Προβολή άρθρων κατά ημερομηνία: Δεκέμβριος 2020
Write on Σάββατο, 05 Δεκεμβρίου 2020 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ

Του Δημήτρη Βαλασίδη*

Η απελευθέρωση της Ελλάδος από την τριπλή κατοχή και η άφιξη στην Αθήνα της κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητας υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου στις 18 Οκτωβρίου του 1944, απετέλεσαν την αρχή μιας τραγικής για την Πατρίδα μας περιόδου, που διήρκησε πέντε ολόκληρα χρόνια. Τα γεγονότα της περιόδου αυτής, εκτός των πολλών δεινών που συσσώρευσαν στην χώρα, της στέρησαν την μοναδική ευκαιρία να διεκδικήσει από τους συμμάχους της ως νικήτρια δύναμη όλα τα δικαιούμενα.

Κατά την διάρκεια της Κατοχής, οι κομμουνιστικές δυνάμεις (ΕΑΜ-ΕΛΑΣ) απέφυγαν βάσει σχεδίου την ανοικτή και εκτεταμένη σύγκρουση με τους κατακτητές, μολονότι διέθεταν αξιόλογη στρατιωτική δύναμη, επαρκή οπλισμό και χρήματα που ελάμβαναν από τους Άγγλους για να κάνουν αντίσταση. Με την αποχώρηση των Γερμανών από νότο προς βορρά μέσω των οδικών αρτηριών, παρατηρείται μια αντίστροφη κίνηση των ελασιτών από βορρά προς νότο μέσω ορεινών διαδρομών. Ο αντικειμενικός τους σκοπός έγινε φανερός από τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου. Η περίοδος του Δεκεμβρίου και των πρώτων ημερών του επομένου έτους, μέχρι την υπογραφή ανακωχής στις 11 Ιανουαρίου, είναι γνωστή ως «Δεκεμβριανά».

Tο άρθρο αυτό αναφέρεται κυρίως στις επιχειρήσεις των Εθνικών Δυνάμεων και του ΕΛΑΣ στην περιοχή της Αθήνας, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι δεν ήταν ουσιαστική και η συμμετοχή των βρεταννικών δυνάμεων στον αγώνα.

11 makrigianni

Πριν από τα Δεκεμβριανά

Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου, αφού ανασχηματίστηκε για να είναι πληρέστερη η εκπροσώπηση όλων των κομμάτων, ανέλαβε το δύσκολο έργο της ανόρθωσης της χώρας. Ταυτόχρονα είχε τεθεί αφ› ενός μεν το ζήτημα της τιμωρίας των συνεργατών του κατακτητή, αφ΄ ετέρου δε η μεθόδευση του αφοπλισμού των ανταρτών. Οι βάσεις πάνω στις οποίες εκινείτο η πολιτική του Παπανδρέου ήταν η συμφωνία της Καζέρτα, η οποία υπέτασσε όλες τις ελληνικές δυνάμεις (εθνικό στρατό και ανταρτικές ομάδες) υπό συμμαχική διοίκηση και συγκεκριμένα τον στρατηγό Σκόμπυ. Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι πρέπει να υπάρχει «μια Πατρίδα, μια Κυβέρνηση, ένας Στρατός» και ότι για να γίνει αυτό μόνον ένας τρόπος υπάρχει: η κατάργηση του ταξικού και η δημιουργία Εθνικού Στρατού.

Αιτία της κρίσης ήταν ο αφοπλισμός των αντάρτικων ομάδων. Στις 5 Νοεμβρίου ο Παπανδρέου ανακοίνωσε, σε συμφωνία με τον στρατηγό Σκόμπυ, ότι ο ΕΛΑΣ και ο ΕΔΕΣ θα αποστρατευθούν ως τις 10 Δεκεμβρίου. Ακολούθησαν μακρές διαπραγματεύσεις μεταξύ της κυβερνήσεως και του ΕΑΜ. Στις 27 Νοεμβρίου ο Παπανδρέου ανακοίνωσε την συμφωνία στους εαμικούς υπουργούς Σβώλο, Τσιριμώκο, Ζεύγο για την αποστράτευση. Αντιδράσεις προκάλεσε, όμως, κυρίως στους αδιάλλακτους εντός του ΕΑΜ, το τελεσίγραφο της κυβέρνησης την 1η Δεκεμβρίου για γενικό αφοπλισμό, σύμφωνα με την πρόσφατη συμφωνία, η οποία προέβλεπε ότι θα εξαιρούνταν η Τρίτη Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία και ο Ιερός Λόχος, με το σκεπτικό ότι ήταν το μόνο εν λειτουργία τμήμα του τακτικού Ελληνικού Στρατού. Στην διατήρηση ή διάλυσή της, όπως και του ΕΛΑΣ, θα επικεντρωθεί η κρίση που θα οδηγήσει στην δεκεμβριανή σύγκρουση. Η ηγεσία του ΕΑΜ είχε θέσει ως επιπλέον όρους συμφωνίας τον αφοπλισμό της Τρίτης Ελληνικής Ορεινής Ταξιαρχίας και του Ιερού Λόχου. Ως αντίδραση, οι υπουργοί που ανήκαν στο ΕΑΜ παραιτήθηκαν στις 2 Δεκεμβρίου του 1944 (εκτός του στρατηγού Σαρηγιάννη).

Την ίδια μέρα (2 Δεκεμβρίου), η ΚΕ του ΕΑΜ αποφάσισε τα παρακάτω:

Να απευθύνει έκκληση προς τις συμμαχικές κυβερνήσεις.
Να οργανώσει συλλαλητήριο στην πλατεία Συντάγματος στις 11.00 πμ της 3ης Δεκεμβρίου.
Γενική απεργία την επομένη με σκοπό την παράλυση του κράτους.
Ανασυγκρότηση της ΚΕ του ΕΛΑΣ. Η ενέργεια αυτή αποτελούσε επαναστατική πράξη, η οποία είχε σκοπό την δημιουργία στρατού ανεξάρτητου από την νόμιμη κυβέρνηση.
Οι δυνάμεις των αντιπάλων

Κατά την έναρξη των επιχειρήσεων, οι δυνάμεις των αντιπάλων ήταν οι εξής:

Κυβερνητικές δυνάμεις

. 3η Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία (ΕΟΤ) υπό τον Συνταγματάρχη Θρασύβουλο Τσακαλώτο, με 205 Αξιωματικούς, 2.530 Οπλίτες και 34 όλμους.

. Ελληνική Βασιλική Χωροφυλακή με 3.000 άνδρες.

. Αστυνομία Πόλεων με 2.500 άνδρες.

. Ανασυσταθείσα Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων με 256 Αξιωματικούς, Υπαξιωματικούς και Ευέλπιδες.

. Πυρήνες των 101,141 και 142 Ταγμάτων Εθνο-φυλακής.

. 400-600 άνδρες του Βασιλικού Ναυτικού.

. 200 άνδρες της οργάνωσης «Χ» υπό τον Αντισυνταγματάρχη Γεώργιο Γρίβα.

. 300-400 άνδρες άλλων εθνικών οργανώσεων (ΡΑΝ, ΠΕΑΝ, κλπ).

Συνολική δύναμη: 9.500-10.000 άνδρες.

Δυνάμεις του ΕΛΑΣ

. Α’ Σώμα Στρατού υπό τον Πυριόχο με την 1η ταξιαρχία (2 συντάγματα με 2.950 άνδρες), την 2η ταξιαρχία (2 συντάγματα με 2.950 άνδρες), το 5ο σύνταγμα με 1.000 άνδρες, το 6ο συνταγμα με 1.600 άνδρες και μηχανοκίνητο τμήμα 250 ανδρών.

. 2η Μεραρχία με 2 συντάγματα (2.500 άνδρες).

. 1 Σύνταγμα της 3ης μεραρχίας.

. 2 Συντάγματα της 13ης μεραρχίας.

. ΕΠΟΝ

. Εφεδρικός ΕΛΑΣ με 10-15.000 άνδρες.

. ΕΛΑΝ

. Εθνική Πολιτοφυλακή

. ΟΠΛΑ (Οργάνωση Προστασίας Λαϊκού Αγώνα).

Συνολική δύναμη: 25-30.000 άνδρες και γυναίκες.

Το σχέδιο ενέργειας των κυβερνητικών δυνάμεων προέβλεπε την διατήρηση των θέσεών τους και την ασφάλεια των κυβερνητικών εγκαταστάσεων.

Το σχέδιο του ΕΛΑΣ προέβλεπε σε πρώτη φάση την κατάληψη των αστυνομικών τμημάτων και άλλων μικρών φρουρών των Σωμάτων Ασφαλείας που ήταν διασπαρμένα σε όλη την Αθήνα. Σκοπός ήταν η εξουδετέρωση των εστιών αντιστάσεως και ο περιορισμός της δράσης των τμημάτων που δεν θα είχαν καταληφθεί. Η δεύτερη φάση περιελάμβανε την κατάληψη ισχυροτέρων θέσεων όπως αυτές του Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη, το Στρατόπεδο Γουδή, η Σχολή Χωροφυλακής, η Σχολή Ευελπίδων κλπ.

Μετά την επίτευξη αυτών των αντικειμενικών σκοπών, σε τρίτη φάση θα γινόταν η εκκαθάριση μικρών εστιών αντιστάσεως.

Δεν προέβλεπε ενέργειες κατά των Βρεταννών, γιατί αφ’ενός μεν δεν ήθελαν να τους προκαλέσουν και αφ’ετέρου εκτίμησαν λανθασμένα ότι θα τηρούσαν ουδέτερη στάση.

7 makrigianni

Η πρώτη επιθετική ενέργεια

Από τις αποφάσεις του ΕΑΜ της 2ας Δεκεμβρίου, έγινε φανερό ότι η συγκέντρωση στο Σύνταγμα, η γενική απεργία και η ανασυγκρότηση της ΚΕ του ΕΛΑΣ ήταν αλληλένδετες ενέργειες, με σκοπό την έναρξη της κομμουνιστικής στάσης.

Το συλλαλητήριο της 3ης Δεκεμβρίου απεδείχθη ότι δεν ήταν μια ενέργεια διαμαρτυρίας, αλλά η πρώτη επιθετική κομμουνιστική ενέργεια. Αυτό έγινε κατανοητό από την κυβέρνηση, η οποία, ενώ αρχικά είχε δώσει την άδεια για την πραγματοποίησή του, αναγκάστηκε στις 2 Δεκεμβρίου να το απαγορεύσει.

Στις 10.00, οι διαδηλωτές του συλλαλητηρίου, περιφρουρούμενοι από ενόπλους εαμίτες, πλησίαζαν στην πλατεία Συντάγματος. Στην Βασιλίσσης Αμαλίας, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης συνέστησε στο πλήθος να μην προχωρήσει, αλλά δεν εισακούστηκε με αποτέλεσμα οι αστυνομικοί να οπισθοχωρήσουν. Στις 10.30, στην διασταύρωση Βασ. Σοφίας, Αμαλίας και Πανεπιστημίου άρχισαν οι συμπλοκές σώμα με σώμα και σκοτώθηκε ένας αστυνομικός από χειροβομβίδα που έριξε διαδηλωτής. Την ίδια ώρα, διαδηλωτές κινήθηκαν με σκοπό να καταλάβουν το κτίριο της αστυνομικής διεύθυνσης. Οι 20 αστυνομικοί της φρουράς αναγκάστηκαν για λόγους αυτοάμυνας να κάνουν χρήση των όπλων τους, προκειμένου να υπερασπιστούν το κτίριο και να μην συλληφθούν από τους διαδηλωτές. Τα επεισόδια συνεχίστηκαν μέχρι το μεσημέρι, με νεκρούς και τραυματίες και από τις δύο πλευρές. Το απόγευμα ο Γ. Παπανδρέου κατήγγειλε το ΚΚΕ και το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ως στασιαστές, ενώ η ηγεσία του ΕΛΑΣ διέταξε την εφαρμογή του σχεδίου για την κατάληψη της Αθήνας.

Κατά το συλλαλητήριο, σκοτώθηκε στην είσοδο της Αστυνομικής Διευθύνσεως ένας υπαρχιφύλακας και τραυματίστηκαν άλλοι 4 αστυνομικοί. Σύμφωνα με το ΕΑΜ, οι νεκροί διαδηλωτές ήταν 21 και οι τραυματίες 140.

Όσον αφορά τα θύματα της ημέρας εκείνης, πρέπει να σημειωθούν τα παρακάτω:

Αν οι αστυνομικοί πυροβολούσαν αδιακρίτως το πλήθος, τα θύματα θα ήταν χιλιάδες και όχι μερικές δεκάδες.

Θύματα δεν υπήρξαν στο σημείο όπου πρωτοσυναντήθηκαν οι δυνάμεις της τάξεως με τους διαδηλωτές.

Εβλήθησαν την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή μόνον αυτοί που επεχείρησαν την κατάληψη του Αρχηγείου και της Διεύθυνσης της Αστυνομίας. Γι’ αυτό ο αριθμός των θυμάτων ήταν σχετικά μικρός.

Οι αστυνομικοί πυροβόλησαν με διαταγή του αρχηγού της Αστυνομίας Άγγελου Έβερτ, κατόπιν αποφάσεως της κυβερνήσεως να μην μείνει ανυπεράσπιστο το κράτος.

Τα ντοκουμέντα στοιχεία ανατρέπουν την τρέχουσα ιστορική άποψη γύρω από την έναρξη των συγκρούσεων τον Δεκέμβριο του 1944. Η κλασσική αριστερή άποψη υποστηρίζει ότι η κυβερνητική παράταξη ευθύνεται γιά την έναρξη των συγκρούσεων με το αιματοκύλισμα του συλλαλητηρίου του ΕΑΜ στις 3/12/44. Σύμφωνα, όμως, με μια διαταγή του Γενικού Στρατηγείου του Ε.Λ.Α.Σ της ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ημέρας, διατάσσεται «... επίθεση κατά του Ζέρβα και... διάλυση της εθνοφυλακής καθ› άπασαν Ελλάδα...». Την διαταγή υπογράφει ο Γιώργης Σιάντος, ο τότε ηγέτης του ΚΚΕ.

2 makrigianni

Αρχίζουν οι μάχες

Την επόμενη ημέρα τα ξημερώματα, στην περιοχή του Θησείου, διεξήχθη η πρώτη μάχη ανάμεσα σε λόχο του ΕΛΑΣ και το σύνολο της Οργάνωσης Χ (200 περίπου άνδρες) που έδρευε στην περιοχή. Η μάχη διήρκεσε μερικές ώρες και ο ΕΛΑΣ κατέβαλε την άμυνα των αντιπάλων του, όμως οι Βρεταννοί επενέβησαν και μετέφεραν τον αρχηγό της Οργάνωσης Χ Γεώργιο Γρίβα και τους άνδρες του στο ελεύθερο κέντρο της Αθήνας. Μετά την κατάληψη του Θησείου, το μόνο εμπόδιο προς την πλατεία Συντάγματος ήταν πλέον το Σύνταγμα Χωροφυλακής Μακρυγιάννη.

Την ίδια ημέρα, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ προχώρησαν σε κατάληψη όλων των αστυνομικών τμημάτων στον Πειραιά, αλλά δεν μπόρεσαν να καταλάβουν την Σχολή Ναυτικών Δοκίμων. Στην Αθήνα κατέλαβαν τα 17 από τα 23 αστυνομικά τμήματα, καθώς και τις φυλακές στην αρχή της λεωφόρου Βουλιαγμένης.

Την νύχτα της 4ης προς 5η Δεκεμβρίου, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ επιχείρησαν την κατάληψη των φυλακών Συγγρού. Η επίθεση ανακόπηκε μετά από παρέμβαση των Βρεταννών, που χρησιμοποίησαν τεθωρακισμένα οχήματα. Παρόμοια εξέλιξη είχε η επίθεση στις φυλακές Χατζηκώστα που έληξε με παρέμβαση των Βρεταννών. Στις 5 Δεκεμβρίου, ο ΕΛΑΣ κατέλαβε την Γενική Ασφάλεια Αθηνών και συνέλαβε μερικούς αιχμάλωτους, ενώ οι περισσότεροι αστυνομικοί που υπεράσπιζαν το κτήριο φυγαδεύτηκαν από αγγλικά άρματα. Επίσης το 4ο σύνταγμα του ΕΛΑΣ κατέλαβε την έδρα της Ανώτατης Διοίκησης Χωροφυλακής Ελλάδος και αιχμαλώτισε 80 περίπου αξιωματικούς της χωροφυλακής. Στις 6 Δεκεμβρίου, ο ΕΛΑΣ μετά από διήμερη πολιορκία κατέλαβε την Ειδική Ασφάλεια Αθηνών και πυρπόλησε το κτίριο.

6 makrigianni

Η μάχη του Μακρυγιάννη

Στις 6 Δεκεμβρίου, ολόκληρη σχεδόν η Αθήνα ήταν στα χέρια των κομμουνιστών. Τα μόνα κέντρα αντιστάσεως ήταν το Σύνταγμα Χωροφυλακής στου Μακρυγιάννη, η Σχολή Χωροφυλακής (Λεωφόρος Μεσογείων) και το Στρατόπεδο Γουδή με την 3η ΕΟΤ.

Το Σύνταγμα Μακρυγιάννη θεωρήθηκε, από την ηγεσία του ΕΛΑΣ, ως το τελευταίο εμπόδιο προς την πλατεία Συντάγματος και επομένως την κατάληψη της εξουσίας. Από την άλλη πλευρά, οι υπερασπιστές του εγνώριζαν ότι ο αγώνας τους ήταν σκληρός και άνισος αλλά ήταν υπέρ πάντων. Η δύναμη ήταν 100 Αξιωματικοί (88 της Χωροφυλακής και 12 του Στρατού) και 430 οπλίτες. Η δύναμη αυτή, εκτός από το προσωπικό του Συντάγματος, προερχόταν και από άλλες αστυνομικές υπηρεσίες της Αττικής και της επαρχίας. Ο οπλισμός και τα πυρομαχικά δεν ήταν αρκετά για να αντιμετωπήσουν μια τόσο μεγάλη επίθεση. 300 τυφέκια, 15 υποπολυβόλα, 3 οπλοπολυβόλα, 1 πολυβόλο, 3 όλμοι με ελάχιστα βλήματα και 2 αντιαρματικά πυροβόλα.

Την ίδια ημέρα, παρουσιάστηκε εθελοντικά στο Σύνταγμα Χωροφυλακής Μακρυγιάννη ο Αντισυνταγματάρχης Πεζικού Κωνσταντίνος Κωστόπουλος. Ο Αντισυνταγματάρχης ήταν καθηγητής της Σχολής Χωροφυλακής και υπερασπιστής των οχυρών Μεταξά το 1940-41. Κατά την μάχη της Φλώρινας, ως διοικητής ταξιαρχίας, υπερασπίστηκε την πόλη εναντίον των κομμουνιστών. «Η Πατρίς κινδυνεύει και ήρθα να πολεμήσω εδώ ως απλός στρατιώτης. Με δέχεσθε;» Ο υποδιοικητής του Συντάγματος Αντισυνταγματάρχης Ευάγγελος Σοφράς του απήντησε: «Σε έστειλε ο Άγιος Νικόλαος».

Ως ειδικός στις μάχες εντός φρουρίων και τις οδομαχίες, παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αμύνης των εγκαταστάσεων και ανέλαβε την διεύθυνση των πολεμικών επιχειρήσεων. Το σχέδιο προέβλεπε τρεις γραμμές αμύνης:

. 1η Γραμμή Αμύνης (εξωτερική), με 7 φυλάκια εγκατεστημένα σε παρακείμενες οικίες. Τα φυλάκια αυτά θα εμπόδιζαν τον εχθρό να πλησιάσει το στρατόπεδο.

. 2η Γραμμή Αμύνης, που ήταν η περίφραξη του στρατοπέδου. Αν τμήμα της περίφραξης έπεφτε στα χέρια του ΕΛΑΣ, θα έπρεπε να επέμβει η εφεδρεία για την ανακατάληψή του.

. 3η Γραμμή Αμύνης αποτελούσαν τα κτίρια, στα οποία θα δινόταν η τελική μάχη. Οι μαχητές ήταν αποφασισμένοι να πολεμήσουν από θάλαμο σε θάλαμο. Στην ταράτσα του κεντρικού κτιρίου εγκαταστάθηκε παρατηρητήριο και ένα οπλοπολυβόλο.

Η δύναμη του ΕΛΑΣ ήταν αρχικά ένα σύνταγμα των 1.500 ανδρών με τυφέκια, οπλοπολυβόλα και πολλά εκρηκτικά.

Στις 05:45 της 6ης Δεκεμβρίου, ξεκίνησε η σκληρότερη αλλά και αποφασιστικώτερη μάχη των Δεκεμβριανών. Ξεκίνησε με σφοδρό βομβαρδισμό και πυκνά πυρά πεζικού από πολλές κατευθύνσεις. Παρά την σθεναρή αντίσταση, οι Ελασίτες κατέλαβαν 4 φυλάκια. Όσοι υπερασπιστές τους δεν σκοτώθηκαν ή δεν συμπτύχθηκαν προς το στρατόπεδο, συνελήφθησαν, διαπομπεύθηκαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν. Συνεχίζοντας την επίθεση, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ προσπάθησαν ανεπιτυχώς να ανατινάξουν με εκρηκτικά μέρος της περίφραξης. Σοβαρή επίπτωση στο ηθικό τους είχε η ανατίναξη, από βολή πυροβόλου, των εκρηκτικών που μετέφεραν σε ένα φυλάκιο που είχαν καταλάβει και ο θάνατος των 70 συντρόφων τους που τα συνόδευαν.

Οι απώλειες των αμυνομένων κατά την πρώτη ημέρα ήταν σημαντικές. 14 νεκροί, 33 τραυματίες και 41 αγνοούμενοι. Βεβαίως οι Ελασίτες είχαν πολύ μεγαλύτερες απώλειες. Ο διευθύνων τις επιχειρήσεις αντισυνταγματάρχης Κωστόπουλος, το πρωί της επομένης εξέδωσε ημερησία διαταγή, η οποία μεταξύ των άλλων έγραφε: «Θα διατηρώ την ανάμνησιν ότι εις την μάχην της 6ης Δεκεμβρίου 1944 η Βασιλική Χωροφυλακή έδειξε μαχητικότητα πολύ καλλιτέραν από αυτού του Πεζικού εις το οποίον ανήκω. Σας συγχαίρω και σας ευχαριστώ».

 1 makrigianni

Την επομένη, οι επιτιθέμενοι αρκέστηκαν σε πυρά παρενόχλησης και προπαρασκευή νέων επιθέσεων. Τις νυκτερινές ώρες της 7ης προς 8ης Δεκεμβρίου, οι επιτιθέμενοι ανατίναξαν μέρος του νοτίου τμήματος της περίφραξης και την 9η ακόμη ενός τμήματος. Την 8η Δεκεμβρίου, οι υπερασπιστές του Μακρυγιάννη με αιφνιδιαστική αντεπίθεση ανακατέλαβαν δύο φυλάκια, συνέλαβαν 50 αιχμαλώτους και παρέλαβαν πολλά όπλα και πυρομαχικά.

Στις 9 του μηνός, οι κομμουνιστές δέχθηκαν την ενίσχυση ενός τάγματος, ενός λόχου και δύο πυροβόλων και το πρωί της επομένης εξαπέλυσαν σφοδρότατη επίθεση, αλλά μέχρι την 18:00 αποκρούστηκαν από τους αμυνόμενους.

10 makrigianni

Την νύκτα της 11ης προς 12η Δεκεμβρίου, μετά από την άφιξη νέων ενισχύσεων, οι αντάρτες επιχείρησαν νέα αιφνιδιαστική επίθεση και γι’ αυτό δεν προηγήθηκε προπαρασκευή πυροβολικού. Όμως οι αμυνόμενοι, λόγω του άριστου συστήματος πληροφοριών που διέθεταν, περίμεναν την ενέργεια. Στις 20.00, ένας λόχος με 100 άνδρες προσπάθησε να εισβάλει από το ρήγμα της νότιας περίφραξης, αλλά έπεσε σε νάρκες και τα πυρά των αμυνομένων και αναγκάστηκε να υποχωρήσει, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης 50 νεκρούς. Το ίδιο ανεπιτυχής ήταν και η προσπάθεια που έγινε δύο ώρες μετά. Τα μεσάνυχτα, από ρήγμα που δημιούργησαν στην δυτική περίφραξη δύο δυναμιτιστές, προσπάθησαν να διεισδύσουν κρυφά ομάδες Ελασιτών. Όμως φωτιστικά βλήματα μετέτρεψαν την νύκτα σε μέρα και επέτρεψαν στους χωροφύλακες να κατατροπώσουν τους εισβολείς που είχαν τρομερές απώλειες.

 13 makrigianni

Στις 12 Δεκεμβρίου, σταμάτησαν οι επιθέσεις. Μέχρι την 15η του μηνός κάποιες προσπάθειες των κομμουνιστών έπεσαν στο κενό. Η μάχη του Μακρυγιάννη είχε χαθεί για τον ΕΛΑΣ. Το οχυρό, παρά την μικρότερη δύναμή του και τον κατώτερο εξοπλισμό του, άντεξε.

Η μάχη του Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη ήταν μια σκληρή και συνεχής μάχη με πολλούς νεκρούς και τραυματίες και από τους δύο αντιμαχόμενους. 33 νεκροί και 120 τραυματίες ήταν ο φόρος αίματος των αγωνιστών του Μακρυγιάννη. Οι Ελασίτες είχαν πολύ μεγαλύτερες απώλειες.

Η νίκη των κυβερνητικών δυνάμεων συνέβαλε σημαντικά στο να μείνει ελεύθερο το μικρό κομμάτι της Αθήνας, στο οποίο είχαν έδρα η ελληνική κυβέρνηση και οι περισσότερες ξένες αποστολές. Μετά την νίκη αυτή άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για το κομμουνιστικό κίνημα.

12 makrigianni

Οι Ευέλπιδες αντιστέκονται

Η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων επαναλειτούργησε αμέσως μετά την Απελευθέρωση (19 Οκτωβρίου 1944), με μαθητές τους Ευέλπιδες Ι και ΙΙ τάξης που φοιτούσαν πριν από τον πόλεμο. Στις 9 Δεκεμβρίου, ένα σύνταγμα του ΕΛΑΣ συν ένα τάγμα και δύο αντιαρματικά πυροβόλα, πραγματοποίησε επίθεση στην Σχολή Ευελπίδων, στον χώρο της οποίας βρίσκονταν 23 αξιωματικοί και 183 ευέλπιδες. Τα πυρομαχικά των Ευελπίδων τελείωναν, ενώ ο ανεφοδιασμός και η επικοινωνία ήταν αδύνατη. Η πολιορκία λύθηκε μετά από τρεις ημέρες και το προσωπικό της σχολής μεταφέρθηκε στα ανάκτορα. Απώλειες δύο νεκροί (Υπολοχαγός Αθανάσιος Ράντος και Εύελπις Δημήτριος Πούλος) και 17 τραυματίες.

3 makrigianni

Οι άλλες μάχες

Την νύκτα της 6ης προς 7η Δεκεμβρίου, οι Ελασίτες πολιόρκησαν το τάγμα μετεκπαιδεύσεως, το αρχηγείο της Χωροφυλακής, το αστυνομικό τμήμα Πλάκας, το τμήμα μεταγωγών,την γενική ασφάλεια, το μηχανοκίνητο τμήμα της ΑΠ, ενώ εγκαταστάθηκαν με ισχυρές δυνάμεις βορείως του στρατοπέδου Γουδή και δυτικώς της Σχολής Χωροφυλακής, με αντικειμενικό σκοπό την κατάληψή τους.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 7ης Δεκεμβρίου, μετά από προπαρασκευή με πυκνά πυρά όλμων, εκδηλώθηκε η επίθεση του ΕΛΑΣ κατά της σχολής Χωροφυλακής και του στρατοπέδου Γουδή (3η ΕΟΤ). Μετά από σθεναρή άμυνα της Χωροφυλακής και των Ριμινιτών, οι επιτιθέμενοι υποχώρησαν, εγκαταλείποντας στο πεδίο της μάχης 80 νεκρούς. Την ίδια ημέρα, στο κέντρο της Αθήνας, συνεχίστηκαν οι μάχες χωρίς αποτέλεσμα για τον ΕΛΑΣ. Η 3η ΕΟΤ αντεπιτιθέμενη επέτυχε να διευρύνει την ελεγχόμενη από αυτήν περιοχή και να συλλάβει 280 αντάρτες.

Στις 10 Δεκεμβρίου, οι Ελασίτες, αφού δέχθηκαν ισχυρές ενισχύσεις, επεχείρησαν και πάλι ανεπιτυχώς να καταλάβουν την Σχολή Χωροφυλακής και το Γουδί. Στο κέντρο της Αθήνας προσπαθούσαν να προωθήσουν τις θέσεις τους επιτιθέμενοι σε σημεία αντιστάσεως των Σωμάτων Ασφαλείας και συμπλεκόμενοι με ομάδες νομιμοφρόνων πολιτών, όπως αυτή που κατείχε το Χημείο (οδός Σόλωνος).

Ο ΕΛΑΣ επέτυχε την 11η Δεκεμβρίου να ελέγχει την λεωφόρο Συγγρού, την μόνη οδό επικοινωνίας της πρωτεύουσας με τον Πειραιά. Σε σύσκεψη το βράδυ της ίδιας ημέρας, η βρεταννική διοίκηση αποφάσισε προ της δυσμενούς καταστάσεως να εγκαταλείψει την Αθήνα στα χέρια του ΕΛΑΣ.

Ο διοικητής της 3ης ΕΟΤ Θρασύβουλος Τσακαλώτος αντέδρασε, δηλώνοντας ότι αυτός και οι άνδρες τους δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους και ότι θα πολεμήσουν, έστω και μόνοι. Η γενναία στάση του ήρωα Αξιωματικού, σε συνδυασμό με την άφιξη ενισχύσεων, ανέτρεψε την απόφαση της διοίκησης.

Στις 14 Δεκεμβρίου, μετά την σύμπτυξη του μηχανοκινήτου τμήματος, της γενικής ασφάλειας και της τροχαίας, ελάχιστα τμήματα αντιστέκονταν και οι Ελασίτες κατείχαν περισσότερο από τα εννέα δέκατα της Αθήνας και ήταν σε απόσταση αναπνοής από το κέντρο. Την ίδια ημέρα, άρχισε η συγκρότηση νέων Ταγμάτων Εθνοφυλακής, τα οποία σύντομα ανέλαβαν δράση. Στις 18 του μηνός, Τάγμα Εθνοφυλακής κατέλαβε τον Λυκαβηττό, όπου εγκαταστάθηκαν πυροβόλα για την υποστήριξη των επιχειρήσεων στο κέντρο. Την ίδια ημέρα, άρχισαν οι αποφασιστικές επιχειρήσεις κατά του ΕΛΑΣ σε συνοικίες της Αθήνας.

4 makrigianni

Εκρηκτικά στην «Μεγάλη Βρεταννία»

Την νύχτα της 23ης προς 24η Δεκεμβρίου, δυνάμεις του ΕΛΑΣ προχώρησαν στην υλοποίηση σχεδίου που στόχευε στην ανατίναξη του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρεταννία», όπου διέμεναν η ελληνική κυβέρνηση, το βρεταννικό επιτελείο και πολλές διπλωματικές αποστολές, μεταξύ των οποίων και των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ. Για τον σκοπό αυτόν, παγιδεύτηκε με εκρηκτικά υπόνομος, που κατέληγε δίπλα στα θεμέλια του κτιρίου. Η έκρηξη αναβλήθηκε προσωρινά λόγω της άφιξης του Τσώρτσιλ στην Ελλάδα και στο διάστημα αυτό Άγγλοι εντόπισαν και απενεργοποίησαν τα εκρηκτικά.

Το τέλος των επιχειρήσεων

Από την 28η Δεκεμβρίου, η κατάσταση άρχισε να αλλάζει. Με γενική επίθεση κατά του ΕΛΑΣ άρχισε η εκκαθάριση της Αθήνας. Η 3η ΕΟΤ επετέθη από το Γουδή προς νότον. Την επομένη, δόθηκε η τελευταία μάχη των ανταρτών, στην οποία ηττήθηκαν με πολλές απώλειες σε προσωπικό και οπλισμό. Οι Ελασίτες έχασαν πλέον την επιθετική πρωτοβουλία και περιορίσθηκαν σε ελαστική άμυνα.

Τελικά, στις 6 Ιανουαρίου του 1945, οι δυνάμεις του ΕΑΜικού μετώπου αναγκάστηκαν να εκκενώσουν τον Πειραιά και την Αθήνα, παραλαμβάνοντας χιλιάδες πολίτες ως ομήρους. Πέντε μέρες αργότερα, στις 11 Ιανουαρίου, οι μάχες τερματίστηκαν, μετά από συμφωνία του Ε.Α.Μ. με τον στρατηγό Σκόμπυ. Μετά την ήττα του, ο ΕΛΑΣ (υπο την ηγεσία του Σιάντου) αποχώρησε από την Αθήνα, μαζί με χιλιάδες υποστηρικτές του, καθώς και με χιλιάδες ομήρους, αμάχους και μη.

Στις 12 Φεβρουαρίου 1945, μετά από συζητήσεις δέκα ημερών μεταξύ κυβέρνησης και ΚΚΕ-ΕΛΑΣ, υπεγράφη η συμφωνία της Βάρκιζας. Έτσι έκλεισε μια αιματηρή περίοδος, αλλά, δυστυχώς, ακολουθεί ο 3ος γύρος.

5 makrigianni

Ο τραγικός απολογισμός

Ο αστικός πολιτικός κόσμος της εποχής κατηγόρησε την ηγεσία του ΕΑΜ και το ΚΚΕ για υπαναχώρηση, όσον αφορά τον αφοπλισμό των ανταρτικών ομάδων, και για προσχηματική αρχική συμφωνία, την οποία αρκετοί τότε απέδωσαν στο ότι αναμένονταν στην Ελλάδα πολύ περισσότερες συμμαχικές (Βρεταννικές) δυνάμεις από αυτές που τελικά ήρθαν. Επίσης, το ΕΑΜ κατηγόρησε τους αντιπάλους του για επέμβαση ξένων δυνάμεων στα ελληνικά πολιτικά πράγματα.

Μεγάλο μέρος της Αθήνας είχε μετατραπεί σε ερείπια και πολλοί άμαχοι έχασαν την ζωή τους από τις μάχες που διεξάγονταν στους δρόμους της Αθήνας, αλλά και από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς των Άγγλων.

Κατά την διάρκεια των Δεκεμβριανών, μέλη της οργάνωσης ΟΠΛΑ δολοφόνησαν έναν αριθμό αντιφρονούντων, υποστηρικτών του αστικού καθεστώτος, αλλά και αμφισβητιών της επίσημης κομματικής γραμμής του ΚΚΕ , μεταξύ των οποίων και γύρω στους 50 τροτσκιστές/αρχειομαρξιστές, οι οποίοι χαρακτήριζαν τα Δεκεμβριανά ως σταλινικό πραξικόπημα. Στην περιοχή των διϋλιστηρίων της ΟΥΛΕΝ έλαβαν χώρα εκτελέσεις. Ανάμεσα στα θύματα της ΟΠΛΑ ήταν η ηθοποιός Ελένη Παπαδάκη και ο πρύτανις του ΕΜΠ Ιωάννης Θεοφανόπουλος.

Τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 1944 στην Αθήνα θεωρούνται από μια πλευρά των ιστορικών ως η δεύτερη φάση της ανταρσίας (ο «δεύτερος γύρος» κατά την μεταπολεμική οπτική) και οδήγησαν στην τρίτη φάση («τρίτο γύρο»), που τερματίστηκε το 1949 με την στρατιωτική ήττα του ΚΚΕ. Η σύγκρουση των Δεκεμβριανών, καθώς και οι περιπτώσεις ακραίας βίας, όχι μόνο κατά δοσίλογων αλλά και κατά υποστηρικτών της κυβέρνησης και του αστικού καθεστώτος, αύξησε το αντικομμουνιστικό μένος της αντίπαλης πλευράς και έκανε πολύ δύσκολη την προοπτική της άμβλυνσης των παθών για πάρα πολλά χρόνια.

Στον πιο αποδεκτό «πίνακα απωλειών» των αντιμαχόμενων πλευρών, οι εθνικές δυνάμεις είχαν 3480 νεκρούς (889 ανήκαν στην χωροφυλακή και την αστυνομία και 2540 στα στρατιωτικά τμήματα) και πολλούς αιχμαλώτους. Οι απώλειες του ΕΛΑΣ υπολογίστηκαν στους 2-3 χιλιάδες νεκρούς και 7-8 χιλιάδες αιχμαλώτους.

Μέχρι τις 25 Δεκεμβρίου, ο αριθμός των συλληφθέντων από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ φθάνει τις 8.000, οι οποίοι με την αποχώρησή τους από την Αθήνα ξεπερνούν τις 15.000 όμηρους. Δύο χιλιάδες περίπου από αυτούς εκτελέστηκαν. Οι λεηλασίες ως κόστος ξεπέρασαν το ένα δισεκατομμύριο δραχμές της εποχής και κάηκαν ή ανατινάχθηκαν περισσότερες από 200 οικίες.

Στην απόφαση της 11ης ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ αναφέρεται: «Η σύλληψη αμάχων, έστω και σαν μέτρο άμυνας κατά του άγριου διωγμού και ομηρίας από μέρους των Παπανδρέου-Σκόμπυ, ήταν σοβαρό πολιτικό λάθος».

*Συνταγματάρχου ε.α. και οικονομολόγου, Γενικού γραμματέως της Ελληνικής Ακαδημίας Διοίκησης Επιχειρήσεων, συγγραφέως συγγραμμάτων περί στρατηγικής

9 makrigianni

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Παρασκευή, 04 Δεκεμβρίου 2020 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ

Η ιστορία των εξοπλισμών και των πυροβόλων που χρησιμοποίησε το Ελληνικό Πυροβολικό, μέσα από την ιστοσελίδα του Δ/νσης Πυροβολικού του Γενικού Επιτελείου Στρατού.

Περίοδος 1821-1914

Όταν κατά το 1821 κηρύχθηκε η Ελληνική Επανάσταση, δεν υπήρχε κανένα οργανωμένο στρατιωτικό τμήμα στην Ελλάδα. Ο αγώνας διεξάγετο με τμήματα ατάκτων και τα πρώτα πυροβόλα προέρχονταν από λάφυρα των διαφόρων μαχών του αγώνα της ανεξαρτησίας. Ο Δημήτριος Υψηλάντης τον Ιούνιο του 1821 συγκρότησε στην Καλαμάτα ένα Ημιτάγμα Πεζικού, το οποίο υποστήριζε τμήμα πυροβολικού με δυο (2) ορεινά πυροβόλα αγορασμένα στην Τεργέστη με δαπάνη των εκεί ομογενών. Το πρώτο αυτό Τακτικό Σώμα κατεστράφη εξ' ολοκλήρου στη μάχη του Πέτα του 1822 .

Με την άφιξη του Καποδίστρια το 1828 οργανώνεται το πρώτο Τάγμα Πυροβολικού (για πρώτη φορά στις 4 Δεκ. 1829 γιορτάζεται η γιορτή της Αγίας Βαρβάρας), διαθέτοντας 24 μικρά πυροβόλα, 36 πολιορκητικά και 24 όλμους.

Το 1843 μετονομάζεται το Τάγμα Πυροβολικού σε Μοίρα Πυροβολικού, εφοδιασμένη με οβουζοβόλα και σφαιροβουζοβόλα, ενώ το Δεκέμβριο του 1867 καθορίστηκε ότι οι Πυροβολαρχίες θα έχουν πυροβόλα Krupp 75 και 105 χιλ. , το δε Τοπομαχικό Πυροβολικό πυροβόλα των 87 χιλ. με έξι (6) πυροβόλα σε κάθε Πυροβολαρχία. Κατά τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897 το Πυροβολικό συμμετείχε στο Θεσσαλικό μέτωπο και την μάχη της Κρήτης.

Το 1910 το Πυροβολικό εφοδιάστηκε με νέα σκευή, για το μεν Πεδινό Πυροβολικό με πυροβόλα Σνάϊντερ διαμετρήματος 75 χιλ. και KROUPP 105 χιλ, για δε το Ορεινό Πυροβολικό με λυόμενα πυροβόλα Σνάϊντερ διαμετρήματος 75 χιλ. Το πεδινό Πυροβόλο 75 χιλ. είναι το πρώτο πυροβόλο με το οποίο κατέστη δυνατή η έμμεση βολή. Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 το Πυροβολικό συμμετείχε στις παρακάτω μάχες: Σαρανταπόρου, Γιαννιτσών, Θεσσαλονίκης, Κορυτσάς, Φλώρινας, Μπιζανίου, Κιλκίς Λαχανά, Κρέσνας, Μπέλλες, Νευροκοπίου και Καβάλας.

Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-13 το Πυροβολικό συμμετείχε στις παρακάτω μάχες: Σαρανταπόρου, Γιαννιτσών, Θεσσαλονίκης, Κορυτσάς, Φλώρινας, Μπιζανίου, Κιλκίς Λαχανά, Κρέσνας, Μπέλλες, Νευροκοπίου και Καβάλας.

Α' Παγκόσμιος Πόλεμος

Κατά την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα το Πυροβολικό στην Ευρώπη εξελίσσεται ραγδαία. Κύρια εργοστάσια κατασκευής πυροβολικού είναι τα :

- Γαλλικά Schneider, Saint Chamon d Puteaux & Bourges

- Αγγλικά Vickers Armstrong

- Τσεχοσλοβάκικα Skoda

- Ολλανδικά Siderius

- Σουηδικά Bofors

- Ιταλικά Ansaldo

- Ρώσικα Putilov.

Το πεδινό πυροβόλο των 75 χιλ. υποδείγματος 1897 είναι εκείνο κυρίως με το οποίο η Γαλλία μετείχε στις πρώτες μάχες του Α' παγκοσμίου Πολέμου.

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στο λυόμενο ορειβατικό πυροβόλο Schneider – Δαγκλή ,του οποίου εφευρέτης ήταν ο μετέπειτα Αρχιστράτηγος Δαγκλής Παναγιώτης.

Το πυροβόλο αυτό χρησιμοποιήθηκε από την Ορειβατική Πυροβολαρχία του Ελληνικού Πυροβολικού μέχρι και τη Μικρασιατική Εκστρατεία.

Κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο το Πυροβολικό συμμετείχε σε όλες τις μάχες του Μακεδονικού μετώπου με κυριότερες τις μάχες του Σκρά, Στρυμώνα, Δοϊράνης και Κερκίνης.

Περίοδος 1914-1918

Το Ελληνικό Πυροβολικό αποτελείτο από:

- Τρία (3) Συντάγματα ΠΠ, με πυροβόλα 75 χιλ. Σνάϊντερ και Σκόντα.

- Ένα (1) Σύνταγμα Βαρέως Πυροβολικού, με πυροβόλα 120 χιλ. Ντε Μπάνζ.

- Ένα (1) Σύνταγμα Οβιδοβόλων 155 χιλ. .

- Είκοσι (20) Μοίρες Ορεινού Πυροβολικού, με πυροβόλα 65 χιλ. Σνάϊντερ ή 75 χιλ. Σνάϊντερ - Δαγκλή ή Κρούπ από λάφυρα των Βαλκανικών Πολέμων.
Κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο το Πυροβολικό συμμετείχε σε όλες τις μάχες του Μακεδονικού μετώπου με κυριότερες τις μάχες του Σκρά, Στρυμώνα, Δοϊράνης και Κερκίνης.

Περίοδος 1918-1935

Μέχρι το 1935 τα πυροβόλα που κατάφεραν να σωθούν από τη Μικρασιατική Εκστρατεία ήταν παλαιάς τεχνολογίας με πολλές βλάβες και ελλείψεις, ενώ ήταν ανύπαρκτα τα μέσα διαβιβάσεων και παντελής η έλλειψη Α/Α και Α/Τ Πυροβολικού. Έτσι πριν το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο το Ελληνικό Πυροβολικό διέθετε:

- Ορειβατικά πυροβόλα 75 χιλ. Σνάϊντερ τεμ. 192

- Πεδινά πυροβόλα 105 χιλ. Σνάϊντερ τεμ. 120

- Πεδινά πυροβόλα 85 χιλ. δισκελή τεμ. 48

- Πεδινά πυροβόλα 105 χιλ. τεμ. 48

- Βαρέα πυροβόλα 155 χιλ. τεμ. 48

- Α/Α πυροβόλα 80χιλ. Μπόφορς τεμ. 4

- Α/Α πυροβόλα 25 χιλ. Χότσκις τεμ. 32

Κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία το Πυροβολικό συμμετείχε στις μάχες της Σμύρνης, Αϊδινίου, Περγάμου, Προύσσας, Δορυλαίου, Σαγγαρίου και Αφιόν Καραχισάρ.

Ορειβατικό πυροβόλο Σνάιντερ-Ντυκρέτ ταγμένο για βολή στη μάχη του Τσαούς Τσιφλίκ.

Περίοδος Ελληνοϊταλικού Πολέμου (1940-41)

Πυροβολικό Μάχης

Το Πυροβολικό Μάχης διέθετε τα εξής πυροβόλα:

Ορειβατικό Πυροβολικό

- Ορειβατικά πυροβόλα Σνάϊντερ 75 χιλ. υποδείγματος 1919 (βεληνεκούς 9000 μ.) συνολικά 192.

- Ορειβατικά πυροβόλα Σνάϊντερ 105 χιλ. υποδείγματος 1919 (βεληνεκούς 8000 μ.) συνολικά 120.

- Ορειβατικά πυροβόλα Σκόντα 75 χιλ. (βεληνεκούς 6000μ) συνολικά 18.

- Ορειβατικά πυροβόλα Σναϊντερ-Δαγκλή 75 χιλ. συνολικά 48.

- Ορειβατικά πυροβόλα Σκόντα 105 χιλ. υποδείγματος 1916 (βεληνεκούς 6350 μ.) συνολικά 7.

- Ορειβατικά πυροβόλα 65 χιλ. (βεληνεκούς 5500 μ.) συνολικά 110, τα οποία διατέθηκαν κατά Ουλαμούς ως Πυροβολικό Συνοδείας των Συνταγμάτων Πεζικού.

Πεδινό Πυροβολικό

Διατέθηκε κατ' αρχή ένα Σύνταγμα Πεδινού Πυροβολικού κατά Σώμα Στρατού με πεδινά πυροβόλα Σνάϊντερ 75 χιλ. συνολικά 208.

Μετά την κατάληψη της χώρας μας τον Απρίλιο του 1941 από τους Γερμανούς διελύθει ο Ελληνικός Στρατός και παρεδόθησαν όλα τα Πυροβόλα.

Βαρύ Πυροβολικό

Διατέθηκε κατ' αρχή ένα Σύνταγμα Βαρέως Πυροβολικού κατά Σώμα Στρατού με τα παρακάτω διαμετρήματα:

- Πυροβόλα δισκελή Σνάϊντερ 85 χιλ. υποδείγματος 1925 (βεληνεκούς 15150μ.) συνολικά 48.

- Πυροβόλα δισκελή Σνάϊντερ 105 χιλ. υποδείγματος 1925 (βεληνεκούς 15000μ.) συνολικά 48.

- Πυροβόλα δισκελή Σνάϊντερ 155 χιλ. υποδείγματος 1917 (βεληνεκούς 12000μ.) συνολικά 60.

- Πυροβόλα Σκόντα 150 χιλ.

- Πυροβόλα Ντε Μπανζ 120 χιλ. συνολικά 6.

- Οβιδοβόλα 6'' συνολικά 24.

- Πυροβόλα Κρουπ 105 χιλ. συνολικά 3.

- Αντιαεροπορικό Πυροβολικό

Το Α/Α Πυροβολικό διέθετε τα παρακάτω πυροβόλα.
- Πυροβόλα Μπόφορς 80 χιλ. υποδείγματος 1930 (βεληνεκούς 14500μ) συνολικά 4.

- Πυροβόλα Κρουπ 88 χιλ. (βεληνεκούς 14700 μ.) συνολικά 25.

- Πυροβόλα Ραϊνμετάλ 37 χιλ. υποδείγματος 1937 (βεληνεκούς 6800 μ.) συνολικά 54.

- Πυροβόλα Ραϊνμετάλ 20 χιλ. υποδείγματος 1937 συνολικά 187.

Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο το Πυροβολικό συμμετείχε στις μάχες Πίνδου Καλαμά, Κορυτσάς, Πρεμετής, Κλεισούρας και Τρεμπένιτσας.

Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο το Πυροβολικό συμμετείχε στις μάχες Πίνδου Καλαμά, Κορυτσάς, Πρεμετής, Κλεισούρας και Τρεμπένιτσας. Μετά την κατάληψη της χώρας μας τον Απρίλιο του 1941 από τους Γερμανούς διελύθει ο Ελληνικός Στρατός και παρεδόθησαν όλα τα Πυροβόλα. Ο νεοδημιουργηθείς στην Μ. Ανατολή Ελληνικός Στρατός διέθετε δύο Συντάγματα Πεδινού Πυροβολικού με Πυροβόλα 25 λιβρών τα οποία εφοδιάστηκε από την Μ. Βρετανία και με τα οποία συμμετείχε στις μάχες του Ελ Αλαμέιν και του Ρίμινι.

Περίοδος Μεταπολεμική μέχρι το 1952

- Ορειβατικό πυροβόλο 3,7''

- Α/Τ πυροβόλο 6 λιβρών

- Ορειβατικό πυροβόλο 75 χιλ.

- Μέσο πυροβόλο 5,5''

- Α/Α πυροβόλο 40 χιλ.

- Α/Α πυροβόλο 20 χιλ.

Περίοδος 1953 μέχρι σήμερα

Από το 1953 μέχρι και σήμερα το πυροβολικό ακολουθώντας την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας εξελίσσεται διεθνώς. Το Ελληνικό Πυροβολικό ακολούθησε την εξέλιξη αυτή τόσο στην οργάνωσή του όσο και στην προμήθεια σύγχρονων οπλικών συστημάτων.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Παρασκευή, 04 Δεκεμβρίου 2020 Κατηγορία ΣΤΡΑΤΟΣ ΞΗΡΑΣ

Κατά την μακρόχρονη ιστορία του Ελληνικού Πυροβολικού διάφορα πυροβόλα, κυρίως λάφυρα πολέμων, συγκεντρώθηκαν στην Σχολή Πυροβολικού.

Η πρώτη προσπάθεια ιδρύσεως Μουσείου γίνεται το 1946 με διευθέτηση του υπαίθριου χώρου. Έκτοτε συγκεντρώθηκαν και άλλα πυροβόλα με αποτέλεσμα από τον Ιούνιο του 1998 να ξεκινήσει μια δεύτερη προσπάθεια για δημιουργία Μουσείου Ιστορικών Πυροβόλων. Τα εγκαίνια του ανακαινισμένου Μουσείου Πυροβολικού τελέσθηκαν στις 4 Δεκεμβρίου 1998, με την ευκαιρία του εορτασμού της Αγ. Βαρβάρας Προστάτιδος του Πυροβολικού.

Το Μουσείο Πυροβολικού της Σχολής Πυροβολικού είναι εύκολο να το επισκεφτεί ο επισκέπτης οδικώς με χρήση Ι.Χ αυτοκινήτου, ακολουθώντας την παλαιά Εθνική Οδό Αθηνών - Κορίνθου και σταματώντας στην είσοδο του χωριού της Νέας Περάμου αλλά και με χρήση λεωφορείου ΚΤΕΛ, το οποίο εκκινεί κάθε 30 λεπτά από το Θησείο και εκτελεί το δρομολόγιο Θησείο - Μέγαρα, αποβιβαζόμενος στην στάση «Σχολή Πυροβολικού» στην είσοδο του χωριού της Νέας Περάμου.

Οβιδοβόλο 8 ιντσών.

Τα εκθέματα του Μουσείου ευρίσκονται σε υπαίθριο χώρο αλλά και σε στεγασμένο χώρο εντός του Στρατοπέδου «ΤΧΗ (ΠΒ) ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ ΘΩΜΑ».

Το Υπαίθριο Μουσείο περιλαμβάνει εκθέματα που χρησιμοποιήθηκαν τόσο από τον Ελληνικό Στρατό όσο και από αντιπάλους μας και περιήλθαν σαν λάφυρα σε εμάς κατά την διάρκεια των 180 χρόνων ιστορίας του Ελληνικού Πυροβολικού.

Στα εκθέματα περιλαμβάνονται κυρίως πυροβόλα Πυροβολικού Μάχης αλλά και Α/Α.

Στα εκθέματα περιλαμβάνονται κυρίως πυροβόλα Πυροβολικού Μάχης αλλά και Α/Α. Κάποια από αυτά είναι τα δύο Α/Α Πυροβόλα 20 χιλ της Ιταλικής BREDA και της Γερμανικής RH, το Ιταλικό Πυρλο 75 χιλ της ODERO (6000m) και το πυροβόλο SKODA 105 χιλ (10600m) που έλαβαν μέρος στο Αλβανικό Μέτωπο με τον Ελληνικό Στρατό.

Πυροβόλο 47 χιλ. BREDA A/A πυροβόλο Ιταλικής κατασκευής.

Άλλα σημαντικά εκθέματα του μουσείου είναι το Α/Τ 75 χιλ και το πυροβόλο 75 χιλ της KRUPP, λάφυρα από τις επχσεις του Β' ΠΠ, το ορειβατικό πυροβόλο 75 χιλ αμερικανικής κατασκευής το οποίο έλαβε μέρος στις επχσεις 46 -49 με τον Ελληνικό Στρατό. Ορισμένα από αυτά χρησιμοποιούνται και σήμερα για την εκτέλεση χαιρετιστήριων βολών.

Πυροβόλο 75χιλ. Ορειβατικό πυροβόλο Αμερικανικής κατασκευής.

Πολυβόλο 0.50 χιλ. Μ2 τετράδυμο Α/Α πολυβόλο Αμερικανικής κατασκευής.

Ορειβατικό πυροβόλο 75 χιλ. KRUPP Πυροβόλο Γερμανικής κατασκευής.

Υπάρχουν επίσης το πυροβόλο 75 χιλ της KRUPP του 1906 που χρησιμοποιήθηκε στις επχσεις των Βαλκανικών Πολέμων και κατά τον Α' ΠΠ, το Βρετανικό ορειβατικό πυρλο 3,7'' ιντσών (8000m), το οποίο πήρε μέρος στις επχσεις του Ελληνικού Στρατού το 1946-1949, το φημισμένο πυρλο των 25 λιβρών (11000m) που ήταν το βασικό πυροβόλο παροχής πυρών αμέσου υποστηρίξεως σε μονάδες ΠΖ μέχρι την εισαγωγή των αντίστοιχων Αμερικανικών, δύο πυροβόλα των 105 χιλ της Γαλλικής εταιρίας Shnaider (10700m) που χρησιμοποιήθηκε κατά τον Β' ΠΠ και της Γερμανικής εταιρίας SKODA το οποίο είναι τουρκικό λάφυρο και χρησιμοποιήθηκε κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία και τον Β' ΠΠ.

Πυροβόλο 105 χιλ. SKODA Μέσο πυροβόλο Γερμανικής κατασκευής.

Το παλαιότερο έκθεμα του μουσείου είναι το Πυρλο 75 χιλ της Vickers TERNI (1911) το οποίο χρησιμοποιήθηκε κατά τον Α' ΠΠ.

Πεδινό πυροβόλο 75 χιλ. VICKERS TERNI. Πυροβόλο Αγγλικής κατασκευής.

Στο στεγασμένο χώρο του Μουσείου Πυρκού, παρατηρούμε την ιστορική εξέλιξη του Ελληνικού Πυροβολικού στο πέρασμα των χρόνων.

Υπάρχουν επιτύμβιες στήλες, στις οποίες είναι γραμμένα τα ονόματα των πεσόντων Αξκών του Πυρκού, οι οποίοι εφονεύθησαν στη διάρκεια των απελευθερωτικών Αγώνων από το 1830 έως το 1974, καθώς επίσης και αναρτημένες φωτογραφίες από τους Αγώνες του Έθνους, κατά τη διάρκεια του Ά και ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου.

Στις προθήκες που υπάρχουν εκτίθενται αριθμός στρατιωτικών κανονισμών, ελληνικών και ξενόγλωσσων, οι οποίοι χρονολογούνται από την περίοδο των αρχών του 20ου αιώνα, μία πυροβολαρχιακή διόπτρα, ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία χρησιμοποιήθηκε από το Ιαπωνικό Πυροβολικό, ένα Αυστριακό τηλέμετρο ταυτισμού και ομοιώματα διαφόρων πυροβόλων.

Στις προθήκες που υπάρχουν εκτίθενται αριθμός στρατιωτικών κανονισμών, ελληνικών και ξενόγλωσσων, οι οποίοι χρονολογούνται από την περίοδο των αρχών του 20ου αιώνα, μία πυροβολαρχιακή διόπτρα, ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία χρησιμοποιήθηκε από το Ιαπωνικό Πυροβολικό, ένα Αυστριακό τηλέμετρο ταυτισμού και ομοιώματα διαφόρων πυροβόλων. Κατά μήκος της αίθουσας, υπάρχουν βλήματα, διαφόρων τύπων και διαμετρημάτων, που χρησιμοποιούνται στο Ελληνικό Πυροβολικό.

Τέλος, υπάρχει η προτομή του Αντγου Παναγιώτη Δαγκλή, ο οποίος επινόησε το λυόμενο ορειβατικό πυροβόλο 75mm (Schneider-Daglis), το οποίο χρησιμοποίησαν πολλοί στρατοί ειδικότερα για το Πυροβολικό. ΠΗΓΗ

Ωράριο λειτουργίας μουσείου: Λειτουργεί καθημερινά από τις 9:00 έως 13:00 (πλην Σαββάτου, Κυριακής και αργιών). Για την καλύτερη παροχή διευκολύνσεων και διαθέσεως αξιωματικού ξεναγού, ο επισκέπτης θα πρέπει να επικοινωνήσει νωρίτερα με τη Σχολή.
Διεύθυνση: 28ης Οκτωβρίου 189 – Στρδο « ΤΧΗ (ΠΒ) ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ ΘΩΜΑ»
Πόλη: Ν. Πέραμος Αττικής
Τηλέφωνο: 22960 33497 Εσωτ. 108

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter