Ρεπορτάζ: Γιώργος Λαμπράκης
Μέσα σε κούτες και κιβώτια “σαπίζουν” τα τελευταία χρόνια σπάνια κειμήλια και ντοκουμέντα από τη Μάχη της Κρήτης και της Εθνικής Αντίστασης, προσβάλλοντας τη μνήμη των πεσόντων και των αγωνιστών σε ένα από τα σπουδαιότερα γεγονότα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου…
Την αποκάλυψη αυτή έκανε σήμερα μιλώντας σε δημοσιογράφους η αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Ηρακλείου κ. Αριστέα Πλεύρη, η οποία δεν έκρυψε την ανησυχία της για την κατάσταση των εκθεμάτων και των ιστορικών αντικειμένων που αντί να κοσμούν το Μουσείο Μάχης Κρήτης της πόλης, έχουν αφεθεί στη τύχη τους!
Τα κειμήλια, έχουν αποθηκευθεί πρόχειρα τα τελευταία χρόνια στη Στοά Μακάσι, στο τμήμα των Ενετικών Τειχών του Ηρακλείου το χρησιμοποιήθηκε από τα γερμανικά κατοχικά στρατεύματα ως χώρος κράτησης αιχμαλώτων στο μεγάλο μπλόκο της Κρήτης στις 14 Ιουνίου 1943. Τα πολύτιμα αυτά αντικείμενα, τα είχαν εμπιστευθεί οι συγγενείς των αγωνιστών στον δήμο Ηρακλείου στις αρχές της δεκαετίας του ’90, δωρίζοντας τα για να δημιουργηθεί το Μουσείο Μάχης Κρήτης και Εθνικής Αντίστασης 1941-45 οδό Δουκός Μποφώρ, το οποίο και ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Μάιο 1994.
Σκοπός του μουσείου (όπως διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του δήμου Ηρακλείου) ήταν: Η συγκέντρωση, διαφύλαξη και κατάλληλη έκθεση κειμηλίων της περιόδου 1941-1945 στην Κρήτη καθώς και η τεκμηρίωση και προβολή των ιερών αγώνων του Κρητικού λαού κατά τη μάχη αλλά και τη γερμανοϊταλική κατοχή. Παράλληλα με την παρουσίαση των διαφόρων ιστορικών ντοκουμέντων το Μουσείο αποσκοπεί στην καλλιέργεια αγάπης και σεβασμού προς την ιστορία της Κρήτης.
Η απαξίωση
Δυστυχώς τίποτα από τα παραπάνω δεν επαληθεύτηκε! Το μουσείο σταδιακά απαξιώθηκε, ενώ τη χαριστική βολή την έδωσε λίγα χρόνια αργότερα μια δυνατή νεροποντή που είχε σαν αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν οι χώροι του… Έκτοτε, το μουσείο δεν λειτούργησε ουσιαστικά ποτέ, ενώ από το 2013 τα κειμήλια μεταφέρθηκαν στη στοά Μακάσι μέσα σε κούτες και κιβώτια. Πληροφορίες αναφέρουν, πως είναι αμφίβολο αν κατά τη διάρκεια όλης αυτής της διαδικασίας έχει τηρηθεί πρωτόκολλο παράδοσης – παραλαβής των αντικειμένων, γεγονός που θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τα κειμήλια αυτά, αν έχουν αφεθεί στις ορέξεις διαφόρων επιτήδειων που επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν την κωλυσιεργία των αρμοδίων υπηρεσιών…
Μάλιστα, όπως αποκάλυψε η αντιδήμαρχος Πολιτισμού, πολλοί συγγενείς των θυμάτων και των αγωνιστών της Μάχης της Κρήτης και της Εθνικής Αντίστασης έχουν κινήσει τις διαδικασίες ώστε να απαιτήσουν από την δημοτική αρχή την επιστροφή των κειμηλίων! Σύμφωνα επίσης με πληροφορίες, ο δήμος σχεδιάζει τις επόμενες ημέρες να καταγράψει λεπτομερώς τα αντικείμενα που υπάρχουν στη στοά Μακάσι προκειμένου να διαπιστωθεί -αν είναι εφικτό- τυχόν “απαλλοτρίωση” ή άλλων απωλειών γεγονός που θα δρομολογήσει άλλες εξελίξεις… Πάντως πρόθεση της δημοτικής αρχής σύμφωνα με την κ. Πλεύρη είναι να διασώσει και να αναδείξει όλο αυτό το υλικό, μέσα από μια ολοκληρωμένη παρέμβαση που θα καταστήσει δυνατή την λειτουργία του μουσείου.
Η Στοά Μακάσι
Στο χώρο της στοάς Μακάσι είχαν συγκεντρωθεί από τους Γερμανούς οι συλληφθέντες από όλη την Κρήτη όπου μετά από ολιγοήμερη παραμονή τους μεταφέρθηκαν ατμοπλοϊκώς με το ιταλικό πλοίο MADONNA στον Πειραιά, στις φυλακές Βούρλων Δραπετσώνας. Από εκεί με το ίδιο πλοίο μεταφέρθηκαν στην Θεσσαλονίκη και μέσω Βουλγαρίας, με τρένο στο ΖΕΜΟΥΝ της Γιουγκοσλαβίας. Μετά από παραμονή 3 μηνών περίπου, ένας μεγάλος αριθμός αιχμαλώτων μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Mauthausen (4 Νοεμβρίου 1943). Μία άλλη ομάδα συλληφθέντων από όλη την Κρήτη κρατήθηκαν στο Μακάσι από τις 8 Μαΐου 1944 έως τις 8 Ιουνίου 1944, οπότε και τους επιβίβασαν στο πλοίο ΤΑΝΑΙΣ, για να μεταφερθούν στον Πειραιά. Ανοιχτά του Αιγαίου πελάγους το πλοίο βυθίστηκε από τορπίλη…
Ο χώρος της στοάς μετά την αποκατάστασή του, είχε σχεδιαστεί από την προηγούμενη δημοτική αρχή ώστε να χρησιμοποιηθεί ως Μουσείο μνήμης και ιστορίας της πόλης του Ηρακλείου, αφού στο συγκεκριμένο χώρο είχαν φυλακισθεί αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Όμως, ο χώρος αυτός όχι μόνο δεν λειτούργησε σε αυτά τα πρότυπα, αλλά χρησιμοποιήθηκε ουσιαστικά ως … αποθήκη σημαντικών κειμηλίων χωρίς κανένα ουσιαστικό μέτρο προφύλαξης.
Οι ανησυχίες…
Το τελευταίο διάστημα, οι πολιτιστικές ανησυχίες ορισμένων “κύκλων” στο Ηράκλειο, εξαντλούνται στα κουστούμια της ταινίας Ελ Γκρέκο του Γιάννη Σμαραγδή και στο αν έχει απαξιωθεί η έκθεση που φιλοξενείται εδώ και χρόνια (!) κατ’ αποκλειστικότητα σε άλλη ενετική πύλη της πόλης. Επειδή πολιτισμός δεν είναι το … μεσοφόρι που φορούσε η Ματσούκα στην συγκεκριμένη ταινία, η υπόθεση με τα κειμήλια της Μάχης της Κρήτης και της Εθνικής Αντίστασης είναι πολύ σοβαρή και έτσι πρέπει να αντιμετωπιστεί από όλους και κυρίως να αποδοθούν ευθύνες αν υπάρχουν, γιατί αυτές οι ευθύνες θα πρέπει να έχουν και ονοματεπώνυμα… Από το 1994 μέχρι σήμερα, πολλοί διαχειρίστηκαν το θέμα… Διαφορετικά θα μπορούμε να μιλάμε για μια ακόμα περίπτωση Γκρέκο μασκαρά!
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter