Της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη - Φιλολόγου-ιστορικού, Υπεύθυνης Σχολικής Βιβλιοθήκης 2ου Ε.Π.Α.Λ. Τρικάλων, Πιστοποιημένης Επιμορφώτριας Ενηλίκων του Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.
Ένας τιτάνιος αγώνας διεξήχθη στο ύψωμα 731 (υψόμετρο) κατά την «Εαρινή Επίθεση» των Ιταλών στα μέσα Μαρτίου 1941, προκειμένου οι ιταλικές φασιστικές δυνάμεις με την παρουσία του ίδιου δικτάτορα Μουσολίνι -μετά από τέσσερις μήνες πόλεμο - να δρέψουν μία νίκη κατά της Ελλάδας και να κατέβουν μαζί με τις ναζιστικές δυνάμεις των Γερμανών «νικητές» στην Αθήνα! Το 731 όμως, ανέτρεψε τα σχέδια του(ς). Στο ύψωμα αυτό, καθώς και στα γειτονικά υψώματα, πολέμησαν οι άνδρες του 5ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας πού κατάγονταν κυρίως από την Καρδίτσα και τα Τρίκαλα.
Η Ιστορία για το 731 γράφει: "Επί 7 ημέρες, ως τις 15 Μαρτίου η μεραρχία δοκιμάστηκε σκληρά, αλλά απέκρουσε τα κύματα των επιτιθέμενων αντιπάλων. Οι επιθέσεις και αντεπιθέσεις άρχιζαν με πυκνό κανονιοβολισμό που κατέσκαβε τα υψώματα, για να καταλήξουν σε συμπλοκές, όπου το λόγο είχαν η χειροβομβίδα και η λόγχη. Το ύψωμα 731, μεταξύ Αώου και Άψου, έμεινε θρυλικό. Ως τις 19 Μαρτίου, μετά από σχετική τριήμερη ανάπαυλα, οι Ιταλοί εξαπέλυσαν κατά του υψώματος 731 όχι λιγότερες από 18 επιθέσεις. Το «731», όπως έμεινε γνωστό στην πολεμική ιστορία και των δύο αντιπάλων, υπήρξε ίσως ένα από τα πιο αιματοβαμμένα υψώματα ολόκληρου του παγκοσμίου πολέμου". (ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε. 1978, τόμος ΙΕ, σελ.441-442).
Ο λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Άγγελος Τερζάκης, πολεμιστής του 1940, γράφει: "Ξημερώνει η 10 Μαρτίου 1941 ,ημέρα Δευτέρα, και το πυροβολικό του Καβαλλέρο ξαναρχίζει. Ξαναρχίζει από την Τρεμπεσίνα, με πείσμα διπλό, γιατί η πρώτη μέρα χάθηκε κι αυτό είναι άσχημο για μιαν επίθεση, που πρέπει να το πετύχει στις πρώτες ώρες της.
Το κανονίδι τώρα απλώνεται ανατολικά, στο 731. Είναι τέτοιο που μόνο με τους θρυλικούς βομβαρδισμούς του Βερντέν, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορεί να παραβληθεί. Τ' ακούει και ζαρώνει περίτρομη η ψυχή του ανθρώπου. Τα ελληνικά πυρά της έκοψαν την ορμή, ως που το μεσημέρι οι Ιταλοί ενισχυμένοι με νέες δυνάμεις, ξανάρχισαν, όμως, το πεζικό κατόρθωσε με μόνα τα δικά του να σπάσει το πρώτο κύμα του εχθρού. Στις 6 τ' απόγεμα οι Ιταλοί άνοιγαν μεγάλη φωτιά κατά του 731. Χίμηξαν ύστερα με ταυτόχρονη προσπάθεια να το υπερκεράσουν από τη δημοσιά, ενώ έπιαναν και να βομβαρδίζουν την Τρεμπεσίνα. Ήταν η έβδομη επίθεσή τους για το 731. Το ύψωμα έμπαινε πια, ζωσμένο με φλόγες στο θρύλο" (Άγγελος Τερζάκης, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΪΑ 1940-1941, Αθήναι 1964, σελ.177-178).
Στο προσωπικό χειρόγραφο ημερολόγιο του Ταγματάρχη (τότε) Δημήτριου Κασλά, από το Πουρί Ζαγοράς, Διοικητή του ΙΙ (2ου) Τάγματος του 5ου Συντάγματος Τρικάλων, που με τους στρατιώτες του υπερασπίστηκε το ύψωμα 731, αναφέρει:
"(Ημέρα πρώτη: Κυριακή 9η Μαρτίου 1941, «έναρξις της επιθέσεως»)
(Πρωινές ώρες): Την 06:30 ώραν ήρξατο τρομακτικόν και καταιγιστικόν πυρ του εχθρικού Πυροβολικού και όλμων. Η πρώτη ομοβροντία μιας βαρέως Πυροβολαρχίας ερρίφθη ακριβώς την 06:30 ώραν επί του υψώματος 731, όπου ο Σταθμός Διοικήσεώς μου ήτο το σύνθημα της ενάρξεως της βολής.
Ο βομβαρδισμός συνεχίζεται με αυξάνουσαν έντασιν. Σμήνη αεροπλάνων ρίπτουν συνεχώς τα φορτία των επί των υψωμάτων 731 και 717. Το ύψωμα 731, όπου το Τάγμα μου, σείεται συνεχώς, σκόνη, φωτιά και καπνός, η ατμόσφαιρα είναι βαρειά, δύσκολα αναπνέει κανείς από τα αέρια των εκρήξεων, κόλασις πυρός, μας περιβάλλαν καπνοί και αι φλόγες, δεν ημπορούμε να διακρίνουμε τι γίνεται εις απόστασιν 10 μέτρων. Το ύψωμα 731 ήτο δασωμένον με δέντρα ύψους 4-5 μέτρων, εντός διώρου έμεινε γυμνόν. Τα συρματοπλέγματά μας κατεστράφησαν, τα χαρακώματα ισοπεδώθηκαν, οι στρατιώται καλύπτονται εις τας οπάς των οβίδων και αγωνίζονται απεγνωσμένα να επανορθώσουν τας ζημίας, ιδίως να προστατεύσουν τα πολυβόλα και οπλοπολυβόλα από την καταστροφήν, από τις πέτρες και χώματα που εγείροντο από τας εκρήξεις. Τα υπάρχοντα επί του υψώματος 731 δύο πυροβόλα των 6,5 και αντιαρματικός ουλαμός των 37 κατεστράφησαν ολοτελώς.
Περί την 07:30 ώραν κατόρθωσα να επικοινωνήσω τηλεγραφικώς δια λίγα λεπτά με τον Συνταγματάρχην Κετσέαν, επίσης μετά του Διοικητού του Συγκροτήματος Συνταγματάρχου Γεωργούλα Ν., οι οποίοι αγωνιούσαν να πληροφορηθούν την κατάστασίν μας. Με ερώτησαν εάν οι άνδρες του Τάγματος κρατούν τας θέσεις των, τους απάντησα ότι οι Λόχοι ευρίσκονται εις τας θέσεις των. Μου διεβίβασεν την εξής Διαταγήν γραπτήν. «Επί των θέσεών σας θ' αμυνθήτε μέχρις εσχάτων, Η Πατρίς, η Ανωτάτη Διοίκησις απαιτεί να κρατήσητε ψηλά την τιμήν των όπλων».
...Του απήντησα ότιδήποτε και αν συμβή δεν θα εγκαταλείψωμεν το 731 και έχω πεποίθησιν ότι δεν θα περάσουν οι Ιταλοί.
Περί την 8ην ώραν το Πυροβολικόν του εχθρού ήρχισε να επιμηκύνη την βολήν του εις τα μετόπισθεν του Τάγματος και την 08:30 έπαυσεν την βολήν του επί των υψωμάτων 731 και 717. ΄Ητο φανερόν πλέον ότι θα ήρχιζεν η επίθεσις των Ιταλών. Διέταξα τους Λόχους να ετοιμάσουν τα αυτόματα και να μη βάλουν από μεγάλας αποστάσεις, παρά μόνον όταν οι Ιταλοί θα έφθαναν εις ωρισμένα σημεία του εδάφους που υπεδείχθησαν επί τόπου εις απόστασιν περίπου 200 μέτρων.
Περί την 09:30 ώραν οι Ιταλοί χρησιμοποιούντες τας δεξιά του 5ου Λόχου βαθείας γραμμάς πλησιάζουν επικινδύνως και προσεγγίζουν τα κατεστραμμένα συρματοπλέγματα. Αρχίζει πλέον ο αγών διά της χειροβομβίδος. Οι Ιταλοί δοκιμάζουν με τρόμον και φωνάς τα καταστρεπτικά αποτελέσματα των αμυντικών μας χειροβομβίδων.
(Μεσημέρι): Την μεσημβρίαν προσπαθούν οι Ιταλοί να επαναλάβουν την επίθεσίν των, αλλά ευθύς ως αναπτύσσονται καθηλούνται και διασκορπίζονται από το Πυροβολικό και τα Πολυβόλα μας.
(Απόγευμα): Το απόγευμα και ενώ μέχρι της στιγμής εκείνης τα εχθρικά πυρά είχον αραιωθή, εκσπά και νέα επίθεσις μετά σφοδρού βομβαρδισμού, εφ' ολοκλήρου του τομέως της Ι Μεραρχίας και ανασκάπτεται πάλιν το έδαφος από το πυροβολικόν και τας βόμβας αεροπλάνων. Οι στρατιώται περιμένουν να πλησιάσουν τα εχθρικά τμήματα πεζικού, τα παραλαμβάνουν με τα αυτόματα και τα αποδεκατίζουν με επιτυχείς ριπές και όταν ο εχθρός χρησιμοποιή τας βαθείας γραμμάς και προσεγγίζει τα χαρακώματα, επιτίθενται διά της χειροβομβίδος και της λόγχης.
Οι Ιταλοί όμως δεν παραιτούνται. Δοκιμάζουν διά μία ακόμα φοράν, προτού νυκτώση, να διασπάσουν τας γραμμάς μας επί του υψώματος 731.Και η προσπάθεια αυτή αποκρούεται σε σοβαροτάτας απωλείας.
(Βράδυ): Η νύκτα μας βρίσκει όλους εξηντλημένους σωματικώς. Είμεθα όλη την ημέραν νηστικοί. Εν τούτοις κανείς δεν θέλει να φάγη. Έχουμε άφθονο κονιάκ. Οι Λόχοι δεν ζητούν ψωμί αλλά χειροβομβίδας αμυντικάς και σκαπανικά εργαλεία. Καθ' όλην την νύκτα οι ημιονηγοί του Τάγματος, οι αφανείς αυτοί ήρωες επηγαινοερχόνταν εις τον σταθμόν εφοδιασμού διά να μας φέρουν εκατοντάδας φορτίων χειροβομβίδων, πυρομαχικών και λοιπών εφοδίων.
(Ημέρα δεύτερη: Δευτέρα 10 Μαρτίου 1941).
(Πρωινές ώρες): «Την 7ην πρωινήν ήρχισε πάλιν το ιταλικόν πυροβολικόν. Εις τας 9 ώρα αρχίζει η Ιταλική επίθεσις. Αυτήν την ημέραν κατευθύνεται προς το αριστερόν μας διά να υπερφαλαγγίσουν το 731 εκ του αριστερού. Οι Ιταλοί κινούνται με μυρίας προφυλάξεις, τους καταλαμβάνει πρώτον το Πυροβολικόν μας και τους αποδεκατίζει. Το Πυροβολικόν των Ιταλών προσπαθεί να υποστηρίζει την κινουμένην φάλαγγα. Οι Ιταλοί προχωρούν κατά διαδοχικά κύματα με προφανή σκοπόν να καταλάβουν οπωσδήποτε το 731, χωρίς να λαμβάνουν υπ' όψιν τας απωλείας των. Οι Ιταλοί φθάνουν εις απόστασιν από 50-100 μ. από την γραμμήν αντιστάσεως. Διά να εξαπατήσουν τους στρατιώτας μας υψώνουν λευκά μανδίλια, προς στιγμήν υπέθεσαν ότι επρόκειτο να παραδοθούν. Αντελήφθην εκ πρώτης στιγμής ότι επρόκειτο περί απάτης. Επενέβην αμέσως, διέταξα έντασιν των πυρών διά χεροβομβίδων και τοπικήν αντεπίθεσιν. Οι Στρατιώται κραυγάζοντες την περίφημον πολεμικήν ιαχήν «αέρα» διά της λόγχης και των χειροβομβίδων αιφνιδιάζουν τους Ιταλούς, οι οποίοι αρχίζουν να τρέχουν προς τα οπίσω, μεταβαλόντες την υποχώρησίν των εις πανικόβλητον φυγήν. Η επίθεσις των συνετρίβη.
(Μεσημέρι): Ολίγον προ της μεσημβρίας διεξάγεται νέα προσπάθεια εις το ίδιο σημείον παρά Ιταλών κατόπιν πάλιν προπαρασκευής διά σφοδρού βομβαρδισμού και η επίθεσις αύτη συνετρίβη προ του ακαμάτου ηρωισμού των Λόχων, διά της λόγχης, μέχρι την 12:30 ώραν τρέπομεν εις νέαν άτακτον φυγήν τους Ιταλούς.
(Απόγευμα): ... Εις τας 06:30 αρχίζει βομβαρδισμός επί των υψωμάτων 731 και 717 και μετ' ολίγον νέα επίθεσις των Ιταλών και κατά των δύο πλευρών του υψώματος 731, δηλαδή εναντίον και των δύο Λόχων μου. Και η επίθεσις αυτή απεκρούσθη με βαρυτάτας απωλείας διά τον εχθρόν.
(Βράδυ): Προς το εσπέρας νομίζουν ότι θα κλονίσουν το ηθικόν των στρατιωτών μας, ρίπτουν δι' αεροπλάνων χιλιάδας προκηρύξεις, καλούν τους στρατιώτας μας να ρίψουν τα όπλα και να σπεύσουν να παραδοθούν. Αι προκηρύξεις αυταί μόνον γέλωτας προσέφερον εις τους ηρωικούς οπλίτας.
Και η δευτέρα ημέρα της επιθέσεως έκλεισε με την απόλυτον διατήρησιν των θέσεών μας επί του υψώματος 731, καθώς επίσης και το δεξιά μου ΙΙΙ Τάγμα επί του υψώματος 717".
Η «Εαρινή Επίθεση» των Ιταλών απέτυχε. Ο Μουσολίνι έφυγε ταπεινωμένος. Το ύψωμα 731 έγινε δόξα και το όνομά του γράφτηκε στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη: «731». Η ανιδιοτελής τους θυσία ας μας ωθήσει μέσα στην τύρβη της βαριάς μας καθημερινότητας να αναλογιστούμε: τιμή σ' όσους κρατούνε Θερμοπύλες, κι ας ξέρουν πως οι βάρβαροι στο τέλος θα διαβούνε...
Η ηρωική αντίσταση των Συμπολιτών μας Ελλήνων στο Ύψωμα 731 είναι μεγάλης, απροσμέτρητης σημασίας, τόσο σε Πανελλήνιο όσο και σε τοπικό επίπεδο. Οι ήρωες αυτοί έκαναν στην εντέλεια το καθήκον τους προς την πατρίδα. Κι ήταν οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, απλοί, καθημερινοί, ταπεινοί άνθρωποι του λαού. Το γεγονός αυτό καταξιώνει με τρόπο απόλυτα ηθικό τη θυσία των υπερασπιστών του Υψώματος 731.
Όπως, μάλιστα, συγκινημένος, δηλώνει ο σημαιοφόρος του 5ου Συντάγματος στο σχετικό ντοκιμαντέρ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Τρικάλων, η έννοια της εκπλήρωσης του καθήκοντος προς την πατρίδα δεν εξαγοράζεται ούτε ανταλλάσσεται, για τους αγνούς πατριώτες εκείνης της ηρωικής γενιάς, με θέσεις και διορισμούς στο δημόσιο. Είναι εξόχως αποστομωτική η μαρτυρία του, η μαρτυρία ενός ανθρώπου που μέσα στη φωτιά και τη δίνη του πολέμου, μέσα στη φτώχεια, τη στέρηση και την πείνα, μέσα σε συνθήκες ταπεινωτικές, σχεδόν άθλιες, δεν έχασε στιγμή την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και περηφάνια του.
Ακούγοντας, κυριολεκτικά και νοερά τις μαρτυρίες των αυτοπτών μαρτύρων, αυτών που βίωσαν στο πετσί τους τα ηρωικά ιστορικά γεγονότα, συνειδητοποιούμε πως το Ύψωμα 731, χαραγμένο στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, είναι συνώνυμο της Δόξας, αριθμός – σύμβολο του ηρωισμού του απλού, καθημερινού ανθρώπου: των ηρώων που περπατούν ακόμη στα σκοτεινά όταν τους καταπίνει η λήθη της ιστορίας. Ας τους θυμόμαστε, αρνούμενοι να υποκύψουμε στη λήθη αυτή, ως φωτεινά μετέωρα στο στερέωμα της Σύγχρονης, πρόσφατης Ιστορίας μας.
Νοερά τους αντικρίζουμε στις ράχες και στα κορφοβούνια της Πίνδου να περπατούν στα σκοτεινά και να καταυγάζουν με το εσωτερικό τους φως τη δική μας, σημερινή σκοτεινιά... Ας εμπνευστούμε όλοι από την ηρωική τους θυσία σε έργα προόδου, ειρήνης, δικαιοσύνης, τιμώντας όσους κρατούνε Θερμοπύλες, κι ας ξέρουν πως οι βάρβαροι στο τέλος θα περάσουν. - ΠΗΓΗ
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Σαν σήμερα, στις 23 Φεβρουαρίου 1941, τρία αεροπλάνα Gloster Gladiator της 21 Μοίρας Διώξεως, σε συνεργασία με πέντε PZL P.24 της 22 Μοίρας και εννέα της 23 Μοίρας Διώξεως, απογειώθηκαν με αποστολή την προστασία φίλιων βομβαρδιστικών Potez 633, που πραγματοποιούσαν φωτογραφική αναγνώριση στην περιοχή του Μπούμπεσι.
Kατά τη διάρκεια της πτήσης εντοπίστηκαν δύο σμήνη ιταλικών καταδιωκτικών από πέντε και επτά αεροπλάνα, Η πρώτη εχθρική ομάδα απομακρύνθηκε αμέσως μετά την εμφάνιση των ελληνικών αεροπλάνων ενώ η δεύτερη ενεπλάκη σε αερομαχία μαζί τους. Ένα ελληνικό αεροπλάνο καταρρίφθηκε από τα εχθρικά πυρά στην περιοχή της Κλεισούρας και ο χειριστής του Yποσμηναγός Νικόλαος Σκρουμπέλος σκοτώθηκε.
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Σαν σήμερα, 20 Φεβρουαρίου 1941, επτά PZL P.24 της 22 Μοίρας Διώξεως, σε συνεργασία με άλλα 12 αεροπλάνα των άλλων Μοιρών Διώξεως, ανέλαβαν την εκτέλεση αποστολής προστασίας φίλιων βομβαρδιστικών, καθώς και κάλυψης της περιοχής Σεντέλι.
Μία ώρα περίπου μετά την απογείωσή των ελληνικών αεροπλάνων εμφανίστηκαν σε μεγαλύτερο ύψος δύο σχηματισμοί ιταλικών καταδιωκτικών Romeo 37, με συνοδεία 15 καταδιωκτικών G.50 Frecciae. Ο Σμηναγός Α. Αντωνίου, επικεφαλής του σχηματισμού της 22 Μοίρας, ζήτησε κάλυψη από τις ομάδες των άλλων Μοιρών, αλλά λόγω της κακής λειτουργίας των επικοινωνιών, τα φίλια αεροπλάνα δεν αντελήφθησαν τι συνέβαινε. Έτσι, η ομάδα της 22 Μοίρας αντιμετώπισε μόνη της τα εχθρικά αεροπλάνα.
Κατά την αερομαχία που ακολούθησε, οι Σμηναγοί Α. Αντωνίου και Γ. Φανουργάκης και ο Επισμηνίας Επ. Δάγκουλας κατέρριψαν τρία ιταλικά καταδιωκτικά, ενώ ο Υποσμηναγός Α. Μιχαλιτσιάνος ένα ακόμη εχθρικό αεροπλάνο.
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Ο Σμηναγός Αναστάσιος Μπαρδαβίλιας γεννήθηκε το 1915 στο Κεραστάρι Αρκαδίας και ήταν γιος ιερέα. Τον Οκτώβριο του 1935 εισήλθε στη Σχολή Αεροπορίας απ' όπου αποφοίτησε τον Αύγουστο του 1938 με τον βαθμό του Ανθυποσμηναγού.
Κατά την έναρξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου υπηρετούσε στην 3η Μοίρα Παρατήρησης, πετώντας με αεροσκάφη Henschel 126-K6, και τον Δεκέμβριο του 1940 επιλέχτηκε να λάβει μέρος στην ανασυγκρότηση της 21ης Μοίρας Διώξεως, με αεροσκάφη Gloster Gladiator, γνωστή τότε και ως η «Μοίρα των Λευκών Αετών».
Έλαβε μέρος σε πολλές δύσκολες αποστολές δίωξης και αερομαχίες. Το ξημέρωμα της 11ης Φεβρουαρίου 1941 προσπαθώντας να αντιμετωπίσει επιδρομή εναντίον του αεροδρομίου Κατσικά Ιωαννίνων, δέχθηκε ταυτόχρονη επίθεση ιταλικών καταδιωκτικών Fiat G50. Τα πολυβόλα των οποίων γάζωσαν κυριολεκτικά το κορμί του, με αποτέλεσμα το αεροσκάφος του να πέσει σε μια άκρη του αεροδρομίου και να συντριβεί.
Οι άντρες της 21ης Μοίρας Διώξεως της Ε.Β.Α. ποζάρουν μπροστά στην κάμερα του πολεμικού ανταποκριτή, στο πρόχειρο αεροδρόμια του Κατσικά Ιωαννίνων. Η συγκεκριμένη φωτογραφία είχε δημοσιευτεί στον τύπο της εποχής, όπου για λόγους εξυπηρέτησης της προπαγάνδας αναφέρετε ως «Η Μοίρα των Λευκών Αετών». Επωνυμία που έλαβε εξαιτίας της λευκής μάλλινης φανέλας, τύπου ζιβάγκο, που φορούσαν οι χειριστές της, δώρο του Υφυπουργού Αεροπορίας Πέτρου Οικονομάκου. Σημειώνετε ότι κατά παράβαση του Κανονισμού Στολών, οι χειριστές τη φορούσαν υπερήφανα και εκτός Μονάδας.
Όρθιος, τέταρτος από δεξιά, ο Μοίραρχος της 21ης Μ.Δ. Επισμηναγός Ι. Κέλλας. Όρθιος, πρώτος από δεξιά, ο Υποσμηναγός Αν. Μπαρδαβίλιας. Γονατιστός, πρώτος από δεξιά, ο Επισμηνίας Ν. Κοστορίζος. (Φωτ. από το βιβλίο του Ηλ. Καρταλαμάκη “Η Αεροπορία στον Πόλεμο του ‘40” )
Το κείμενο που ακολουθεί, είναι απόσπασμα από ανέκδοτο βιβλίο του συγγραφέα και αρθρογράφου Ν. Χριστοφίλη, ο οποίος αξιοποιώντας έγγραφα και αναφορές αυτοπτών μαρτύρων, απέδωσε με μυθιστορηματικό ύφος τη δράση των Ελλήνων αεροπόρων στον πόλεμο του 1940 - 41.
«11 Φεβρουάριου 1941. Ο πόλεμος με την Ιταλία ήταν στην κορύφωσή του και οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έχυναν το αίμα τους, πιστές στον όρκο που είχαν δώσει.
Λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη των Ιωαννίνων και κοντά στο χωριό Κατσικά, βρισκόταν ένα από τα πρόχειρα αεροδρόμια της Ελληνικής Αεροπορίας. Στην πραγματικότητα αυτό, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια εδαφική έκταση, που είχε διαμορφωθεί πρόχειρα, λίγους μήνες πριν την έναρξη του πόλεμου, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προσγείωση και την απογείωση αεροπλάνων. Εκεί είχε τη βάση της η 21η Μοίρα Διώξεως που χρησιμοποιούσε τα διπτέρυγα καταδιωκτικά Gladiator. Για την ανθρώπινη διαβίωση, στις ακραίες καιρικές συνθήκες του χειμώνα, υπήρχαν ελάχιστα μέσα, λίγες σκηνές και ένα μικρό πέτρινο κτίσμα.
Ο ήλιος σε λίγο θα ανέτειλε για να διαλύσει το σκοτάδι της νύχτας και να μετριάσει την παγωνιά. Τα λίγα σύννεφα επέτρεπαν στα περισσότερα από τα αστέρια να στείλουν τις τελευταίες ακτίνες φωτός τους στη γη, ενώ όπως κάθε τέτοια ώρα η νεκρική ησυχία διαταράσσονταν από τις φωνές των πετεινών του διπλανού χωριού.
Οι σκοτεινές φιγούρες των σκοπών του αεροδρομίου έμοιαζαν απόκοσμες, σχεδόν δαιμονικές, όπως κινούνταν αργά, άκαμπτες και παγωμένες στην περίμετρο του στρατοπέδου ή γύρω από τα αεροπλάνα, με τις μάλλινες χλαίνες τους κρυσταλλιασμένες.
Στο νότιο τμήμα του αεροδρομίου, όπου ήταν εγκατεστημένη η Μοίρα, τα καραβόπανα στις εισόδους των αντίσκηνων άνοιξαν και μερικές ανθρωπόμορφες σκιές κινήθηκαν αργά, προσπαθώντας να ξεμουδιάσουν, σαν τις πεταλούδες που σκάζουν από τα κουκούλια τους.
Άλλη μια μέρα πολέμου ξημέρωνε και οι αεροπόροι που είχαν παραμείνει στο αεροδρόμιο για υπηρεσία, σε ετοιμότητα δηλαδή για πιθανό συναγερμό, προσπαθούσαν να συνεφέρουν τα παγωμένα μέλη του σώματός τους. Ο ύπνος τους - μέσα στα στερούμενα θέρμανσης κωνικά τους αντίσκηνα - ήταν ένα πραγματικό μαρτύριο αφού η θερμοκρασία έπεφτε πολλούς βαθμούς κάτω από το μηδέν. Όταν ξάπλωναν στα ράντζα τους για να αναπαυθούν, έπρεπε να φορούν ακόμα και τη φόρμα πτήσεως με τη γούνινη ζακέτα, και να φασκιώνονται με κουβέρτες σαν αιγυπτιακές μούμιες.
Το πρώτο φως μόλις είχε αρχίσει να αλλάζει τα ουράνια χρώματα και το ιπτάμενο προσωπικό συγκεντρώνονταν στο παράπηγμα που χρησίμευε ως σταθμός διοικήσεως. Οι τεχνικοί, όπως κάθε μέρα, από πολύ νωρίς έλεγχαν και προετοίμαζαν τα καταδιωκτικά που είχαν οριστεί να βρίσκονται σε άμεση ετοιμότητα. Από ώρα σε ώρα θα κατέφθανε οδικώς και το υπόλοιπο προσωπικό της μονάδας, οι εκτός υπηρεσίας, που είχε διανυκτερεύσει στην πόλη των Ιωαννίνων.
Ένα ελαφρύ παγωμένο βοριαδάκι έρχονταν από την πλευρά της λίμνης. Ο ήχος από τα κουδούνια των προβάτων που βοσκούσαν στην γύρο περιοχή και η εικόνα της γαλήνιας χειμωνιάτικης φύσης δημιουργούσαν ειρηνικά συναισθήματα. Τίποτα δεν θύμιζε τις τέσσερις επιδρομές βομβαρδιστικών της προηγούμενης ημέρας, εκτός από μερικούς κρατήρες και τα απομεινάρια ενός Gladiator που κείτονταν σε μία άκρη του αεροδρομίου απανθρακωμένο.
Η ώρα πλησίαζε οκτώ όταν ένας μακρινός βόμβος ακούστηκε και σιγά – σιγά δυνάμωνε. Οι άντρες της 21ης Μοίρας Διώξεως στο νότιο τμήμα του αεροδρομίου και οι συνάδελφοί τους του 2828 Σμήνους Παρατηρήσεως στο βόρειο, έστρεψαν τα μάτια τους ψηλά στον ουρανό. Γύριζαν τα κεφάλια τους δεξιά – αριστερά σαρώνοντας με το βλέμμα τους τον ορίζοντα και προσπαθώντας να εντοπίσουν την πηγή του βουητού. Αναμφίβολα ο θόρυβος προέρχονταν από κινητήρες αεροπλάνων.
«Τι αεροπλάνων;», σκέφτηκαν, « Δικών τους ή δικών μας; ».
Η απάντηση δόθηκε σε λίγα δευτερόλεπτα όταν το πρώτο πέρασε σε χαμηλό ύψος σφυρίζοντας, σχεδόν ουρλιάζοντας από πάνω τους. Χωμάτινοι πίδακες ξεπετάχτηκαν στο έδαφος συνοδευόμενοι από το γνώριμο ήχο πολλών πολυβόλων που έβαλαν συγχρόνως.
« Macchi 200!», φώναξε κάποιος από το προσωπικό. Ενώ ένα δεύτερο αεροπλάνο περνούσε πολυβολώντας, κάποιος που στεκόταν δίπλα του τον διόρθωσε: « Όχι, Fiat 'Πενηντάρια' είναι!».
Τα ιταλικά καταδιωκτικά έρχονταν από νοτιοανατολικά, έχοντας τον ήλιο στα δεξιά και πίσω τους ώστε να τυφλώνεται ο αντίπαλος. Περνούσαν διαδοχικά, το ένα πίσω από το άλλο σε 'γραμμή παραγωγής', πολυβολώντας κινητούς και ακίνητους στόχους, έχοντας σκοπό να καταστρέψουν ανθρώπους, αεροπλάνα και υλικά. Στις πτέρυγές τους διακρίνονταν καθαρά τα φασιστικά σύμβολα αλλά και ο λευκός σταυρός στην ουρά. Τότε ήταν που σήμανε η σειρήνα του συναγερμού για να προειδοποιηθεί το προσωπικό. Η αεράμυνα είχε αιφνιδιαστεί, τα ιταλικά αεροπλάνα είχαν διεισδύσει στην ελληνική επικράτεια χωρίς η παρουσία τους να αναφερθεί έγκαιρα από τα παρατηρητήρια, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι η οργάνωση και τα μέσα του συστήματος εγκαίρου προειδοποιήσεως χώλαινε.
Οι άντρες έτρεχαν προς αναζήτηση κάποιου ασφαλούς σημείου κάλυψης και όσοι προλάβαιναν έπεφταν μέσα στα ορύγματα που είχαν διανοιχτεί για τον συγκεκριμένο σκοπό, ενώ όσοι δεν βρίσκονταν κοντά έπεφταν στο έδαφος κολλώντας το πρόσωπό τους στο χώμα.
Μέσα στον ορυμαγδό των πολυβολισμών, στον θόρυβο των αεροπορικών κινητήρων και ενώ τα βλήματα περνούσαν σφυρίζοντας πάνω από τα κεφάλια τους, κάποιοι έστεκαν ακόμα όρθιοι. Δύο απ' αυτούς, με φορεμένες τις δερμάτινες αεροπορικές ζακέτες τους, φάνηκαν να ανταλλάσσουν κουβέντες με έναν αξιωματικό, ο οποίος στεκόταν με το ακουστικό του μαγνητικού τηλεφώνου στα χέρια, δίπλα στην είσοδο του παραπήγματος της διοίκησης. Έπειτα κοίταξαν βιαστικά προς την διεύθυνση από την οποία έρχονταν με βύθιση τα ιταλικά καταδιωκτικά και άρχισαν να τρέχουν προς τα σταθμευμένα αεροπλάνα τους. Δύο ακόμα άντρες, ντυμένοι με τις φόρμες εργασίας που συνήθιζαν να φορούν οι μηχανικοί, βγήκαν από ένα χαράκωμα, έχοντας πετάξει από πάνω τους τις μακριές μάλλινες χλαίνες, για να μπορούν να έχουν μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων. Οι βολίδες των ιταλικών όπλων χτένιζαν την επιφάνεια του εδάφους κουβαλώντας θάνατο, εκείνοι όμως τώρα έτρεχαν ακάλυπτοι ακολουθώντας τους χειριστές. Έμοιαζαν όλοι τους να συναγωνίζονται για το πόσο γρήγορα θα έφταναν στα Gladiator.
Σε μερικά δευτερόλεπτα ήταν αλώβητοι δίπλα στο πρώτο καταδιωκτικό ένας χειριστής και ένας μηχανικός. Ο πρώτος άρπαξε το, ακουμπισμένο στη ρίζα του κάτω αριστερού φτερού, αλεξίπτωτο τύπου Irvin και το έδεσε με γρήγορες κινήσεις πάνω του για να σκαρφαλώσει στη συνέχεια με μεγάλες δρασκελιές στο πιλοτήριο. Ήταν ο άνδρας της Μονάδας που ξεχώριζε για το ανάστημά του και ίσως ένας από τους ψηλότερους άντρες στην Ελληνική Αεροπορία, στους κόλπους της οποίας είχε διακριθεί για το ήθος και τον χαρακτήρα του. Ήταν ο Υποσμηναγός Αναστάσιος Μπαρδαβίλιας του Ευαγγέλου, από το Κεραστάρι Αρκαδίας.
Τα πυρά των ιταλικών καταδιωκτικών είχαν σταματήσει, ενώ κάποιες εκρήξεις ακούγονταν μακρύτερα, προκαλούμενες από το φορτίο θανάτου που έριχναν κάποια εχθρικά βομβαρδιστικά στα Γιάννενα. Ο σχηματισμός των Fiat G50 είχε περάσει και προς στιγμή υπήρχε παύση των εχθρικών πυρών. Αυτό έδειχνε με καλή ευκαιρία για γρήγορη και ασφαλή απογείωση και δεν έπρεπε να πάει χαμένη, ήταν όμως σίγουρο ότι τα ιταλικά θα επέστρεφαν γρήγορα και τότε κάθε προσπάθεια θα ήταν καθαρή αυτοκτονία.
Ο ψηλός Υποσμηναγός έμεινε για μια στιγμή όρθιος, πατώντας πάνω στο κάθισμα του αεροπλάνου του, έβγαλε το πηλήκιο που όπως πάντα φορούσε στραβά, με το γείσο χαμηλωμένο πάνω από το δεξί του μάτι, και το έριξε στα χέρια του υπολόγου μηχανικού που τον παρακολουθούσε με φανερή αγωνία. Με γρήγορες κινήσεις, φόρεσε τον δερμάτινο σκούφο του με τα αεροπορικά γυαλιά, στριμώχτηκε στο κάθισμα και δέθηκε σφιχτά με τις ζώνες. Ο υπαξιωματικός από κάτω ξεκούμπωσε την φόρμα εργασίας του στο ύψος του στήθους και έχωσε το πηλίκιο του αξιωματικού στον κόρφο του. Τέντωσε το κορμί του και πλησίασε, όσο ήταν δυνατό, το πρόσωπό του προς το πιλοτήριο.
« Κύριε Τάσο, ... μην πετάξεις», είπε. Φροντίζοντας η ένταση της φωνής του να είναι τέτοια ώστε αυτό που θα ξεστόμιζε να φτάσει στα αυτιά του αξιωματικού, κάτω από το δερμάτινο σκούφο, αλλά και να μην ακουστεί παραπέρα μια και η κουβέντα αυτή αποτελούσε φοβερό αδίκημα.
Ο αξιωματικός τον κοίταξε, χαμογέλασε κάτω από το καστανόξανθο μουστάκι του και με ένα νεύμα της κεφαλής του υπέδειξε να πάει στη θέση του. Ο μηχανικός έτρεξε γύρω από την πτέρυγα, πήγε στην αριστερή πλευρά του κινητήρα και σκαρφάλωσε πάνω στον αριστερό τροχό, όπου πάτησε με τα δυο του πόδια. Έβαλε την μανιβέλα στην υποδοχή του μηχανισμού εκκίνησης και κοίταξε προς τον χειριστή που τον παρακολουθούσε έχοντας γερμένο το κεφάλι του έξω από την ανοικτή καλύπτρα. Συνεννοήθηκαν με τα βλέμματα, ο υπόλογος άρχισε να περιστρέφει τον χειρομοχλό και σε δευτερόλεπτα ο κινητήρας ζωντάνεψε. Την ίδια στιγμή που οι εξατμίσεις ξερνούσαν με πάταγο τα πρώτα καυσαέρια, η τεράστια δίφυλλη έλικα, κινούμενη από τον θορυβώδη, εννιακύλινδρο, αστεροειδή κινητήρα, άρχισε να ρουφά με τρομερή ορμή τον παγωμένο αέρα.
Ο υπόλογος έφυγε από εκεί γρήγορα και στάθηκε ξανά κάτω από το πιλοτήριο, κτύπησε με την παλάμη του την άτρακτο για να αποσπάσει την προσοχή του αεροπόρου που ήταν στραμμένη στον πίνακα οργάνων. Τα βλέμματά τους συναντήθηκαν, ο υπαξιωματικός σήκωσε το δεξί του χέρι και χαιρέτισε στρατιωτικά με σεβασμό, φέρνοντας την παλάμη του δίπλα στο δίκοχο που φορούσε. Ο Υποσμηναγός, έχοντας στα χείλη ζωγραφισμένο το χαμόγελο εκείνο που πάντα συνόδευε την παρουσία του, του έκανε νόημα με το γαντοφορεμένο του χέρι να απομακρυνθεί. Έκλεισε βιαστικά το πορτάκι στην αριστερή πλευρά του πιλοτηρίου, έσυρε την καλύπτρα μέχρι αυτή να ασφαλίσει και κοίταξε μπροστά. Άνοιξε τον διακόπτη που έθετε σε λειτουργία το φωτοανακλαστικό σκοπευτικό, έλυσε τα φρένα και το Gladiator άρχισε να κινείται προς τα εμπρός.
Την ίδια στιγμή τα Fiat είχαν επιστρέψει και πάλι, βύθιζαν πάνω από το αεροδρόμιο το ένα πίσω από το άλλο αρχίζοντας μια νέα επίθεση. Με τα δύο πολυβόλα των 12,7 χιλιοστών που διέθεταν έστελναν πυρωμένο μέταλλο στο έδαφος. Σκοπός τους ήταν να παρεμποδίσουν την απογείωση οποιουδήποτε καταδιωκτικού, ώστε τα βομβαρδιστικά να κτυπήσουν ανενόχλητα την πόλη των Ιωαννίνων, αλλά και να προκαλέσουν όσες περισσότερες βλάβες ήταν δυνατό στο ελληνικό αεροδρόμιο.
Το Gladiator του Υποσμηναγού Μπαρδαβίλια λικνίστηκε άκομψα, κινούμενο πάνω στο γεμάτο πάχνη έδαφος του χωραφιού που χρησίμευε για διάδρομος απογείωσης. Τροχοδρόμησε επιταχύνοντας με διεύθυνση από το Νότο προς τον Βορρά και σε λίγα δευτερόλεπτα ήταν στον αέρα. Μόλις σχεδόν οι τροχοί του αεροπλάνου εγκατέλειψαν το έδαφος, ένα Fiat G50 βρέθηκε μπροστά του. Ήταν ένα από τα εχθρικά που μόλις είχε πολυβολήσει το αεροδρόμιο και έβγαινε από τη βύθιση. Ο Έλληνας αεροπόρος δεν δυσκολεύτηκε να το βάλει στο σκοπευτικό του, για την ακρίβεια ο Ιταλός είχε μπει σχεδόν μόνος του, απασφάλισε το κομβίο πυροδότησης των όπλων και το πίεσε βιαστικά με τον αντίχειρα. Τα τέσσερα πολυβόλα BSA-Browning 0,303 κροτάλισαν, ο χειριστής είδε τις τροχιοδεικτικές βολίδες του να προσπερνούν το εχθρικό ενώ κάποιες σταμάτησαν πάνω του. Ο αντίπαλος αντιλήφθηκε έγκαιρα τον κίνδυνο, έστρεψε σε μία δεξιά άνοδο και ο Έλληνας διώκτης τον ακολούθησε. Η εμπλοκή αυτή όμως δεν άφησε αδιάφορους τους συντρόφους του Ιταλού.
Τρία – τέσσερα Fiat τα οποία πετούσαν το ένα πίσω από το άλλο, πολυβολώντας το έδαφος, είχαν δει να ξεπετάγεται μπροστά τους το ελληνικό διπλάνο και να καταδιώκει τον προπορευόμενο συνάδελφό τους. Τότε όλοι μαζί ρίχτηκαν ξωπίσω του προσπαθώντας να τον μπερδέψουν στον φονικό ιστό που έπλεκαν οι τροχιές των βλημάτων τους. Το ιταλικό που ηγείτο έστρεφε συνεχώς δεξιά, βαλλόμενο από τα πολυβόλα του Υποσμηναγού, ενώ εκείνον τον ακολουθούσαν τα υπόλοιπα αντίπαλα αεροπλάνα πολυβολώντας τον νευρικά. Ο Έλληνας χειριστής καταδίωκε με πείσμα το εχθρικό μπροστά του και οι άλλοι ακολουθούσαν. Ήταν ένας αγώνας μηχανών, ψυχικής αντοχής και δεξιοτεχνίας, ένας χορός θανάτου. Ο Υποσμηναγός πάτησε άλλη μια φορά το κομβίο των πολυβόλων του χωρίς να κτυπήσει καίρια το Fiat. Συγχρόνως αισθάνθηκε τις δονήσεις από τα μεγάλου διαμετρήματος ιταλικά βλήματα να κτυπούν το αεροπλάνο του. Με την άκρη του ματιού του είδε να αποσπώνται κομμάτια από την επικάλυψη των πτερύγων του και άκουσε τον βίαιο μεταλλικό ήχο μερικών βολίδων που χώνονταν στην άτρακτο πίσω του ...
Ο Υποσμηναγός Μπαρδαβίλιας δεν ήταν μόνος του σ' εκείνη του την προσπάθεια. Με την ίδια αυτοθυσία είχε ριχθεί στη μάχη και ο συμπολεμιστής του, Επισμηνίας Κοστορίζος Νικόλαος από τον Τυμφρηστό Φθιώτιδας. Σχεδόν την ίδια ώρα που ο Υποσμηναγός αερομαχούσε, το δεύτερο ελληνικό καταδιωκτικό με τον Επισμηνία στο χειριστήριο είχε απογειωθεί μέσα στον καταιγισμό των πυρών. Δέχτηκε όμως και εκείνο μια πραγματική βροχή εχθρικών βολίδων που ανάγκασαν τον πιλότο του να το προσγειώσει διάτρητο κοντά στη λίμνη των Ιωαννίνων...»
Ο ζωγραφικός πίνακας που απεικονίζει τον Σμηναγό Αν. Μπαρδαβίλια, όπως ευλαβικά διατηρείτε σήμερα στην πατρική του εστία. (Αρχείο Ν. Χριστοφίλη).
11-2-41
Περί της 08.00 εδόθη υπό Δ.Α.Π. / Ηπείρου συναγερμός, και ανυψώθηκαν τα εν επιφυλακή δύο αεροσκάφη, με πληρώματα τους Ανθ/γόν Μπαρδαβίλιαν και Επ/νίαν Κωστορίζον. Κατά της εν στροφή άνοδόν των προς συνάντησιν υπερθέν του αεροδρομίου, εθεάθηκαν ερχόμενα 18 εχθρικά διώξεως άτινα αιφνιδίασαν τα εις ύψος 300 μ. ευρισκόμενα ημέτερα και ενέπλεξαν αυτά εις αερομαχίαν, και ο μεν Κωστορίζος αερομαχήσας προσεγειώθη αναγκαστικώς εις Β. Αεροδρόμιον Ιωαννίνων, ο δε Μπαρδαβίλιας επιτεθείς κατά έμπροσθεν ευρισκομένου αεροσκάφους, εβλήθη εκ των όπισθεν εις την κεφαλήν και εφονεύθη, ενώ το αεροσκάφος αναφλέγη και κατέπεσεν εις Κατσικάν.
Απόσπασμα Ημερολογίου της 21ης Μ.Δ.
(σ.σ.: Από λανθασμένη καταχώριση ο Υποσμηναγός Μπαρδαβίλιας αναφέρεται ως Ανθυποσμηναγός, είχε προαχθεί λίγες ημέρες νωρίτερα.)
'Η κηδεία ενός Ήρωος', Η μονάς του κηδεύει σήμερον το απόγευμα ώραν 5.30 μ.μ. εκ του Ι. Ναού της Μητροπόλεως, τον ηρωϊκώς πεσόντα χθές εν τη εκτελέσει του καθηκοντός του υποσμηναγόν Τάσον Μπαρδαβίλιαν.
Εφημερίδα 'ΗΠΕΙΡΟΣ – ΚΗΡΥΞ – ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝ', κοινή έκδοσις (ΙΩΑΝΝΙΝΑ, Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου 1941, Αρ. φύλ. 98).
Ο Αναστάσιος Μπαρδαβίλιας, εδώ με τα διακριτικά Υποσμηναγού, μαζί με τον αδελφό του Έφεδρο Ανθυπολοχαγό Γεώργιο Μπαρδαβίλια. Η φωτογραφία ελήφθη λίγες μέρες πριν τον θάνατο του αεροπόρου, κατά τη διάρκεια αποστολής του αδερφού του από το μέτωπο στην πόλη των Ιωαννίνων. Προσέξτε τη λευκή φανέλα του αεροπόρου την οποία έφεραν όλοι οι χειριστές της Μοίρας. (Αρχείο Μ. Μπαρδαβίλια).
« 10 – 2 – 41
Σεβαστέ μου πατέρα είμαι πολύ καλά καθώς και ο Γιώργος είς όν έστειλα κάτι με ένα στρατιώτη του. Χθές κουτουπώσαμε μερικούς Μακαρονάδες. Δόξα τώ θεώ.
Χαιρετισμούς είς όλους.
Με αγάπην
Αναστάσιος Μπαρδαβίλιας »
(Επιστολή του Α. Μπαρδαβίλια προς τον πατέρα του, η οποία συντάχτηκε την παραμονή του θανάτου του - Αρχείο Μ. Μπαρδαβίλια)
Ο Υποσμηναγός Μπαρδαβίλιας Αναστάσιος προήχθη, μετά θάνατον, στο βαθμό του Σμηναγού και τιμήθηκε με το Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας και το Σταυρό Ιπταμένου.
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Σαν σήμερα, στις 10 Φεβρουαρίου 1941, οι Ελληνικές Μοίρες Στρατιωτικής Συνεργασίας πραγματοποίησαν επιτυχή βομβαρδισμό των ιταλικών συγκεντρώσεων στην περιοχή Αρέζα - Κίτσοκ και πολυβολισμό εναντίον φάλαγγας αυτοκινήτων στα ανατολικά του Δραγκότι.
Επίσης τρία PZL P.24 της 22 Μοίρας Διώξεως, σε συνεργασία με άλλα τέσσερα της 23 Μοίρας και τέσσερα Gloster Gladiator της 21 Μοίρας Διώξεως, ανέλαβαν αποστολή κάλυψης της περιοχής Μπούμπεσι - Κλεισούρας - Πρεμετής. Κατά τη διάρκεια της πτήσης εμφανίστηκαν τρία ιταλικά βομβαρδιστικά εναντίον των οποίων επιτέθηκαν τα ελληνικά καταδιωκτικά, με αποτέλεσμα να τραπεί σε φυγή ο εχθρικός σχηματισμός. Πιθανολογήθηκε η κατάρριψη ενός ιταλικού αεροπλάνου. Την ίδια στιγμή έκαναν την εμφάνισή τους ένδεκα ακόμη εχθρικά αεροπλάνα, σε τρεις σχηματισμούς, με κατεύθυνση προς ανατολάς, τα οποία καταδιώχθηκαν από τα ελληνικά και αναγκάστηκαν να ματαιώσουν τις αποστολές τους.
Τέλος τρία βομβαρδιστικά Potez 633 Β2 της 31 Μοίρας Βομβαρδισμού απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο της Λάρισας με αποστολή τον βομβαρδισμό των ιταλικών πυροβολαρχιών στην περιοχή Τεπελενίου και την αναγνώριση εχθρικών θέσεων και τμημάτων στην περιοχή Θερεπέλι. Μετά την επιτυχή επίθεση εναντίον του στόχου και ενώ βρίσκονταν στη δεύτερη φάση της αποστολής, ένα από τα ελληνικά βομβαρδιστικά επλήγη από ιταλικά καταδιωκτικά και κατερρίφθη στην περιοχή Βοσκοπόλια Θερεπέλι της Αλβανίας. Ο παρατηρητής Νικόλαος Βολωνάκης σώθηκε, χρησιμοποιώντας το αλεξίπτωτό του, ενώ ο χειριστής Υποσμηναγός Γεώργιος Σταυραετός βρήκε τραγικό θάνατο. - ΠΗΓΗ
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
