Δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Παγκύπριου Συνδέσμου Εφέδρων Καταδρομέων. Στεγάζεται σε νεοκλασικό κτήριο του 1936, σε πλήρη συμφωνία με τα εκθέματα που περιέχει, επί της συμβολής των οδών Νικοκλέους και Παναγίας Φανερωμένης, στην εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας.
Στον ίδιο κτηριακό χώρο υφίσταται και λειτουργεί η ναυαρχίδα του Παγκύπριου Συνδέσμου Εφέδρων Καταδρομέων. Περιφρουρεί την ιστορική εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι. Εκεί έδωσαν τον όρκο, αυτοί που πίστεψαν στη νίκη. Σαν έπαλξη στα Ενετικά τείχη της Καλλινίκησης, ορθώνεται λιθόκτιστο σαν κάστρο.
Το νεοκλασικό ύφος, με τα κορινθιακά κιονόκρανα και τη μετόπη σε μια αισθητική ισορροπία, το σιδερόπλεκτο περιτοίχισμα, τις αψιδωτές θύρες και παράθυρα στο γλαυκό χρώμα τ’ ουρανού και της θάλασσας, αποτελεί ανάθημα στις Καταδρομές της Κύπρου. Η Σημαία πλαταγίζει ψηλά, γη και νερό. Το σχήμα του ορθογωνικό, με μια αμφικλινή στέγη από επίπεδα κεραμίδια.
Στον προθάλαμο οι Στήλες, σαν Δημόσιον Σήμα ή Πολυάνδρειον. Στο πεντελικό μάρμαρο, στο Ηρώο, κάθε όνομα και μια ξεχωριστή ιστορία. Ένα καντήλι κάθε βράδυ ανάβει και φωτίζει, τις Εικόνες με τις άφθαρτες μορφές στην αναρτημένη Φωτογραφοθήκη, διασώζοντας τη μνήμη. Των Καταδρομών το κλέος και των Ελλήνων το καύχημα. Στο βάθος η ελαιογραφία, αναπαράσταση από λήκυθο, με τα όπλα του Αχιλλέα. Στο μέσον η υδρία, με ιερά λείψανα κι οστά. Σ’ ένα βιβλίο, η γραφίδα σ’ αναμονή, για τη μαρτυρία και τα αισθήματα του επισκέπτη. Στο χώρο του Ηρώου, στο ημίφως, υπερίπταται η ροδόπεπλος κόρη, με τ’ αργυρά της δάκρυα κι ανά χείρας, η μύρτος. Ο Λαμαρτίνος με την αθάνατη ρίμα του, εμπνευσμένος από το θείο Όμηρο, υμνεί κι ο Ντελακρουά, με το χρωστήρα του, την προβάλλει με αισθήτα, να προτείνει το γέρας και το επίτιτλο: Εις τα τέκνα της η Πατρίς ευγνωμονούσα.
Στον εξώστη, το αίθριο, με το βυζαντινό περιστύλιο και το περίπτερο. Το τοπίο, λαβωματιά του χρόνου. Η στοιχειωμένη εκκλησία της Αγίας Σοφίας, η Βιβλιοθήκη και το Γυμνάσιο Φανερωμένης, δυτικά ο Μακρύδρομος και βόρεια η οδός Ερμού, τα κράσπεδα της Αγύρτας κι ο Πενταδάκτυλος με την ανέκφραστη περηφάνια, φορτωμένος θρύλους και παραδόσεις. Σ’ απόσταση αναπνοής, το συρματόπλεγμα και το πολυβόλο. Πιο πέρα ξεπροβάλλουν τα παλιά ιδιότυπα αρχοντικά, με τις κεραμιδένιες στέγες και τις ανθοδόχες στους εξώστες. Στο εσωτερικό, το Εντευκτήριο. Στο Βουλευτήριο, με την εξάλεπτη κλεψύδρα, κάθε βράδυ όλο και κάποιοι αγορεύουν, όλο και κάποιοι ανησυχούν και διαλέγονται. Στο Μητρώον, η φύλαξη των εγγράφων και των αρχείων του Συνδέσμου.
Ο εκθεσιακός χώρος του Μουσείου διακρίνεται στον εσωτερικό, που περιλαμβάνει τέσσερις ενότητες, στον περιβάλλοντα χώρο και στον εξωτερικό αίθριο χώρο. Στο πρώτο τμήμα της έκθεσης του Μουσείου εκτίθενται γενικά εκθέματα οπλισμού, στο δεύτερο η ιστορία των Καταδρομών, στο τρίτο σύγχρονο εκπαιδευτικό και συναφές υλικό και στο τέταρτο οι πεσόντες και αγνοούμενοι καταδρομείς. Η έκθεση καλύπτει χρονικά την περίοδο από της ίδρυσης των Καταδρομών στην Κύπρο, το 1964 έως και σήμερα. Αναπτύσσεται σε μια διαδρομή περιμετρική του υπερυψωμένου ισογείου του κτηρίου. Τα εκθέματα παρουσιάζονται σε τέσσερις αίθουσες και δυο ειδικά διαμορφωμένους διαδρόμους, ακολουθώντας χρονολογική σειρά και επικεντρώνοντας κυρίως στις πολεμικές επιχειρήσεις της περιόδου 1964 και 1974.
Αποστολή του Μουσείου είναι η συγκέντρωση, διαφύλαξη κι έκθεση των κειμηλίων των Καταδρομών, η μελέτη και η τεκμηρίωση της ιστορίας τους, η προβολή της ιδέας ανά τους αιώνες. Σύμφωνα με την ταξινόμηση του Διεθνούς Συμβουλίου (ICOM), το Μουσείο των Καταδρομών ανήκει στην κατηγορία των ιστορικών – τεχνολογικών μουσείων που εξετάζουν κι εκθέτουν μια συγκεκριμένη ανθρώπινη δραστηριότητα σε όλες τις εκφάνσεις. Γι’ αυτό και είναι εξοπλισμένο με σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα.
Λειτουργεί ως Ίδρυμα Ιδιωτικού Δικαίου. Πραγματοποιεί αρκετές περιοδικές εκθέσεις σε συνεργασία με διάφορα άλλα ομοειδή μουσεία της Κύπρου και του εξωτερικού. Στους χώρους του λειτουργεί κυλικείο. Εκτός από τις εκθέσεις, το Μουσείο έχει προχωρήσει και σε σειρά εκδόσεων. Το κοινό μπορεί να το επισκέπτεται από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή, μεταξύ των ωρών 09:00 και 14:00.
Στις αίθουσές του προβάλλουν τ’ ανεκτίμητα κι επίζηλα εκθέματα. Σ’ όλους τους χώρους, διάχυτη είναι η αισιοδοξία, η σωφροσύνη και η ελπίδα για το τελικό αποτέλεσμα του αγώνα μας. Παντού επικρατεί η αρετή και η πίστη. Στο Πωλητήριο διατίθενται εκδόσεις, ιστορικά βιβλία κι ενθυμήματα για τους επισκέπτες. Παράλληλα λειτουργεί βιβλιοθήκη με πλούσια βιβλιογραφία για στρατιωτικά θέματα, αλλά και την ιστορία μας.
Στα εκθέματα παρατηρούμε, μεταξύ άλλων, φωτογραφίες, χάρτες, λιθογραφίες, δελτάρια. Ειδικότερα, εκτίθενται αντικείμενα ανεκτίμητης αξίας, όπως οι στρατιωτικές στολές του Διοικητή της 33 Μοίρας Καταδρομών Γεωργίου Κατσάνη, ο οποίος έπεσε στον Άγιο Ιλαρίωνα, των αγνοούμενων αξιωματικών στις επικές μάχες Αγίου Γεωργίου Κερύνειας Νικολάου Κατούντα και Γωργίου Μελιφρονίδη, του πεσόντος Λοχία της 31 Μοίρας Καταδρομών Νέαρχου Ανηλιάδη, του πρώην Αρχηγού ΓΕΕΦ Ευάγγελου Φλωράκη, του πρώτου Διοικητή της 31 Μοίρας Καταδρομών Στρατηγού Γεωργίου Καρούσου, καθώς και άλλα προσωπικά αντικείμενα πεσόντων και αγνοούμενων καταδρομέων. Επίσης, προβάλλονται λάφυρα από τις μάχες των Μοιρών Καταδρομών με τις ορδές των εισβολέων, οπλισμός που έχει χρησιμοποιηθεί στους αγώνες της πατρίδας μας (1963, 1967 και 1974).
Η αξιοποίηση τελευταίου τύπου μηχανογραφικού εξοπλισμού επέτρεψε την καταχώριση αρχείου με φωτογραφικό υλικό. Έχουν ταξινομηθεί όλες οι σειρές που έχουν υπηρετήσει στις Δυνάμεις Καταδρομών από ίδρυσης της Εθνικής Φρουράς. Ακόμη, περιλαμβάνεται ειδικό αρχείο με τις διαχρονικές δραστηριότητες του Παγκύπριου Συνδέσμου Εφέδρων Καταδρομέων.
Το Μουσείο αποτελεί Σήμα, αφιερωμένο στην υπέρτατη προσπάθεια των Μονάδων Καταδρομών. Αναθηματικό στους καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες με τ’ άφθαρτα κάλλη της ελληνικής νεότητας. Αποτελεί δείγμα διατράνωσης της πίστης κι εμμονής μας στον αγώνα για απελευθέρωση της κατεχόμενης πατρώας γης.
Στο χώρο αυτό βρίσκεται η σκυτάλη μιας πορείας που δεν τέλειωσε. – ΠΗΓΗ
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter