκρανίας, μια τεράστια έκταση έχει ακόμα στην όψη αλλά και στα σωθικά της το βαθύ σημάδι του πυρηνικού ολέθρου. Έχοντας βιώσει το μεγαλύτερο πυρηνικό δυστύχημα στην ιστορία της Ανθρωπότητας, η περιοχή του Τσερνομπίλ είναι κάτι παραπάνω από μια απαγορευμένη ζώνη.
Με τις εκτιμήσεις για τους σημερινούς κινδύνους που διατρέχει όποιος περάσει τα σημεία ελέγχου και τα μπλόκα της ουκρανικής αστυνομίας να σου αφήνουν μια δόση ανησυχίας, βρεθήκαμε για λίγες ώρες στο "σημείο μηδέν" της μεγαλύτερης περιβαλλοντικής συμφοράς που έχει γνωρίσει ο πλανήτης μας.
Άλλωστε ακόμα και οι σημερινοί αριθμοί δεν σου αφήνουν και πολλά περιθώρια... Περισσότεροι από 6 εκατομμύρια Ουκρανοί και Λευκορώσοι ζουν αυτή τη στιγμή στις μολυσμένες από τη ραδιενέργεια ζώνες, ενώ θα χρειαστούν ακόμα εκατοντάδες χρόνια μέχρι να θεωρηθεί φυσιολογική και απολύτως ασφαλής η ζωή στο Τσερνομπίλ και τα περίχωρά του.
Η έκρηξη
Στις 26 Απριλίου 1986, μια προγραμματισμένη δοκιμή του πυρηνικού αντιδραστήρα 4, μια διαδικασία ρουτίνας για το προσωπικό του σταθμού, έμελε να σημαδέψει για πάντα τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Η τρομερή έκρηξη, αποτέλεσμα εσφαλμένων ενεργειών που ορισμένες πηγές το αποδίδουν σε εργαζόμενους που δεν είχαν την απαραίτητη εξουσιοδότηση για μια σειρά από κινήσεων, απελευθέρωσε στην ατμόσφαιρα τεράστιες ποσότητες ουρανίου αλλά και προϊόντα της σχάσης από τον πυρήνα του αντιδραστήρα, ενώ οι φλόγες και ο καπνός έφτασαν σε ύψος χιλίων μέτρων!
Οι 31 εργαζόμενοι που εκείνη την ώρα βρισκόταν στο σημείο της έκρηξης κυριολεκτικά εξαϋλώθηκαν, ενώ οι υπόλοιποι επιχείρησαν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση χωρίς κανένα μέτρο αυτοπροστασίας γεγονός που όπως είναι φυσικό στάθηκε μοιραίο για τη ζωή τους... Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στους ηρωικούς πυροσβέστες από τον πυροσβεστικό σταθμό του Τσερνομπίλ, οι οποίοι ρίχθηκαν στη μάχη με τις φλόγες γνωρίζοντας τη μοίρα τους. Σήμερα, ένα μνημείο στο σημείο απ' όπου ξεκίνησαν για να μεταβούν στον πυρηνικό αντιδραστήρα, θυμίζει την θυσία τους.
Οι πρώτες ώρες
Το κομμουνιστικό καθεστώς, επιβεβαιώνοντας τον απόλυτο παραλογισμό της εποχής του, προσπάθησε να αποκρύψει το γεγονός, αφήνοντας αβοήθητους χιλιάδες ανθρώπους τα πρώτα κρίσιμα 24ωρα της καταστροφής και ουσιαστικά είναι αυτό που ευθύνεται για τον μεγάλο αριθμό των θυμάτων. 25 χιλιάδες συνολικά στρατιώτες που στάλθηκαν στην περιοχή τις επόμενες ημέρες, έχασαν τη ζωή τους, ενώ μεγάλος ήταν ο αριθμός των νεκρών και στους κόλπους των συνεργείων που επιχείρησαν να ρίξουν νερό και άλλα υλικά στον αντιδραστήρα προκειμένου να δαμάσουν τις φλόγες και να περιορίσουν τη διαρροή.
Στην πόλη Πρίπιατ, η οποία βρίσκεται σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων από το πυρηνικό εργοστάσιο, ζούσαν -μεταξύ άλλων- και οι 10.000 εργαζόμενοι του σταθμού. Η πόλη ξύπνησε το πρωινό της 26ης Ιουλίου βλέποντας τις εικόνες της καταστροφής, όμως κανείς δεν τους ειδοποίησε για τους κινδύνους που διέτρεχαν.
Οι άνθρωποι πήγαν κανονικά στις δουλειές τους, τα παιδιά πήγαν στο σχολείο, ενώ τα μικρότερα έπαιζαν μαζί με τις μητέρες τους ανέμελα, στην παιδική χαρά της πόλης, όλοι εκτεθειμένοι στη θανατηφόρα ραδιενέργεια που σημάδεψε για πάντα, τόσο τη δική τους ζωή όσο και των επόμενων γενεών.
Θα περάσουν σχεδόν τρεις ημέρες έως ότου το κομμουνιστικό καθεστώς αποφασίσει να απομακρύνει περισσότερους από 350.000 ανθρώπους από τις μολυσμένες περιοχές. Ήταν όμως πολύ αργά. Το Πρίπιατ, εγκαταλείφθηκε με μεγάλη καθυστέρηση, με τους αξιωματούχους να λένε στους κατοίκους πως σε τρεις ημέρες θα επέστρεφαν στα σπίτια τους.
Σήμερα, 27 χρόνια μετά ο χρόνος έχει σταματήσει στην ημέρα του πυρηνικού ολοκαυτώματος ενώ η πόλη – φάντασμα την οποία επισκεφθήκαμε, έχει μετατραπεί σε ένα ιδιόμορφο μνημείο απόλυτης καταστροφής, με εικόνες που μοιάζουν βγαλμένες από τις περιγραφές της Αποκάλυψης. Συνολικά 147 χωριά εγκαταλείφθηκαν και ερήμωσαν στην ευρύτερη περιοχή της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας.
Για τους χιλιάδες ανθρώπους που βρέθηκαν στην περιοχή την ώρα της έκρηξης και των ημερών ολιγωρίας που ακολούθησαν, ήταν η περιοχή της απόλυτης κόλασης επί της γης...
Μέσα από μια γιγαντιαία επιχείρηση, ο πυρηνικός αντιδραστήρας 4 "σφραγίστηκε" με 7.000 τόνους σιδήρου και 400.000 κυβικών μέτρων σιδηροπαγούς σκυροδέματος, προκειμένου να περιοριστεί η διαρροή. Στην προσπάθεια αυτή, οι εργαζόμενοι στο σημείο ήταν καταδικασμένοι από την αρχή, ενώ στην ευρύτερη περιοχή έχουν εγκαταλειφθεί όλα τα εναέρια και επίγεια μέσα που χρησιμοποιήθηκαν από τις αρχές, θλιβερά απομεινάρια πλέον ενός άνισου πολέμου, χαμένου εξ αρχής.
Η αποκάλυψη της τραγωδίας
Την ώρα που το κομμουνιστικό καθεστώς επιχειρούσε να αποκρύψει την τραγωδία, καταδικάζοντας σε θάνατο τους ίδιους τους πολίτες του, οι τεράστιες ποσότητες ραδιενέργειας που διέρρεαν και μεταφερόταν με τον αέρα σε ολοένα και πιο απομακρυσμένες περιοχές, οι μετρήσεις επιστημονικών οργανισμών άλλων χωρών αποκάλυψαν το έγκλημα. Συγκεκριμένα, οι πρώτοι που ειδοποίησαν για την καταστροφή ήταν οι επιστήμονες Σουηδικών σταθμών παρατήρησης και καταγραφής της ραδιενέργειας, οι οποίοι κατέγραψαν ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα ραδιενεργής σκόνης στην ατμόσφαιρα.
Η αντίστροφη μέτρηση για την αποκάλυψη της πραγματικής διάστασης της τραγωδίας είχε ξεκινήσει, όμως ακόμα και τότε οι άφρονες ηγέτες της της Σοβιετικής Ένωσης και τα ανθρωπάκια των πολιτικών επιτροπών του Κομμουνιστικού Κόμματος επιχείρησαν να μετριάσουν τις εντυπώσεις μιλώντας για ένα "μικρό ατύχημα".
Σήμερα όλοι γνωρίζουν:
-Περισσότερο από το 40% της έκτασης Ευρώπης δέχθηκε τα ραδιενεργά στοιχεία που διέρρευσαν στην ατμόσφαιρα.
-Από την τεράστια ποσότητα ραδιενέργειας που απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα (η ραδιενέργεια έφτασε μέχρι και τον Βόρειο Πόλο) μολύνθηκε το 53% των κατοίκων της Ευρώπης και το 36% των πολιτών της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας!
-Η συνολική περιοχή που μολύνθηκε από τη ραδιενέργεια στην Ουκρανία και τις γύρω περιοχές αγγίζει τα 150.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, όσο η μισή έκταση της Ιταλίας.
-Επηρεάστηκε ανεπανόρθωτα η χλωρίδα και η πανίδα σε μια τεράστια έκταση, χωρίς κανείς να μπορεί να εκτιμήσει πόσες δεκαετίες θα απαιτηθούν για να επανέλθει (;) η ζωή και η φύση στους πρότερους ρυθμούς.
-Έκθεση του ΟΗΕ μιλά για 40.000 θανάτους.
-Έκθεση της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Λευκορωσίας ανεβάζει των αριθμό των θυμάτων στις 93.000.
-Αντίστοιχη έρευνα των ρωσικών επιστημονικών αρχών μιλά για 140.000 νεκρούς, υπολογίζοντας και τη ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου.
Ανυπολόγιστος είναι ο αριθμός των τερατογεννέσεων, των δυσπλασιών και των προβλημάτων που προκάλεσε η ραδιενέργεια στα παιδιά που γεννήθηκαν μετά την τραγωδία του Τσερνομπίλ.
Το Τσερνομπίλ σήμερα
Θα περίμενε κανείς, πως το πυρηνικό ολοκαύτωμα του 1986, οι εκατόμβες των θυμάτων και ανυπολόγιστες συνέπειες στους ανθρώπους και στο περιβάλλον θα έβαζαν άμεσα τέλος στην λειτουργία του πυρηνικού σταθμού. Οι μεγάλες ενεργειακές ανάγκες της Ουκρανίας, αλλά και τα δεδομένα που προέκυψαν μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, δεν επέτρεψαν να συμβεί το αυτονόητο.
Η λειτουργία του πυρηνικού σταθμού συνεχίστηκε για άλλα 14 (!) χρόνια σε μια επικίνδυνη ακροβασία μεταξύ της αντιμετώπισης της καταστροφής και της αποτροπής μιας παρόμοιας τραγωδίας. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως στο ίδιο κτιριακό σύμπλεγμα του αντιδραστήρα 4, βρίσκεται και ο αντιδραστήρας 3, ο οποίος λειτουργούσε μέχρι το 2000, οπότε κάτω από το βάρος των πιέσεων της διεθνούς κοινότητας το πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνομπίλ και οι τρεις πεπαλαιωμένοι αντιδραστήρες σταμάτησαν να λειτουργούν.
Μέσα στα 13 χρόνια που έχουν ακολουθήσει, οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της τραγωδίας του 1986 συνεχίζονται αργά αλλά σταθερά. Ο στόχος των επιστημόνων, διττός. Από τη μια να περιορίσουν την διαρροή στον τόπο του ατυχήματος και από την άλλη η ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων πρόκλησης ενός ακόμα ατυχήματος στους υπόλοιπους αντιδραστήρες. Η έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης αλλά και η δυσκολία του εγχειρήματος, δεν έχουν φέρει ακόμα το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Τα τελευταία χρόνια, μέσα από μια διακρατική σύμπραξη μεταξύ της Ουκρανίας, της Γαλλίας, της Τουρκία και άλλων χωρών, στο χώρο του Τσερνομπίλ στήνεται μια γιγαντιαία μεταλλική κατασκευή, η οποία μετά την ολοκλήρωσή της θα μετακινηθεί πάνω από τον πυρηνικό αντιδραστήρα 4, ο οποίος θα καλυφθεί πλήρως. Τα ραδιενεργά υλικά απομακρύνονται με ιδιαίτερη προσοχή και αποθηκεύονται. Παράλληλα, μέσα στις επόμενες δεκαετίες, η επιστημονική κοινότητα θα πρέπει να βρει τον τρόπο ώστε να καταστραφούν ολοκληρωτικά τα ραδιενεργά αυτά υπολείμματα.
Παράλληλα με το επιστημονικό και τεχνολογικό κομμάτι, οι Ουκρανοί έχουν ξεκινήσει και μια αντίστοιχη επιχείρηση στον τομέα των εντυπώσεων και της αλλαγής τους κλίματος που επικρατεί στην διεθνή κοινότητα. Μέσω ειδικών αδειών που δίνονται σε ξένες αντιπροσωπείες να επισκεφθούν την περιοχή και να καταγράψουν τις εικόνες καταστροφής αλλά και τις προσπάθειες για την αντιμετώπισης των συνεπειών της τραγωδίας, οι Ουκρανοί θέλουν να δείξουν στον υπόλοιπο κόσμο πως τα χειρότερα πέρασαν...
Η προσπάθειά τους είναι το ίδιο δύσκολη όσο και αυτή των επιστημόνων που μετά από 27 χρόνια επιχειρούν να δαμάσουν τον εφιάλτη της ραδιενέργειας και να δώσουν στην περιοχή μια ευκαιρία για να αναγεννηθεί, έστω κι αν τα αποτελέσματα θα γίνουν ορατά από τις μελλοντικές μελλοντικές γενιές. Ευχή όλων; Να τα καταφέρουν...
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ενημερωθείτε για την Άμυνα και την Ασφάλεια!
Αποστολή στην Ουκρανία: Γιώργος Ε. Λαμπράκης
Λίγα χιλιόμετρα μακριά από το κοσμοπολίτικο και πολύβουο Κίεβο, την πρωτεύουσα της Ουκρανίας, μια τεράστια έκταση έχει ακόμα στην όψη αλλά και στα σωθικά της το βαθύ σημάδι του πυρηνικού ολέθρου. Έχοντας βιώσει το μεγαλύτερο πυρηνικό δυστύχημα στην ιστορία της Ανθρωπότητας, η περιοχή του Τσερνομπίλ είναι κάτι παραπάνω από μια απαγορευμένη ζώνη.
Με τις εκτιμήσεις για τους σημερινούς κινδύνους που διατρέχει όποιος περάσει τα σημεία ελέγχου και τα μπλόκα της ουκρανικής αστυνομίας να σου αφήνουν μια δόση ανησυχίας, βρεθήκαμε για λίγες ώρες στο "σημείο μηδέν" της μεγαλύτερης περιβαλλοντικής συμφοράς που έχει γνωρίσει ο πλανήτης μας.
Άλλωστε ακόμα και οι σημερινοί αριθμοί δεν σου αφήνουν και πολλά περιθώρια... Περισσότεροι από 6 εκατομμύρια Ουκρανοί και Λευκορώσοι ζουν αυτή τη στιγμή στις μολυσμένες από τη ραδιενέργεια ζώνες, ενώ θα χρειαστούν ακόμα εκατοντάδες χρόνια μέχρι να θεωρηθεί φυσιολογική και απολύτως ασφαλής η ζωή στο Τσερνομπίλ και τα περίχωρά του.
Η έκρηξη
Στις 26 Απριλίου 1986, μια προγραμματισμένη δοκιμή του πυρηνικού αντιδραστήρα 4, μια διαδικασία ρουτίνας για το προσωπικό του σταθμού, έμελε να σημαδέψει για πάντα τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Η τρομερή έκρηξη, αποτέλεσμα εσφαλμένων ενεργειών που ορισμένες πηγές το αποδίδουν σε εργαζόμενους που δεν είχαν την απαραίτητη εξουσιοδότηση για μια σειρά από κινήσεων, απελευθέρωσε στην ατμόσφαιρα τεράστιες ποσότητες ουρανίου αλλά και προϊόντα της σχάσης από τον πυρήνα του αντιδραστήρα, ενώ οι φλόγες και ο καπνός έφτασαν σε ύψος χιλίων μέτρων!
Οι 31 εργαζόμενοι που εκείνη την ώρα βρισκόταν στο σημείο της έκρηξης κυριολεκτικά εξαϋλώθηκαν, ενώ οι υπόλοιποι επιχείρησαν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση χωρίς κανένα μέτρο αυτοπροστασίας γεγονός που όπως είναι φυσικό στάθηκε μοιραίο για τη ζωή τους... Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στους ηρωικούς πυροσβέστες από τον πυροσβεστικό σταθμό του Τσερνομπίλ, οι οποίοι ρίχθηκαν στη μάχη με τις φλόγες γνωρίζοντας τη μοίρα τους. Σήμερα, ένα μνημείο στο σημείο απ' όπου ξεκίνησαν για να μεταβούν στον πυρηνικό αντιδραστήρα, θυμίζει την θυσία τους.
Οι πρώτες ώρες
Το κομμουνιστικό καθεστώς, επιβεβαιώνοντας τον απόλυτο παραλογισμό της εποχής του, προσπάθησε να αποκρύψει το γεγονός, αφήνοντας αβοήθητους χιλιάδες ανθρώπους τα πρώτα κρίσιμα 24ωρα της καταστροφής και ουσιαστικά είναι αυτό που ευθύνεται για τον μεγάλο αριθμό των θυμάτων. 25 χιλιάδες συνολικά στρατιώτες που στάλθηκαν στην περιοχή τις επόμενες ημέρες, έχασαν τη ζωή τους, ενώ μεγάλος ήταν ο αριθμός των νεκρών και στους κόλπους των συνεργείων που επιχείρησαν να ρίξουν νερό και άλλα υλικά στον αντιδραστήρα προκειμένου να δαμάσουν τις φλόγες και να περιορίσουν τη διαρροή.
Στην πόλη Πρίπιατ, η οποία βρίσκεται σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων από το πυρηνικό εργοστάσιο, ζούσαν -μεταξύ άλλων- και οι 10.000 εργαζόμενοι του σταθμού. Η πόλη ξύπνησε το πρωινό της 26ης Ιουλίου βλέποντας τις εικόνες της καταστροφής, όμως κανείς δεν τους ειδοποίησε για τους κινδύνους που διέτρεχαν.
Οι άνθρωποι πήγαν κανονικά στις δουλειές τους, τα παιδιά πήγαν στο σχολείο, ενώ τα μικρότερα έπαιζαν μαζί με τις μητέρες τους ανέμελα, στην παιδική χαρά της πόλης, όλοι εκτεθειμένοι στη θανατηφόρα ραδιενέργεια που σημάδεψε για πάντα, τόσο τη δική τους ζωή όσο και των επόμενων γενεών.
Θα περάσουν σχεδόν τρεις ημέρες έως ότου το κομμουνιστικό καθεστώς αποφασίσει να απομακρύνει περισσότερους από 350.000 ανθρώπους από τις μολυσμένες περιοχές. Ήταν όμως πολύ αργά. Το Πρίπιατ, εγκαταλείφθηκε με μεγάλη καθυστέρηση, με τους αξιωματούχους να λένε στους κατοίκους πως σε τρεις ημέρες θα επέστρεφαν στα σπίτια τους.
Σήμερα, 27 χρόνια μετά ο χρόνος έχει σταματήσει στην ημέρα του πυρηνικού ολοκαυτώματος ενώ η πόλη – φάντασμα την οποία επισκεφθήκαμε, έχει μετατραπεί σε ένα ιδιόμορφο μνημείο απόλυτης καταστροφής, με εικόνες που μοιάζουν βγαλμένες από τις περιγραφές της Αποκάλυψης. Συνολικά 147 χωριά εγκαταλείφθηκαν και ερήμωσαν στην ευρύτερη περιοχή της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας.
Για τους χιλιάδες ανθρώπους που βρέθηκαν στην περιοχή την ώρα της έκρηξης και των ημερών ολιγωρίας που ακολούθησαν, ήταν η περιοχή της απόλυτης κόλασης επί της γης...
Μέσα από μια γιγαντιαία επιχείρηση, ο πυρηνικός αντιδραστήρας 4 "σφραγίστηκε" με 7.000 τόνους σιδήρου και 400.000 κυβικών μέτρων σιδηροπαγούς σκυροδέματος, προκειμένου να περιοριστεί η διαρροή. Στην προσπάθεια αυτή, οι εργαζόμενοι στο σημείο ήταν καταδικασμένοι από την αρχή, ενώ στην ευρύτερη περιοχή έχουν εγκαταλειφθεί όλα τα εναέρια και επίγεια μέσα που χρησιμοποιήθηκαν από τις αρχές, θλιβερά απομεινάρια πλέον ενός άνισου πολέμου, χαμένου εξ αρχής.
Η αποκάλυψη της τραγωδίας
Την ώρα που το κομμουνιστικό καθεστώς επιχειρούσε να αποκρύψει την τραγωδία, καταδικάζοντας σε θάνατο τους ίδιους τους πολίτες του, οι τεράστιες ποσότητες ραδιενέργειας που διέρρεαν και μεταφερόταν με τον αέρα σε ολοένα και πιο απομακρυσμένες περιοχές, οι μετρήσεις επιστημονικών οργανισμών άλλων χωρών αποκάλυψαν το έγκλημα. Συγκεκριμένα, οι πρώτοι που ειδοποίησαν για την καταστροφή ήταν οι επιστήμονες Σουηδικών σταθμών παρατήρησης και καταγραφής της ραδιενέργειας, οι οποίοι κατέγραψαν ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα ραδιενεργής σκόνης στην ατμόσφαιρα.
Η αντίστροφη μέτρηση για την αποκάλυψη της πραγματικής διάστασης της τραγωδίας είχε ξεκινήσει, όμως ακόμα και τότε οι άφρονες ηγέτες της της Σοβιετικής Ένωσης και τα ανθρωπάκια των πολιτικών επιτροπών του Κομμουνιστικού Κόμματος επιχείρησαν να μετριάσουν τις εντυπώσεις μιλώντας για ένα "μικρό ατύχημα".
Σήμερα όλοι γνωρίζουν:
-Περισσότερο από το 40% της έκτασης Ευρώπης δέχθηκε τα ραδιενεργά στοιχεία που διέρρευσαν στην ατμόσφαιρα.
-Από την τεράστια ποσότητα ραδιενέργειας που απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα (η ραδιενέργεια έφτασε μέχρι και τον Βόρειο Πόλο) μολύνθηκε το 53% των κατοίκων της Ευρώπης και το 36% των πολιτών της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας!
-Η συνολική περιοχή που μολύνθηκε από τη ραδιενέργεια στην Ουκρανία και τις γύρω περιοχές αγγίζει τα 150.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, όσο η μισή έκταση της Ιταλίας.
-Επηρεάστηκε ανεπανόρθωτα η χλωρίδα και η πανίδα σε μια τεράστια έκταση, χωρίς κανείς να μπορεί να εκτιμήσει πόσες δεκαετίες θα απαιτηθούν για να επανέλθει (;) η ζωή και η φύση στους πρότερους ρυθμούς.
-Έκθεση του ΟΗΕ μιλά για 40.000 θανάτους.
-Έκθεση της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Λευκορωσίας ανεβάζει των αριθμό των θυμάτων στις 93.000.
-Αντίστοιχη έρευνα των ρωσικών επιστημονικών αρχών μιλά για 140.000 νεκρούς, υπολογίζοντας και τη ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου.
Ανυπολόγιστος είναι ο αριθμός των τερατογεννέσεων, των δυσπλασιών και των προβλημάτων που προκάλεσε η ραδιενέργεια στα παιδιά που γεννήθηκαν μετά την τραγωδία του Τσερνομπίλ.
Το Τσερνομπίλ σήμερα
Θα περίμενε κανείς, πως το πυρηνικό ολοκαύτωμα του 1986, οι εκατόμβες των θυμάτων και ανυπολόγιστες συνέπειες στους ανθρώπους και στο περιβάλλον θα έβαζαν άμεσα τέλος στην λειτουργία του πυρηνικού σταθμού. Οι μεγάλες ενεργειακές ανάγκες της Ουκρανίας, αλλά και τα δεδομένα που προέκυψαν μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, δεν επέτρεψαν να συμβεί το αυτονόητο.
Η λειτουργία του πυρηνικού σταθμού συνεχίστηκε για άλλα 14 (!) χρόνια σε μια επικίνδυνη ακροβασία μεταξύ της αντιμετώπισης της καταστροφής και της αποτροπής μιας παρόμοιας τραγωδίας. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως στο ίδιο κτιριακό σύμπλεγμα του αντιδραστήρα 4, βρίσκεται και ο αντιδραστήρας 3, ο οποίος λειτουργούσε μέχρι το 2000, οπότε κάτω από το βάρος των πιέσεων της διεθνούς κοινότητας το πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνομπίλ και οι τρεις πεπαλαιωμένοι αντιδραστήρες σταμάτησαν να λειτουργούν.
Μέσα στα 13 χρόνια που έχουν ακολουθήσει, οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της τραγωδίας του 1986 συνεχίζονται αργά αλλά σταθερά. Ο στόχος των επιστημόνων, διττός. Από τη μια να περιορίσουν την διαρροή στον τόπο του ατυχήματος και από την άλλη η ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων πρόκλησης ενός ακόμα ατυχήματος στους υπόλοιπους αντιδραστήρες. Η έλλειψη επαρκούς χρηματοδότησης αλλά και η δυσκολία του εγχειρήματος, δεν έχουν φέρει ακόμα το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Τα τελευταία χρόνια, μέσα από μια διακρατική σύμπραξη μεταξύ της Ουκρανίας, της Γαλλίας, της Τουρκία και άλλων χωρών, στο χώρο του Τσερνομπίλ στήνεται μια γιγαντιαία μεταλλική κατασκευή, η οποία μετά την ολοκλήρωσή της θα μετακινηθεί πάνω από τον πυρηνικό αντιδραστήρα 4, ο οποίος θα καλυφθεί πλήρως. Τα ραδιενεργά υλικά απομακρύνονται με ιδιαίτερη προσοχή και αποθηκεύονται. Παράλληλα, μέσα στις επόμενες δεκαετίες, η επιστημονική κοινότητα θα πρέπει να βρει τον τρόπο ώστε να καταστραφούν ολοκληρωτικά τα ραδιενεργά αυτά υπολείμματα.
Παράλληλα με το επιστημονικό και τεχνολογικό κομμάτι, οι Ουκρανοί έχουν ξεκινήσει και μια αντίστοιχη επιχείρηση στον τομέα των εντυπώσεων και της αλλαγής τους κλίματος που επικρατεί στην διεθνή κοινότητα. Μέσω ειδικών αδειών που δίνονται σε ξένες αντιπροσωπείες να επισκεφθούν την περιοχή και να καταγράψουν τις εικόνες καταστροφής αλλά και τις προσπάθειες για την αντιμετώπισης των συνεπειών της τραγωδίας, οι Ουκρανοί θέλουν να δείξουν στον υπόλοιπο κόσμο πως τα χειρότερα πέρασαν...
Η προσπάθειά τους είναι το ίδιο δύσκολη όσο και αυτή των επιστημόνων που μετά από 27 χρόνια επιχειρούν να δαμάσουν τον εφιάλτη της ραδιενέργειας και να δώσουν στην περιοχή μια ευκαιρία για να αναγεννηθεί, έστω κι αν τα αποτελέσματα θα γίνουν ορατά από τις μελλοντικές μελλοντικές γενιές. Ευχή όλων; Να τα καταφέρουν...
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ενημερωθείτε για την Άμυνα και την Ασφάλεια!
