Προβολή άρθρων κατά ημερομηνία: Πέμπτη, 20 Μαΐου 2021
Write on Πέμπτη, 20 Μαΐου 2021 Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ

Επιμέλεια: Βαγγέλης Αντωνάκης

Από το ξημέρωμα της 20ης Μαΐου1941 γερμανικά αεροπλάνα έχουν καλύψει τον ουρανό του Μάλεμε στα Χανιά και η μάχη δείχνει έχει αρχικά θετική έκβαση για τις συμμαχικές δυνάμεις καθώς οι Γερμανοί δεν έχουν καταφέρει ακόμα να επικρατήσουν σε κανένα από τα σημεία των μαχών. Στο Ηράκλειο πέραν των καθιερωμένων βομβαρδισμών επικρατεί μέχρι στιγμής ησυχία.

Ώρα 16.00, σχηματισμοί γερμανικών βομβαρδιστικών κάνουν την εμφάνιση τους στον ορίζοντα και προσβάλουν τις συμμαχικές θέσεις άμυνας πέριξ του αεροδρομίου του Ηρακλείου.

Ώρα 17.30, τα πρώτα Junkers 52 ξεκινάνε να προσεγγίζουν την περιοχή του Ηρακλείου. Οι πρώτες ρίψεις αλεξιπτωτιστών ξεκινούν στην περιοχή δυτικά του αεροδρομίου, εκεί που σήμερα είναι το στρατόπεδο της ΣΕΑΠ, στην περιοχή του Κοκκίνη Χάνι, στον Καρτέρο και δυτικά στην περιοχή του υψώματος του Εσταυρωμένου και πλησίον του ποταμού Γιοφύρου.

Οι απώλειες είναι μεγάλες για τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές καθώς όσοι δεν είχαν την ατυχία να πέσουν πάνω στις οχυρές θέσεις των Αυστραλών και των Σκωτσέζων, βρίσκουν σθεναρή αντίσταση από τον ντόπιο πληθυσμό αλλά και τμήματα του Ελληνικού στρατού και της χωροφυλακής που υπερασπίζονται την πόλη εντός των τειχών και δυτικά του Ηρακλείου. Ολόκληρες διμοιρίες αλεξιπτωτιστών αποδεκατίζονται.

175 Γερμανοί χάνουν την ζωή τους τις πρώτες ώρες της μάχης μόνο στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου. Οι υπόλοιποι αποκομμένοι με φωνές κατά την διάρκεια της νύχτας προσπαθούν να βρεθούν μεταξύ τους και να ανασυνταχτούν. Για να τους διαλύσουν το ηθικό οι Σκωτσέζοι της Black Watch κάνουν τις γκάιντες τους να ηχήσουν και με μαρτυρίες των Γερμανών μετά τον πόλεμο αυτό το σκηνικό είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο σε ψυχολογικό επίπεδο από ότι οι τρομερές απώλειες που είχαν κατά την πρώτη ημέρα της μάχης.

Σιγά σιγά ξημέρωνε 21 Μάιου 1941,ημέρα Τετάρτη στο Ηράκλειο...

Στα βίντεο που ακολουθούν, ο Θεόδωρος Καλλίνος "Αμάρμπεης", περιγράφει τα γεγονότα Από τη Μάχη των Οχυρών στη Μάχη της Κρήτης, όπως τα έζησε ο ίδιος, καθώς ως επικεφαλής μιας ομάδας Κρητών, υπερασπίστηκε τον λόφο Κοψά και αντιμετώπισε τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές, αμέσως μετά τη ρίψη τους ανατολικά του Ηρακλείου. Η συνέντευξη  έχει δοθεί στον έγκριτο δημοσιογράφο Γιώργο Παπαδάκη, στο πλαίσιο της εκπομπής "Αποτύπωμα" της ΚΡΗΤΗ TV.

Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter

Write on Πέμπτη, 20 Μαΐου 2021 Κατηγορία ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Ανοικτή για το κοινό που θα επισκεφθεί την Βασιλική του Αγίου Μάρκου, είναι η έκθεση με ντοκουμέντα και ενθυμήματα από τη Μάχη της Κρήτης. Τα εκθέματα αφορούν στα ιστορικά γεγονότα από τη Μάχη του Ηρακλείου, μέχρι και την ημέρα κατάληψης της πόλης από τους Γερμανούς, (1η Ιουνίου 1941). Η έκθεση διοργανώνεται από τον Δήμο Ηρακλείου για τα 80 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Κρήτης και το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης. Επιμελητής της έκθεσης είναι ο Επιστημονικός Συνεργάτης σε θέματα Νεότερης Ιστορίας του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, κ. Κωστής Μαμαλάκης.

Η ιστορική τεκμηρίωση της Μάχης, σε όλες τις ενότητες της έκθεσης, ενισχύεται από παράθεση σπάνιου και αδημοσίευτου φωτογραφικού υλικού (εικόνας και video) από γερμανικά και βρετανικά αρχεία, χρονολόγιου των γεγονότων από μέρα σε μέρα, εγγράφων, εφημερίδων και μοντέλων υπό κλίμακα, αεροσκαφών της περιόδου καθώς και διοραμάτων, που έχουν παραχωρηθεί από τον Σύλλογο Στατικού Μοντελισμού Ηρακλείου. Η έκθεση περιλαμβάνει ιστορικά κειμήλια, όπως σπάνιες στολές, εξαρτήσεις, οπλισμό και ατομικά είδη των στρατιωτών των αντιμαχόμενων δυνάμεων. Ορισμένα εκθέματα παραχωρήθηκαν από προσωπικές συλλογές ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι έκθεση που να αφορά στη Μάχη της Κρήτης διοργανώνεται για πρώτη φορά στο Ηράκλειο.

20210520 121636

20210519 122233

20210519 122153

Η έκθεση παίρνει ως αφετηρία την περίοδο της άφιξης και εγκατάστασης των Συμμαχικών Δυνάμεων (Βρεταννών, Αυστραλών και Νεοζηλανδών) στην Κρήτη όπου σε μία αναπαράσταση στρατιωτικού καταυλισμού και σε δύο προθήκες, εκτίθεται πολεμικό υλικό και φωτογραφικά ντοκουμέντα.

20210519 121153

20210519 121326

Ακολουθούν οι ενότητες: «Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές», «Η γερμανική επίθεση και οι μάχες», «Οι πρώτες βοήθειες στη μάχη», «Οι υπερασπιστές του Ηρακλείου», «Το Συμμαχικό και το Γερμανικό νεκροταφείο» και «Το εγκαταλελειμμένο πολεμικό υλικό».

20210519 121543

20210519 121947

20210519 121804

Στην ενότητα «Οι υπερασπιστές του Ηρακλείου», εκτίθενται όπλα ή λάφυρα από τη μάχη, ντόπιων αγωνιστών, καθώς και η κρητική φορεσιά του Αντωνίου Γρηγοράκη «Σατανά». Επίσης για πρώτη φορά εκτίθενται τα μετάλλια, το ξίφος και προσωπικά αντικείμενα του Αντισυνταγματάρχη Αντωνίου Μπετεινάκη.

20210519 122703

20210520 121207

Στην ενότητα «Τα στρατιωτικά νεκροταφεία» (Το Συμμαχικό, στη Σούδα και το Γερμανικό, στο Μάλεμε Χανίων), εκτίθενται στέφανοι που κατά καιρούς έχουν κατατεθεί από σημαίνοντα πρόσωπα καθώς και από βετεράνους που είχαν λάβει μέρος στη Μάχη. Επίσης, αφιερώματα (φωτογραφίες, άνθη, σημειώματα και προσωπικά είδη) που κατά καιρούς έχουν αποτεθεί στους τάφους νεκρών στρατιωτών, από απογόνους ή συγγενείς.

20210519 122945

20210519 123147

Το πολύτιμο υλικό της Έκθεσης αυτής προέρχεται από τις συλλογές και τα αρχεία Κ. Ε. Μαμαλάκη και Ι. Πρεκατσουνάκη. Ορισμένα εκθέματα παραχωρήθηκαν και από προσωπικές συλλογές. Το πληροφοριακό υλικό αποδίδεται σε τρείς γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά), ενώ δημιουργήθηκε μουσικό ηχοτοπίο, μοναδικό, που συνοδεύει την επετειακή αυτή Έκθεση.

Τα εγκαίνια

Την Τετάρτη 19 Μαΐου πραγματοποιήθηκαν τα επίσημα εγκαίνια της επετειακής έκθεσης. Παρευρέθηκαν ο Δήμαρχος Ηρακλείου Βασίλης Λαμπρινός, οι βουλευτές Ηρακλείου Νίκος Ηγουμενίδης, Σωκράτης Βαρδάκης και Γιώργος Λογιάδης, ο εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη Κρήτης και Εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος Πολιτισμού και Απόδημου Ελληνισμού Κώστας Φασουλάκης, ο Αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου Νίκος Συριγωνάκης, οι εκπρόσωποι του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας Δημήτρης Πλεξουσάκης (Επικεφαλής του Εργαστηρίου Πληροφοριακών Συστημάτων)Κώστας Στεφανίδης (Επικεφαλής του Εργαστηρίου Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου – Υπολογιστή), Μιχάλης Σηφάκης (Υπεύθυνος Σχεδιασμού & Επιμέλειας Περιεχομένου Εργαστήριο Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου- Υπολογιστή), οι Αντιδήμαρχοι Αριστέα Πλεύρη, Στέλα Αρχοντάκη, Γιώργος Σισαμάκης (Επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης «Ηράκλειο για Όλους») και εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. Ειρηναίου. Τηρήθηκαν όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα ασφαλείας.

Εγκαίνια Φ1

Με αφορμή τα εγκαίνια, ο Δήμαρχος δήλωσε: «Στην Έκθεση που εγκαινιάζεται απόψε, σε σειρά ενοτήτων, ο επισκέπτης θα συναντήσει σπουδαία ντοκουμέντα από την Μάχη του Ηρακλείου, ως και την ημέρα κατάληψης της πόλης από τους Γερμανούς, την 1η Ιουνίου 1941. Τα εκθέματα αποτυπώνουν με αμεσότητα και ενάργεια τα συνταρακτικά γεγονότα εκείνων των ημερών. Για την πραγμάτωση της Έκθεσης, θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον Επιμελητή της, επιστημονικό συνεργάτη σε θέματα Νεότερης Ιστορίας του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, κ. Κωστή Μαμαλάκη. Το ΙΤΕ, που για μια ακόμη φορά, συνεργάστηκε αρμονικά και επιτυχώς μαζί μας. Και επίσης το Τμήμα Πολιτισμού του Δήμου Ηρακλείου, την Αντιδήμαρχο κυρία Αριστέα Πλεύρη, και ιδιαιτέρως την προϊσταμένη του Τμήματος κυρία Εύη Μαρτιμιανάκη, που ανέλαβε και έφερε εις πέρας το πολύμηνο έργο προετοιμασίας και υλοποίησης της Έκθεσης αυτής».

Εγκαίνια Φ2

Από την πλευρά της Περιφέρειας ο κ. Φασουλάκης τόνισε: «Με ιδιαίτερη ικανοποίηση παραβρέθηκα σήμερα στη σπουδαία έκθεση ιστορικών κειμηλίων και αρχείων που συνδιοργανώνει η Περιφέρεια Κρήτης με τον Δήμο Ηρακλείου. Πρόκειται για μια ακόμη σημαντική εκδήλωση μεταξύ εκείνων που στηρίζει η Περιφέρεια Κρήτης σε ολόκληρη την Μεγαλόνησο, για να τιμήσει την επέτειο των 80 χρόνων από την Μάχη της Κρήτης. Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί, ότι για πρώτη φορά αναδεικνύεται ιδίως η συνεισφορά του Ηρακλείου στη Μάχης της Κρήτης, και τα πρόσωπα των Ηρώων που πήραν μέρος με αυταπάρνηση στην υπεράσπιση της πόλης μας. Η έκθεση είναι διδακτική και ιδιαιτέρως συγκινητική και αξίζουν πολλά συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της».

Ωράριο και πληροφορίες για την έκθεση

Η Έκθεση διοργανώνεται από τον Δήμο Ηρακλείου, με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Κρήτης και το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης. Ξεκίνησε το Σάββατο 15 Μαΐου στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, και θα ολοκληρωθεί την Κυριακή 27 Ιουνίου. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη. Το ωράριο από Δευτέρα έως και Παρασκευή είναι 09:00 με 14:00 το πρωί και 17:00 με 21:30 το απόγευμα. Το Σάββατο από τις 09:00 έως τις 14:00 και από τις 17:30 έως τις 21:30 και την Κυριακή από τις 10:00 έως τις 14:00 και από τις 17:00 έως τις 21:00.

Αξίζει να σημειωθεί ότι Έκθεση που να αφορά στη Μάχη της Κρήτης, διοργανώνεται για πρώτη φορά στο Ηράκλειο και παρουσιάζεται σπάνιο πολεμικό υλικό και πλήθος φωτογραφικών ντοκουμέντων. Ανάμεσα σε πολλά άλλα, εκτίθενται όπλα ντόπιων αγωνιστών από τη μάχη, καθώς και η κρητική φορεσιά του Αντωνίου Γρηγοράκη «Σατανά». Επίσης, για πρώτη φορά εκτίθενται τα μετάλλια, το ξίφος και προσωπικά αντικείμενα του Αντισυνταγματάρχη Αντωνίου Μπετεινάκη. Συνάμα, αφιερώματα που κατά καιρούς έχουν αποτεθεί στους τάφους νεκρών στρατιωτών, από απογόνους ή συγγενείς τους.

Ο Δήμος Ηρακλείου συνεργάζεται με το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (Ι.Τ.Ε.) για καινοτόμες εφαρμογές κατά τη διάρκεια της Έκθεσης, ενώ προχωρά και στην προβολή των ιστορικών ντοκουμέντων με την τεχνική του projection mapping, στο εμβληματικό μνημείο του Κούλε. Οι προβολές έχουν προγραμματιστεί, μετά τη δύση του ηλίου, την Πέμπτη 20/5, την Παρασκευή 21/5, το Σάββατο 22/5, την Κυριακή 23/5 και την Δευτέρα 24/5. Υπεύθυνος της δράσης είναι ο κ. Σάκης Βρουχάκης με τη φωτογράφο Στέλλα Μελιγκουνάκη.

Παράλληλα θα ψαλεί επιμνημόσυνη δέηση και θα γίνει κατάθεση στεφάνων στην προτομή του Ταγματάρχη Τζουλάκη, την Παρασκευή 21 Μαΐου στις 12:00 το μεσημέρι.

Εγκαίνια Φ3

Επετειακό λεύκωμα

Στο πλαίσιο της επετείου ο Δήμος Ηρακλείου προχώρησε στην έκδοση του Λευκώματος με τίτλο «“Επιχείρηση Ερμής” – Η Μάχη του Ηρακλείου (20 Μαΐου – 1 Ιουνίου 1941)». Πρόκειται για μία τρίγλωσση έκδοση (ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά) με σπάνιο φωτογραφικό υλικό, όπου εικονίζονται στιγμιότυπα από τις μάχες στον τομέα του Ηρακλείου, οι βομβαρδισμοί και η είσοδος των αλεξιπτωτιστών στην πόλη. Επίσης εικονίζονται πορτρέτα ανθρώπων που πολέμησαν υπερασπιζόμενοι το Ηράκλειο.
Την έκδοση έχει επιμεληθεί επιστημονικά ο Κωστής Μαμαλάκης, την φιλολογική επιμέλεια ανέλαβε ο Κώστας Μπουρναζάκης, περιέχει χρονολόγιο και ιστορική τεκμηρίωση, ντοκουμέντα, και ειδικό χάρτη, συμμετέχει με κείμενο ιστορικής αποτίμησης, ο διδάσκων στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Γιάννης Σκαλιδάκης.
Η επετειακή αυτή έκδοση διατίθεται από το βιβλιοπωλείο της ΔΕΠΑΝΑΛ στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη.