Του Ανδρέα Πενταρά Αντιστράτηγου ε.α.
O κυπριακός στρατός, αν και ως νομική οντότητα υφίσταται μέχρι σήμερα για λόγους προϋπολογισμού, στην πράξη διαλύθηκε στις αρχές του 1964, όταν οι Τ/κ μετά την εκδήλωση της Τουρκανταρσίας αποχώρησαν από τη Δημόσια Υπηρεσία, τον Στρατό και την Αστυνομία.
Όπως είναι γνωστό, στο σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας προβλέπεται η ύπαρξη του κυπριακού στρατού δυνάμεως 2000 ανδρών (μόνιμου προσωπικού), εκ των οποίων το 60% Ε/κ και το 40% Τ/κ. Προβλέπεται επίσης και η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, κατόπιν απόφασης του Προέδρου και Αντιπροέδρου.
O κυπριακός στρατός, αν και ως νομική οντότητα υφίσταται μέχρι σήμερα για λόγους προϋπολογισμού, στην πράξη διαλύθηκε στις αρχές του 1964, όταν οι Τ/κ μετά την εκδήλωση της Τουρκανταρσίας, αποχώρησαν από τη Δημόσια Υπηρεσία, τον Στρατό και την Αστυνομία. Για την αντιμετώπιση της απειλής της προερχόμενης τόσον από τους Τ/κ όσο κυρίως από τη Τουρκία, η Κυπριακή Δημοκρατία προχώρησε στη θέσπιση νόμου στη βάση του δικαίου της ανάγκης, με τον οποίο ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1964 η Εθνική Φρουρά.
Ένα από τα βασικότερα λάθη
Αξιολογώντας τα γεγονότα που ακολούθησαν από το 1964 μέχρι και τις διαπραγματεύσεις του Κραν Μοντανά, θεωρούμε τη κατάργηση του Κυπριακού Στρατού ως ένα από τα βασικότερα λάθη στη διαχείριση του κυπριακού προβλήματος. Δεν υπήρχε, κατά την άποψή μας, κανένας απολύτως λόγος, η τότε κυβέρνηση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου να προβεί σε μια τέτοια ενέργεια. Οι Τ/κ αποχώρησαν απ’ όλες τις υπηρεσίες του Δημοσίου, καθώς και από τον Στρατό και την Αστυνομία. Η μόνη υπηρεσία που καταργήθηκε ήταν ο Κυπριακός Στρατός. Γιατί άραγε; Μετά την αποχώρηση των Τ/κ, θα μπορούσε ο Κυπριακός Στρατός να παραμείνει με το Ε/κ προσωπικό και στη συνέχεια το κράτος να θεσπίσει για τον Κυπριακό Στρατό, όλους τους νόμους και κανονισμούς που θέσπισε για την Ε.Φ., συμπεριλαμβανομένης και της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας.
Καταλυτικές επιπτώσεις
Οι επιπτώσεις στη συνολική διαχείριση του κυπριακού προβλήματος τόσο σε επιχειρησιακό όσο και σε πολιτικό επίπεδο από την κατάργηση του Κυπριακού Στρατού και την κατ’ ανάγκην ίδρυση της Ε.Φ., υπήρξαν καταλυτικές.
Σε επιχειρησιακό επίπεδο, η Ε.Φ. δεν ήταν ένας στρατός που προβλεπόταν από το σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εκ του γεγονότος αυτού, εξυπακούετο ότι η Ε.Φ. θα υπήρχε όσο το κυπριακό πρόβλημα παρέμενε άλυτο. Με τη λύση του Κυπριακού θα καταργείτο και η Ε.Φ., κάτι βέβαια που ισχύει μέχρι σήμερα. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την προσδοκία που διαπότιζε διαχρονικά το πολιτικό σύστημα για επίλυση του Κυπριακού σε σύντομο χρονικό διάστημα, ήταν ο κύριος λόγος που η Εθνική Φρουρά δεν οργανώθηκε και δεν εξοπλίστηκε σωστά.
Ας μην ξεχνάμε ότι από την ίδρυση της Ε.Φ. μέχρι και το 1974 το κράτος δεν ξόδεψε ούτε μια λίρα για εξοπλισμούς της Ε.Φ., με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσει την εισβολή με όπλα του Α΄και Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Και επίσης δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι 4 περίπου δισεκατομμύρια ευρώ του ταμείου αμυντικής θωράκισης δεν διατέθηκαν για το σκοπό που εισπράχθηκαν.
Σε πολιτικό επίπεδο, η διάλυση του κυπριακού στρατού το 1964, και η επικείμενη κατάργηση της Ε.Φ. με την εξεύρεση λύσης, εξυπηρετεί πλήρως τους σχεδιασμούς της Τουρκίας αναφορικά με τη Κύπρο, όπως αυτοί καθορίσθηκαν από τη δεκαετία του ’50 και αποσκοπούσαν στην ασφάλεια της Τουρκίας μέσω του στρατηγικού ελέγχου ολόκληρης της Κύπρου. Η ανυπαρξία Ενόπλων Δυνάμεων από το κράτος που θα διαμορφωθεί με τη λύση, δημιουργεί κενό ασφάλειας στην περιοχή, το οποίο επιδιώκει να καλύψει η Τουρκία μέσω των εγγυήσεων, των επεμβατικών δικαιωμάτων και της παρουσίας τουρκικών στρατευμάτων στο νησί.
Αντίθετα, η διατήρηση από την ομόσπονδη Κύπρο δικών της Ενόπλων Δυνάμεων, δηλ. του προβλεπόμενου από το Σύνταγμα κυπριακού στρατού, ανατρέπει πλήρως τους πιο πάνω σχεδιασμούς της Τουρκίας, διότι τα επιχειρήματα που προβάλλει η τελευταία για ασφάλεια όχι μόνο των Τ/κ αλλά και ολόκληρης της Κύπρου, παραμένουν αίολα.
Αλλαγή στη νομοθεσία
Στο παρόν διάστημα περισυλλογής που μεσολαβεί μέχρι την ανάληψη νέας πρωτοβουλίας επανέναρξης των συνομιλιών, η πλευρά μας μπορεί να αλλάξει την ατζέντα στο κεφάλαιο της ασφάλειας, με την επανασύσταση του Κυπριακού Στρατού. Έχοντας υπόψη το δεδομένο ότι ο κυπριακός στρατός εξακολουθεί να υφίσταται ως νομική οντότητα, η επανασύσταση μπορεί να γίνει άμεσα, με την ψήφιση ενός νόμου ο οποίος να καταργεί τον αντίστοιχο νόμο ίδρυσης της Ε.Φ. και με μια διοικητική πράξη του Υπουργού Άμυνας με την οποία να τερματίζεται η απόσπαση του στρατιωτικού προσωπικού από το Κυπριακό Στρατό στην Ε.Φ.
Ουσιαστικά, θα αλλάξει ονομασία η Ε.Φ. και θα ονομάζεται πλέον Κυπριακός Στρατός. Με τη διαφορά ότι θα πρόκειται για ένα θεσμό που προβλέπεται από τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου, δεν θα αμφισβητείται από κανένα πλέον και στις διαπραγματεύσεις δεν θα συζητείται η κατάργησή του αλλά η αναδιοργάνωσή του με ένταξη σ’ αυτόν και των Τ/κ.
Ο νέος Κυπριακός Στρατός θα έχει ως κύρια αποστολή την εσωτερική ασφάλεια και την εκπλήρωση των διεθνών υποχρεώσεων της Κύπρου. (Αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών, προστασία ΑΟΖ, προστασία FIR, έρευνα – διάσωση, συμμετοχή στη ΚΕΠΠΑ, συμμετοχή σε ειρηνευτικές αποστολές κ.λπ). Αναφορικά με τις εξωτερικές απειλές, η ομόσπονδη πλέον Κύπρος, θα πρέπει να αποφασίσει η ίδια αν επιθυμεί ή όχι να ενταχθεί σε ένα περιφερειακό σύστημα ασφάλειας, είτε σε κάποιο που ήδη υπάρχει (π.χ. ΝΑΤΟ), είτε σε κάποιο που θα δημιουργηθεί επί τούτου στη περιοχή μας.
Η ύπαρξη του Κυπριακού Στρατού είναι άλλωστε και η μόνη σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο διαδικασία ασφάλειας του κυπριακού κράτους. Τόσον ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ στο άρθρο 51 όσο και η Συνθήκη της Λισσαβώνας στο άρθρο 4, καθορίζουν σαφώς ότι την ευθύνη ασφάλειας των κρατών την έχουν τα ίδια τα κράτη, τα οποία οφείλουν όχι απλά να διατηρούν αλλά και να ενισχύουν τις ένοπλές τους δυνάμεις. Έχουμε τονίσει και σε άλλη αρθρογραφία ότι κανένας διεθνής ή άλλος οργανισμός νομιμοποιείται, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, να αναλάβει την ευθύνη ασφάλειας οποιουδήποτε κράτους. – ΠΗΓΗ
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter