Γράφει ο Γιώργος Λαμπράκης
Ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια στην αεροπορική ιστορία της Κρήτης και του Ηρακλείου κλείνει οριστικά, καθώς το πρωινό της 31ης Ιουλίου 2015 έχει προγραμματιστεί η τελετή αναστολής της λειτουργίας της 126 Σμηναρχίας Μάχης. Βέβαια, η Μονάδα ακόμα και με τη “νέα” της μορφή και σύνθεση θα εξακολουθήσει να “φιλοξενεί” το ρωσικό αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα S-300PMU1 και την 11η Μοίρα Κατευθυνόμενων Βλημάτων. Μέχρι … νεωτέρας!
Η απόφαση πάντως – σε τοπικό επίπεδο – έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις, για την ορθότητά της, για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες πάρθηκε αλλά και για το μέλλον των στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Οι αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις έχουν ως βασικούς άξονες την ιστορία του αεροδρομίου και την συναισθηματική φόρτιση, τις επιχειρησιακές δυνατότητες της 126 ΣΜ με βάση και τις υποδομές που υπάρχουν, αλλά και την -δύσκολη- οικονομική συγκυρία που υπαγορεύει τις περικοπές και τις συρρικνώσεις.
Για τους περισσότερους νέους της γενιάς μου η εικόνα των Mirage F-1CG που από το 1989 είχαν ως μόνιμο ορμητήριο την 126 ΣΜ και την 334 Μοίρα Παντός Καιρού ήταν αρκετή για να τους μυήσει στον “μαγικό” κόσμο της Πολεμικής Αεροπορίας. Τα … αποτελέσματα τουλάχιστον στον γράφοντα είναι κάτι παραπάνω από εμφανή και γνωστά. (Δείτε ΕΔΩ)
Ο ήχος των μαχητικών που αντηχούσε σε όλη τη πόλη, ο ρόλος της αναχαίτισης που κουβαλούσαν στα φτερά τους τα αεροπλάνα αλλά και η γειτνίαση του αεροδρομίου με τον αστικό ιστό έφερε την ΠΑ πολύ κοντά με την τοπική κοινωνία, η οποία αγκάλιασε τους Αεροπόρους και τους Τεχνικούς. Εδώ θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε το όνομα του αείμνηστου Αεροπόρου Στυλιανού Δεμένεγα, ο οποίος πρωτοστάτησε σε όλη αυτή την εξέλιξη και μαζί με την βοήθεια όλων των στελεχών της Μονάδας κατάφερε να περιορίσει τα όποια προβλήματα δημιουργήθηκαν και να κάνει τους Ηρακλειώτες να θεωρούν “δική” τους υπόθεση το καθημερινό κυνηγητό των Τούρκων στο Αιγαίο!
Οι S-300
Το 1999 μάλιστα, η Μονάδα υποδέχθηκε το αντιαεροπορικό πυραυλικό σύστημα S-300 μαζί με τους Κύπριους αξιωματικούς και τα στελέχη που αντί για την Κύπρο εγκαταστάθηκαν στη Κρήτη, λόγω των γνωστών γεγονότων με την -μη- άφιξη των πυραύλων στον αρχικό τους προορισμό, ενώ λίγο αργότερα έφτασαν και τα TOR-M1. (Δείτε ΕΔΩ)
Ο συνεχής εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων έδωσε πραγματικά μεγάλες δυνατότητες στη Μονάδα, η οποία έφτασε στο σημείο να μπορεί να φιλοξενεί ολόκληρη Μοίρα αεροσκαφών και πέρα από τις πτήσεις τα συνεργεία των τεχνικών κλιμακίων είχαν μεγάλες δυνατότητες, σε σημείο μάλιστα πολλές από τις υποδομές να μην χρησιμοποιηθούν (!) καν, καθώς τα αεροσκάφη μαζεύτηκαν όλα στην Τανάγρα.
Η αναστολή λειτουργίας της 334 ΜΠΚ είναι σύμφωνα με την άποψή μας το σημείο “κλειδί” για την μετέπειτα “τύχη” της Μονάδας. Aν δεν ήταν μάλιστα και η υπόθεση των S-300, το “λουκέτο” στην 126 Σμηναρχία Μάχης θα είχε έρθει πολλά χρόνια πριν. Αν οι αποφάσεις στις αρχές του 2000 ήταν διαφορετικές και αντί να συγκεντρωθούν στα F-1CG στην Τανάγρα ερχόταν όλος ο στόλος των αεροσκαφών στο Ηράκλειο, τότε η ιστορία (ίσως) να ήταν εντελώς διαφορετική.
Παράλληλα, ήταν πολλοί αυτοί που σε τοπικό επίπεδο -μεταξύ των οποίων και εμείς- θεώρησαν ότι η επιτυχημένη βολή αποδοχής του ρωσικού συστήματος S-300 στο Πεδίο Βολής Κρήτης (μετά από 13 χρόνια από την παραλαβή του) αλλά και η συζήτηση-διαπραγματεύσεις για την συντήρηση και τεχνική υποστήριξη των πυραύλων θα κρατούσε “ζωντανή” την 126 Σμηναρχία Μάχης του Ηρακλείου για αρκετά χρόνια ακόμα. Τα γεγονότα όμως άλλα έδειξαν… (Δείτε ΕΔΩ και ΕΔΩ)
Η πραγματικότητα
Για να είμαστε ρεαλιστές και ειλικρινείς πρέπει να πούμε το εξής:
Το Ηράκλειο είναι ένας νομός που έχει τρία στρατιωτικά αεροδρόμια εκ των οποίων 2 είναι Σμηναρχίες Μάχης (126 και 133 ΣΜ στο Καστέλι). Μαζί με το αεροδρόμιο του Τυμπακίου στα νότια (λειτουργεί ως ΚΕΔΑ τους καλοκαιρινούς μήνες) το οποίο παλαιότερα είχε και αυτό φιλοξενήσει τους S-300, είναι Μονάδες που στην Ελλάδα του 2015 δεν θα μπορούσαν να συνεχίσουν να λειτουργούν με το υφιστάμενο καθεστώς και να αντέξουν το οικονομικό κόστος.
Ερωτηματικό ωστόσο παραμένει το κατά πόσο η παρουσία των S-300 στη Μονάδα (ή σε ότι απομείνει από αυτήν) μπορεί να αποτρέψει τα … χειρότερα, τα οποία τα είδαμε να συμβαίνουν και στο παρελθόν, σε άλλες περιπτώσεις εγκατάλειψης στρατιωτικών χώρων, ή τι θα συμβεί αν στο μέλλον φύγει -και- το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα από το αεροδρόμιο. Προσωπικά πιστεύουμε πως αργά η γρήγορα θα γίνει και αυτό…
Οι εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό καταφυγίων αεροσκαφών, κτιριακών υποδομών και τεχνικών συνεργείων δεν πρέπει να αφεθούν στη τύχη τους. Δεν πρέπει να γίνουν έρμαιο των ορέξεων των κάθε λογής πλιατσικολόγων που περιμένουν το … σύνθημα για να μπουκάρουν!
Οι τραγικοί χειρισμοί στην υπόθεση της αξιοποίησης της πρώην αμερικανικής βάσης των Γουρνών (λίγα χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο του Ηρακλείου) απέδειξε ότι η ανίκανη πολιτεία με την αδράνεια και την αδυναμία της να διαχειριστεί τα αυτονόητα, επιτρέπει τη λεηλασία δημόσιων χώρων και υποδομών.
Με δεδομένο ότι ακόμα δεν έχει επίσημα εγκαταλειφθεί το θέμα της κατασκευής του νέου διεθνούς αεροδρομίου Κρήτης στο Καστέλι (αν και το έργο δύσκολα θα προχωρήσει) οι επιπτώσεις που θα υπάρξουν στην ομαλή λειτουργία της 133 ΣΜ και των καθηκόντων readiness από εκεί αν γίνει το έργο, σε συνδυασμό με την απαξίωση και διάλυση των εγκαταστάσεων της 126 ΣΜ ίσως να στερήσουν τα επόμενα χρόνια από την Πολεμική Αεροπορία κρίσιμες κτιριακές υποδομές και επιχειρησιακές δυνατότητες σε επίπεδο Κρήτης.
Από την άλλη, η αναγκαιότητα βελτίωσης των υφιστάμενων υποδομών του αερολιμένα “Νίκος Καζαντζάκης” και η επέκτασή του προς τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις μοιραία δεν αφήνει και πολλά περιθώρια. Δίκοπο μαχαίρι δηλαδή και ελπίζουμε η ηγεσία να έχει προβλέψει τις συνέπειες και να έχει έτοιμες τις λύσεις…
Η ιστορία
Η πλούσια ιστορία που κουβαλά το στρατιωτικό αεροδρόμιο του Ηρακλείου στους διαδρόμους και στις πίστες του δεν θα πρέπει να χαθεί. Είναι μια διαχρονική απόδειξη της σημαντικής γεωστρατηγικής και γεωπολιτικής θέσης ολόκληρου του νησιού. Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ανασυγκρότηση της ΠΑ, Κυπριακό, ο ακήρυκτος πόλεμος πάνω από το Αιγαίο και η κάλυψη του νότιου τομέα από την 126 ΣΜ συνθέτουν μερικές μόνο από τις πολλές σελίδες του βιβλίου ιστορίας αυτού του αεροδρομίου, τις οποίες έχουμε ως διαχρονικό καθήκον να διασώσουμε και να αναδείξουμε.
Μόνο έτσι θα ακούγεται στα αυτιά μας αλλά και στα αυτιά των επόμενων γενεών ο γνώριμος ήχος από τις πίστες, τις αίθουσες ενημερώσεων, τους τροχιόδρομους, τα υπόστεγα και τα καταφύγια αλλά και των αεροσκαφών πάνω από τον κρητικό ουρανό…
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter