Η 23η Αυγούστου καθιερώθηκε το 2009 ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Σταλινισμού και του Ναζισμού (γνωστή και ως Διεθνής Ημέρα της Μαύρης Κορδέλας), με απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου, για να τιμηθεί η μνήμη των θυμάτων των ολοκληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων και ιδιαίτερα του Σταλινισμού και του Ναζισμού. Επιλέχθηκε η συγκεκριμένη ημερομηνία, επειδή σχετίζεται με δύο γεγονότα:
Το πρώτο συνέβη το 1939, όταν η Σοβιετική Ένωση και η Ναζιστική Γερμανία υπέγραψαν το σύμφωνο μη επίθεσης, γνωστό και ως Σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ (από τα επίθετα των υπουργών εξωτερικών των δύο χωρών), με μεγάλο θύμα την Πολωνία. Σε ένα από τα μυστικά πρωτόκολλα της συμφωνίας, η Πολωνία διαμοιραζόταν ανάμεσα στην κομμουνιστική Σοβιετική Ένωση και τη ναζιστική Γερμανία.
Το δεύτερο έλαβε χώρα το 1989 στις βαλτικές χώρες, όταν δύο εκατομμύρια άνθρωποι από την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία στάθηκαν πιασμένοι χέρι - χέρι στο δρόμο από το Βίλνιους ως το Ταλίν, σχηματίζοντας μία ανθρώπινη αλυσίδα, ζητώντας απόσχιση των κρατών τους από τη Σοβιετική Ένωση (Επανάσταση του Τραγουδιού).
Την ίδια μέρα εκδηλώσεις συμπαράστασης έγιναν σε 40 πόλεις του δυτικού κόσμου. Πολλοί από τους διαδηλωτές φορούσαν μαύρες κορδέλες σε ένδειξη “πένθους” για τα θύματα του Κομμουνισμού και του Ναζισμού.
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Γράφει ο Φαήλος Μ. Κρανιδιώτης
Ο ύμνος του ΕΑΜ γράφτηκε ξεπατικωσούρα πάνω στο σοβιετικό τραγούδι που συνέθεσε ο Ματβέϊ Μπλάντερ, σε στίχους Μιχαήλ Ιζατκόβφσκυ. Ο πολυγραφότατος συγγραφέας Βασίλης Ρώτας, ο άντρας της φίλης μου Βούλας Δαμιανάκου, που έδωσε καταφύγιο στον Οτσαλάν το 1999, έγραψε τους ελληνικούς στίχους πάνω στις νότες του Μπλάντερ.
Το αυθεντικό σοβιετικό τραγούδι γράφτηκε το 1938 και λέγεται «Κατιούσα», δηλαδή Κατερινάκι. Το Κατερινάκι είναι μια κοπέλα που τραγουδάει για τον αγαπημένο της, που είναι φαντάρος στα σύνορα.
Το τραγούδι έγινε πολύ δημοφιλές στα χρόνια του πολέμου κι οι σοβιετικοί στρατιώτες έδωσαν το ίδιο όνομα, Κατιούσα, σε μια σειρά ρουκέτες του Κόκκινου Στρατού, που οι Γερμανοί αποκαλούσαν «το όργανο του Στάλιν», επειδή οι συστοιχίες τους θύμιζαν εκκλησιαστικό όργανο.
Το Κατερινάκι το τραγουδούσαν οι κόκκινοι στρατιώτες όταν εισέβαλαν στην μαρτυρική Πολωνία στις 17 Αυγούστου 1939 για να συναντηθούν στη μέση με τους ναζί συμμάχους τους, στους οποίους κρατούσαν το φανάρι επί 16 μέρες, αφού ο Χίτλερ την 1η Σεπτεμβρίου 1939 είχε εισβάλει στην Πολωνία από τη Δύση. Στις 23 Αυγούστου, μια εβδομάδα πριν, είχε υπογραφεί το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ – Μολότωφ, από τα ονόματα των υπουργών εξωτερικών της ναζιστικής Γερμανίας και της σταλινικής ΕΣΣΔ. Η συμφωνία είχε ένα μυστικό πρωτόκολλο, το οποίο εφάρμοσαν οι σταλινικοί κομισάριοι εισβάλοντας στην Πολωνία, με πρόσχημα την «προστασία» των Ουκρανών και Λευκορώσων, μαχαιρώνοντας πισώπλατα το αγωνιζόμενο πολωνικό έθνος.
Όταν συναντήθηκαν στην μέση της σφαγιασμένης Πολωνίας, κομμουνιστές κομισάριοι και μαυροντυμένα SS χόρεψαν το τραγουδάκι του Μπλάντερ αγκαλιασμένοι μάγουλο με μάγουλο αλλά μην ανησυχείτε, ο τραμπαρίφας Μπογιόπουλος κάποιο επιχείρημα θα έχει γιατί αυτό ήταν μπερκέτι για τον πολωνικό λαό και καλό πράγμα για την ανθρωπότητα. Η συνέχεια, για τους 13.500.000 Πολωνούς που πέρασαν κάτω από την εξουσία του «πατερούλη» και των δημίων του είναι γνωστή. Οι ναζί έσφαζαν την Δυτική Πολωνία και οι σταλινικοί κομμουνιστές την Ανατολική. Εκατοντάδες χιλιάδες πήγαν διακοπές στην Σιβηρία. Δεν ξέρω αν το ίδιο τραγουδάκι το τραγουδούσαν οι κομισάριοι στο δάσος του Κατύν, όταν εκτελούσαν τον ανθό του σώματος των πολωνών αξιωματικών με μια σφαίρα στον σβέρκο, μαζί με αστυνομικούς, παπάδες, αγρότες, αστούς κι όποιον είχε μη προβλεπόμενη φάτσα. Μάλλον όχι, διότι είχε πέσει πολύ δουλειά αλλά και γι' αυτή τη σφαγή οι Μπογιόπουλοι κάποια δικαιολογία θα σας πουν με σηκωμένο φρύδι και γυάλινο μάτι.
Ως τις 22 Ιουνίου 1941, όταν ο Αδόλφος επιτέθηκε στο συνεταιράκι του τον Στάλιν, σε μια τιτάνια σύγκρουση των δύο συγγενών ολοκληρωτισμών, οι απανταχού κομμουνιστές έκαναν την πάπια, περιμένοντας το χαρτάκι με τις οδηγίες, αφού παρατηρούσαν, τρώγοντας πασατέμπο, τους ναζί να καταπίνουν την Αυστρία την Τσεχοσλοβακία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Γαλλία, την Νορβηγία, την Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα. Στην Ελλάδα ο Ζαχαριάδης έγραφε ένα γράμμα υπέρ της αντίστασης στους Ιταλούς κι ύστερα το 'παιρνε πίσω, η δε επίσημη θέση ήταν κατά του «ιμπεριαλιστικού» πολέμου, που πια διεξαγόταν εκτός ...συνόρων. Η απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου εκνεύριζε το ΚΚΕ. Μόλις τον Ιούνιο σφύριξε ο πατερούλης, τότε οι απανταχού σύντροφοι γύρισαν την τραγιάσκα τους ανάποδα κι αποφάσισαν να αγωνιστούν, έχοντας σταθερό μάτι στην εξουσία. Πάντως στις 28 Οκτωβρίου 1940 υπήρχε μόνο το Κατερινάκι, ούτε το ΕΑΜ, ούτε ο ύμνος του.
Στην συνέχεια οι δυτικοί έγιναν συνεργοί του πατερούλη στην Γιάλτα. Νομιμοποίησαν τα αποτελέσματα της συμφωνίας Χίτλερ – Στάλιν. Η ΕΣΣΔ μετά την νίκη έδωσε κάτι ψιλά στην Πολωνία σε βάρος της Ανατολικής Πρωσίας και ενσωμάτωσε όλα τα πολωνικά κέρδη της στις σοβιετικές δημοκρατίες της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας. Ούτε γάτα, ούτε ζημιά.
Μόνο που και που, στο δάσος του Κατύν, τα βράδια με φεγγάρι, όταν φυσάει ο άνεμος ακούγεται το ακορντεόν να παίζει το Κατερινάκι και σκιές SS και κομισάριων το χορεύουν αγκαλίτσα... - ΠΗΓΗ
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
Γράφει ο Αριστομένης Ι. Συγγελάκης
Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα
Μια μέρα την είχα δει σε μια μικρή γερμανική πολιτεία, πάνου σε ένα τραπέζι, να μιλάει σε χιλιάδες εργάτες και πεινασμένους. Ήταν αδύναμη, σα ραχητική, φορούσε ένα παλιό σάλι, έτρεμε από το κρύο κι έβηχε. Μα ποτέ δεν θα ξεχάσω την κραυγή που τινάχτηκε από το ανεμικό της στόμα κι ανέβηκε στον ουρανό: «Ελευτερία, φως, δικαιοσύνη. Να χαθούμε, όλοι αδέλφια, για να σώσουμε τη γης!. Νίκος Καζαντζάκης.
95 χρόνια συμπληρώθηκαν, πριν λίγες μέρες, από τη δολοφονία του Καρλ Λίμπκνεχτ και της Ρόζας Λούξενμπουργκ. Στις 15 Γενάρη του 1919 οι ηγέτες του κινήματος του «Σπάρτακου» συνελήφθηκαν και, λίγο πριν οδηγηθούν στη φυλακή, δολοφονήθηκαν άνανδρα, βάρβαρα και παράνομα από τα Freikorps, που λειτούργησαν ως πολιορκητικός κριός και προλείαναν το έδαφος για την επικράτηση των ναζί. Είχε μεσολαβήσει η αποτυχημένη εξέγερση του Γενάρη του 1919, παρά τις οδηγίες της Ρόζας. Η Ρόζα, σπουδαία διανοούμενη και αγωνίστρια, απετέλεσε εμβληματική φυσιογνωμία του πολιτικού και κοινωνικού αγώνα για μία άλλη, σοσιαλιστική, κοινωνία με ελευθερία, δημοκρατία και ισότητα. Όπως η ίδια έγραφε: «ελευθερία χωρίς ισότητα είναι εκμετάλλευση. Ισότητα χωρίς ελευθερία είναι καταπίεση. Η αλληλεγγύη είναι η κοινή ρίζα της ελευθερίας και της ισότητας».
Από μια άποψη η Ρόζα ήταν τυχερή: αυτός ο γλυκός άνθρωπος, η σπάνιας ποιότητας διανοούμενη, η ασυμβίβαστη υπέρμαχος του σοσιαλισμού με δημοκρατία και η ανιδιοτελής μαχήτρια των πανανθρώπινων αξιών δεν πρόλαβε να ζήσει την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία και, μαζί του, την επικράτηση των πιο σκοταδιστικών, βίαιων, απάνθρωπων και εφιαλτικών ιδεών και πρακτικών που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Ίσως, βέβαια, αν ζούσε, τα πράγματα να είχαν πάρει άλλη τροπή (τόσο σπουδαία ήταν!) αλλά σε κάθε περίπτωση ο θάνατός της ήταν ένας προάγγελος της κατεύθυνσης που είχε ήδη πάρει η Γερμανία: όπως γράφει ο Σεμπάστιαν Χάφνερ[1], όσο μεγάλωνε η επιρροή των ναζί ο αέρας γινόταν όλο και πιο αποπνικτικός, η χαρά της ζωής, η κατανόηση, η καλή προαίρεση, η γενναιοψυχία, ο διάλογος, έδιναν τη θέση τους στην προπαγάνδα, την αντισημιτική και αντικομουνιστική υστερία, το διάχυτο φόβο, την αδίστακτη βία, την απειλητική μυρωδιά του αίματος.
Τι είναι αυτό, όμως, που συνδέει τη Ρόζα με το Ολοκαύτωμα της Βιάννου; Στις 17 Γενάρη 1919, 48 ώρες μετά την άνανδρη, βάρβαρη και εν ψυχρώ δολοφονία της Ρόζας Λούξενμπουργκ και του Καρλ Λίμπκνεχτ, οι εφημερίδες του Βερολίνου φιλοξενούσαν την επίσημη εκδοχή του γερμανικού κράτους σύμφωνα με την οποία οι δύο επαναστάτες «πυροβολήθηκαν ενώ προσπαθούσαν να διαφύγουν». Όπως σημειώνει ο Χάφνερ, η μέθοδος αυτή αποτελούσε συνήθη πρακτική για την εκκαθάριση πολιτικών αντιπάλων «ανατολικά του Ρήνου».
Η παρατήρηση αυτή του Χάφνερ έφερε στο μυαλό μου το τηλεγράφημα της Βέρμαχτ, το οποίο απεστάλη στις 4.00 τα χαράματα της 15ης Σεπτεμβρίου 1943, αμέσως μετά την πρώτη ημέρα της σφαγής της Βιάννου και μας το εμπιστεύθηκε ο σπουδαίος ιστορικός και συναγωνιστής από τη Γερμανία Δρ Μάρτιν Ζέκεντορφ. Ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι οι 401 αθώοι συγγενείς, συγχωριανοί και συνεπαρχιώτες μας εκτελέστηκαν εν ψυχρώ και με σαδιστική μεθοδικότητα ανά ομάδες, «εν πλήρη τάξη», η επίσημη γερμανική αναφορά ισχυρίζεται ότι «πυροβολήθηκαν ενώ προσπαθούσαν να διαφύγουν»! Η μεθόδευση αυτή αποκαλύπτει την πάγια πρακτική των ναζί να αποστέλλουν ψευδείς, χαλκευμένες αναφορές, προκειμένου να αποκτήσουν άλλοθι ή ελαφρυντικά για τα αποτρόπαια εγκλήματά τους ενώπιον των δικαστηρίων ή της Ιστορίας. Μία πρακτική όμως που έρχεται από το 1919...
Η χώρα μας πλήρωσε βαρύτατο τίμημα από τη γερμανική κατοχή: η Βιάννος και όλη η χώρα βυθίστηκαν στο πένθος, ορφάνεψαν, ρήμαξαν. Κατά το μεγάλο Μανόλη Γλέζο «όλη η Ελλάδα έγινε Ολοκαύτωμα». Δικαίως πολλοί έγκριτοι οικονομολόγοι και ιστορικοί θεωρούν ότι η ρίζα του σημερινού δράματος που βιώνει η χώρα μας βρίσκονται στην Κατοχή. Όμως ο λαός μας δεν τρέφει μίσος για τους Γερμανούς. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Γκερντ Χέλερ, ανταποκριτή της εφημερίδας Frankfurter Rundschau στην Αθήνα: «λίγοι λαοί της Ευρώπης υπέφεραν από τη Γερμανική Κατοχή όσο οι Έλληνες. Όμως οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που, μετά το τέλος της ναζιστικής βαρβαρότητας, έτειναν χείρα φιλίας προς τους Γερμανούς». Αντί όμως για αναγνώριση και ανταπόδοση της φιλίας μας, για μία ακόμη φορά το γερμανικό κράτος μας αντιμετώπισε με περιφρόνηση, σκληρότητα και αδιαλλαξία.
Το «τραύμα της Βιάννου»[2], το τραύμα της Ελλάδας, δεν θα κλείσει αν δεν υπάρξει δικαιοσύνη και αποζημίωση. Οι συναγωνιστές μας από τη Γερμανία, ο Μάρτιν Κρίγκνελ, η Γκάμπι Χάινεκε, ο Λαρς Ράισμαν της ομάδας «ΑΚ Δίστομο από το Αμβούργο», οι καθηγητές Κριστόφ Σμινκ Γουσταύους, Μάρτιν Ζέκεντορφ, Νόρμαν Πεχ, οι φίλοι μας από το κόμμα της Αριστεράς (Die Linke)[3] και πολλοί ακόμη δημοκράτες δεν θα σταματήσουν να αγωνίζονται μαζί μας, πιέζοντας για την καταβολή των αποζημιώσεων στην Ελλάδα. Διότι, ακριβώς επειδή αγαπούν την πατρίδα τους, την θέλουν με εκκαθαρισμένες τις υποχρεώσεις της, οριστικά απαλλαγμένη από το ναζισμό, λυτρωμένη από το παρελθόν της. Εμείς, έχουμε το δικαίωμα να ζητάμε κάτι λιγότερο απ' αυτό;
Και για μας, και για τους Γερμανούς δημοκράτες, είναι κοινός ο αγώνας για την συντριβή του ναζισμού και την καταβολή των αποζημιώσεων: αγώνας εθνικός, ευρωπαϊκός, οικουμενικός!
Όπως θα έλεγε και η Ρόζα: «σπίτι μου είναι όλος ο κόσμος, όπου υπάρχουν σύννεφα και πουλιά και δάκρυα ανθρώπων.».
-----------------------------------------------------------------------
[1] Το υπέροχο βιβλίο του «αψηφώντας τον Χίτλερ» περιγράφει με την οπτική ενός νέου Γερμανού την αλληλουχία των γεγονότων που οδήγησαν το Χίτλερ στην εξουσία, πώς δηλαδή ο ναζισμός έγινε κυρίαρχη ιδεολογία στη Γερμανία και πώς κατέλυσε το Σύνταγμα, κάθε έννοια δημοκρατίας και κράτους δικαίου, αλλοτριώνοντας παράλληλα τους ανθρώπους.
[2] Σύμφωνα με την γλαφυρή έκφραση της Καθηγήτριας Πέπης Ρηγοπούλου κατά την ομιλία της στο πρόσφατο εξαιρετικά επιτυχημένο συνέδριο της Βιάννου (13-15.9.2013)
[3] Με χαρά μάθαμε, μόλις, ότι το προεδρείο του Die Linke με ομόφωνη απόφασή του, επιβεβαίωσε την πάγια θέση του ότι η Ελλάδα έχει κάθε δικαίωμα να ζητεί αποζημίωση για τις καταστροφές που υπέστη στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, διορθώνοντας το επιπόλαιο σφάλμα του συμπροέδρου του Ρίξινγκερ. Καθόλου τυχαία, το επιστημονικό ινστιτούτο του κόμματος της Αριστεράς στη Γερμανία φέρει το όνομα «Ρόζα Λούξενμπουργκ»
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter
