Αποστολή: Βαγγέλης Αντωνάκης
Το να σου δίνεται η ευκαιρία να πετάς είναι σίγουρα μια ξεχωριστή εμπειρία που σίγουρα γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρουσα όταν το μέσο είναι ένα ιπτάμενο τάνκερ, ένα αεροσκάφος εναέριου ανεφοδιασμού και ειδικά όταν πρόκειται να ανεφοδιάσει 20 μαχητικά αεροσκάφη στον αέρα. Το defenceline.gr, βρέθηκε για δεύτερη φορά στον αέρα με το ιπτάμενο τάνκερ της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας, μετά την πρώτη μας αποστολή τον Αύγουστο του 2014.
Το ραντεβού είχε δοθεί στην αεροπορική βάση της Σούδας νωρίς το πρωί όπου μετά από τις σχετικές διεργασίες στην πύλη συνοδεία των στελεχών της Αμερικανικής Αεροπορίας (USAF) οδηγηθήκαμε προς τον αμερικανικό τομέα όπου θα είχαμε μια σύντομη ενημέρωση σχετικά με την πτήση. Η πτήση μας θα ξεκινούσε γύρω στις 11 το πρωί και θα διαρκούσε από μιάμιση έως και πέντε ώρες αναλόγως με το πλήθος των αεροσκαφών που θα είχαν ανάγκη ανεφοδιασμού.
Λίγο πριν φτάσουμε πεζοί στο αεροπλάνο το όποιο βρισκόταν παρκαρισμένο στην προσφάτως κατασκευασμένη πίστα του αεροδρόμιου, μας πλησίασε ένα μέλος του πληρώματος για να μας ενημερώσει για τον τρόπο εισόδου στο αεροσκάφος αλλά και τις διαδικασίες σε περίπτωση ανάγκης. Η πληθώρα τεχνικών και μέσων πέριξ του αεροσκάφους αλλά και ο πολύ δυνατός θόρυβος από την γεννήτρια του αεροσκάφους (APU-Auxiliary Power Unit) δεν επέτρεπαν η εν λόγο διαδικασία να εκτελεστεί κοντά στο αεροσκάφος.
Όπως μας ανέφερε το μέλος του πληρώματος που εν συνεχεία θα ανακαλύπταμε ότι ήταν και ο υπεύθυνος χειρισμού του συστήματος ανεφοδιασμού (boomer) του αεροσκάφους, η φάση της απογείωσης και της προσγείωσης συγκεντρώνουν τις περισσότερες πιθανότητες να παραστεί ανάγκη εγκατάλειψης του αεροσκάφους. Σε περίπτωση που χρειαστεί αυτό να συμβεί, θα γίνει κατόπιν σχετικού ηχητικού σήματος από το πιλοτήριο, κάνοντας χρήση των εξόδων κίνδυνου στην άτρακτο και πάνω από τα φτερά, οι οποίες ανοίγουν με την χρήση ενός μοχλού. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια πριν ανοιχτεί η έξοδος κινδύνου είναι να γίνει ο σχετικός έλεγχος ύπαρξης φωτιάς στην συγκεκριμένη πλευρά του αεροσκάφους.
Στην συνέχεια μας ανέφερε ότι εντός του αεροσκάφους υπάρχουν πάνω από τα καθίσματα κάποια τσαντάκια τα οποία οφείλουμε να έχουμε πάντα πάνω μας σε περίπτωση που μετακινούμαστε εντός του αεροσκάφους. Μέσα τους βρίσκεται μια συσκευή παροχής οξυγόνου σε περίπτωση ταχείας αποσυμπιέσης, κατά την οποία οφείλουμε να ανοίξουμε το τσαντάκι, να αφαιρέσουμε ένα περίβλημα σαν πλαστική σακούλα και να την φορέσουμε στο κεφάλι. Η παροχή οξυγόνου ξεκινά αυτόματα μόνη της και η αναπνοή μπορεί να γίνει κανονικά. Όπως μας ανέφερε «αν με δείτε με μια φιάλη οξυγόνου στην μασχάλη και μια μάσκα στο πρόσωπο να ξέρετε πως ήρθε η ώρα να φορέσετε και την δική σας μάσκα.»
Η ώρα είχε περάσει και έπρεπε να εισέρθουμε στο αεροσκάφος το συντομότερο δυνατόν. Ο χρόνος λίγος και πιεστικός, οι συγκινήσεις πολλές. Πώς να μπορέσει το μυαλό να συνειδητοποιήσει ότι μόλις είχαμε μπει σε ένα αμερικανικό αεροσκάφος τύπου KC-135R Stratotanker της 161th Air Refuelling Wing-The Copperheads της Arizona Air National Guard, της Εθνοφρουράς της Αριζόνα με έδρα την αεροπορική βάση Coldwater ANGB στο αεροδρόμιο Sky Harbor του Φοίνιξ (Phoenix,Arizona).
To αεροσκάφος είχε μετασταθμεύσει από τις 20 Ιανουαρίου στην αεροπορική βάση της Σούδας στα πλαίσια της συνεκπαίδευσης της 555FS-Triple Nickels και της Ελληνικής ΠΑ. Το πλήρωμα του αεροσκάφους αποτελείται από τον κυβερνήτη, τον συγκυβερνήτη και τον χειρίστη της αντλίας ανεφοδιασμού (boomer). Τα KC-135 είναι ικανά να μεταφέρουν έως 80 επιβάτες ή φορτίο 37,6 τόνων. Έχουν μήκος ατράκτου 41,53μ και πλάτος πτερύγων 39,88μ ενώ είναι ικανά να μεταφέρουν έως 90.000 κιλά καύσιμο. Έχουν εμβέλεια 1,500 μίλια (2,419 km) με 68.000 κιλά μεταφερόμενου καύσιμου.
Αφού ανεβήκαμε από μια όρθια σκάλα, μην ξεχνάμε πως πρόκειται για πολεμικό αεροσκάφος και σκάλες σε στυλ πολίτικου αεροπλάνου είναι περιττές πολυτέλειες, βγήκαμε στον χώρο του πιλοτηρίου όπου με γρήγορες κινήσεις μας έγινε νόημα να περάσουμε στον πίσω χώρο του αεροπλάνου και να δεθούμε για άμεση απογείωση. Μιας και πρόκειται για πολεμικό αεροσκάφος δεν υπάρχουν οι ανέσεις που έχουμε συνηθίσει ως επιβάτες πολίτικων αεροσκαφών. Τα καθίσματα βρίσκονται εκατέρωθεν των δυο πλευρών της ατράκτου και αποτελούνται από κόκκινους ιμάντες σε μορφή διχτιού πάνω σε σιδερένια πλαίσια.
Έχοντας το προνόμιο να μπούμε πρώτοι στο χώρο των επιβατών πιάσαμε θέση δίπλα από ένα από τα τέσσερα παράθυρα που διαθέτει η άτρακτος. Ο ήχος από την APU που βρίσκεται τοποθετημένη στο πίσω μέρος της ατράκτου και εντός του χώρου των επιβατών είναι εκκωφαντικός. Απαραίτητη είναι η χρήση ωτοασπίδων κατά την φάση αυτή και ενώ προσφέρθηκαν να μας δώσουν ωτοασπίδες μιας χρήσης, είχαμε προνοήσει και κρατούσαμε τις δίκες μας τις οποίες και χρησιμοποιούμε συχνά κατά την φωτογράφιση μαχητικών αεροσκαφών σε στιγμές όπου οι κινητήρες είναι σε λειτουργία.
Αφού λοιπόν δεθήκαμε στα καθίσματα τέθηκαν σε λειτουργία οι τέσσερεις κινητήρες του αεροσκάφους, έκλεισε η γεννήτρια οπότε μπορέσαμε επιτέλους να βγάλουμε τις ωτοασπίδες και με συνοπτικές διαδικασίες δόθηκε έγκριση από τον πύργο έλεγχου του αεροδρομίου της Σούδας για τροχοδρόμηση στον διάδρομο 29 , hold short Runway 29, final checks completed και ταχεία απογείωση. Οι τέσσερεις κινητήρες CFM56-2, η στρατιωτική έκδοση των CFM56 που χρησιμοποιούν αεροσκάφη όπως τα Airbus A320 και Α340 και Boeing 737 Next Gen, κραυγάζουν παρέχοντας 21.634 λίβρες ώσης ο καθένας και είναι ικανοί να ξεκολλήσουν το αεροσκάφος από το έδαφος σε μόλις 1100 μετρά.
Σύντομα βρεθήκαμε στον αέρα να θαυμάζουμε τις βόρειες ακτές του Ακρωτηρίου Χανίων καθώς καθόμασταν στην δεξιά πλευρά του αεροσκάφους. Σίγουρα αυτοί που καθόταν στην απέναντι πλευρά θα είχαν φανταστική θέα στην πόλη των Χανίων. Μετά από λίγο μας επετράπη να λύσουμε τις ζώνες, και αφού κουμπώσαμε πάνω μας την συσκευή οξυγόνου, και ενώ το αεροσκάφος δεν είχε φτάσει στο τελικό ύψος πτήσης τους κατευθυνθήκαμε στο πιλοτήριο.
Η θέα μαγευτική. Από την αριστερή πλευρά οι χιονισμένες Χανιώτικες Μαδάρες, η Οροσειρά των Λευκών Ορέων και από την δεξιά οι χερσόνησοι της Σπάθας αρχικά και της Γραμβρούσας παρακάτω σχημάτιζαν παραστατικά το χαρακτηριστικό σχήμα της δυτικής ακτής της Κρήτης. Κερδίζοντας συνεχώς ύψος με climb rate σίγουρα πάνω από 2000ft/min, με τους τέσσερεις κινητήρες στο 93% και ενώ βρισκόμασταν 26 μίλια από το TACAN της Παλαιόχωρας στα 20.000ft και πετούσαμε με ταχύτητα 230 κόμβων ο πιλότος αλλάζει την πορεία στον υπολογιστή πτήσης που διαθέτει το αεροπλάνο και με κλειστή και απότομη αριστερή στροφή με κλίση σχεδόν 40 μοιρών, στιγμή που αρχίζουμε να νιώθουμε τα G, κατευθυνόμαστε νότια προς το PLH VOR (VOR Παλαιόχωρας ) και εν συνεχεία στην θαλάσσια περιοχή νοτίως της Γαύδου όπου θα εισερχόμασταν στο pattern του ανεφοδιασμού που έχει την μορφή στίβου.
14 μίλια πριν την Παλαιόχωρα φτάνουμε στο εγκεκριμένο ύψος πτήσης (Cruise Altitude) των 25.000ft και το αεροσκάφος οριζοντιώνεται ενώ επιταχύνουμε οριακά στους 250 κόμβους με πορεία νότια. Ο καιρός έξω είναι εξαιρετικός. Ο άνεμος από 267 μοίρες στους 10 κόμβους, νέφη few , βαρομετρική QNH 1013 και ορατότητα εννιάρια όπως λέγεται στην ελληνική αεροπορική αργκό (9999 ή 10 χιλιόμετρα).
Στην συνέχεια μεταβήκαμε στον χώρο του boomer, που σίγουρα δεν ενδείκνυται για κλειστοφοβικούς, στο πίσω μέρος της καμπίνας του αεροσκάφους. Κατεβαίνοντας δυο σκαλάκια υπάρχουν τρία οριζόντια στρώματα με φορά προς τα πίσω και με θέα διάμεσου ενός μικρού παραθύρου στον σωλήνα ανεφοδιασμού. Από εδώ γίνεται όλο το «παιχνίδι». Ο χώρος μικρός, στενός και εντελώς άβολος ειδικά για τον χειριστή του σωλήνα που πρέπει σε όλη την διάρκεια της πτήσης να βρίσκεται σε αυτή την θέση έτσι ώστε να εξυπηρετήσει άμεσα τα αεροσκάφη που θα προσεγγίσουν για ανεφοδιασμό. Η έλλειψη ραντάρ ή κάποιου άλλου συστήματος εντοπισμού αεροσκαφών τριγύρω οδηγεί το πλήρωμα να είναι σε συνεχή ετοιμότητα και η μόνη δυνατότητα ενημέρωσης του για τα εισερχόμενα αεροσκάφη να είναι μονό μέσω ασύρματου.
Ενώ λοιπόν περιεργαζόμασταν για πάνω από μια ώρα το αεροσκάφος και την θέση ανεφοδιασμού ξαφνικά παρατηρούμε μια έντονη αναστάτωση στην καμπίνα και τα μέλη του πληρώματος να κάνουν νοήματα. Τα πρώτα αεροσκάφη για ανεφοδιασμό ήταν στα 20 μίλια ανερχόμενα στα 25.000ft προσεγγίζοντας από των «ώρα 6».
Λαμβάνουμε θέσεις «μάχης» και αναμένουμε. Κάθομαι στην αριστερή πλευρά του boomer που λόγο του ότι έχει εμπρός της το panel των επικοινωνιών έχει περιορισμένη θέα σε σχέση με την θέση στην αντίθετη πλευρά. Η ώρα περνά αλλά δεν είναι ακόμα δυνατόν να διακρίνω κάτι. Βλέπω τον boomer να σκύβει, να κοιτάζει προς τα πάνω, να ελέγχει τους καθρέπτες που είναι τοποθετημένοι εμπρός του και του δίνουν οπτική επαφή προς το πάνω μέρος πίσω από το αεροσκάφος. Ακόμα τίποτα. Ξαφνικά διακρίνω πολύ κοντά μας και λίγο υψηλότερα από το επίπεδο των ματιών μας την γνώριμη σιλουέτα του F-16 Fighting Falcon.
Πρόκειται για ένα διθέσιο F-16 της 555FS από την αεροπορική βάση του Aviano AFB της Ιταλίας και τα οποία είχαν μετασταθμεύσει στην Σούδα για εκπαίδευση. Προσεγγίζει αργά και σταθερά. Η συσσωρευμένη εμπειρία των αμερικανών χειρίστων σε εναέριο ανεφοδιασμό, καθώς η δυνατότητα τους να εκπαιδεύονται σχεδόν σε καθημερινή βάση είναι εμφανής.
Με γρήγορες, σταθερές και ακριβείς κινήσεις το αεροσκάφος σταθεροποιείται πίσω μας και τότε αναλαμβάνει ο boomer να τοποθετήσει το άκρο του πυλώνα στην εισαγωγή εναέριου ανεφοδιασμού στην ράχη του F-16. “Contact” αναφωνεί . O ανεφοδιασμός δεν διαρκεί πολύ καθώς έχει κυρίως εκπαιδευτικό και όχι επιχειρησιακό χαρακτήρα και σύντομα ο πυλώνας ξεκολλάει από την εισαγωγή και ένα σύννεφο καυσίμου λούζει το πίσω μέρος του F-16 και σε λίγο χάνεται από το οπτικό μας πεδίο.
Ένα χέρι με κτυπάει στην πλάτη και με ενημερώνει πως πρέπει να αλλάξω θέση . Με γρήγορες διαδικασίες μεταπηδώ στην θέση δεξιά του boomer και μέχρι να ξαπλώσω έχει πλησιάσει ένα μονοθέσιο F-16 πάλι της 555FS. Ξεχωρίζει πάνω του το ατρακτίδιο σκόπευσης Sniper, δυο τριπλοί φορείς όπλων Αέρος-Εδάφους άδειοι, δυο ΑΙΜ-120 AMRAAM στους ακροπτερύγιους φορείς και ένας ΑΙΜ-9 Sidewinder. Η διαδικασία και η ακρίβεια στο ίδιο επίπεδο. Ανεφοδιασμός, γρήγορη αποκόλληση και κλειστή δεξιά στροφή για να λάβει θέση παρατήρησης αριστερά του KC-135.
Μετά τον ανεφοδιασμό μιας 10δας αμερικανικών F-16 σειρά είχε η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Συμφωνά με την ενημέρωση που είχαμε, στο πρόγραμμα είναι οι 335Μ-Τιγρης, 336Μ-Ολυμπος από τον Άραξο, η 337Μ-Φαντασμα από την Λάρισα και η 341Μ-Ασσος από την Νέα Αγχίαλο. Αν και περιμέναμε τις πολεμικές μοίρες της Σούδας ενημερωθήκαμε πως το προηγούμενο βράδυ εκπαιδευτήκαν σε νυχτερινό εναέριο ανεφοδιασμό οπότε στο πρωινό πρόγραμμα ήταν οι μοίρες της υπόλοιπης Ελλάδας.
Ενώ η ώρα περνούσε τα Ελληνικά αεροσκάφη δεν εμφανιζόταν. Ξαφνικά το ίδιο σκηνικό. Ένταση και γρήγορες κινήσεις στην καμπίνα. Αρπάζω ένα σετ ακουστικών που ήταν παρατημένα στην δεξιά θέση παρατήρησης, τα φοράω και ακούω τον σχηματισμό «Όλυμπος» να συνομιλεί με το τάνκερ και να προσεγγίζει για ανεφοδιασμό. Σύντομα η άγρια όψη ενός F-16 Blk52 ADV με τις σύμμορφες δεξαμενές καύσιμου κάνει την εμφάνιση της αρκετά κάτω από το τάνκερ. Με αργές κινήσεις προσεγγίζει στην θέση επαφής. Με συνεχείς αυξομειώσεις της ισχύος του κινητήρα ο Έλληνας ιπτάμενος προσπαθεί να σταθεροποιήσει το αεροσκάφος του, πράγμα όχι και τόσο εύκολο εν τέλει. Ο boomer δίνει συνεχείς οδηγίες και τελικά το αεροσκάφος της 336Μ σταθεροποιείται και ο πυλώνας φτάνει στην θέση επαφής. Άμεσα απεμπλέκετε, το αεροσκάφος μειώνει την ισχύ του κινητήρα και απομακρύνεται από το τάνκερ. Δεύτερη προσπάθεια με καλύτερα αποτελέσματα από την πρώτη. Δεύτερο contact, disconnect, thumps up από τον boomer δεξιά στροφή για την θέση παρατήρησης. Ακολουθούν και τα υπόλοιπα F-16 του σχηματισμού της 336Μ στον ανεφοδιασμό τους χωρίς προβλήματα.
Στην συνεχεία σειρά έχει ένας σχηματισμός από 4 F-16 της 337Μ-Φάντασμα από την Λάρισα. Ξεχωρίζουν από την χαρακτηριστική « βρωμιά» στην παραλλαγή τους εν αντιθέσει με τα πεντακάθαρα ADV της 336Μ. Ξεκινάμε με ένα διθέσιο που διεκπεραίωσε χωρίς κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα τις δυο προσπάθειες που έκανε για ανεφοδιασμό. Αξίζει να σημειωθεί πως όλα τα ελληνικά αεροσκάφη έκαναν dry-contacts. Δεν έπαιρναν δηλαδή καύσιμο αλλά σκοπός ήταν η εκπαίδευση και μόνο στις διαδικασίες του εναερίου ανεφοδιασμού.
Με την ολοκλήρωση των ανεφοδιασμών για την 337Μ βλέπουμε και τα 4 αεροσκάφη του σχηματισμού να λαμβάνουν θέση πίσω από το τάνκερ και να προχωρούν σε κλειστούς σχηματισμούς με συνεχείς εναλλαγές θέσεων. Προλάβαμε να διακρίνουμε τρεις διαφορετικούς σχηματισμούς στον αέρα τους οποίους και φωτογραφίσαμε με ενθουσιασμό.
Σειρά είχαν δυο F-16 της 341Μ ο ανεφοδιασμός των οποίων ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Παρά το γεγονός ότι ήταν προγραμματισμένος ο ανεφοδιασμός και της 335Μ Τίγρης, το μάζεμα της αντλίας και το κλείσιμο του παράθυρου από τον boomer μας ξάφνιασε. «Finish» μας λέει και απορούμε τι έγινε. Μας ενημέρωσε πως είχαμε καύσιμα για 1ωρα και 45 λεπτά στο pattern του ανεφοδιασμού και πως δεν υπήρχε χρόνος για να ανεφοδιάσουμε άλλα αεροσκάφη. Έπρεπε να επιστρέψουμε στην Σούδα. Επιστρέφουμε στις θέσεις μας, δενόμαστε και μετά από λίγο προσγειωνόμαστε στο γνώριμο πλέον αεροδρόμιο της Σούδας.
Μετά από 4 ώρες στον αέρα κανένας δεν είχε κουράγιο για κουβέντες. Όσοι βρισκόμασταν μέσα στο τάνκερ ήμασταν εξουθενωμένοι σωματικά καθώς μια 4ωρη πτήση με ένα τέτοιο αεροπλάνο καμία σχέση δεν έχει με την επιβατική πτήση. Οι συνεχείς αυξομειώσεις του ύψους, οι κλειστές στροφές και η έκθεση μας συνεχώς σε G τα οποία έστω και λίγα σε έναν ανεκπαίδευτο οργανισμό προκαλούν κόπωση και καταπόνηση . Παρολαυτα είχαμε ζήσει μια μοναδική εμπειρία που ελπίζουμε να καταφέραμε να σας μεταφέρουμε έστω και σε ένα μονάχα μέρος της.
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook – ακολουθείστε μας στο X στο linkedin και στο Youtube