Γράφει ο Μηνάς Ρασούλης*
Έχει καταστεί σαφές εδώ και πάνω από μια δεκαετία ότι σημαντικό εμπόδιο της Τουρκίας στο δρόμο προς την επιτυχία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ήταν η ακραία αλαζονεία του Πρωθυπουργού της Τουρκίας Ρετζέπ Ερντογάν. Η υπέρτατη αυτοπεποίθησή του θα μπορούσε να τον οδηγήσει εύκολα σε λάθος δρόμο. Και τώρα ακόμα επιμένει να έχει.
Η επιλογή του Ερντογάν να είναι ένα διαχωριστικό πρόσωπο, θα είναι είτε η πηγή της πτώσης του ή θα επιφέρει την παρακμή της χώρας . Όπως δήλωσε ο ίδιος κ. Ερντογάν, αλλά και εγκυκλοπαιδικά γνωρίζετε τα δημογραφικά στοιχεία, που έχει η Τουρκία, δεν είναι εγγενής σημάδι της δύναμης. Χωρίς μια ισχυρή οικονομία, αφού η τουρκική Λίρα έχασε σχεδόν το 30% μέσα σε 4 μήνες, αλλά και η ισχυρή αύξηση του πληθυσμού είναι μια συνταγή για την ενδεχόμενη πολιτική και κοινωνική καταστροφή. Οι ψηφοφόροι μπορούν εύκολα να απογοητευτούν με έναν ηγέτη που δεν παραδίδει τα αγαθά όπως ήταν ευχαριστημένοι μαζί του νωρίτερα. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν με θρησκευτική ή ισλαμική ιδεολογίας και μόνο. Ως αποτέλεσμα, ένα εκπληκτικό πολιτικό ζήτημα προκύπτει: Είναι το προσωπικό συμφέρον του Κόμματος ΑΚ για να αφήσει την τρικυμία που είναι ο Ερντογάν να παραγκωνίσει τον εαυτό του.
Αν υπήρχε ποτέ ένας πολιτικός χρόνος για το καλόκαρδος, διαλλακτικός και λαϊκός, οι έξυπνες πολιτικές κινήσεις του κ. Abdullah Gül, του προέδρου της Τουρκίας , για να παραμείνει στην εξουσία ο Ερντογάν, είναι η στάση του που την πρόσφερε. Το κλειδί για την ποιότητα που η Τουρκία τώρα πλέον πρέπει να διασφαλίσει για το μέλλον της είναι μια πατρική φιγούρα, κάποιον που μπορεί να εξαπλωθεί σε κοινωνικό επίπεδο σαν χέρια πάνω από τις δύο ξεχωριστές ιδεολογικοκοινωνικές χώρες που απαρτίζουν την Τουρκία. Αυτές οι δύο “χώρες” δεν είναι η Κωνσταντινούπολη εναντίον της Ανατολίας, όπως συχνά πιστεύεται. Αφού και η ίδια η Κωνσταντινούπολη έχει γίνει “πολύ Ανατολίας, ” μετά από δεκαετίες μετανάστευσης από την ενδοχώρα της χώρας σε όλο και πιο εκτεταμένο βαθμό στα προάστια της Κωνσταντινούπολης.
Η πραγματική μάχη είναι μεταξύ νεωτερικότητας σε σχέση με τη θρησκεία. Οι νέοι, το μέλλον της χώρας, έχουν κάνει όμως την επιλογή τους. Και το έκαναν, σοκαριστικά για να το καταλάβει όχι μόνο το πολιτικό προσωπικό του κυβερνώντος κόμματος, αλλά όλος ο κόσμος και όχι μόνο στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα και τη Σμύρνη, αλλά και σε περίπου 200 άλλες πόλεις. Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί μια άλλη ποιο σαφή ψήφο μη εμπιστοσύνης. Πώς η χώρα θα πρέπει να γυρίσει τώρα προς την σωστή κατεύθυνση είναι και το ζητούμενο και αν θα ανακτήσει εξαρτάται αποφασιστικά από την πραγματική βάση εξουσίας του κυβερνώντος κόμματος ΑΚ, όπως και η επιτυχημένη επιχειρηματική κοινότητα σε όλη τη χώρα, επιθυμεί.
Ας θυμηθούμε ότι η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ισχυρή ανάπτυξη δεν είχε τις ρίζες της στο γεγονός ότι το κόμμα AK μπορούσε να αξιοποιήσει παρά τις προσδοκίες των ψηφοφόρων της ενδοχώρας, ακόμη και αν αυτό ευρέως ήταν πιστευτό. Πραγματικό επίτευγμα του κόμματος ήταν η λαϊκή ικανοποίηση επειδή είδαν την οικονομική ανάπτυξη να εξαπλώνεται σε όλη τη χώρα. Η βασική πηγή αυτής της ανάπτυξης είναι τώρα μεσαίου μεγέθους που μεγάλες επιχειρήσεις της Τουρκίας κατάφεραν να ενσωματωθούν στην παγκόσμια οικονομία, κυρίως στην Ευρώπη και την Ασία. Το ηχηρό οικονομικό όμως επίτευγμα είχε έρθει κάτω από την διεθνή οικονομική πίεση, ακόμη και πριν από την έκρηξη Ταξίμ. Τούρκοι επιχειρηματίες είναι τώρα αντιμέτωποι με τον ανταγωνισμό από τις ευρωπαϊκές και κυρίως από τις ισπανικές εταιρείες, μετά τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας στην Ισπανία που έχουν γίνει ώστε η χώρα να καταστεί οικονομικά ανταγωνιστική και πάλι. Επιπλέον, εξαιτίας της αδιαλλαξίας του Ερντογάν, η Τουρκία λειτουργεί σήμερα με ένα σύννεφο αστάθειας.
Αυτό που το πολιτικό προσωπικό δεν κατανοεί είναι ότι με την κριτική οι παγκόσμιες αγορές σκάβουν μια βαθύτερη τρύπα εμποδίων για την ανάκαμψη της χώρας και επομένως και για τον εαυτό του. Έχει ήδη χάσει την αξιοπιστία του με όλους εκείνους που πίστευαν στη σωστή κατανόηση των μακροπρόθεσμων οικονομικών δεδομένων της χώρας. Θα πρέπει λοιπόν να επιλέξει, αν θα επανεκτιμήσει τα δικά τους μακροπρόθεσμα συμφέροντα ή θα πρέπει να επιλέξει την προστασία των τεράστιων μελλοντικών δυνατοτήτων της χώρας. Σε αντίθετη περίπτωση, το οικονομικό νέφος θα αυξάνεται μέρα με τη μέρα. Οι τουρίστες και προπαντός οι Ευρωπαίοι μπορούν επίσης να αποφασίσουν να δώσουν στους Έλληνες μια άλλη ευκαιρία ως στάση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, αλλά και λόγω σκόπιμης επιλογής του Ερντογάν να συνεχίσει να παίζει με τη φωτιά. Τι γίνεται με τους νέους όμως της Τουρκίας; Επιθυμούν την Τουρκία αστική; Δημιουργική; Οι επαγγελματίες των αστικών περιοχών της Τουρκίας είναι συχνά εξαιρετικά μορφωμένοι, σε αντίθεση με τους νεαρούς Ισπανούς και πολύ εξειδικευμένοι σε γλώσσες. Θα είναι περιουσιακά στοιχεία ακριβά σε οποιαδήποτε χώρα επιλέξουν να ζήσουν.
Ως εκ τούτου, το συμπέρασμά μου: Το απόλυτο σχίσμα στην κοινωνία της Τουρκίας αφορά τις δύο ψυχές μέσα στο ίδιο το κόμμα AK, που είναι οι εκσυγχρονιστές εναντίον συντηρητικών. Μέχρι τα πρόσφατα γεγονότα, αυτές οι δύο ομάδες ήταν σε μια αποτελεσματική, αν και δύσκολη συμμαχία. Τώρα είναι πλέον ο καιρός να επιλέξουν.
