Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας Δημήτρης Βίτσας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΜΥΝΑ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ» και στον δημοσιογράφο Δημήτρη Μανακανάτα, αναφέρει τα ακόλουθα:
1η ΕΡΩΤΗΣΗ: Με δεδομένο ότι η κυβέρνηση έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο υποχρεωτικής στράτευσης στα 18, υπάρχει κάποιο εναλλακτικό πλαίσιο που επεξεργάζεστε μαζί με το ΓΕΣ ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά στελέχωσης των μονάδων, που σε κάθε περίπτωση στις κρίσιμες περιοχές (πχ Έβρος) είναι σημαντικά χαμηλότερα από των τουρκικών δυνάμεων στην αντίπερα όχθη;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Καταρχήν δεν είναι σωστό πως τα ποσοστά στελέχωσης των μονάδων στα ανατολικά σύνορα και τα νησιά είναι μικρά ή υπολείπονται των τουρκικών δυνάμεων. Αλήθεια, από πού αντλείτε τέτοιες πληροφορίες; Το αντίθετο συμβαίνει. Υπάρχουν μονάδες με διαθεσιμότητα άνω του 110% και η δύναμη πυρός και των αρμάτων των Ε.Δ. είναι καταλυτική. Συγχρόνως δεν επαναπαυόμαστε. Είναι διαρκής η φροντίδα των επιτελείων για την ενίσχυση των μονάδων πρώτης γραμμής σε ανθρώπους και υλικό. Άλλωστε σ΄ αυτή την κατεύθυνση κινείται και το σχέδιο ανασυγκρότησης των Ε.Δ.. Απ’ την άλλη δεν αντιλαμβάνομαι την ωφελιμότητα της συζήτησης περί στράτευσης στα 18. Μια τέτοια κίνηση το πολύ-πολύ να αύξανε τον αριθμό των στρατεύσιμων κατά λίγες χιλιάδες για 1 χρόνο και μετά όλα θα ήταν ίδια μαζί με τα προβλήματα. Συγχρόνως θα άλλαζε πολλά άλλα ζητήματα, πχ εισαγωγή στα ΑΕΙ και αναβολές, επίπεδο ωριμότητας των στρατευσίμων κλπ. Υπάρχει μια φιλοσοφία στο χρόνο στράτευσης συνδεδεμένη με την όλη κοινωνική ζωή που δεν θεωρώ πως πρέπει ν’ αλλάξει.
2η ΕΡΩΤΗΣΗ: Εξετάζετε το ενδεχόμενο αύξησης της θητείας με κάποια οφέλη για τους στρατεύσιμους ή την πρόσληψη επαγγελματιών οπλιτών, ώστε να μετριασθεί το πρόβλημα της ελλιπούς επάνδρωσης των μονάδων και να αποτελέσει ταυτόχρονα μέτρο περιορισμού της ανεργίας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ενδεχόμενο αύξησης ή μείωσης της θητείας ούτε υπάρχει ούτε το συζητάμε. Δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Το ζητούμενο είναι ο εξορθολογισμός της όλης λειτουργίας του συστήματος. Δηλαδή παραπέρα προσαρμογή της δομής των Ενόπλων Δυνάμεων στις σύγχρονες συνθήκες, όπως αυτές ορίζονται τόσο από τις απειλές που καλούνται να αντιμετωπίσουν, όσο και από τα μέσα που διαθέτουν, ώστε να μεγιστοποιηθεί η απόδοσή τους. Και στον σύγχρονο κόσμο η γνώση, η εκπαίδευση, τα ικανά οπλικά συστήματα είναι πιο σημαντικά από τους αριθμούς, που, επιτρέψτε να σας το πω, πως τους ακούω από τον καιρό που ήμουν ο ίδιος στρατιώτης πριν 36 χρόνια.
Προανέφερα το ζήτημα της αναδιοργάνωσης η οποία βρίσκεται σε καλό επίπεδο αλλά μένει να κάνουμε πολλά ακόμα. Στο Στρατό Ξηράς η αναδιοργάνωση σημαίνει σχεδιασμό σε σχέση με τις σημερινές απειλές και όχι συντήρηση δομών με βάση ανάγκες προ 70 χρόνων (πχ εμφύλιος). Στην εκπαίδευση σημαίνει προσανατολισμό στους μεγάλους σχηματισμούς. Η εμπέδωση της διακλαδικότητας είναι ένα μεγάλο στοίχημα για τις Ένοπλες Δυνάμεις που διαρκώς κερδίζεται και έχει αρχίσει να φέρνει αποτελέσματα. Το ίδιο αφορά την συντήρηση και αναβάθμιση των υπαρχόντων οπλικών συστημάτων και στοχευμένες αγορές.
Επιπλέον προσπαθούμε ο χρόνος στράτευσης να είναι διπλά ωφέλιμος, για την κοινωνία και για τον στρατεύσιμο. Δηλαδή και να εκπαιδεύεται στρατιωτικά αλλά και να αποκτά δεξιότητες που θα είναι χρήσιμες στην πολιτική του ζωή. Για παράδειγμα η δυνατότητα σε στρατευμένους γιατρούς να κάνουν συγχρόνως το αγροτικό τους, σε δικηγόρους την άσκησή τους, η δυνατότητα να αποκτούν γνώσεις και πιστοποίηση ικανότητας χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών ή γνώσεις σε τεχνικά επαγγέλματα, είναι ορισμένα μέτρα που είτε ήδη έχουμε πάρει ή μεθοδεύουμε.
3η ΕΡΩΤΗΣΗ: Σε ότι αφορά την ελληνική αμυντική βιομηχανία στο σύνολο της, θεωρείτε ότι είναι ανταγωνιστική σε διεθνές επίπεδο; Σχετικά με την περίπτωση των ΕΑΣ τι μέλλει γενέσθαι;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Θεωρούμε ότι η αμυντική βιομηχανία, σαν σύνολο, τόσο αυτή που τελεί υπό κρατικό έλεγχο όσο και αυτή που υπάγεται στον ιδιωτικό τομέα, μαζί και τα ναυπηγεία, αποτελεί ένα ισχυρό παράγοντα για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και δουλεύουμε σε αυτή την κατεύθυνση. Συγχρόνως συμβάλλει στην αυτονομία των Ενόπλων Δυνάμεων, όπου αυτό είναι δυνατό.
Πρώτο μέλημά μας ήταν η διάσωση των μονάδων αυτών της αμυντικής και της βαριάς βιομηχανίας της χώρας, περιλαμβανομένων και των ναυπηγείων, στο βαθμό που το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας είχε εμπλοκή. Κρατήσαμε ζωντανά τα ΕΑΣ, την ΕΑΒ και τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα και τις αντίστοιχες θέσεις εργασίας. Αναβαθμίζουμε τα στρατιωτικά εργοστάσια ως σοβαρότατο εργαλείο στα χέρια μας.
Στην παρούσα φάση, οι προσπάθειες μας επικεντρώνονται στη χάραξη μιας στρατηγικής ανάπτυξης και ανασυγκρότησης του συνόλου της αμυντικής βιομηχανίας, που λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψιν τον παράγοντα εξωστρέφεια και διεθνείς αγορές. Η εξασφάλιση μιας θέσης στο διεθνή ανταγωνισμό είναι το ζητούμενο και αποτελεί όρο επιβίωσης της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Δεν αρκούν οι παραγγελίες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίες μπορεί να είναι και είναι μια καλή ένεση αλλά αυτό δεν αρκεί, δεν δίνει από μόνο του προοπτική. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης επικρατούν δύο αλληλοσυνδεόμενες ενότητες, αυτονομία και συμπληρωματικότητα. Δίνουμε έμφαση στις ΜΜΕ γιατί εξασφαλίζουν ευελιξία, προσαρμοστικότητα και ταχύτητα.
Ειδικότερα για τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι βγαίνουν από μια κατάσταση διαρκούς απαξίωσης και συρρίκνωσης που με μαθητική ακρίβεια θα οδηγούσε στο θάνατό τους. Εμείς αυτό το αντιστρέφουμε και τα μηνύματα που λαμβάνουμε είναι θετικά αλλά χρειάζεται πολύ δουλειά ακόμα. Ειδικά αυτή την περίοδο λαμβάνουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση με στόχο για πρώτη φορά μια κανονικότητα. Η πρόσφατη τροπολογία που ψηφίστηκε από τη Βουλή είναι βατήρας προς μια νέα εκκίνηση. Τα εμπόδια είναι πολλά και από πολλές πλευρές, όμως τα παλεύουμε και προχωράμε.
4η ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως εκλαμβάνετε τον τρόπο “χρησιμοποίησης” των προσφύγων και των μεταναστών από την πλευρά της Τουρκίας για να επιτύχει άλλους στόχους;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το προσφυγικό ζήτημα για εμάς έχει μια και μοναδική διάσταση, την ανθρωπιστική, η οποία βέβαια είναι βαθιά πολιτική, γιατί ο ανθρωπισμός δεν είναι μια ουδέτερη έννοια. Ακούγονται σενάρια αλλά και απειλές για «χρησιμοποίηση» των προσφύγων και των προσφυγικών ροών από την πλευρά της Τουρκίας ως μοχλού πίεσης, σαν όπλο προς την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και κατά της χώρας μας. Θέλουμε να είμαστε σαφείς, μια τέτοια ενέργεια θα αποτελούσε εχθρική πράξη. Θέλω να πιστεύω πως δεν θα βρεθούμε μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση.
Δεν θα ωφελούσε κανέναν, πολύ περισσότερο την Τουρκία, η οποία σήμερα βρίσκεται σε κατάσταση ασταθή, λόγω εσωτερικών αλλά και εξωτερικών προβλημάτων που και η ίδια τροφοδότησε. Δεν νομίζω πως η τουρκική ηγεσία έχει αυταπάτες, ώστε να πιστεύει ότι με τέτοιου είδους απειλές θα μπορούσε να επιτύχει τους στόχους της. Γνωρίζει πολύ καλά, πως ο μόνος τρόπος για να συνεχίσει να παίζει τον ρόλο που της αντιστοιχεί στην περιοχή αλλά και για να διαχειριστεί τα προβλήματά της, είναι οι ανοιχτές πόρτες με τη Ευρώπη. Η περιχαράκωση και η επιθετικότητα πρώτα θα βλάψει την Τουρκία.
5η ΕΡΩΤΗΣΗ: Αν και αρμόδιος για το προσφυγικό είναι ο κ. Μουζάλας, είναι βέβαιο ότι την εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) είναι σημαντική. Πιστεύετε ότι στην περίπτωση που η κατάσταση γίνει έκρυθμη σε κάποιο νησί (πχ Μόρια Λέσβου) που δεν θα μπορούν να την αντιμετωπίσουν τα σώματα ασφαλείας θα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω εμπλοκή των ΕΔ; Θεωρείτε ότι η προσφορά των Ε.Δ στο προσφυγικό αποτελεί τροχοπέδη στην κύρια αποστολή τους ή δρα εποικοδομητικά;
ΑΠAΝΤΗΣΗ: Ο ρόλος των Ενόπλων Δυνάμεων είναι σαφώς οριοθετημένος και αυτό δεν αποτελεί απλά μια δική μας πολιτική επιλογή αλλά πηγάζει από τον ίδιο το ρόλο και την αποστολή των Ενόπλων Δυνάμεων. Το γεγονός ότι πέρα από την κύρια αποστολή τους, που είναι η προάσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, προσφέρουν και κοινωνικό έργο, όπως είναι η καθοριστική τους συμβολή τους στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούν να αναλάβουν και άλλους ρόλους. Τα ζητήματα της εσωτερικής ασφάλειας είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας των Σωμάτων Ασφαλείας, τα οποία έχουν και το προσωπικό και την εκπαίδευση και τα μέσα για αυτό το σκοπό.
Όσο γι’ αυτό που ρωτάτε, δηλαδή το κατά πόσο η εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων δημιούργησε πρόβλημα στην κύρια αποστολή τους, η απάντηση είναι αρνητική. Η ενασχόληση των Ενόπλων Δυνάμεων με το προσφυγικό σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί τροχοπέδη στην κύρια αποστολή τους. Άλλωστε ένα τμήμα τους εμπλέκεται, ενώ το οικονομικό κόστος αυτής της συμμετοχής προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν στερεί πόρους από την Εθνική Άμυνα. Θα μπορούσε άραγε κάποιος να ισχυριστεί πως η εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών (πλημμύρες, πυρκαγιές, σεισμοί) τις αποπροσανατολίζει; Ή οι αεροδιακομιδές ασθενών από τα νησιά στερεί τις Ένοπλες Δυνάμεις ικανότητες; Αλλοίμονο. Αντίθετα λοιπόν, θεωρώ πως η συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων έλυσε δισεπίλυτα προβλήματα και συγχρόνως ανέβασε το επίπεδο εκτίμησης και σεβασμού τους από την κοινωνία.
Να σημειωθεί ότι το προσφυγικό, με τον τρόπο που τέθηκε στη χώρα μας στις αρχές του 2015 αποτέλεσε ένα πρώτης γραμμής εθνικό θέμα. Δεν θα μπορούσε λοιπόν, η πλέον οργανωμένη και σε διαρκή ετοιμότητα δομή, που είναι οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας, να μείνουν εκτός αυτής της μεγάλης εθνικής προσπάθειας, που απέκτησε χαρακτηριστικά πατριωτικού καθήκοντος. Μην ξεχνάμε ότι η άμεση και αποτελεσματική εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων στη δημιουργία των χώρων φιλοξενίας στα νησιά της πρώτης γραμμής και την ηπειρωτική Ελλάδα, αποτέλεσε τη βάση για την εφαρμογή της συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας, προϊόν της οποίας είναι η συρρίκνωση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών μετά τον Μάρτιο του 2016. Να λάβουμε επίσης υπόψιν ότι το προσφυγικό-μεταναστευτικό έχει εμπλακεί και το ίδιο το ΝΑΤΟ. Πολύ περισσότερους και πολύ σοβαρότερους λόγους εμπλοκής έχουν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις.
6η ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως αποκωδικοποιείτε τις μέχρι τώρα κινήσεις της Τουρκίας σε σχέση με την εξεύρεση λύσης του Κυπριακού, και πως αξιολογείτε τους «λεονταρισμούς» Ερντογάν, τόσο στο εν λόγω ζήτημα, όσο και στις αμφισβητήσεις της Συνθήκης της Λωζάννης, αλλά και σε συνδυασμό με την στενή συνεργασία που έχει με τον Αλβανό πρωθυπουργό Ράμα, ο οποίος πρόσφατα προέβη σε προκλητικές δηλώσεις για το Ιόνιο ως «αμφισβητούμενη» περιοχή;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η στρατηγική της Τουρκίας στο Κυπριακό είναι πάγια και διαχρονική, αυτό που αλλάζει είναι οι συνθήκες, που με τη σειρά τους ορίζουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να κινείται η τουρκική πλευρά. Είναι προφανές πως αν η Τουρκία ήθελε δίκαιη και βιώσιμη λύση στο πρόβλημα, αυτή θα υπήρχε εδώ και δεκαετίες. Ωστόσο, τα πράγματα εξελίσσονται, η Κυπριακή Δημοκρατίας είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πράγμα που της δίνει κάποια πλεονεκτήματα στη διαπραγμάτευση.
Παράλληλα, ο χρόνος δεν λειτουργεί πάντα υπέρ του τετελεσμένων της τουρκικής εισβολής και κατοχής. Είναι πολύ σημαντικό πως μετά από 42 χρόνια, κρατάμε ενεργό στα διεθνή φόρα το ζήτημα, δηλαδή πως το Κυπριακό είναι πρώτα πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Όλα αυτά, μαζί με την αστάθεια στην ίδια την Τουρκία και τον περίγυρό της, διαμορφώνουν ένα πλαίσιο, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει, σε μια λύση κοινά αποδεκτή και βιώσιμη, χωρίς στρατούς κατοχής και ξένες εγγυήσεις.
Όσο για τις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων, νομίζω πως πιο πολύ εκφράζουν τις ανασφάλειες τους. Ειδικότερα για την αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάννης από την τουρκική ηγεσία, αυτό που θέλω να πω είναι πως η Τουρκία θα έπρεπε πριν απ’ όλους τους άλλους να υπερασπίζεται τη συγκεκριμένη συνθήκη, πάνω στην οποία στηρίζει την ύπαρξή του το τουρκικό κράτος.
Για εμάς, η τήρηση των διεθνών συνθηκών, είναι ζήτημα αρχής και προϋπόθεση για τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή μας. Τα εδάφη που αποτελούν το ελληνικό κράτος είναι απαραβίαστα, δεν είναι αποτέλεσμα παραχώρησης από κάποιες συνθήκες αλλά προϊόν απελευθερωτικού αγώνα που ήρθαν να επιβεβαιώσουν και να επικυρώσουν οι συνθήκες. Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, με την αποτρεπτική τους ισχύ, αποτελούν εγγύηση για την τήρηση των συνθηκών, την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή μας.
Ειδικά για το θέμα της Αλβανίας που με ρωτάτε, αλλά και πέρα από αυτό, έχω να πω πως δεν συζητάμε ανύπαρκτα ζητήματα και για την Ελλάδα δεν υπάρχουν γκρίζες ζώνες, υπάρχουν κυριαρχικά δικαιώματά μας.
Κάντε Like στη σελίδα μας στο facebook και ακολουθείστε μας στο Twitter