Write on Τετάρτη, 21 Σεπτεμβρίου 2016 Κατηγορία ΣΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ
Γράφουν οι: Η. Κονοφάγος, Ν. Λυγερός, Α. Φώσκολος

Όσοι μας λένε τα ίδια και τα ίδια εδώ και δεκαετίες για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, δεν μπορούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα της ΑΟΖ. Βέβαια, δίνουν την εντύπωση ότι παρακολουθούν το θέμα, επειδή μιλούν για την επικαιρότητα, αλλά επί της ουσίας δεν έχουν ακόμα ενσωματώσει στη σκέψη τους τα χαρακτηριστικά της ΑΟΖ σε σχέση με τους υδρογονάνθρακες.

Διαβάζουν, λοιπόν, πάντα το αρχικό κείμενο της Συμφωνίας Montego Bay, αλλά το Δίκαιο της Θάλασσας έχει εξελιχθεί επί του πρακτέου μέσω των αποφάσεων του Διεθνούς Δικαστηρίου της Δικαιοσύνης. Επίσης, καθώς το βλέπουμε στην Ανατολική Μεσόγειο η Τουρκία όσο και να χτυπιέται, δεν έχει να παίξει κανένα ρόλο.

Τώρα, όσον αφορά στην έννοια της μέσης γραμμής την έχουμε βάλει ήδη σε λειτουργία με τον διαγωνισμό μας και τα 20 θαλάσσια οικόπεδα. Δεν υπάρχει, λοιπόν, κανένας λόγος να ακούμε άλλες αποστάσεις ακόμα κι αν είμαστε ραγιάδες. Ταυτόχρονα όλα τα στρατηγικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων, στα οποία έχουμε πρόσβαση, πολύ απλά δεν έχουν καμιά σχέση με την Τουρκία.

Με άλλα λόγια, το θέμα της ΑΟΖ εξαρτάται από τους παίκτες που έχουν κάποιο ρόλο να παίξουν κι από κανέναν άλλο. Έτσι, οι αναλύσεις πρέπει να επικεντρωθούν στις χώρες που έχουν πρόσβαση και στις πετρελαϊκές εταιρείες που έχουν μια διεθνή εμβέλεια για να συμβάλουν και βέβαια να εκμεταλλευτούν τα δεδομένα της ενέργειας, ειδικά με την κατασκευή του αγωγού East Med που ανήκει ήδη στα προγράμματα κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Κυριακή, 09 Αυγούστου 2015 Κατηγορία ΣΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ
Γράφει ο Νίκος Λυγερός

Πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας ότι συζητήσεις περί επίλυσης του κυπριακού χωρίς την αξιοποίηση της κυπριακής ΑΟΖ μέσω της εξόρυξης του φυσικού αερίου, δεν μπορούν να καταλήξουν σε μια λύση. Στην καλύτερη περίπτωση θα οδηγήσουν σ' ένα νέο σχέδιο και μόνο, το οποίο δεν θα γίνει αποδεκτό όταν όλοι αντιληφθούν τι πρόκειται να γίνει για το εδαφικό και το περιουσιακό.

-Το πρώτο πρόβλημα είναι ότι κανένας δεν υπολογίζει το οικονομικό κόστος μιας λύσης και δεν γίνεται κατανοητό ότι μόνο η εξόρυξη του φυσικού αερίου μπορεί να την στηρίξει. Και μ' αυτήν την εξόρυξη δεν εννοούμε μόνο τα τωρινά δεδομένα του κοιτάσματος Αφροδίτη.

-Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι πριν την εξόρυξη του φυσικού αερίου, η Κύπρος δεν αποτελεί μια γεωοικονομική δύναμη.

-Το τρίτο πρόβλημα είναι ότι δεν μιλούμε για τα άλλα δύο κοιτάσματα που βρίσκονται στο θαλάσσιο οικόπεδο 12, ενώ συνολικά έχουν την αξία του κοιτάσματος Αφροδίτη.

-Το τέταρτο πρόβλημα είναι γιατί δεν έχουμε προχωρήσει στα θαλάσσια οικόπεδα 5, 6, 7 και 8.

-Το πέμπτο πρόβλημα είναι η καθυστέρηση για το θέμα του σταθμού υγροποίησης στην Κύπρο.

-Το έκτο πρόβλημα έχει σχέση με την κατασκευή των αγωγού Αφροδίτη-Αίγυπτος.

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι χωρίς να λύσουμε αυτά τα προβλήματα, οι συζητήσεις θα παραμείνουν σε επίπεδο που δεν αφορά τη στρατηγική.

*Ο Νίκος Λυγερός είναι Έλληνας μαθηματικός, συγγραφέας, ποιητής, ζωγράφος, σκηνοθέτης, ασχολείται με τη μουσική, την κοινωνιολογία, την οικονομία, την αρχαιολογία, το μάνατζμεντ και τη στρατηγική. Είναι ειδικός σύμβουλος στη Σχολή Εθνικής Άμυνας, τη Σχολή Πολεμικής Αεροπορίας, την Αστυνομική Ακαδημία, τη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας, τη Σχολή Στρατολογικού. Είναι επίσης διερμηνέας-μεταφραστής στα Γαλλικά δικαστήρια.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Τετάρτη, 05 Αυγούστου 2015 Κατηγορία ΣΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ
Γράφει ο Νίκος Λυγερός

Δεν φτάνει που η Κύπρος έχει θεσπίσει την ΑΟΖ της, έχει κάνει τρεις οριοθετήσεις με την Αίγυπτο, τον Λίβανο, το Ισραήλ, έχει υπογράψει συμβόλαια με την τριπλή κοινοπραξία Nobel-Avner-Delek, με τη διπλή κοινοπραξία ENI-Kogas, με την εταιρεία Total, έχει σπουδές υδρογονανθράκων στα έξι πανεπιστήμιά της, αλλά τώρα ετοιμάζει και Ερευνητικό Ινστιτούτο Υδρογονανθράκων στη Λάρνακα.

Με άλλα λόγια η Λάρνακα μ' αυτόν τον τρόπο, τον ερευνητικό, γίνεται ήδη ένα ενεργειακό λιμάνι. Διότι ξέρει ότι θα είναι πάντα ένα λιμάνι, αλλά όχι απαραίτητα ένας αερολιμένας, ειδικά μετά την επίλυση του Κυπριακού. Κατά συνέπεια, αυτή η καινοτομία είναι πολύ σημαντική, γιατί θα αποτελέσει ένα πόλο έλξης για την ειδικότητα που γίνεται όλο και πιο πολύτιμη για την Κύπρο. Είναι η προετοιμασία της Κύπρου του μέλλοντος. Ενώ αυτό φαινόταν εντελώς ουτοπικό πριν μερικά χρόνια τώρα είναι μια χειροπιαστή πραγματικότητα που ενισχύει το ενεργειακό όραμα που σέβεται το απέραντο γαλάζιο.

Έτσι στον ίδιο χώρο μαζί με το Τμήμα Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Υδρογονανθράκων του Πανεπιστήμιου Κύπρου θα υπάρχει το Ωκεανογραφικό Κέντρο, αλλά και το Κέντρο Ενάλιας Αρχαιολογίας. Με αυτήν την κίνηση η Κύπρος έχει άλλη μια πρωτιά. Συνεχίζει να δίνει το παράδειγμα στην Ελλάδα και πρακτικά αποδεικνύει τι σημαίνει να πιστεύεις στη δυναμική της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και να αξιοποιείς όλα τα δεδομένα που δεν υπήρχαν πριν μερικά χρόνια.

Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να δείξει και τον φόρο τιμής προς τον άνθρωπο που πάλεψε για να γίνει η ΑΟΖ μια πραγματικότητα δίχως να υπολογίσει κανένα κόστος, αλλά άφησε ένα έργο που λέγεται μέλλον για την Κύπρο. Άξιος!

*Ο Νίκος Λυγερός είναι Έλληνας μαθηματικός, συγγραφέας, ποιητής, ζωγράφος, σκηνοθέτης, ασχολείται με τη μουσική, την κοινωνιολογία, την οικονομία, την αρχαιολογία, το μάνατζμεντ και τη στρατηγική. Είναι ειδικός σύμβουλος στη Σχολή Εθνικής Άμυνας, τη Σχολή Πολεμικής Αεροπορίας, την Αστυνομική Ακαδημία, τη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας, τη Σχολή Στρατολογικού. Είναι επίσης διερμηνέας-μεταφραστής στα Γαλλικά δικαστήρια.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Δευτέρα, 27 Απριλίου 2015 Κατηγορία ΕΠΙ ΣΚΟΠΟΝ
Γράφει ο Νίκος Λυγερός*

Οι νέες προκλήσεις στην ασφάλεια του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου προέρχονται όχι μόνο από την μετάβαση ενός διπολικού συστήματος σε ένα πολυπολικό σύστημα αλλά περισσότερο από τη δημιουργία νέων σχέσεων εντός του νέου συστήματος. Επιπλέον, η συστημική προσέγγιση δεν επαρκεί, διότι το νέο σύστημα δεν είναι κλειστό και δεν καθορίζεται αποκλειστικά από ενδογενείς παράγοντες.

Η Ανατολική Μεσόγειος είναι μία ανοιχτή δομή, όπου η ύπαρξη της πολυπολικότητας μετατρέπει το γεωπολιτικό πλαίσιο σε ένα γεωστρατηγικό πεδίο. Η ανοιχτή δομή του συστήματος επιτρέπει όχι μόνο τις παραδοσιακές εσωτερικές τριβές αλλά και μία νέα δυναμική, η οποία δεν μπορεί να ερμηνευτεί με κλασικά στατικά κριτήρια. Ενώ το πολυπολικό σύστημα εστιάζεται στα χαρακτηριστικά των πόλων, για να καθορίσει το πλαίσιο, η δυναμική του συστήματος, αναγκάζει την μελέτη και των παικτών – κρατών και των σχέσεων τους.

Σε αυτό το νέο σύστημα η ανάλυση της δράσης δεν εμπίπτει αποκλειστικά στη θεωρία αποφάσεων, όπου ένας μοναδικός παίκτης επιλέγει με τον καλύτερο τρόπο καταστάσεις – αποτελέσματα ενός δένδρου αποφάσεων. Κάθε παίκτης αναγκάζεται να εξετάσει τις σχέσεις του με τους άλλους, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι η ανάλυση κατάστασης βασίζεται σε μεγαλύτερο πλήθος αντικειμένων. Στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν οι εξής παίκτες: η Ελλάδα, η Τουρκία, η Συρία, ο Λίβανος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Λιβύη. Η θεωρία των σχέσεων γνωρίζει ότι με 7 παίκτες υπάρχουν 21 σχέσεις.

Κατά συνέπεια, η γνώση αυτών των σχέσεων είναι απαραίτητη για να προσδιορίσουμε το παίγνιο σε τοπικό επίπεδο, υπολογίζοντας επιπλέον ότι αυτό το γράφημα των σχέσεων εντάσσεται σε ένα μεγαλύτερο, όπου δρουν κι οι παίκτες παγκόσμιας εμβέλειας. Το νέο πεδίο δράσης εντάσσεται φυσιολογικά στη θεωρία παιγνίων με τη δυναμική στρατηγικών συμπεριφορών που συνεπάγεται. Στην εποχή μας δεν λειτουργούμε πια στο πλαίσιο ενός παιγνίου μηδενικού αθροίσματος. Η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πολυπλοκότερη. Η συνέπεια αυτής της προσέγγισης επιβάλλει την κατηγοροποίηση των παικτών αλλά και την επιλογή των στρατηγικών τους.

Αυτή η ανάλυση προσφέρει πολλές δυνατότητες στη χώρα μας, η οποία ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο ΝΑΤΟ, στον ΟΗΕ και συμμετέχει στους διεθνείς οργανισμούς MD και ΟΑΣΕ. Το επακόλουθο είναι ότι το Αιγαίο δεν μπορεί να εξετασθεί εκτός του πλαισίου της Ανατολικής Μεσογείου. Η ιδιομορφία του Αιγαίου, η οποία αποτελεί ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας, αποτελεί και στόχο αμφισβήτησης της Τουρκίας. Με την τακτική που ακολουθεί, δηλώνει συνεχώς την παρουσία της συνεχίζοντας να υποστηρίζει τις επιδιώξεις της. Οι επιδιώξεις αυτές επικεντρώνονται στη διεκδίκηση ισχυρού ρόλου στην περιοχή, στην αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας στο Αιγαίο, στην καλλιέργεια εντυπώσεων συγκυριαρχίας και συνδιαχείρισης του εναέριου χώρου του Αιγαίου. Όμως αυτή η άποψη αντικρούει την υπάρχουσα κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στο ίδιο πλαίσιο, κινείται και ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας στο βιβλίο του, όπου κατηγορεί την Ελλάδα για επεκτατική πολιτική στο Αιγαίο. Η δημιουργία αυτών των τεχνητών εντυπώσεων δεν οδηγεί πουθενά στη νέα κατάσταση των πραγμάτων, ειδικά στο θέμα της άμυνας και της ασφάλειας στην περιοχή. Η πραγματικότητα έχει αλλάξει στην Ανατολική Μεσόγειο κι η δυναμική της θεωρίας παιγνίων εντάσσεται πλέον στα παίγνια μη μηδενικού αθροίσματος, όπου υπάρχουν τώρα λύσεις άλλου τύπου, όπως η ισορροπία Nash ή ισορροπία Pareto, η οποία είναι ισχυρότερη σε πλαίσιο συνεργασίας. Η βέλτιστη λύση δεν μπορεί να είναι μονόπλευρη. Είναι απαραίτητα συλλογική και πολυπλευρική. Έχει επιπλέον την ιδιότητα της συμμετρίας, όσον αφορά στη στρατηγική. Με άλλα λόγια, είναι αμοιβαία.

Η απλοποίηση του πεδίου, σε ένα πλαίσιο, όπου υπάρχουν μόνο κύριοι παίκτες και μηδενικές γειτονικές τριβές δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Στο θέμα της ασφάλειας δεν επιδιώκουμε αναγκαστικά μία ιδανική λύση αλλά μία ανθεκτική, διότι είναι η μόνη που έχει την ικανότητα να αντέξει τις πιέσεις σε βάθος χρόνου. Αυτή η τάση έχει μεγαλύτερη απόδοση και στο πλαίσιο του Μεσογειακού Διαλόγου, διότι η χώρα μας μπορεί να παίξει έναν καινοτόμο ρόλο, λόγω της ιστορίας της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, της τοποθεσίας της στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και τους σύγχρονου αεροπορικού δυναμικού της. Αποτελούμε όχι μόνο ένα χώρο αλλά μία χώρα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, όπου υπάρχουν διαχρονικά σημεία τριβών κι αντιπαραθέσεων.

Η Ελλάδα είναι και για τους άλλους παίκτες μια πλατφόρμα για την επινόηση νέων στρατηγικών με ανθεκτικά δεδομένα, διότι δεν παρουσιάζει αστάθειες σε θέματα ασφάλειας, λόγω του πολιτεύματος της και των θεσμών της που εντάσσονται στο πλαίσιο της Διεθνούς Κοινότητας. Αυτή η ιδιότητα δεν αποτελεί ουδετερότητα αλλά ένα ιδιαίτερα θετικό στοιχείο πάνω στο οποίο μπορούν να βασιστούν κι άλλοι παίκτες σε αυτό το πολύπλοκο και πολυπολιτισμικό πεδίο δράσης. Η αποτελεσματική χρήση των μέσων που διαθέτουμε στο χώρο της ευθύνης μας, μας έχει κάνει όχι μόνο αποδεκτούς από όλους τους παίκτες στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και κατατάξει σε μία από τις κορυφαίες θέσεις στον τομέα της έρευνας και διάσωσης σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι νέες προκλήσεις στην ασφάλεια του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου μας δίνουν την ευκαιρία να αναδείξουμε τις δυνατότητες μας, την ικανότητα μας να προβλέπουμε αποτελεσματικά τα γεγονότα και να μας καθιερώσουν ως τους πλέον αρμόδιους για την επίλυση πραγματικών κρίσεων.

*Ο Νίκος Λυγερός είναι Έλληνας μαθηματικός, συγγραφέας, ποιητής, ζωγράφος, σκηνοθέτης, ασχολείται με τη μουσική, την κοινωνιολογία, την οικονομία, την αρχαιολογία, το μάνατζμεντ και τη στρατηγική. Είναι ειδικός σύμβουλος στη Σχολή Εθνικής Άμυνας, τη Σχολή Πολεμικής Αεροπορίας, την Αστυνομική Ακαδημία, τη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας, τη Σχολή Στρατολογικού. Είναι επίσης διερμηνέας-μεταφραστής στα Γαλλικά δικαστήρια. 

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Σάββατο, 25 Απριλίου 2015 Κατηγορία ΕΠΙ ΣΚΟΠΟΝ
Γράφει ο Νίκος Λυγερός*

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι τα θέματα της ΑΟΖ και της Γενοκτονίας μπορούν να συσχετίζονται. Κι όμως η πραγματικότητα το αποδεικνύει. Ένα αποτελεσματικός τρόπος για να κατανοήσουμε αυτό το γεγονός είναι να το εντάξουμε στο πλαίσιο της θεωρίας παιγνίων. Σε αυτό, οι παίκτες έχουν αρχικά συμφέροντα, τα οποία λειτουργούν ως υπόβαθρο, αλλά και στρατηγικές συμπεριφοράς μέσα στο πεδίο δράσης.

Καθώς η ΑΟΖ δρα ως καταλυτικό στοιχείο, προκαλεί αναμενόμενες αντιδράσεις. Ο καθορισμός της γεώτρησης στην περιοχή, όπου συνορεύουν οι ΑΟΖ της Κύπρου και του Ισραήλ μετά από την διακρατική συμφωνία, αποτελεί αλλαγή φάσης του παιγνίου. Αυτό δεν είναι πια δυνητικό, διότι η γεώτρηση είναι μία υλοποίηση. Όσο ήταν δυνητικό το παίγνιο, ο κάθε παίκτης μπορούσε να θεωρήσει ότι υπάρχει ή όχι, ανάλογα με τη θέλησή του. Τώρα αυτό δεν ισχύει πια.

Επιπλέον, οι προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας, οι οποίες δεν είναι παρά κινήσεις απόγνωσης, προκαλούν αναπόφευκτα αντιδράσεις από τους άλλους παίκτες. Το Ισραήλ έχει υποστεί μία γενοκτονία. Η Ελλάδα έχει υποστεί μία γενοκτονία. Και η Κύπρος ένα έγκλημα πολέμου. Αυτές οι περιοχές δεν είναι τυχαίες και αποτελούν διαχρονικά μία συνέχεια. Μία από τις καλύτερες αποδείξεις είναι οι Ιππότες της Μάλτας, οι οποίοι είναι οι διάδοχοι των Ιπποτών των Ιεροσολύμων, της Κύπρου και της Ρόδου.

Έχει ενδιαφέρον ν' αντιληφθούμε ότι η έννοια της ΑΟΖ καλύπτει μέσω των διακρατικών συμφωνιών, αλλά και του ευρωπαϊκού πλαισίου την ίδια τοπολογική συνεκτικότητα. Έχουμε λοιπόν ένα τοποστρατηγικό πεδίο δράσης, στο οποίο ιστορικά ανήκε κι η Αρμενία, η οποία έχει υποστεί κι αυτή μία γενοκτονία. Και δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι η αναφορά σε αυτή, αλλά και στα κατεχόμενα της Κύπρου διώκεται ποινικά στην Τουρκία, διότι υπάρχει άρθρο που την απαγορεύει στον Ποινικό της Κώδικα. Όταν εξετάζουμε ολικά αυτό το πλαίσιο αντιλαμβανόμαστε ότι η κίνηση του Ισραήλ ως αντίποινα στις στρατιωτικές κινήσεις της Τουρκίας, που αφορά την προώθηση της αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων μέσω του lobby τους, όχι μόνο δεν είναι εκτός πλαισίου, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά είναι ορθολογική μέσα στη θεωρία παιγνίων.

Δεν είναι λοιπόν μία κίνηση αντιπερισπασμού, όπως μπορεί να χαρακτηρισθεί επιφανειακά. Το πλαίσιο της ΑΟΖ με τα 200 Ναυτικά Μίλια επιτρέπει μία συνοχή την οποία δεν υποστήριζαν τα χωρικά ύδατα με τα 12 Ναυτικά Μίλια. Είναι ελάχιστοι αυτοί που αντιλήφθηκαν αυτές τις επιπτώσεις, οι οποίες είναι ριζοσπαστικές και θεμελιακές. Αφού προσπαθεί η Τουρκία να αποφύγει τις αναγνωρίσεις των γενοκτονιών που έχει πράξει, δυσκολεύεται να δράσει ανεξάρτητα και ποντάρει στις υποχωρήσεις των άλλων παικτών.

Αυτό προσπάθησε με την υπόθεση του Αρτσάχ στη γη, αυτό προσπαθεί με την ΑΟΖ στη θάλασσα. Αλλά η ανθρωπότητα και ο χρόνος δεν ξεχνούν.

*Ο Νίκος Λυγερός είναι Έλληνας μαθηματικός, συγγραφέας, ποιητής, ζωγράφος, σκηνοθέτης, ασχολείται με τη μουσική, την κοινωνιολογία, την οικονομία, την αρχαιολογία, το μάνατζμεντ και τη στρατηγική. Είναι ειδικός σύμβουλος στη Σχολή Εθνικής Άμυνας, τη Σχολή Πολεμικής Αεροπορίας, την Αστυνομική Ακαδημία, τη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας, τη Σχολή Στρατολογικού. Είναι επίσης διερμηνέας-μεταφραστής στα Γαλλικά δικαστήρια. 

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter